سهم چیست؟

سهم چیست؟

با توجه به تبصره ماده 24 لایحه اصلاح قسمتی از قانون تجارت سهام را می توان به سه دسته تقسیم کرد :
1- سهام بانام
2- سهام بی نام
3- سهام ممتاز

چنانچه در مقالات پیش گفته شد سهم قسمتی از سرمایه شرکت سهامی است که میزان مشارکت تعهدات و منافع صاحب آن در شرکت را مشخص می کند اگر این سهم به نام دارنده آن با ذکر مشخصات معلوم باشد سهام بانام است. نقل و انتقال این گونه سهام در دفتر ثبت سهام درج می گردد و کسی مالک سهام شناخته می شود که نام و مشخصات او به عنوان دارنده سهام در دفتر سهام ضبط و ثبت شده است. البته قانونگذار در لایحه اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب 1347 به تعریف سهام بانام نپرداخته است اما این عدم تعریف مشکلی ایجاد نمی کند چرا که در عرف سهم بانام به سهمی گفته می شود که در ورقه راجع به آن مشخصات صاحب سهم ذکر شده است یا در دفتر سهام شرکت ثبت شده است. بنابراین هم می توان روی ورقه سهم که دارای شماره مخصوص است، نام دارنده آن را ذکر کرد و هم می توان به این قید اکتفا کرد که سهم بانام است و نام صاحب آن را در دفتر سهام شرکت آورد. البته در عمل بیشتر برگ های سهام بانام نمایانگر نام شخص معینی نبوده بلکه صرفاَ عبارت بانام روی سند درج می گردد علت این امر قابل درک است چرا که با فرض وجود نام شخص معین بر روی برگ سهم سند مزبور ممکن است درگذر چندین بار دادوستد شده و برخلاف ظاهر آن شخصی به جز صاحب نام مذکور در متن سند، دارنده سهم باشد.
در مواردی صدور سهام بانام ، اجباری و الزامی است که به ذکر آن می پردازیم.
الف) مادامی که تمام مبلغ اسمی هر سهم پرداخت نشده باشد.
ب) سهامی که مدیران شرکت به عنوان وثیقه می سپارند و تا خاتمه مفاصاحساب دوره تصدی مدیران، غیرقابل انتقال می باشد.
ج) سهام محجورین و صغار به منظور حمایت از حقوق آن ها.

سهام بی نام ورقه و سند تجاری عام است که نام دارنده و مشخصات آن در دفتر سهام ثبت نشده است که در این صورت دارنده آن مالک آن محسوب می شود. این نوع سهام دارای مزایا و معایبی است از جمله این مزایا این است که خرید و فروش سهام بی نام با قبض و اقباض صورت می گیرد به مانند سند در وجه حامل.
این نوع سهام باسهام بانام دارای ارزش مساوی است و دارنده آن در سود و زیان سهام شریک است و دارای سرعت زیاد نقل و انتقال است و قبض و اقباض آن تشریفاتی ندارد و از جمله معایب این است که در صورت مفقود شدن و یا سرقت و یا خیانت در امانت اثبات مالکیت نسبت به آن ها بسیار دشوار است. قانون تجارت از سهام بی نام به سهام بی اسم هم نام برده است یعنی سهامی که روی آن اسم شخص معینی ذکر نشده و در حقیقت دارنده آن مالک شناخته می شود.
حقوق صاحب سهم بی نام ناشی از ورقه سهم است که به صرف قبض و اقباض قابل انتقال به دیگری است و هیچگونه تشریفات دیگری برای اعتبار انتقال آن ضرورت نداررد.
در صورت نیاز به هرگونه مشاوره می توانید با ما تماس حاصل فرمایید.
موسسه حقوقی ثبت نیک، با بهره گیری از متخصصان کارا و توانمند آماده ارائه ی خدمات به شما متقاضیان عزیز می باشد.

معاملات بلوکی چیست و چه تاثیری بر قیمت سهام دارد؟

برای سرمایه‌گذاری و ورود به هر بازاری در ابتدا باید نسبت به قوانین و اصطلاحات رایج آن آشنایی لازم را داشته باشید. در همین راستا اصطلاحات بورسی وجود دارد که سرمایه‌گذاران باید نسبت به آن‌ها آشنایی پیدا کنند. در این میان اصطلاح بلوک یا معاملات بلوکی در بازار بورس مطرح می‌شود که در این خصوص بسیاری از فعالین بازار نسبت به آن آشنایی دارند اما ممکن است سرمایه‌گذاران یا سهامداران زیادی هم نسبت به این اصطلاح اطلاعی نداشته باشند. اما به راستی بلوک چیست؟ منظور از معاملات بلوکی در بازار بورس چیست؟ چه اشخاصی دست به معاملات بلوکی می‌زنند؟ معاملات بلوکی چه مزایا و معایبی در بر دارد؟ به منظور پاسخ به این سوالات با این مقاله با همراه باشید.

معامله بلوکی چیست؟

زمانی که در بازار بورس سفارش خرید و فروش با حجم خیلی بالا برای یک سهم ثبت شود در اصطلاح به آن معامله بلوکی گفته می‌شود. همان‌طور که انتظار می‌رود قیمت این معامله باید یک قیمت توافقی میان خریدار و فروشنده سهم باشد تا انجام شود. در معاملات عادی یکسری محدودیت‌های قیمتی و حجمی از جانب سازمان بورس لحاظ شده است اما در خلال معاملات بلوکی همچین محدودیت‌هایی وجود نداشته و خریدار و فروشنده خارج از این چهارچوب قادر به انجام معاملات خویش خواهند بود.

از آنجایی که حجم مورد معامله در معاملات بلوکی بسیار زیاد است، این فرآیند اغلب توسط سرمایه‌گذاران حقوقی ثبت شده و انجام می‌شود. به این نکته توجه نمایید که فرآیند معاملات بلوکی می‌تواند بر قیمت سهم مدنظر تاثیرگذار باشد به همین منظور برای اینکه این تاثیرپذیری و نوسانات احتمالی بسیار شدید نباشد تا سایر سرمایه‌گذاران را با تصمیم‌های هیجانی روبه‌رو سازد، توافقات لازم به منظور خرید و فروش سهم بین خریدار و فروشنده در خارج از سیستم‌ معاملاتی انجام می‌شود. به منظور شفاف‌سازی و تفکیک این نوع از معاملات با معاملات عادی سهام در ایران، بازار دیگری تحت عنوان بازار بلوک شکل گرفته که خریداران و فروشندگان بلوکی در این بازار قادر هستند به معاملات خود بپردازند.

از نظر محدودیت حجمی و قیمتی در بازار بلوکی باید این موضوع را خاطر نشان کنیم که معاملات از لحاظ حجمی در این بازار باید چیزی حدود حداقل 50 برابر محدودیت حجم هر سفارش در بازار عادی سهام باشد و از نظر ارزش قیمتی نیز باید حداقل به 20 میلیارد ریال رسیده باشد. البته این مقدار برای بازارهای فرابورسی دارای قوانین مجزا و جزعی‌تری است. ساعات معامله در بازار بلوکی همانند بازار عادی سهام است. از نظر دامنه نوسان قیمتی نیز این بازار مانند بازار خرد عمل می‌کند و تغییراتی در آن لحاظ نشده است. می‌توان گفت هر اتفاقی که برای یک سهم در بازار عادی سهام رخ دهد نظیر متوقف شدن و … در بازار بلوکی نیز همین امر رخ خواهد داد و غیر از فرآیند حجم و قیمت در پروسه معاملات، متغیرهای دیگر ثابت هستند. در این زمینه برای دانستن نکات مهم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• معاملاتی که در بازار بلوکی انجام می‌شوند از نظر نماد معاملاتی با نماد بازار عادی متفاوت است.
• معاملات بلوکی به نوعی در محاسبه قیمت پایانی سهم و تاثیر‌گذاری در شاخص کل نقشی ندارند.
• در بازار بلوکی سرمایه‌گذاران با کدگروهی قادر به معامله نخواهند بود.

معاملات عمده باید یکی از شرایط زیر را دارا باشند:

1. تعداد سهام مورد معامله از درصد معینی از کل سهام آن شرکت بیشتر باشد.
2. حجم معاملات آن، طی دوره معین از کل حجم معاملات بازار طی مدت معین، بیشتر باشد.

نحوه انجام معاملات بلوکی چگونه است؟

روند کار در بازار بلوکی و معاملات آن به این شکل است که در گام اول پیشنهاد خرید توسط کارگزار خریدار در سامانه ثبت می‌شود و در نقطه مقابل پیشنهاد خرید توسط کارگزار پذیرنده‌ی پیشنهاد، مورد تایید قرار می‌گیرد و فرآیند معامله در سیستم معاملاتی مورد تایید ناظر قرار گرفته و در سامانه جم ثبت می‌شود. حالت بعدی به این شکل است که پیشنهاد فروش توسط کارگزار ثبت شده و کارگزار خرید درنقطه مقابل پیشنهاد فروش را تایید کرده و پروسه معامله در سیستم معاملاتی مورد تایید ناظر قرار می‌گید و در نهایت مانند حالت اول معامله در سامانه جم ثبت خواهد شد.

آیا معاملات بلوکی قابل مشاهده و بررسی هستند؟

بله شما در هر زمان قادر هستید که روند معاملات بلوکی در بازار سرمایه را مورد بررسی قرار دهید به همین منظور می‌توانید با مراجعه به سایت فناوری بورس تهران، بخش دیده‌بان سایت، نمادهایی که کنارشان عدد 2 دارند را بررسی نمایید. این عدد کنار نماد نشان‌دهنده این است که معاملات بلوکی بر روی آن‌ها انجام شده است.

آیا معاملات بلوکی بر روی رشد قیمت سهم تاثیر می‌گذارد؟

برای بررسی تاثیر معاملات بلوکی بر قیمت سهام باید بگوییم معمولا زمانی که در بازار روی یک سهم معاملات بلوکی انجام شود، سرمایه‌گذاران و سهامداران توقع رشد قیمتی سهم را خواهند داشت. این باور از این نشات می‌گیرد که قیمت تایید شده در فرآیند معاملات بلوکی بیشتر از قیمت خود سهم بر روی تابلو بازار بوده و همین امر منجر به ایجاد همچین فکر و باوری می‌شود. طبیعی است که بعد از آن تقاضای خرید بر روی سهم مدنظر بیشتر شده و همین امر به مراتب رشد قیمتی را برای سهم بوجود بیاورد.

بلوک یک شرکت چه زمانی ارزنده محسوب می شود؟

در اصل باید توجه داشته باشید که بلوک یک شرکت زمانی ارزنده محسوب می‌شود که در خلال آن، کرسی یا منسب هیئت مدیره به خریدار داده شود. در صورتی که بلوک کمتر از میزانی باشد که بخواهد جایگاه یا کرسی هیئت مدیره را به خریدار بدهد، قیمت آن می‌تواند همان قیمت سهام عادی درنظر گرفته شود. از سوی دیگر و در بعضی موارد، برخی سهام برای افرادی که درصدی از سهام شرکت را دارند ولی در مجمع انتخاب هیئت‌مدیره نیاز به رای بیشتری دارند، ارزش قابل ملاحظه‌ای پیدا می‌کنند. در بازار بلوک برای اینکه خریداران دست به کار شوند و پیشنهادهای موجود را تایید کنند روش‌ها و راه‌های متفاوتی را به منظور پرداخت درنظر می‌گیرند که این روش‌ها می‌توانند در قالب پرداخت نقدی و اقساط باشند. این یک امر طبیعی است که اگر بلوک یک شرکت به صورت اقساط مورد معامله قرار بگیرد، قیمت آن نیز بیشتر از حد معمول درنظر گرفته خواهد شد.

آیا ارزش معاملات بلوکی بر ارزش کل بازار تاثیرگذار است؟

این نکته شایان ذکر است که ارزش کل معاملات بازار از ارزش معاملات خرد، بلوک و عمده تشکیل می‌شود. پس با این تعریف متوجه می‌شویم که ارزش معاملات بلوکی بر ارزش کل بازار نیز تاثیرگذار خواهد بود. در این رابطه برای اینکه ارزش خالص بازار خرد را به دست بیاوریم کافی است که ارزش معاملات بلوک و عمده را از ارزش کل معاملات آن روز بازار کسر کنیم. برای مطالعه بیشتر در رابطه با ارزش معاملات می‌توانید به مقاله ارزش معاملات در بورس مراجعه کنید.

بررسی نکات مهم در پروسه معاملات بلوکی

• ساعات معامله در بازار بلوکی همانند بازار عادی سهام است.
• دامنه نوسان قیمتی در این بازار مانند بازار خرد است.
• معاملات بلوکی معمولا به صورت حراج ناپیوسته و فاصله زمانی هر 5 دقیقه یک بار برگزار می‌شود.
• همان‌طور که در بخش‌های قبلی اشاره کردیم معاملات بلوکی در نمادی مجزا از بازار عادی سهم انجام می‌شود.
• وضعیت نماد در بازار عادی در هر حالتی که باشد، در بازار بلوکی نیز به همان شکل عمل می‌کند.

چه مشخصه ای در معاملات بلوکی وجود دارد؟

تا این بخش از مقاله متوجه شدیم که معاملات بلوکی در هر سهم با نماد دیگری در بازار مجزا انجام می‌شود. حجم سفارش در معاملات بلوکی بسیار بالا است و به همین دلیل، ممکن است در روند معاملات بازار، تغییرات بزرگی را به وجود بیاورد. نکات زیادی درباره معاملات بلوکی وجود دارد اما به صورت کلی این معاملات دارای دو مشخصه اصلی هستند:

1. معاملات بلوکی از نظر حجمی، حداقل باید 50 برابر محدودیت هر سفارش در بازار عادی باشد.
2. ارزش معاملات بلوکی از نظر قیمتی باید حداقل به 20 میلیارد ریال رسیده باشد.

پس معاملات بلوکی تنها معاملاتی در بازار بورس هستند که از نظر حجمی و قیمتی، شامل هیچ محدودیتی نمی‌شوند.

عرضه بلوکی چیست؟

در بخش‌های قبلی متوجه شدیم که معاملات بلوکی به معاملاتی گفته می‌شود که محدودیت‌های حجمی و قیمتی در آن رعایت نمی‌شود یا به عبارت دیگر، حجم معاملات در آن سنگین است و در نهایت منجر به ایجاد بازار جدیدی شده است. در ادامه قصد داریم به عرضه بلوکی در بازار بورس اشاره کنیم.

عرضه بلوکی در اصل قسمتی از معاملات بلوکی است که در آن، ارگان‌ها و سازمان‌های بزرگ بخش زیادی از سهام یک شرکت را عرضه می‌کنند. معمولا قبل از عرضه بلوکی سهام شرکت‌های مختلف، اخبار آن در بازار منتشر می‌شود و خریداران می‌توانند برای این موقعیت خود را آماده کنند. به عنوان مثال ممکن است اخباری با عنوان «عرضه بلوک 5 درصدی شرکت بیمه‌ای» در بازار منتشر شود که پیرو این خبر، خریداران با مطالعه و بررسی بیشتر می‌توانند موقعیت خود را برای خرید بلوکی مشخص کنند.

چه مشخصه‌ای در معاملات بلوکی وجود دارد؟

تا این بخش از مقاله متوجه شدیم که معاملات بلوکی در هر سهم با نماد دیگری در بازار مجزا انجام می‌شود. حجم سفارش در معاملات بلوکی بسیار بالا است و به همین دلیل ممکن است در روند معاملات بازار، تغییرات بزرگی را به وجود بیاورد. نکات زیادی درباره معاملات بلوکی وجود دارد اما به صورت کلی این معاملات دارای دو مشخصه اصلی هستند:

• معاملات بلوکی از نظر حجمی، حداقل باید 50 برابر محدودیت هر سفارش در بازار عادی باشد.
• ارزش معاملات بلوکی از نظر قیمتی باید حداقل به 20 میلیارد ریال رسیده باشد.

پس معاملات بلوکی تنها معاملاتی در بازار بورس هستند که از نظر حجمی و قیمتی، شامل هیچ محدودیتی نمی‌شوند.

فیلتر معاملات بلوکی

معامله‌گران می‌توانند با استفاده از فیلتر زیر، معاملات بلوکی را در سایت مدیریت فناوری بورس تهران، شناسایی کنند. برای این کار لازم است فقط فیلتر مورد نظر را در سایت tse وارد کنید و با اعمال آن، معاملات بلوکی نمایش داده می‌شود. بعد از اعمال فیلتر اگر کنار نام یک نماد، عدد 2 نمایش داده شده باشد، آن معامله به صورت بلوکی انجام شده است. فیلتر معاملات بلوکی عبارت است از:

سهم چیست؟

همانطور که می دانیم، شرکت زمانی تحقق پیدا می کند که دارای سرمایه ای باشد و سرمایه هر شرکت سهامی به قطعاتی تقسیم می گردد که هر یک را یک سهم می نامند. در این باره، ماده 24 قانون تجارت می گوید " سهم قسمتی است از سرمایه شرکت سهامی که مشخصه میزان مشارکت و تعهدات و منافع صاحب آن در شرکت سهامی می باشد. " و در سایر شرکت ها سهم هر شریک را سهم الشرکه هم می گویند ولی در شرکت سهامی فقط به لفظ سهم بسنده می کنند.
لایحه اصلاحی در ماده 29 ق.ت حداکثر قیمت اسمی سهم را در شرکت سهامی عام 10 هزار ریال تعیین کرده اما برای شرکت سهامی خاص اقل و اکثری مشخص نشده است. در ورقه سهم حتماَ باید نکات مندرج در ماده 26 ل.ا.ق.ت قید گردد.
سهم برای آنکه قابل خرید و فروش و معامله باشد، باید صادر شده و به موجب سندی به صاحب آن داده شود. سهم معمولاَ به وسیله برگ های کاغذی که دارای مشخصات و علائم مخصوصی می باشند، مشخص می گردد تا آنکه به سهولت قابل تقلید و جعل نباشند و شرکتی که آن را صادر می کند باید ذیل آن را امضاء کند. راجع به مطالبی که روی ورقه سهم باید ذکر شود قانون تجارت ایران ساکت است، ولی طبق عرف و عادت تجاری ذکر مشخصات ذیل روی ورقه سهم لازم است :
1- نام شرکت صادر کننده سهم
2- سرمایه تعهد شده و سرمایه پرداخت شده شرکت
3- شماره ثبت شرکت
4- شماره سهم
5- مبلغ اسمی سهم
6- نوع سهام
7- مبلغی از سهم پرداخت شده
8- امضای نمایندگان مجاز شرکت .
سهام در شرکت سهامی ممکن است به چند صورت بیرون بیاید که به شرح ذیل است :
سرمایه ای که شامل سهم بانام و بی نام و سهم ممتاز و منفعتی که شامل سهم موسس و انتفاعی می باشد.
الف) سهم سرمایه ای
سهم ممکن است بانام یا بی نام باشد. در صورتی که برای بعضی از سهام با رعایت مقررات مزایایی قائل شوند، این گونه سهام " ممتاز " نامیده می شوند. در سهم بانام، اسم و مشخصات صاحب سهم روی ورقه سهم قید می گردد. افزون بر آن، نام و مشخصات صاحب سهم در دفتری که به نام " دفتر ثبت سهام " نزد شرکت موجود است، به همراه شماره سهم نوشته می شود.
در سهم بی نام، اسم و مشخصات صاحب سهم در دورقه سهم قید نمی گردد. سهم بی نام به صورت سند در وجه حامل تنظیم و مالک دارنده آن شناخته می شود. مگر اینکه خلاف آن ثابت گردد. برعکس سهم بانام، نقل و انتقال سهم بی نام فقط با قبض به عمل می آید.
سهم ممتاز، سهمی است که برای دارنده آن امتیازاتی در نظر گرفته شده باشد، مانند اینکه از سود سهام بیشتری، منتفع گردد، یا در موقع انحلال شرکت در پرداخت مبلغ اسمی از دارایی شرکت نسبت به صاحبان سهام دیگر، اولویت داشته باشد. انتشار سهام ممتاز باید به پیش بینی اساسنامه شرکت یا تصویب مجمع عمومی فوق العاده باشد. معمولاَ سهام ممتاز در مواردی صادر می شود که شرکت نیاز به افزایش سرمایه دارد یا می خواهد اشخاصی را که دارای اعتبار یا تخصص و کارایی خاص هستند، جلب کند. در هر حال، امتیازات این گونه سهام و نحوه استفاده از آن باید به طور واضح تعیین گردد.
برخی امتیازاتی که ممکن است بدین نوع سهام تعلق گیرد عبارتند از : اختصاص مقدار معینی از سود بین صاحبان، اختصاص سود بیشتر به میان، حق تقدم در خرید سهام خرید و .
ب) سهم منفعتی
علاوه بر سهم سرمایه که در بالا به آن اشاره شد، دو نوع سهم دیگر به اسامی " سهم انتفاعی " و " سهم موسسین" وجود دارد که در قوانین ایران پیش بینی نشده است. سهم انتفاعی سهمی است که مبلغ اسمی آن به صاحب سهم مسترد شده باشد. دارنده سهم انتفاعی از سود سالانه شرکت بهره مند می گردد، اما هر گاه شرکت منحل شود، مبلغی بابت آن از دارایی شرکت، به صاحب سهم حصه داده می شود. سهم موسس سهمی است که موسسین برای خود در بدو تاسیس شرکت پیش بینی می کنند. این سهم، ممکن است مزایایی نسبت به سایر سهام شرکت داشته باشد. مثلاَ سود بیشتری به آن تعلق گیرد یا در موقع انحلال شرکت، از دارایی شرکت قبل از سایر سهام، مبلغ اسمی آن ها پرداخت گردد.

تک سهم در بورس چیست؟ سرمایه‌گذاری روی یک سهم منتخب

یکی از نخستین توصیه‌هایی که در زمینه سرمایه‌گذاری در بازارهی مالی بیان می‌شود، داشتن سبدی از دارایی‌های متنوع و پرهیز از سرمایه‌گذاری روی یک دارایی واحد است. اما برخی سرمایه‌گذاران در شرایطی خاص ترجیح می‌دهند که سرمایه خود را روی یک دارایی متمرکز کنند. تک سهم، همان‌طور که از نامش پیداست، به سرمایه‌گذاری تمام دارایی‌ها تنها روی یک سهم اشاره دارد. ممکن است هر فرد با توجه به استراتژی معاملاتی خود، یکی از انواع تک سهم بنیادی یا شارپی را خریداری کند؛ به این ترتیب همین یک سهم در پرتفوی شما وجود خواهد داشت و خبری از سهام دیگر نیست. اما تک سهم بنیادی و شارپی چیست و چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟سرمایه‌گذاری تک سهمی مناسب چه کسانی است؟ مزایا و معایب تک سهم بودن در بورس چیست؟

منظور از تک سهم در بورس چیست؟

تک سهم در بورس به معنای آن است که با تمام سرمایه خود، تنها یک سهم را خریداری کنید. به این ترتیب همین یک سهم در سبد سهام (پرتفوی) شما وجود خواهد داشت و خبری از سهام دیگر نیست. تک سهم دو نوع دارد:

• تک سهم بنیادی: سهام مربوط به شرکت‌های بنیادین یا به عبارتی شرکت‌هایی با عقبه‌ی محکم و معتبر و با تضمین سوددهی بالا
• تک سهم شارپی: سهام مربوط به شرکت‌های جدید دارای رشد تصاعدی و روزافزون

برای این‌که این نوع سهام را انتخاب کنید، باید به خوبی آن را تحلیل و بررسی کنید. البته با وجود تحلیل و بررسی هم نمی‌توان از کسب نتیجه مطلوب مطمئن بود. به عنوان مثال ممکن است فردی روی یک تک سهم بنیادی سرمایه‌گذاری کند ولی پس از گذشت زمان، سوددهی بسیار اندکی داشته باشد. چرا که شرایط بازار ممکن است با آن‌چه در نظر ماست متفاوت باشد.

بیشتر بخوانید

مزایای تک سهم شدن در بورس چیست؟

بسته به هدف و استراتژی سرمایه‌گذاری شما، تک سهم بودن می‌تواند مزایایی همچون موارد زیر را برای شما داشته باشد:

• امکان تحلیل و بررسی کامل
• سوددهی بالا و مطمئن (به شرط تحلیل درست و علمی)
• پرداخت هزینه کمتر

در ادامه هر یک از این موارد را توضیح می‌دهیم.

امکان تحلیل و بررسی کامل

اگر سرمایه خود را تنها صرف خرید یک سهم کنید، می‌توانید آن سهم را به صورت ویژه بررسی کنید. چرا که دیگر نیازی به آن ندارید که زمان خود را صرف تحلیل چند سهم مختلف کنید. به این ترتیب، می‌توان از اتفاقات و حواشی پیرامون یک سهم به خوبی آگاه شد و با چشمانی بازتر به سرمایه‌گذاری پرداخت.

سوددهی بالا و مطمئن

چنان‌چه سهمی که در سبد شما وجود دارد ارزشمند باشد، می‌توانید با خیال راحت از تک سهم بودن خود لذت ببرید. معمولا افرادی که تک سهم بنیادی را پس از تحلیل و بررسی فراوان خریداری می‌کنند، با گذشت زمان به سودهای خوبی دست پیدا می‌کنند. البته این امر همیشگی نیست و استثناهایی نیز در این خصوص وجود دارد.

پرداخت هزینه کمتر

در شرایطی که تنها یک سهم مشخص در سبد خود دارید، مطمئنا هزینه‌تان نیز کمتر است. چرا که کارمزد کمتری را برای معاملات پرداخت می‌کنید. طبیعی است که تک سهم شدن در بورس مساوی است با انجام معاملات کمتر. این مسئله نیز پرداخت کارمزد کمتر را در پی دارد.

معایب تک سهم شدن در بورس چیست؟

این سوال را می‌توان با استناد به همان جمله معروف که احتمالا همه‌تان شنیده‌اید، پاسخ داد؛ یعنی «همه تخم‌مرغ‌های خود را در یک سبد نگذارید». به نظر می‌رسد تفکر منطقی آن است که نباید روی تمام سرمایه خود برای خرید صرفا یک سهم خاص، ریسک کنیم؛ اما ریسک تک سهم شدن در بورس دقیقا در چیست؟ درست است که اگر سهم رشد کند، سود زیادی نصیب‌تان می‌شود ولی روی دیگر سکه را نیز باید در نظر گرفت.

ممکن است به هر دلیل گزارش نامطلوبی از جانب شرکت منتشر شود یا سهم برای مدتی بسته باشد. به این ترتیب مدتی طول می‌کشد تا سهم دوباره باز و قابل معامله شود. در این بین باید به نرخ تورم توجه کنید که در زمان بسته بودن سهم موجب کاهش ارزش سرمایه‌تان می‌شود. به علاوه، دارایی‌هایی نظیر طلا که مطابق با قیمت جهانی دادوستد می‌شوند، بسیار متاثر از این بازار هستند. یعنی اگر طلا در بازار جهانی ریزش کند، شما هم از این امر متضرر خواهید شد. به طور خلاصه می‌توان اصلی‌ترین معایب تک سهم شدن در بورس را به صورت زیر بیان کرد:

• ریسک بالا
• از دست دادن قدرت تحلیل
• صرف زمان بیشتر
• افزایش رفتارهای هیجانی

ریسک بالا

همان‌طور که اشاره شد، ریسک این کار زیاد است. تفاوتی هم ندارد که شما تک سهم بنیادی خریداری کرده‌اید یا تک سهم شارپی. هر اخباری می‌تواند موجب بسته شدن و ریزش سهم شما شود.

به عنوان مثال می‌توان از سهام شرکت کنتورسازی ایران با نام آکنتور نام برد. پس از آن‌که این سهم برای مدتی طولانی در محدوده مشخصی نوسان می‌کرد، در پی انتشار اخباری بسیار جذاب، موردتوجه همگان قرار گرفت. این امر باعث شد که قیمت سهم به میزان زیادی رشد کند. زمانی که قیمت سهم افزایش پیدا کرد، ناگهان انتشار یک خبر موجب ایجاد یک شوک به این نماد شد. خبر حاکی از آن بود که اخبار مثبتی که در مورد این سهم منتشر شده بود، دروغ بوده است. پس از این اتفاق بود که نماد آکنتور در شهریورماه سال ۱۳۹۵ بسته شد و تا کنون نیز وضعیت آن ممنوع-متوقف است.

از دست دادن قدرت تحلیل

هنگامی که تمام وقت و انرژی خود را برای تحلیل یک سهم صرف می‌کنید، از سایر سهام و نمودارها غافل می‌شوید. یعنی تمرکزی روی بقیه‌ سهام ندارید و تنها به همان یک سهمی که دارید فکر می‌کنید. به این ترتیب ممکن است که قدرت تحلیل شما کم شود و نتوانید به خوبی بازار را رصد و پیش‌بینی کنید.

صرف زمان بیشتر

از آن‌جا که تک سهم شدن با ریسک بالایی همراه است، لازم است که تمام اخبار و حواشی موجود را به دقت بررسی کنید. هم‌چنین به منظور جلوگیری از ضرر و زیان لازم است که روند سهم را هر روز بررسی کنید. این امر نیازمند صرف زمان بیشتری است.

افزایش رفتارهای هیجانی

ریسک بالا موجب بروز رفتارهای هیجانی می‌شود. چرا که زمانی که در حال ضرر کردن هستید، نمی‌توانید به خوبی از قدرت ذهن خود استفاده کنید و به دلیل ترس از دست دادن سرمایه، احساسات خود را در تصمیم‌های‌تان دخیل می‌کنید. اگر تحمل ندارید که کاهش سرمایه‌تان را مقابل چشمان خود ببینید، تک سهم شدن را از ذهن‌تان بیرون کنید. شما می‌توانید با رعایت اصول سرمایه‌گذاری در بورس، یک پرتفوی کاملا حساب‌شده و معقول بچینید و از سود آن بهره‌مند شوید.

بیشتر بخوانید

آیا تشکیل سبد سهام ضروری است؟

معمولا در بیشتر آموزش‌های مربوط به بازار بورس، افراد بسیاری بر تشکیل سبد سهام تاکید دارند. اما حقیقت آن است که این امر همیشه هم کار عاقلانه‌ای به نظر نمی‌رسد. یعنی در برخی موارد، استثناهایی وجود دارد. به عنوان مثال فردی که به دنبال نوسان‌گیری از معاملات چندروزه است، چرا باید سبد سهام تشکیل بدهد؟ چه نیازی به این کار دارد؟ نوسان‌گیرها در دسته معامله‌گران قرار می‌گیرند، نه سرمایه‌گذاران. به‌علاوه ممکن است سرمایه اولیه شما زیاد نباشد. به این ترتیب تشکیل سبد سهام چندان هم منطقی نیست. چرا که با توجه به سرمایه اندک‌تان، سود زیادی نصیب‌تان نخواهد شد.

بیشتر بخوانید

بررسی ریسک تشکیل سبد سهام در مقایسه با تک سهم شدن در بورس

مشخص است که سبد سهام ریسک کمتری دارد. این سبد ترکیبی از چند سهم است که سرمایه‌گذار آن‌ها را به کمک تحلیل‌ و بررسی خریده است. یعنی سرمایه خود را میان چندین سهم مختلف توزیع کرده است. توزیع سهام به معنای کاهش ریسک است. چرا که از میان چند سهام داخل سبد، حتی اگر یک یا دو سهم نیز با کاهش قیمت مواجه شوند، هم‌چنان می‌توان به رشد باقی سهام امیدوار بود. به این ترتیب می‌توان با خیالی آسوده‌تر سهام‌داری کرد و خطر از دست دادن کل سرمایه را تا حد زیادی کمرنگ کرد.

چنان‌چه برخی از افراد، مجرب باشند و ریسک‌پذیری بالایی داشته باشند، ممکن است به تک سهم شدن روی بیاورند. انتخاب آن‌ها می‌تواند تک سهم بنیادی یا تک سهم شارپی باشد. اما افرادی که آشنایی چندانی با بازار ندارند و به عبارت دیگر تازه‌وارد به حساب می‌آیند، نباید به سمت تک سهم شدن بروند. بهترین استراتژی برای این افراد، تشکیل یک پرتفوی متنوع با سهام چند صنعت مختلف است. به این ترتیب ریسک سرمایه‌گذاری برای این افراد به میزان قابل توجهی کم می‌شود.

همان‌طور که تک سهم شدن در بورس توصیه نمی‌شود، خرید سهام متعدد نیز امری حرفه‌ای و اصولی نیست. نمی‌توان از تمام صنایع بازار،‌ سهمی را انتخاب کرد و روی آن سرمایه‌گذاری کرد. زیرا مدیریت سهام متعدد امری بسیار دشوار است و تبعات نامطلوبی در پی دارد. اگر تعداد سهامی که در سبدتان است از حد معمول بیشتر باشد، نمی‌توانید به آسانی اخبار و وقایع مربوط به هر یک را دنبال کنید. به منظور چیدمان سبد سهام، ‌می‌توانید از متخصصان این زمینه کمک بگیرید.

جمع‌بندی

تک سهم در بورس به حالتی اطلاق می‌شود که ما تنها روی یک سهم مشخص سرمایه‌گذاری کرده باشیم. تک سهم‌ها به دو نوع شارپی و بنیادی تقسیم می‌شوند. تک سهم شارپی به سهامی گفته می‌شود که انتظار رشدی تصاعدی در قیمت آن را داریم؛ اما تک سهم بنیادین به سهام شرکت‌هایی گفته می‌شود که به لحاظ بنیادین ارزنده و مطمئن باشند. این شیوه سرمایه‌گذاری مزایای خاص خود از جمله کاهش کارمزدها و افزایش سود قابل‌توجه را دارد. اما اگر بخواهیم آن را با شیوه دیگر خریداری سهم، یعنی تشکیل سبد سهام مقایسه کنیم، باید بگوییم که تک سهم بودن در بورس -چه تک سهم شارپی و چه تک سهم بنیادین- ریسک‌های بسیار بالایی دارد و به سهامداران تازه‌کار توصیه نمی‌شود. به همین جهت، معمولا تشکیل سبد سهام به عنوان بهترین شیوه ورود به بازار سهام مطرح می‌شود؛ البته نه سبدی که پر از سهم‌های مختلف و بدون تحلیل باشد.

منظور از سهم و سهام در بورس چیست؟ سهام‌دار کیست؟

سهم و سهام عبارت‌هایی هستند که برای مدیریت سرمایه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما اینکه هرکس با سرمایه خود در پی چه سهم یا سهامی است، جای سوال دارد. افراد مختلف برای سرمایه‌گذاری در سهام برنامه‌های متفاوتی دارند. در این مطلب می‌خواهیم ضمن پاسخ به سوال سهام چیست؟ تکالیف و وظایف یک سهامدار را نیز مورد بحث و بررسی قرار دهیم تا به ماهیت اصلی این عبارات پی ببریم. برای درک این مفاهیم، لطفاً تا انتهای این متن با همراه باشید.

سهم در بورس چیست؟

اگر شما در فرهنگ لغت به دنبال معنای لغوی واژه «سهم» سهم چیست؟ بگردید، با معانی «بهره، نصیب و قسمت» برخورد خواهید کرد. در واقع سهم به معنی یک تکه از چیزی است که بسته به شرایط به افراد، نهادها یا دستگاه‌ها تعلق می‌گیرد. اگر یک کیک بزرگ را به قطعات مساوی تقسیم کنیم، هر تکه آن کیک، یک «سهم» خواهد بود. اما ما در گفتگوهای روزانه خود از این واژه در امور مالی استفاده می‌کنیم. پس سهم در واقع به قسمت‌های مساوی از ارزش یک شرکت، سازمان یا واحد تولیدی گفته می‌شود. معمولاً ارزش شرکت‌ها را به‌ سهم‌های مساوی (مانند سهم کیک) تقسیم‌بندی می‌کنند تا هر کس بتواند به اندازه سرمایه خود از آن سهم‌ها بهره‌مند شود.

سهام چیست؟

سهام در لغت به جمع سهم‌ها یعنی «نصیب‌ها» گفته می‌شود. در واقع مجموعه‌ای از سهم‌ها را می‌توان «سهام» در نظر گرفت. سهام می‌تواند مربوط به ارزش شرکت‌ها باشد. وقتی شما سهام یک شرکت را خریداری می‌کنید، در سود و زیان آن شرکت سهیم خواهید بود. پس سهام شرکت‌ها (سهم‌های مساوی ارزش شرکت‌ها) قابل واگذاری، خرید و فروش است. تقسیم‌بندی سهام براساس معیارهای رسمی و توسط افراد رده بالای آن شرکت تعیین می‌شود.

اگر شما نیز خود دارای یک شرکت باشید، می‌توانید سهام شرکت خود را قیمت‌گذاری کرده و آن را به فروش برسانید. هرکس که بخشی از سهام شرکت شما را خریداری کند، بسته به مقدار سهام خود از سود و زیان حاصل از فعالیت‌های شرکت شما سهیم بوده و به نوعی شریک شما محسوب می‌شود.

ورقه سهام چیست؟

در کنار پاسخ به سوال سهام چست بهتر است در مورد ورقه‌های سهام نیز اطلاع داشته باشید. منظور از ورقه سهام، اوراقی است که نشان دهنده مالکیت سهام است. روی این ورقه‌ها اطلاعاتی از قبیل نام دارنده سهام، نام شرکتی که سهام را واگذار کرده، شماره ثبت سهام و مبلغ هر سهم قرار دارد. البته اگر سهام شما مربوط به سهامی بورسی باشد، هیچ ورقه‌ای در اختیار شما نخواهد بود. به‌جای آن، کلیه اطلاعات سهام شما بر روی پنل بورسی شما نزد کارگزاری مربوطه‌تان بوده و از طریق سرویس‌های آنلاین کارگزاری قابل دسترسی خواهند بود. کد بورسی شما در واقع کد نمایندگی سهام شما خواهد بود. امروزه کمتر از اوراق سهام استفاده شده و کلیه اطلاعات سهامداران به صورت کد در دسترس آن‌ها قرار می‌گیرد. پس همین‌که شما بدانید سهام چیست و چگونه در بازارهای مالی معامله می‌شود، برای سرمایه‌گذاری‌هایتان کافی خواهد بود.

سهامی عام و خاص

حالا که می‌دانیم سهام چیست، باید از تفاوت بین سهامی عام و خاص نیز آگاهی باشیم. در واقع برخی از شرکت‌ها دارای «سهامی عام» و برخی دیگر دارای «سهامی خاص» هستند. فرق این دو سهم در نوع سهامداران آن‌ها است. یعنی سهامی عام شرکت‌ها، قابل واگذاری به عموم مردم هستند. اما سهامی خاص شرکت‌ها در مالکیت افراد خاص قرار داشته و قابل واگذاری به عموم نیستند.

شرکت‌ها می‌توانند سهام خود را مستقیم به فروش برسانند یا با دارا بودن استاندارها و شرایط خاص، وارد بازار بزرگ بورس تهران شده و و آن را از طریق بورس واگذار کنند.

سهامدار کیست؟

سهامدار یا «Share Holder» مالک بخشی از سهام یک شرکت است. وقتی به کسی «سهامدار» گفته می‌شود، یعنی آن فرد مالک بخشی از سهام یک شرکت یا شرکت‌های مختلف است و در سود و زیان آن شرکت‌ها سهیم است. مسئولیت و اختیار سهامداران براساس مقدار سهام آن‌ها تعیین می‌شود. یعنی کسی که بخش اعظمی از سهام یک شرکت را داشته باشد، حق رأی و اختیارات بیشتری در مورد آن شرکت دارد. هرچقدر تعداد سهام یک سهامدار کمتر باشد، اختیارات وی نیز محدودتر خواهد بود. یک سهامدار بهتر از هرکسی می‌داند که سهام چیست و چگونه باید آن را معامله کند.

لازم به ذکر است که سود سهامداران پس از کسر تمام بدهی‌های شرکت محاسبه و سپس پرداخت می‌شود. حتی اگر شرکتی منحل شود، سهم سهامداران از باقیمانده دارایی آن شرکت پرداخت می‌شود.

شرایط سهامداری برای هر سهامدار چگونه است؟

وقتی شما می‌دانید سهام چیست و کسری از سهام یک شرکت را خریداری می‌کنید، سهامداری شما با شرایط زیر همراه خواهد بود:

• شما حق کسب اطلاعات صحیح در مورد عملکرد شرکت مربوطه را خواهید داشت.
• شما در مورد تصمیم‌گیری‌های آن شرکت، بسته به مقدار سهام خود حق رأی و اظهار نظر خواهید داشت.
• شما از حقوق مالی و غیر مالی آن شرکت نیز بهره‌مند خواهید بود. حقوق مالی یعنی حق سهیم شدن شما در سود و دارایی آن شرکت.حقوق غیرمادی یعنی حق عضویت، حق اطلاع و انتقال سهام خود به شخص دیگر.
• شما از طریق بسترهای آنلاین می‌توانید با دیگر سرمایه‌گذاران شرکت در ارتباط باشید.
• اگر تعداد سهام شما کم باشد، در صورت اتحاد با دیگر سهامداران هم رأی خود، می‌توانید اختیارات خود را گسترده‌تر کنید.

انواع سهام

پاسخ سوال سهام چیست تنها به تعریف سهامی عام و خاص خلاصه نمی‌شود، بلکه انواع دیگری از سهم‌ها وجود دارد که یک سرمایه‌گذار باید از ماهیت آن‌ها آگاه باشد. می‌توان گفت که شرکت‌ها دارای انواع مختلفی هستند که آگاهی از هرکدام از آن‌ها می‌تواند برای انتخاب صحیح سهام و سرمایه‌گذاری به شما کمک کند. برخی از انواع سهام براساس شکل و حقوق دارنده آن‌ها، به قرار زیر هستند:

• سهام «بانام»
  وقتی هویت صاحب یک سهام کاملاً مشخص باشد و اطلاعات هویتی او بر روی برگه‌های فیزیکی سهام شرکت قید شده باشد، آن سهام «سهام بانام» آن فرد خواهد بود. اطلاعات سهامداران باید در سیستم‌های مجازی شرکت نیز ثبت شده و قابل دسترسی باشد.
• سهام «بی‌نام»
  برخی از سهام هستند که بر روی ورقه آن‌ها (ورقه سهام) نامی از کسی قید نشده است. اصطلاحاً چنین سهامی را «سهام بی‌نام» می‌خوانند.

ممکن است برایتان سؤال باشد که اگر نام کسی بر روی ورقه چنین سهامی درج نشده، پس چطور بفهیمم صاحب آن سهام کیست؟ در جواب به این سؤال می‌توانیم بگوییم: «هرکس که حامل ورقه‌های سهام باشد، در واقع صاحب آن سهام است!» پس این گروه از سهام در گروه سهام حامل قرار گرفته و هرکس که آن‌ها را در دست داشته باشد، صاحب و دارنده آن سهام تلقی می‌شود.

• سهام «عادی»
  سهام عادی به بخشی از سهام شرکت گفته می‌شود که سهامداران آن‌ها به‌صورت عادی در برابر مقدار سهمی که دارند از آن شرکت سود یا زیان می‌بینند. این سهامداران حقی مازاد بر حقوق عادی یک سهامدار نخواهند داشت.
• سهام «ممتاز»
  سهام ممتاز در برابر سهام عادی قرار داشته و در برابر حق سهامداری، حقوق بیشتری را به سهامدارن خود اعطا می‌کند. مثلاً وقتی یک شرکت منحل شود، حق سهامداران دارای سهم ممتاز آن شرکت، پس از پرداخت بدهی‌ها و قبل از تقسیم‌بندی‌های عمومی محاسبه و پرداخت خواهد شد. ممکن است در شرایط خاص، دارندگان سهام ممتاز حق رأی بیشتری در امور شرکت نیز سهم چیست؟ داشته باشند.
• سهام «جایزه»
  وقتی یک شرکت افزایش سرمایه پیدا کند، به سهامداران فعلی خود، سهام جایزه اعطا خواهد کرد. شرکت در صورت داشتن ذخایر آزاد فراوان نیز می‌تواند سهامدارن خود را سهیم کند.

سهام معرفی شده، بخشی از انواع سهام هستند که عمومیت بیشتری دارند. انواع دیگری از سهام نیز در بازارهای مالی وجود دارند که معرفی همه انواع آن، خارج از محدوده این مطلب قرار دارد. (جالب است بدانید که تمام سهام موجود در بازار بورس تهران از نوع سهام عادی هستند و هیچ سهام ممتازی در این بازار وجود ندارد. البته گاهی به سهامداران بورس تهران، سهام جایزه نیز تعلق می‌گیرد.)

کلام پایانی

در این مطلب عنوان کردیم که انواع سهام چیست و چگونه می‌توان سهم چیست؟ آن‌ها را در بازارهای مالی معامله کرد. برای مثال یاد گرفتیم که سهم‌های یک شرکت می‌تواند در قالب سهام (مجموعه‌ای از سهم‌های یکسان) در اختیار افراد قرار بگیرد. افرادی که دارای سهام یک شرکت هستند، در واقع سهامداران آن شرکت نامیده می‌شوند. شما می‌توانید در یک یا چندین شرکت مجزا نیز سهم داشته باشید. مردم کشور ما با بازارهای مالی و مفهوم سهام بیگانه بوده و سرمایه‌های خود را اغلب به بانک‌ها سپرده و از سودهای ناچیز بانکی بهره می‌برند. این در حالی است که برخی دیگر از سرمایه‌گذاران خوش‌فکر، سرمایه خود را برای راه‌اندازی واحدهای تولیدی صرف می‌کنند. اما معمولاً برای راه اندازی واحدهای تولیدی به سرمایه‌های زیادی نیاز است.

همین که شما بدانید سهام چیست، اگر سرمایه شما اندک هم باشد، می‌توانید بسته به مقدار سرمایه خود، وارد بازارهای مالی شده و بخشی از سهامی عام شرکت‌ها را خریداری کنید. با این کار، هم به رونق آن شرکت کمک کرده‌اید و هم خود از سودهای حاصله آن شرکت سهم خواهید برد. اگر آموزش بورس را به درستی یاد بگیرید می‌توانید از این طریق سود خوبی به دست آورید.