عوامل موثر در افزایش نرخ دلار طی امروز
به گزارش خبرنگار اقتصادی فارس، در جریان معاملات امروز بازار سهام برخی از فعالان به نرخ دلار توجه وِیژه کرده و به نوسانات بازار ارز متمرکز شده بودند. با شروع معاملاتی آتی سکه هم ، قیمت برخی قراردادهای آتی سکه تا حدود 800 هزار تومان افزایش یافت که این اتفاق ناشی از رشد قیمت دلار بود.
براساس این گزارش، در این رابطه کارگزاران بورس بر این باورند عواملی چون سرنگون شدن جنگنده ترکیه ای در سوریه ، اظهارات اخیر وزیر صنعت، معدن و تجارت ( مبنی بر اینکه اگر روند موجود در تامین ارز دولتی برای واردات مواد اولیه و کالاهای اساسی ادامه یابد و فعالان اقتصادی همچنان ناچار به خرید این اقلام با ارز آزاد شوند، متولیان تنظیم بازار نیز ناگزیر به افزایش قیمت تمام شده کالاها براساس ارز 1700 تومانی خواهند شد) ، کاهش جهانی قیمت های طلا و تداوم سیر نزولی قیمت سهام شرکت های بورسی از سوی دیگر موجب افزایش امروز دلار تا حدود 1860 تومان شده است.
به باور این گروه از فعالان بازار سرمایه در این شرایط سرمایه گذاران ترجیح می دهند با خرید دلار و سایر ارزها ضمن عوامل موثر بر نرخ (قیمت) ارز پوشش ریسک سرمایه گذاری از منافع حاصل از رشد قیمت ارز در آینده بهره گیرند.
در این میان باید گفت متاسفانه به دلیل عدم بازدهی سهام اکثر شرکت های بورسی ، افزایش تورم و نقدینگی، نبود سیاستی واحد، معلوم نشدن زمان و ابعاد اجرای مرحله دوم هدفمند سازی یارانه ها و غیره ، بخشی از سرمایه های سرگردان به سمت بازار کاذبی چون ارز و خصوصا" دلار حرکت کرده و در این شرایط جا دارد مسئولان اقتصادی و سایر متولیان کشور چاره ایی بیاندیشند.
عوامل تاثیر گذار بر قیمت مسکن
عوامل موثر بر قیمت مسکن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. بازار مسکن یکی از فعالترین حوزهها در سرمایهگذاری است که ریسک کمتری دارد به همین دلیل عده بسیاری تمایل دارند در آن سرمایهگذاری کنند. از طرفی با افزایش سالانه قیمت مسکن خرید خانه به عنوان پناهگاهی دائمی برای برخی از خانوادهها به یک دغدغه تبدیل شده است. بنابراین شناخت عوامل موثر بر قیمت مسکن برای عده بسیاری از افراد اهمیت دارد تا با توجه به آن بتوانند تصمیم گیری کنند که چه زمانی خانه بخرند. قیمت زمین، قیمت مصالح، هزینههای ساخت و ساز عواملی هستند که برقیمت مسکن تاثیر دارند. در این مقاله از سایت دلفین وست تلاش میکنیم مختصرا شما را با عوامل موثر بر قیمت مسکن آشنا سازیم.
منابع تامین مالی هزینه مسکن
هزینه مسکن از دو منبع زیر برای افراد تامین میشود:
- تولید کنندگان حقیقی و حقوقی مسکن میتوانند از بانکها وام مسکن دریافت کنند که نرخ سود وامها میتواند سبب افزایش هزینه مسکن گردد که باید در قیمت تمام شده مسکن منظور شود.
- همچنین تولید کنندگان حقوقی و حقیقی میتوانند از بازار آزاد درخواست وام کرده و وام دریافت نمایند. در این روش بهره از بهره بانکی بیشتر خواهد بود و قیمت تمام شده مسکن افزایش خواهد داشت.
عوامل موثر بر قیمت مسکن در بخش عرضه
عوامل مربوط به عرضه محصولات و خدمات مانند زمین و بهای مصالح ساختمانی در قیمت مسکن بسیار موثر هستند. از جمله عوامل موثر در قیمت مسکن در بخش عرضه میتوان به موارد زیر اشاره نمود.
- قیمت زمین: قیمت زمین در واقع مهمترین عامل تاثیرگذار در قیمت مسکن است. در این مورد شرایطی به وجود میآید که باعث میشود زمینداران بخواهند زمینهای خود را بفروشند یا خیر. همچنین شرایط اقتصادی تاثیر بسیار زیادی بر قیمت مسکن دارد.
- هزینه ساخت و ساز: عامل دیگری که در قیمت مسکن موثر است هزینههای مربوط به ساختوساز است که میتواند در قیمت مسکن موثر باشد.
- مالیات در بخش مسکن: عامل دیگر که در تسریع روند فروش ملک تاثیر دارد مالیاتی است که برای مسکن در نظر گرفته شده است.
- سیاستهای متحرک: ساخت مسکن یک پروسه زمانبر است و در کوتاه مدت عملی نیست. بنابراین سیاستهای کوتاه مدت نمیتواند به آن کمک کند. در نتیجه لازم است دولت در این بخش برای بلند مدت سیاستگذاری کند. سیاستهای بلندمدت بر قیمت مسکن تاثیر گذار هستند.
عوامل موثر بر قیمت مسکن در بخش تقاضا
در بخش تقاضا عواملی هستند که بر قیمت مسکن موثر بوده و میتوانند آن را کم یا زیاد کنند. از جمله این عوامل میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- درآمد سرانه: درآمد سرانه خانوادهها در توان خرید آنها بسیار موثر بوده و همچنین موجب میشود افرادی که قصد دارند خانه بخرند زودتر این کار را انجام دهند.
- نرخ اجاره بها: هنگامی که اجاره بها افزایش مییابد مالکان به آن به عنوان یک عامل درآمدزایی نگاه میکنند و در نتیجه نسبت به فروش مسکن بیمیل میشوند پس قیمت آن افزایش مییابد.
- نرخ شهرنشینی: برخی این گزینه را مهمترین گزینه در بخش تقاضا میدانند که یک عامل بالقوه است و اگر توان خرید افزایش یابد تبدیل به تقاضای موثر میشود.
- نرخ رشد نقدینگی: در صورتی که حجم نقدیتنگی افزایش یابد، با توجه به شرایط اقتصادی بیشتر افراد به سمت بخش مسکن روی میآورند و این مساله میتواند موجب افزایش قیمت مسکن شود.
- اعتبارات بانکی: یکی دیگر از عواملی که در قیمت مسکن و افزایش آن موثر است اعتبارات بانکی است که با افزایش آنها تقاضا افزایش مییابد.
تاثیر تورم بر قیمت مسکن
رشد حجم پول یکی از عواملی است که میتواند بر قیمت مسکن تاثیر داشته باشد. با افزایش تورم افراد به خرید مسکن روی می آورند زیرا از این طریق تلاش میکنند قدرت خود را حفظ کنند. پس با افزایش تورم تقاضا برای مسکن زیاد میشود و در نتیجه موجب میشود قیمت مسکن افزایش یابد.
تاثیر بازار شاخص سهام بر مسکن
بازار سهام و بورس مسکن با قیمت مسکن در ارتباط هستند. زیرا اگر افراد نتوانند در بازار مسکن فعالیت کنند به بازار سهام روی میآورند. هنگامی که شاخص بازار سهام کاهش پیدا میکند برخی از سرمایهگذاران سرمایه خود را به دیگر بازارها انتقال میدهند و در نتیجه این این مساله افزایش قیمت مسکن را در پی خواهد داشت. پس در حالت کلی میتوان گفت رونق بازار سهام میتواند باعث شود افراد سرمایهگذار در بازارهای رقیب مانند مسکن کمتر سرمایهگذاری کنند و به این ترتیب میتوان گفت ارتباط قیمت مسکن و سهام منفی است.
تاثیر نرخ ارز بر قیمت مسکن
یکی دیگر از عواملی که میتواند در قیمت مسکن موثر باشد نرخ ارز است. با افزایش نرخ ارز مردم سعی میکنند در قسمتهای مربوط به داد و ستد ارز معامله کنند و در نتیجه افراد تمایل کمتری به خرید مسکن خواهند داشت و در نتیجه کاهش قیمت مسکن دیده می شود. همچنین نرخ ارز میتواند بر خدمات و کالاها و همچنین مصالح ساختمانی مانند میلگرد و سیمان اثر بگذارند و موجب افزایش قیمت مسکن شود.
تاثیر درآمد نفت بر قیمت مسکن
از دیگر عوامل موثر در قیمت مسکن برای کشورهایی با اقتصاد مبتنی بر نفت، قیمت نفت است. هنگامی که عوامل موثر بر نرخ (قیمت) ارز قیمت نفت افزایش پیدا کند افراد تمایل به خرید کالاهایی دارند که غیر قابل مبادله هستند و در نتیجه شاهد افزایش تقاضای مسکن هستیم. از طرفی دیگر با رونق در بخش نفتی تولیدکنندگان تمایل دارند در بخشی که رونق بیشتری دارد کار کنند، در نتیجه تقاضا در بخشهای دیگر مانند مسکن کم میشود.
سخن پایانی
شناخت عوامل موثر بر قیمت مسکن میتواند به افراد آگاهی دهد که در چه زمانیرا برای سرمایه گذاری در مسکن انتخاب کنند و یا چه زمانی خانه خود را بفروشند. عوامل بسیاری بر قیمت مسکن تاثیر گذار است که از جمله آنها میتوان به عوامل مربوط به اقتصاد کلی بازار کشور مانند تورم، نفت، سهام و غیره اشاره کرد. همچنین عوامل مرتبط با بخش عرضه و تقاضا نیز در این مهم تاثیرگذار هستند. در این مقاله تلاش کردیم شما را با عوامل مهمی که بر قیمت مسکن تاثیرگذار هستند آشنا کنیم تا با توجه به شرایط موجود بتوانید سرمایهگذاری کنید همچنین مشاورین دلفین وست همراه شما هستند تا بهازین راه را برای سرمایه گذاری انتخاب کنید.
برای یادگیری “مزایا و معایب سرمایه گذاری در مسکن” مسیر زیر را به شما پیشنهاد میکنیم:
عوامل موثر بر قیمت بیت کوین را در آکادمی کیوسک بشناسید
وقتی صحبت از ارزهای دیجیتال میشود مهمترین نامی که به ذهن ما میرسد بیت کوین است. در این برهه از عصر ارزهای دیجیتال، بیتکوین پرطرفدارترین رمز ارز به حساب میآید. بیت کوین در مجموع 21 میلیون سکه در سراسر جهان خواهد داشت و این موضوع در طول زمان باعث میشود مردم به دنبال خرید آن باشند. البته عوامل موثر بر قیمت بیت کوین، تنها به تعداد این رمز ارز خلاصه نمیشود. در ابتدای راهاندازی بیت کوین، ارزش آن کمتر از یک سنت بود. اما امروزه ارزش آن به دهها هزار دلار میرسد.
به نظر شما دلیل این افزایش ارزش و محبوبیت بیت کوین چیست؟ با ما همرا باشید تا عوامل موثر بر قیمت بیت کوین را در این مقاله از آکادمی کیوسک بررسی کنیم.
آشنایی مختصری با بیت کوین
بیت کوین (BTC) یک ارز دیجیتال است که در سال 2009 توسط ساتوشی ناکاموتو، نامی که به خالق ناشناخته این ارز مجازی داده شده، توسعه یافت. تراکنشها در یک بلاکچین ثبت میشوند و تاریخچه آنها مالکیت را ثابت میکند.
برخلاف سرمایهگذاری در ارزهای سنتی، بیت کوین توسط بانک مرکزی صادر و یا توسط دولت پشتیبانی نمیشود. خرید بیت کوین با خرید سهام یا اوراق قرضه متفاوت است چون بیت کوین یک شرکت نیست. در نتیجه، هیچ ترازنامهای برای بررسی وجود ندارد.
قیمت این ارز دیجیتال از ابتدای روی کار آمدن، تغییرات و جهش بسیاری داشته و پستی و بلندیهای زیادی را به چشم دیده است. عواملی زیادی بر این قیمت و ارزش بیت کوین اثرگذار هستند که در ادامه به مهمترین عوامل موثر بر قیمت بیت کوین اشاره خواهیم کرد.
عوامل موثر بر قیمت بیت کوین
گفتیم که برخلاف سرمایهگذاری در ارزهای سنتی، بیت کوین را بانک مرکزی صادر نمیکند و توسط دولت یا سازمانی پشتیبانی نمیشود. بنابراین، سیاستهای پولی، نرخهای تورم و اندازهگیریهای رشد اقتصادی که اغلب بر ارزش ارز تأثیر میگذارند، برای بیتکوین اعمال نمیشوند. برعکس، قیمت بیت کوین تحت تأثیر عوامل زیر است:
عرضه یک دارایی نقش مهمی در تعیین قیمت آن دارد. دارایی کمیاب به احتمال زیاد قیمتهای بالایی خواهد داشت. این در حالی است که دارایی با تعداد و حجم زیاد که به وفور در دسترس هستند، قیمتهای پایینی را تجربه میکنند. عرضه بیت کوین از زمان آغاز به کار رو به کاهش بوده است. پروتکل این ارز دیجیتال به بیت کوینهای جدید اجازه میدهد تا با نرخ ثابتی ایجاد شوند و این نرخ به گونهای طراحی شده که در طول زمان کند شود. بنابراین، عرضه بیت کوین از 6.9 درصد در سال 2016 به 4.4 درصد در سال 2017 و 4 درصد در سال 2018 کاهش یافت.
هاوینگ یا رویداد نصف شدن بیت کوین، که هر چهار سال یکبار اتفاق میافتد، به طور کلی با افزایش قابل توجهی در قیمت آن مطابقت دارد. این رویداد در واقع به این معناست که عرضه بیت کوین کاهش یافته است.
تقاضا
یکی دیگر از عوامل موثر بر قیمت بیت کوین، تقاضا برای این رمز ارز است. در حالی که بیت کوین هنوز بهعنوان یک وسیله مبادله محبوب، رایج نشده، اما توجه سرمایهگذاران خرد را به خود جلب کرده است. منبع تقاضای بیت کوین بر اساس ملاحظات اقتصادی و سیاسی تغییر میکند. برای مثال، شهروندان چین ممکن است در سال 2020 از این ارز دیجیتال برای دور زدن کنترل سرمایه استفاده کرده باشند. همچنین بیت کوین در کشورهایی مانند ونزوئلا که تورم بالایی دارند، محبوب شده است. در نهایت، تقاضای سرمایهگذاران برای ارز دیجیتال با افزایش پوشش رسانهای، بیشتر شده است.
در واقع کاهش عرضه با افزایش تقاضا همراه شده و بهعنوان سوخت برای قیمت بیت کوین عمل میکند. دورههای متناوب رونق و رکود به یکی از ویژگیهای اکوسیستم ارزهای دیجیتال تبدیل شده است. برای مثال، افزایش قیمت بیت کوین در سال 2017 با یک زمستان طولانی همراه شد.
هزینه تولید (استخراج)
درست مانند سایر کالاها، هزینه تولید بیت کوین نقش مهمی در تعیین قیمت آن خواهد داشت. طبق تحقیقات، قیمت بیت کوین در بازار ارزهای دیجیتال، ارتباط نزدیکی با هزینه نهایی تولید آن دارد.
برای بیت کوین، هزینه تولید به طور تقریبی مجموع هزینههای ثابت مستقیم، زیرساخت و برق مورد نیاز برای استخراج ارز دیجیتال و هزینه غیرمستقیم، مربوط به سطح دشواری الگوریتم آن است. از دیگر عوامل موثر بر قیمت بیت کوین، میتوان به استخراج این رمز ارز اشاره کرد.
استخراج بیت کوین شامل ماینرهایی است که برای حل یک مسئله پیچیده ریاضی با هم رقابت میکنند. اولین ماینری که این کار را انجام میدهد، برنده جایزه بیت کوینهای تازه استخراج شده است.
استخراج ارزهای دیجیتال نیاز به قدرت پردازش قابل توجهی دارد. از نظر مالی، ماینرها باید برای تهیه ماشینهای ماینینگ مجهز به پردازندههای گران قیمت، هزینه کنند. فرآیند استخراج بیت کوین همچنین قبض پرهزینه برق را به همراه دارد که طبق برخی برآوردها بین 90 تا 95 درصد هزینههای کلی را شامل میشود.
بر اساس تخمینها، مصرف برق برای فرآیند استخراج بیتکوین برابر یا بیشتر از کل مصرف برق بعضی از کشورها است. هزینه غیرمستقیم استخراج بیتکوین، سطح دشواری الگوریتم آن است. سطوح مختلف دشواری الگوریتمهای بیت کوین میتواند سرعت تولید بیت کوین را افزایش یا کاهش دهد و بر عرضه کلی آن تأثیر بگذارد. در نتیجه این عامل بر قیمت بیت کوین تأثیرگذار خواهد بود.
رقابت یکی دیگر از عوامل موثر بر قیمت بیت کوین
اگرچه بیت کوین شناخته شدهترین ارز رمزنگاریشده است، اما صدها توکن دیگر وجود دارد که برای جذب سرمایهگذاران با یکدیگر رقابت میکنند. از سال 2021، بیت کوین بر تجارت در بازارهای ارزهای دیجیتال سلطه دارد، اما سلطه آن به مرور زمان از بین رفته است. در سال 2017، بیت کوین بیش از 80 درصد از کل سرمایه بازار ارزهای دیجیتال را به خود اختصاص داد. تا سال 2021، این سهم به کمتر از 50 درصد کاهش یافت.
دلیل اصلی این امر افزایش آگاهی سرمایهگذاران و قابلیتهای آلتکوینها بود. برای مثال، اتریوم (ETH) به دلیل رونق توکنهای مالی غیرمتمرکز (DeFi) بهعنوان یک رقیب بزرگ برای بیت کوین ظاهر شد.
سرمایهگذارانی که پتانسیل آن را باور داشتند، روی اتر سرمایهگذاری کردهاند. در 13 اکتبر 2021، اتریوم حدود 18 درصد از ارزش کل بازارهای ارزهای دیجیتال را به خود اختصاص داد. ریپل (XRP) و کاردانو (ADA) هم محبوبیت بالایی به دست آوردند. همچنین رشد استیبل کوینها توجه سرمایهگذاران را به توکن بایننس (BNB) به خود جلب کرده است.
اگرچه رقابت، دلارهای سرمایهگذاری را از اکوسیستم بیت کوین حذف کرده، اما باعث جذب سرمایهگذاران به داراییهای دیگر شده است. در نتیجه، تقاضا و آگاهی در مورد ارزهای دیجیتال افزایش مییابد. بیتکوین بهعنوان پرچمدار اکوسیستم ارزهای دیجیتال، از این توجه بهره برده و ارزش آن در طول زمان بیشتر شد.
تحولات نظارتی
به دلیل افزایش سریع محبوبیت بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال، تنظیمکنندهها (رگولاتور) چگونگی تعریف این داراییهای دیجیتال را بررسی میکنند. در حالی که کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) ارزهای دیجیتال را بهعنوان اوراق بهادار طبقه بندی میکند، کمیسیون معاملات آتی کالا (CFTC) ایالات متحده بیت کوین را در قالب یک کالا میشناسد.
اگر قوانین بیش از حد سختگیرانه یا سرکوبگر شوند، ارزش ارز دیجیتال کاهش مییابد. از سوی دیگر، اگر این قوانین برای صنعت کریپتو مطلوب باشند، میتوانند مانند یک کاتالیزور برای رشد سریع این صنعت عمل کنند. از آنجایی که بیت کوین غیرمتمرکز است، یعنی به هیچ دولت مرکزی خاصی مرتبط نیست، مقررات میتوانند تاثیر مستقیمی بر قیمت داشته باشند، چون به سرمایهگذاران مربوط میشود. به طور کلی، اگر نگرانی در مورد یک بیانیه یا تصمیم خاص دولت وجود داشته باشد، قیمت BTC میتواند کاهش یابد.
تحولات خبری
اکوسیستم نوپای بیت کوین به این معنی است که تحولات خبری تأثیر مستقیمی بر قیمت آن دارد. این تحولات میتواند انواع مختلفی داشته باشد. همانطور که پیشتر گفتیم، اخبار نظارتی میتواند قیمت ارزهای دیجیتال را به طور قابل توجهی تغییر دهد. هارد و سافت فورکهایی که تعداد بیتکوینهای موجود را تغییر میدهند، میتوانند درک سرمایهگذاران را از ارز دیجیتال دگرگون کنند.
فورکها بهروزرسانیهای شبکه بلاکچین هستند که گاهی منجر به ایجاد یک سکه جدید میشوند. بهعنوان مثال، فورک کردن بلاکچین بیت کوین در آگوست 2017، بیت کوین کش را به وجود آورد و منجر به نوسانات قیمت شد. در نتیجه ارزش هر دو سکه را به بالاترین سطح افزایش داد.
سیاستهای حاکمیتی بیت کوین که توسط گروهی از توسعهدهندگان اصلی تنظیم میشود، نیز بر قیمت آن تأثیر میگذارد. اصلاحات پروتکلی که تعداد بیت کوین موجود را تغییر میدهد یا اختلافات فلسفی بین توسعهدهندگان در مورد جهتگیری آینده ارز دیجیتال، از شاخصهایی هستند که به دقت تحت نظر قرار دارند.
تورم ارزی کشورها
وقتی کشوری دچار تورم میشود، قیمت همه کالاها افزایش و ارزش پول کاهش مییابد. در چنین شرایطی، تقاضا برای بیت کوین با جهش زیادی روبهرو خواهد شد. در چنین شرایطی تقاضا برای بیت کوین و ارزهای دیجیتال دیگر بالا میرود، چون تورم بر قیمت بیت کوین تأثیر نمیگذارد. شانس کاهش ارزش بیت کوین حتی زمانی که یک کشور از تورم بسیار زیاد رنج میبرد، بسیار کم است.
رسانهها از دیگر عوامل موثر بر قیمت بیت کوین
گزارشها نشان دادهاند که رسانهها بیشترین تأثیر را بر قیمت بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال دارند. به کمک این افزایش توجه رسانهها، عموم مردم درک بیشتری از ارزهای دیجیتال و بیت کوین به دست میآورند.
رسانهها توانایی جذب کاربران جدید به ارزهای دیجیتال را دارند. هنگامی که یک سرمایهگذار ارزهای دیجیتال، دانش جدیدی در رسانهها پیدا میکند، بلافاصله به دوستان خود میگوید، آنها هم همین کار را تکرار خواهند کرد. این خبر به دلیل قدرت رسانههای اجتماعی به سرعت منتشر میشود و قیمت بیت کوین تحت تاثیر قرار میگیرد. پوشش رسانهای مثبت بیت کوین، اغلب منجر به قیمتهای بالاتر میشود، در حالی که پوشش منفی قیمت نتیجه معکوس خواهد داشت.
سخن پایانی
با وجود اینکه بیت کوین بیش از یک دهه است که به وجود آمده، هنوز یک دارایی نوپا محسوب میشود. در واقع میتوان گفت که قیمت بیت کوین توسط ترکیب پیچیدهای از عوامل مانند هزینههای تولید، رقابت و تحولات نظارتی تحت تاثیر قرار میگیرد. ریشههای تکنولوژیکی این ارز دیجیتال به این معناست که عوامل دیگری مانند سطح دشواری الگوریتمها و فورکهای بلاکچین آن نیز میتوانند از دیگر عوامل موثر بر قیمت بیت کوین باشند.
به نظر شما چه عوامل دیگری بر قیمت بیت کوین اثرگذار هستند؟
من مریم هستم و ارشد رشته فناوری اطلاعات. به شبکه و تکنولوژی خیلی علاقه دارم و در این زمینه تحصیل کردم. در بازار بورس فعالیت دارم و مدتی کار تولید محتوا انجام دادم. به همین دلیل تصمیم گرفتم از ترکیب این چند مورد وارد کار کریپتوکارنسی شم. تا اینکه با کیوسک آشنا شدم.
علاوه بر اینکه در آکادمی کیوسک مطلب مینویسم، دبیری بخش مقالات رو هم به عهده دارم.
نگاهی به عوامل موثر بر قیمت ارزهای خارجی و شرایط اقتصادی در ایران
بابک وزیری – نرخ تبدیل ارز خارجی به ریال از مهمترین ابزارهایی است که از طریق آن میتوان سطح سلامت اقتصاد کشور را بررسی کرد. این نرخ نشاندهنده میزان ثبات اقتصادی است. چه عواملی بر این نرخ اثرگذار است که میتوان با دانستن آنها قیمتها را با دقت پیشبینی کرد؟
حداقل هفت عامل بر قیمت ارز خارجی از جمله دلار تاثیر میگذارد:
۱- نرخ تورم
۲- نرخ سود
۳- حساب جاری کشور
۴- بدهی دولت
۵- نرخ قیمتهای صادرات به قیمتهای واردات یا Terms of Trade
۶- ثبات سیاسی
۷- رانت
در این مقاله به توضیح هر یک از این هفت عامل میپردازم.
۱- نرخ تورم: تغییر در نرخ تورم باعث تغییر در نرخ تبدیل ارزهای خارجی به ریال است. هر چه تورم پایینتر باشد، ارزش پول کشور بالاتر و برعکس با افزایش تورم، ریال دچار کاهش ارزش میشود و این کاهش ارزش پول ملی، منجر به افزایش نرخهای سود بانکی و مؤسسات مالی خواهد شد. تورم هشتم امردادماه سال جاری، طبق محاسبه پروفسور استیو هانکه، یکی از اقتصاددانان برجستهی دنیا و استاد اقتصاد دانشگاه جان هاپکینز، ۲۲۱ درصد بوده است.
۲- نرخ سود: تغییر در نرخ سود بانکی و مؤسسات مالی، با ارزش ریال و نرخ برابری آن با دلار، و همچنین با نرخ تورم میتواند رابطه مستقیم داشته باشد. یعنی هر چه نرخهای سود بالاتر باشد ارزش پول ملی بیشتر است. البته پیششرط این رابطه مثبت این است که کشور بتواند سرمایهگذاری خارجی جذب کند. شرکتهای بزرگ به خاطر سیاستهای جنگطلبانه جمهوری اسلامی حاضر نیستند در ایران سرمایهگذاری کنند. از این رو نرخ بالای سود باعث میشود که بانکها و مؤسساتی که نتوانستنهاند سرمایه خارجی جذب کنند به دنبال افزایش سرمایه خود با وام دادن با بهرههای بسیار بالا و دلالی و سفتهبازی و… بروند. در چنین حالتی این نرخهای بالا تنها بر تورم تاثیرگذار خواهند بود و به افزایش افسارگسیخته آن دامن میزنند. چیزی که هماکنون در اقتصاد ایران شاهد آن هستیم. طبق محاسبات پروفسور هانکه، از ۴ امردادماه تا ۷ امردادماه ۱۳۹۷، تورم از ۱۵۱ درصد به ۲۰۳ درصد رسیده است. یعنی ظرف تنها سه روز، ۵۲ درصد افزایش تورم را شاهد بودهایم.
۳- حساب جاری کشور: این حساب شامل مجموعهی داد و ستدها از قبیل صادرات، واردات، بدهی و… است. کسری در حساب جاری به دلیل مازاد واردات بر صادرات ایجاد میشود که خود از عوامل اصلی کاهش ارزش پول ملی است. مطابق آمار رسمی اعلام شده از سوی بانک مرکزی، در دوره پنج ساله ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵ و گمانهزنیهایی برای سال ۱۳۹۶، تراز خارجی پرداختهای حساب جاری شامل صادرات کالا و عوامل موثر بر نرخ (قیمت) ارز خدمات، در سال ۱۳۹۲ با در نظر گرفتن درآمدهای نفتی ۲۵ میلیارد دلار مازاد داشته که در سال ۹۶ به حدود ۱۴ میلیارد دلار کاهش یافته است. همچنین مجموع صادرات کالا و خدمات در سال ۱۳۹۲ معادل ۶۹ میلیارد دلار بود که در سال ۱۳۹۶ به ۵۲ میلیارد دلار کاهش یافته است.
۴- بدهی دولت: با افزایش بدهی دولت، جذب سرمایه خارجی به شدت کاهش یافته، این امر موجب افزایش تورم میشود. در چنین شرایطی، سرمایهگذاران خارجی موجود هم که بدهی ایران را زیر نظر دارند و با تکنیکهای قوی آماری میزان این بدهی را پیشبینی هم میکنند، ریسک ماندن در بازار ایران را نخواهند پذیرفت. طبق برآورد مرکز پژوهشهای مجلس، بدهی دولت تا پایان خرداد سال ۱۳۹۶، ۶۲۵ هزار میلیارد تومان بوده است. بررسی عملکرد مالی دولت در فروردین ۱۳۹۶ نسبت به فروردین١٣٩٢ نشان از رشد قابل توجه شاخصها دارد. ١٧۴درصد رشد نقدینگی و ١٣۴ درصد رشد بدهیهای دولت به بانکها بارزترین تغییرات کارنامه اقتصادیست. طبق سخنان محمدحسین فرهنگی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، حجم نقدینگی در کشور، بیش از هزار و ششصد تریلیارد تومان است. افزایش حجم نقدینگی و برخی مسائل دیگر سبب التهاب در بازار ارز، طلا و مسکن شده و بر اساس گزارشهای رسمی میزان نقدینگی بیش از GDP شده است. شرایط موجود، ترک کردن ایران توسط شرکتهای سرمایهگذار خارجی، میزان بالای تورم و رکورد تاریخی قیمت دلار در برابر ریال، همه نشانگر این است که میزان بدهی دولت به شدت نسبت به سال گذشته افزایش یافته است.
۵- نرخ قیمت صادرات به قیمت واردات یا (Terms of Trade): درشرایطی که قیمتهای صادراتی با نسبت بزرگتری درمقایسه باقیمتهای وارداتی افزایش یابد، این نرخ بهبود مییابد. این امر موجب افزایش درآمد شده که خود افزایش تقاضا برای ارز کشور و به دنبال آن افزایش ارزش پول ملی را به همراه دارد. این نرخ در سال ۲۰۱۴، نزدیک به ۴۰۰ و در سال ۲۰۱۶، نزدیک به ۲۰۰ بوده است. یعنی این نرخ در دو سال به نصف رسیده. در۱۱ ماه سال ۱۳۹۶ تا اسفندماه، صادرات غیرنفتی به ۴۱.۶ میلیارد دلار و واردات به۴۷.۶ میلیارد دلار رسید. این یعنی جمهوری اسلامی خیلی پیشتر از اینکه آمریکا از برجام خارج شود، با بیکفایتی محض، چنین روزهای رقتانگیزی را برای اقتصاد ایران رقم زده است.
۶- ثبات سیاسی: وضعیت سیاسی یک کشور و عملکرد اقتصادی آن هر دو بر قدرت پول ملی عوامل موثر بر نرخ (قیمت) ارز تاثیرگذار هستند. کشوری که شرایط سیاسیاش از ثبات معقول برخوردار است برای سرمایهگذاران خارجی، بازاری جذاب است. افزایش سرمایه خارجی باعث ارزشمندتر شدن پول ملی است. اما جمهوری اسلامی که ثبات سیاسی خود را به حمایت از گروههایی چون حزبالله لبنان، حماس در فلسطین، طالبان در افغانستان، حشدالشعبی در عراق، حوثیهای یمن، و اسلامگرایان آفریقا گره زده، نه تنها نمیتواند سرمایهگذارخارجی را جذب اقتصاد کند بلکه سرمایهگذارانی را هم که دارد از دست میدهد و روانه بازارهای همسایگان میکند. در چنین شرایطی است که ظرف یک هفته ارزش ریال بیش از ۳۰% سقوط میکند، یعنی با روی کار بودن رژیم جمهوری اسلامی، ظرف یک هفته مردم۳۰% فقیرتر شدند. صبح یکشنبه ۷ امرداد سال ۱۳۹۷، قیمت دلار ۱۰۳۵۰ تومان بود و عصر همان روز دلار به ۱۱۲۰۰ تومان رسید. یعنی ظرف چند ساعت به برکت بیکفایتی رژیم جمهوری اسلامی، ریال بیش از ۸ درصد سقوط کرد و عوامل موثر بر نرخ (قیمت) ارز مردم ایران بیش از ۸ درصد فقیرتر شدند.
۷- رانت: در تاریخ هفت امردادماه سال ۱۳۹۷ قیمت دلار دولتی یا بهتر بگویم «دلار جهانگیری» ۴۴۰۳ تومان بود این در حالیست که هر دلار در بازار آزاد ۱۱۲۰۰ تومان خرید و فروش شد. کسانی که از رانت دلار دولتی برخوردارند در یک چشم به هم زدن ۱۵۴ درصد سود نصیبشان میشود. همین چند وقت پیش بود که منابع خود جمهوری اسلامی اعلام کردند که ۳۰ میلیارد دلار پول از کشور خارج شده است. این میزان قابل توجه ارز، در شرایطی از کشور خارج شده که دهها میلیون ایرانی در فقر مطلق زندگی میکنند و روز به روز بر تعداد آنها افزوده میشود. این رانتها و ایجاد سودهای نجومی به نفع سران و آقازادگان حکومتی، یکی دیگر از عواملی است که باعث افزایش نرخ تورم وکاهش ارزش پول ملی میشود.
در پایان باید گفت ۴۰ سال است که رژیم جمهوری اسلامی، اقتصاد ایران را به سوی پرتگاه فروپاشی سوق داده و اعمال تحریمها تنها سبب میشود که این اقتصاد زودتر به دره پرتاب شود.
افزایش بیسابقه قیمت دلار در ایران؛ مروری بر تاریخچه رشد دلار در دولتهای گذشته جمهوری اسلامی
قیمت دلار روز دوشنبه ۱۶ آذر رکورد جدیدی را ثبت کرد و از مرز ۳۱ هزار تومان گذشت.
در آغاز فعالیت دولت سیزدهم قیمت دلار در مدار ۲۵ هزار تومان بود، اما بعد از ۱۰۰ روز از ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی، در مدار ۳۱ هزار تومان قرار گرفت.
تاریخچه رشد دلار در دولتها
تجارت نیوز در مطلبی با عنوان «کدام دولت دلار را گران کرد؟» به بررسی قیمت دلار در دولتهای مختلف پرداخته و مینویسد: دلار در سال ۶۰ و دوره نخست وزیری میرحسین موسوی و همزمان با جنگ در حدود ۲۷ تومان بود، پایان دولت اول موسوی از ۲۷ تومان تا ۵۷ تومان رشد کرد. و در پایان دوران نخست وزیری موسوی دلاربه ۱۴۵ تومان رسید. در دوره اول ریاست جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی، دلار بین ۱۴۰ تا ۱۴۵ در نوسان بود، اما در دور دوم ریاست جمهوری وی، نرخ تورم و جهش دلار به گونهای بود که در پایان دوره ریاست رفسنجانی به قیمت ۴۸۰ تومان رسید.
البته پس از انقلاب تا سال ۷۰ دولتها همواره قیمت ارز رسمی کشور را ۷ تومان اعلام میکردند. همچنین نرخ دیگری نیز به نام ارز رقابتی وجود داشت که برای واردات اقلام اساسی از آن استفاده میشد و در پایان جنگ ایران و عراق حدود ۶۰ تومان بود.
در دوره اول ریاست جمهوری محمد خاتمی، دولت او سیاست افزایش تدریجی قیمت دلار را در دستور کار خود قرار داد. و در پایان این دوره قیمت دلار به حدود ۷۹۲ تومان رسید. در پایان دوره دوم ریاست جمهوری خاتمی هم قیمت دلار به ۹۰۰ تومان رسید.
در پایان دور اول ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد قیمت دلار ۱۰۰۰ تومان بود. اما در بین سالهای ۹۰ تا ۹۱ به ناگاه دلار با جهش از ۱۲۰۰ تومان به ۲۶۰۰ تومان افزایش پیدا کرد و سرانجام در پایان ریاست جمهوری او به ۳۱۰۰ تومان رسید.
دوره اول ریاست جمهوری حسن روحانی همزمان با حصول توافق هستهای برجام بود و در پایان دوره اول ریاست جمهوری وی دلار حدود ۴۰۰۰ تومان بود. اما در سال ۹۷ و با خروج آمریکا از برجام از اواسط سال ۹۷ قیمت دلار مداوم رکورد زد. در ابتدای سال ۹۹ دلار بر مدار ۱۴ هزار تومان بود، اما در اواسط سال تا ۳۰ هزار تومان نیز افزایش یافت و سرانجام در پایان ریاست جمهوری روحانی روی مدار ۲۴ هزار تومان ماند.
دولت رئیسی پیش و پس انتخابات
در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۶، ابراهیم رئیسی در رقابت با حسن روحانی نتوانست پیروز شود. در ۱۶ آذر سال ۱۳۹۷ در دانشگاه شهید بهشتی، در پاسخ به دانشجویی که پرسید «فکر میکردید اگر رئیس جمهور میشدید وضع کشور بهتر از این بود؟» پاسخ داد: خدا رحم کند که من رئیس جمهور نشدم که دلار ۵ هزار تومان شود. وی در ادامه گفت: بسیاری از مشکلات محصول بیتدبیری ها است. بسیاری از تهدیدها و تحریمها میتوانند به فرصت تبدیل شوند. اینکه برخی مشکلات اصلی را مشکلات اقتصادی نمیدانند و دنبال راهکار سیاسی هستند، اشتباه میکنند.
وی در نخستین مناظره انتخاباتی خود در سال ۱۴۰۰ دوباره به این نکته اشاره کرد که «میگفتند اگر فلانی [رئیسی] رئیس جمهور شود دلار میشود ۵ هزار تومان، خودشان دلار را ۳۰ هزار تومان کردند.»
ابراهیم رئیسی، در صدمین روز شروع به کار دولتش در یک مصاحبه تلویزیونی قول داد با مشکلات اقتصادی ایران مقابله کند. وی گفت: ثبات اقتصادی برای خریدار، فروشنده و تولیدکننده اقدام بعدی خواهد بود. وی گفت: بازار باید برای مردم قابل پیشبینی باشد. رئیسی در حالی این سخنان را بیان کرد که قیمت دلار در همان روز به بالاترین میزان یعنی ۳۰هزار و ۴۵۰ تومان رسید.
که البته این روند افزایشی در روزهای بعد نیز ادامه پیدا کرد.
وی ۱۶ آذر امسال در دانشگاه صنعتی شریف گفت: «خبر دقیق دارم که عدهای شبانه روز در تلاشند همزمان با مذاکرات، نرخ ارز را بالا ببرند و مذاکرات را با اقتصاد گره بزنند.»
به تازگی فیلمی از مناظره حمید رسایی، نماینده سابق مجلس شورای اسلامی، در رسانهها باز پخش شده که مربوط به خرداد سال ۱۴۰۰ است. وی در گفتگو با احمد زیاد آبادی، روزنامه نگار اصلاح طلب، و در حمایت از ابراهیم رئیسی میگوید: اگر رئیسی، رئیس جمهور شود، فوقش دلار ۵ هزار تومان خواهد شد، و به ۳۰ هزار تومان که نخواهد رسید.
دیدگاه شما