بهترین روش افزایش سرمایه چیست؟

افزایش سرمایه از محل سود انباشته

شرکت‌ها به‌خصوص شرکت‌های پذیرش شده در بورس، به‌منظور بهبود ساختار مالی، تأمین منابع مالی برای طرح‌های خود یا نجات از ورشکستگی و انحلال، اقدام به افزایش سرمایه می‌کنند.

اگر شما هم در بازار سرمایه فعالیت می‌کنید حتماً با اصطلاحات افزایش سرمایه و تعدیل قیمت آشنا هستید. اگر جزو آن دسته از سهامدارانی هستید که تمایل دارید تعداد سهامتان بدون پرداخت هیچ‌گونه هزینه اضافی افزایش یابد، پیشنهاد می‌کنیم حتماً این مقاله را تا انتها با دقت بخوانید.

در این مقاله ابتدا به تعریف افزایش سرمایه و انواع آن خواهیم پرداخت و سپس به طور مفصل به بررسی مزایا و معایب یکی از بهترین انواع افزایش سرمایه یعنی افزایش سرمایه از محل سود انباشته می‌پردازیم و تأثیر افزایش سرمایه بر بازده سهام و قیمت را با هم بررسی می‌کنیم.

تعریف افزایش سرمایه

نشان‌دادن ا فزایش سرمایه در ترازنامه شرکت معمولاً برای سهامداران خبر خوشایندی نیست زیرا انتشار سهام اضافی، ارزش سهام موجود سرمایه‌گذاران را کاهش می‌دهد. اما باید بگوییم که افزایش سرمایه هرچند باعث کاهش قیمت سهم می‌شود اما منجر به افزایش بازده حقوق صاحبان سهام و همچنین تعداد سهام و دارایی شما نیز خواهد شد.

هر شرکتی که قصد افزایش سرمایه داشته باشد، باید تعدادی سهام جدید منتشر کند و با فروش سهام جدید، بتواند هدف تأمین مالی برای شرکت را محقق سازد.

به‌ طور کلی چهار نوع افزایش سرمایه وجود دارد:

1. از محل سود انباشته (سهام جایزه)
2. از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهام‌داران (حق‌تقدم)
3. از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها
4. روش صرف سهام

افزایش سرمایه از محل سود انباشته

طبق ماده 140 قانون تجارت، شرکت‌های سهامی سودده موظف هستند هرسال درصدی از سود سالانه خود را در حساب سود انباشته ذخیره کنند تا به هنگام نیاز (برای مثال توسعه خدمات و طرح‌ها) طبق نظر و تصمیم هیئت‌ مدیره و سهامداران شرکت، از این مبلغ استفاده کنند یا آن را بین سهامداران شرکت تقسیم کنند.

اینکه هر شرکت چه میزان سود انباشته دارد را در صورت مالی شرکت‌ها می‌توانید مشاهده کنید. در این روش تأمین مالی شرکت انجام می‌شود اما پولی از سهامدار دریافت نخواهد شد و تنها تأثیر آن بر صورت مالی به این شکل است که: مبلغ از سود انباشته کسر و به آیتم سرمایه (حقوق صاحبان سهام) اضافه می‌شود. به همین ترتیب جمع مبلغ حقوق صاحبان سهام در نهایت ثابت خواهد بود و نسبت به قبل تغییری نخواهد کرد. فقط جابجایی در اقلام صورت وضعیت مالی اتفاق خواهد افتاد.

در واقع افزایش سرمایه از محل سود انباشته به زبان ساده این‌گونه تعریف می‌شود که: هرگاه شرکت از سود خوبی برخوردار باشد، می‌تواند از سود انباشته شده، جهت تأمین مالی شرکت بهره برد و اقدام به افزایش سرمایه کند.

بدین ترتیب درصد زیادی از سود شرکت که در سال‌های اخیر کسب شده است، مجدد به چرخه فعالیت شرکت وارد می‌شود.

در این افزایش سرمایه هیچ پولی از سهامدار دریافت نخواهد شد و نقدینگی جدید وارد شرکت نمی‌شود اما سهام جدید منتشر می‌شود که بین سهامداران تقسیم خواهد شد. به سهام جدید منتشر شده، سهم جایزه گفته می‌شود.

چون در این افزایش سرمایه بدون دریافت هیچ مبلغی، به سهامدار سهم جدید تعلق می‌گیرد، یکی از بهترین نوع افزایش سرمایه محسوب می‌شود.

هدف از افزایش سرمایه از انباشته، افزایش تعداد سهام و ارزش اسمی و کاهش قیمت سهم می‌باشد که همین امر موجب افزایش جذابیت سهم برای سرمایه‌گذار می‌شود.

قیمت سهام پس از اعمال افزایش سرمایه از سود انباشته

در افزایش سرمایه از محل سود انباشته، به این دلیل که باید درصد مالکیت سهامداران قبل و بعد از افزایش سرمایه ثابت بماند، تعداد سهام بعد از افزایش سرمایه از محل سود انباشته به نسبت درصد افزایش سرمایه، افزایش پیدا خواهد کرد و میزان دارایی سهامدار تغییری نخواهد کرد.

"به همان نسبت که قیمت سهم کاهش می‌یابد، تعداد سهم سهامداران افزایش پیدا می‌کند. حاصل‌ضرب تعداد سهم در قیمت قبل از افزایش سرمایه باید برابر با حاصل‌ضرب تعداد جدید سهام در قیمت پس افزایش سرمایه باشد."

محاسبه قیمت سهم پس از افزایش سرمایه از محل سود انباشته:

مثال: فرض کنید شرکتی تصمیم به افزایش سرمایه 38 درصدی از محل سود انباشته دارد. قیمت سهم پیش از برگزاری مجمع‌عمومی فوق‌العاده 2000 ریال می‌باشد.

سهامداری دارای 1000 سهم 20000 ریالی است؛ بنابراین قیمت تئوریک سهم بعد از اعمال افزایش سرمایه به شکل زیر محاسبه می‌شود:

0.38 = 100 / 38 = A

20000/ (1+ 0.38) = 14492 = قیمت جدید هر سهم

قیمت تئوری سهم 14492 ریال می‌باشد اما قیمت سهم در روز بازگشایی با توجه‌ به میزان عرضه و تقاضا تعیین خواهد شد. ممکن است کمتر یا بیشتر از این مبلغ تعیین شود.

• درصورتی‌که قیمت سهم در روز بازگشایی، بیشتر از قیمت تئوریک باشد، سهامدار سود خواهد کرد.
• درصورتی‌که قیمت بازگشائی کمتر از قیمت تئوریک باشد، سهامدار زیان خواهد کرد.

شخصی که 1000 سهم داشته، اکنون پس از افزایش سرمایه دارای 1380 سهم خواهد شد، بدون آنکه هزینه‌ای بابت 380 سهم اضافی پرداخت نمایید.

مدت‌زمان افزایش سرما یه از محل سود انباشته

در رابطه‌ با مدت‌ زمان افزایش سرمایه از محل سود انباشته باید بدانید که تصمیم به افزایش سرمایه و صورت‌ جلسه افزایش سرمایه شرکت در مجمع‌ عمومی فوق‌العاده به امضای هیئت‌ رئیسه مجمع می‌رسد و حداکثر ظرف یک ماه باید به اداره ثبت شرکت‌ها تحویل داده شود.

مدارک لازم برای ثبت افزایش سرمایه شامل:

• آگهی روزنامه افزایش سرمایه
• اظهارنامه افزایش سرمایه
• صورت‌ جلسه مجمع‌ عمومی فوق‌العاده برای افزایش سرمایه

این‌گونه به سؤال افزایش سرمایه از محل سود انباشته چقدر طول می‌کشد؟ پاسخ می‌دهیم که اگر افزایش سرمایه کمتر از ۱۰۰ درصد باشد، تقریباً بعد از دوهفته سهام جایزه به پورتفوی شما اضافه خواهد شد اما درصورتی‌که درصد افزایش سرمایه بیش از 100 درصد باشد، بیش از 2 ماه (حدود سه الی چهار ماه) زمان نیاز است تا پس از تأیید شرکت سپرده‌گذاری، سهام جایزه به پورتفوی سهام دارد اضافه گردد.

فروش سهام جایزه بعد از اعمال بر روی پورتفوی امکان‌پذیر است اما فروش سهام عادی از همان زمان برگشت از مجمع و بازگشایی سهم امکان‌پذیر می‌باشد.

به‌تمامی سهامداران سهام جایزه تعلق می‌گیرد اما برای فروش آن باید تا زمان تبدیل‌شدن به سهام عادی صبر کرد و بعد تصمیم به نگهداری یا فروش سهام جایزه اضافه شده بگیرید.

مزایا و معایب افزایش سرمایه از محل سود انباشته

لزوماً تصمیم هیئت‌ مدیره برای افزایش سرمایه خوب یا بد نیست. درصورتی‌که شرکتی قصد داشته باشد ساختار مالی خود را به صورت بهینه اصلاح کند و موجب توسعه یا کاهش بدهی‌ها شود، برای سهام‌داران اتفاق مثبتی است.

در صورتی‌که مدیریت بهینه نباشد، تصمیم به افزایش سرمایه نشان از عملکرد ضعیف شرکت خواهد بود.

مزیت‌های افزایش سرمایه از محل سود انباشته

• با افزایش حساب شرکت، اعتبار شرکت نیز افزایش می‌یابد.
• کاهش قیمت هر سهم، موجب ترغیب سهامداران برای خرید سهم می‌شود و می‌تواند موجب افزایش قیمت سهم نیز شود.
• کاهش قیمت سهم موجب ایجاد پتانسیل برای شرکت می‌شود که در بلندمدت به قیمت قبل بازگردد.
• در این روش سهامدار بدون پرداخت هیچ هزینه‌ای دارای تعداد سهام بیشتری خواهد شد و نسبت به افزایش از محل آورده نقدی، سهم اضافه شده زودتر به سهم عادی تبدیل می‌شود.
• برای سهامداران جذابیت بیشتری دارد چون بابت سهام اضافه شده پولی پرداخت نخواهند کرد.
• علاوه بر اینکه به توسعه فعالیت‌ها و سودآوری شرکت کمک می‌شود، تعداد سهم سهامدار نیز اضافه می‌شود و درصد مالکیتش حفظ می‌شود. به همین خاطر هم برای شرکت و هم برای سهامدار جذابیت دارد.
• کمک به توسعه و سودآوری شرکت که همانا هدف اصلی هر افزایش سرمایه‌ای است.
• خریداران بیشتری برای خرید سهام شرکت ترغیب می‌شوند و همین دلیل می‌تواند باعث افزایش و رشد قیمت سهام در بازار بورس و سرمایه باشد

معایب افزایش سرمایه از سود انباشته

• در صورتی‌ که افزایش سرمایه بیش از 100 درصد باشد، حداقل به مدت دو ماه سهم قفل خواهد بود و امکان معامله آن را نخواهید داشت؛ بنابراین اگر به سرمایه خود به مدت حداقل 2 ماه نیاز ندارید، در این افزایش سرمایه شرکت کنید.
• پس از آنکه سهم بعد از 2 ماه بازگشایی می‌شود، سهم جایزه تعلق‌ گرفته به شما بعد از گذشت 2 ماه قابل معامله خواهد بود و ممکن است بعد از 2 ماه، عرضه سهامداران افزایش یابد که این امر منجر به افت قیمت سهم شرکت می‌گردد.
• در این روش بر خلاف افزایش سرمایه از محل آورده نقدی، نقدینگی جدیدی وارد حساب شرکت نمی‌شود و پولی می‌باشد که حاصل پس‌انداز شرکت طی سال‌های اخیر است.
• این افزایش سرمایه برای شرکت‌هایی که بازدهی و سود مناسبی ندارند قابل استفاده نخواهد بود و تنها برای شرکت‌هایی قابل استفاده است که سود اندوخته قابل‌ توجهی دارند.

جمع‌بندی

بنابراین، طبق توضیحات گفته شده، افزایش سرمایه از محل سود انباشته یکی از بهترین نوع افزایش سرمایه می‌باشد. شرکت‌های سودده طبق قانون تجارت درصدی از سود خود را در حساب سود انباشته ذخیره می‌کنند تا در موارد نیاز جهت پیشرفت طرح توسعه و یا تأمین مالی شرکت و جلوگیری از ورشکستگی، از این مبلغ پس‌انداز شده استفاده کنند.

در افزایش سرمایه از انباشته نقدینگی جدیدی وارد شرکت نخواهد شد و تنها در بخش اقلام سرمایه جابجایی رخ خواهد داد و از سود انباشته کسر و به حقوق صاحبان سهام اضافه می‌شود. در واقع تعداد سهام زیاد و قیمت هر سهم کاهش می‌یابد.

در این افزایش سرمایه بدون آنکه مبلغی از سهامدار دریافت شود، به او سهم جایزه تعلق خواهد گرفت به همین خاطر افزایش سرمایه از محل سود انباشته هم به نفع سهامداران و هم خود شرکت است .

بهترین روش افزایش سرمایه چیست؟

یکی از عوامل مهم تأثیرگذار بر قیمت سهام شرکت‌های حاضر در بازار مالی، افزایش سرمایه و جزئیات مرتبط با آن است. سرمایه هر شرکت عبارت است، از مجموع آورده مؤسسان و سرمایه‌گذاران اولیه که در هنگام تأسیس واحد تجاری، در مراجع قانونی و اظهارنامه ثبت شرکت عنوان می‌شود. مطمئناً میزان سرمایه شرکت‌ها به واسطه انجام فعالیت‌های اقتصادی دچار تغییراتی خواهد شد که مدیران شرکت پس از گذشت دوره زمانی معقولی، دارایی شرکت را در قالب افزایش یا کاهش سرمایه به‌روزرسانی می‌کنند.

به زبان ساده، افزایش سرمایه اسمی ثبت شده شرکت، «افزایش سرمایه» نام دارد که این مقوله در شرکت‌های سهامی، به دو شیوه افزایش تعداد سهام منتشرشده شرکت یا بالا بردن قیمت اسمی سهام انجام می‌شود. افزایش سرمایه معمولاً به دو هدف اصلی تأمین مالی و اصلاح ساختار سهام شرکت‌ها صورت می‌گیرد. در واقع مسیر اصلی تأمین وجوه مورد نیاز گسترش حوزه فعالیت و شروع پروژه‌های جدید شرکت‌های سهامی، افزایش سرمایه است.

تصمیمات اتخاذ شده در مجامع عمومی صرفاً شامل حال افرادی است که در روز برگزاری مجمع، سهام‌دار شرکت باشند. افزایش سرمایه نیز از این قاعده مستثنی نیست و در عین حال، یکی از مهم‌ترین دلایل برگزاری بهترین روش افزایش سرمایه چیست؟ مجامع عمومی شرکت‌ها است. به عبارت دیگر، اگر به مشارکت در فرآیند افزایش سرمایه شرکت تمایل دارید، باید پیش از بسته شدن نماد، اقدام به خرید سهام کنید.

بر اساس قانون تجارت، هیئت مدیره شرکت‌ها موظفند پیش از برگزاری مجامع عمومی اطلاع‌رسانی کنند. در این مورد، با توجه به انتشار آخرین اخبار و اطلاعیه‌های مربوط به اخذ مجوز افزایش سرمایه و تاریخ برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده از طریق سامانه کدال، اطلاع‌رسانی عمومی برای تمام سهامداران صورت می‌پذیرد.

افزایش سرمایه شرکت‌های پذیرفته شده در بازار سهام، مراحل مختلفی دارد که به شرح زیر است:

• تصویب افزایش سرمایه در هیئت مدیره شرکت
• تأیید مفاد افزایش سرمایه توسط حسابرس و بازرس قانونی
• تأیید سازمان بورس و انتشار اطلاعیه مجوز افزایش سرمایه در سامانه کدال
• تعیین تاریخ و انتشار آگهی دعوت به مجمع عمومی فوق العاده
• انتشار تصمیمات مربوط به مجمع عمومی فوق العاده
• آگهی ثبت افزایش سرمایه

توجه داشته باشید، که این مراحل، فرآیند کلی تصویب افزایش سرمایه بوده و ممکن است هر کدام از روش‌های افزایش سرمایه بر اساس ماهیت خود، دارای جزئیات دیگری نیز باشند. برای کسب اطلاعات دقیق در این زمینه، باید به آگهی افزایش سرمایه در سامانه کدال مراجعه فرمایید.

افزایش سرمایه شرکت‌ها در بازار سهام از طریق چهار روش کلی انجام می‌شود که در این بخش، به تشریح آن‌ها می‌پردازیم.

• افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی

هر واحد تجاری انواع متمایزی از دارایی‌ها را در ترکیب سرمایه خود دارد که بر اساس ماهیت به دسته‌های اصلی جاری، ثابت (غیر جاری)، مشهود و نامشهود تقسیم می‌شوند. ارزش این دارایی‌ها در طول زمان ثابت نیست و در شرایط عموماً تورمی کشور افزایش می‌یابد. در صورتی که افزایش سرمایه یک شرکت از طریق تجدید ارزیابی دارایی‌های ثابت مشهود نظیر املاک یا ماشین‌آلات صورت بگیرد، این فرآیند را افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی می‌نامند.

همان‌طور که ملاحظه می‌کنید، در این روش سرمایه‌ای وارد شرکت نشده و صرفاً عملیات حسابداری در ترازنامه انجام می‌شود؛ که بیشتر مناسب شرکت‌های زیان‌ده یا در آستانه ورشکستگی است. تجدید ارزیابی دارایی‌های شرکت، تغییری در دارایی سرمایه‌گذاران ایجاد نمی‌کند، زیرا متناسب با افزایش تعداد سهام (در قالب سهام جایزه به پرتفوی سهامداران اضافه می‌شود)، قیمت هر برگه سهم در بازار کاهش می‌یابد. فرمول محاسبه قیمت سهم پس از افزایش سرمایه به روش تجدید دارایی، به شرح ذیل است:

• افزایش سرمایه از محل سود انباشته

تمام شرکت‌ها در صورت داشتن عواید، باید بخشی از سود سالانه تقسیم نشده خود را در حسابی تحت عنوان «سود انباشته» نگهداری کنند. در صورتی که سود انباشته به مبالغ قابل توجهی برسد، تأمین منایع مالی مورد نیاز شرکت از این طریق امکان‌پذیر است. همانند روش تجدید دارایی، به واسطه تغذیه مالی از محل سود انباشته عملاً نقدینگی جدید وارد شرکت نمی‌شود و به همان روش فوق، سهام جایزه به سرمایه‌گذاران تعلق خواهد گرفت. وضعیت دارایی سهام‌داران و فرمول محاسبه قیمت سهام نیز، مشابه روش قبلی است.

• افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده

اجرای طرح‌های توسعه‌ای در برخی شرکت‌ها، نیازمند دریافت مستقیم نقدینگی است. اخذ وام بانکی و تأمین مالی از طریق سرمایه‌گذاران، دو روش معمول انجام این کار است. شیوه اول به دلایلی نظیر پرداخت بهره، تأمین ضمانت و طولانی بودن فرآیندهای بانکی، معمولاً مطلوب تیم مدیریتی شرکت‌ها نیست؛ اما تأمین سرمایه از طریق بازار مالی به دلیل عدم وجود مشکلات مذکور، روش بسیار مناسبی ارزیابی می‌شود. به عبارت ساده‌تر، شرکت‌ها از طریق دریافت وجه بابت صدور برگه سهام جدید، منابع مالی مورد نیاز خود را فراهم می‌کنند. در روش افزایش سرمایه از محل آورده نقدی، سهام‌داران فعلی شرکت در اولویت قرار دارند.

در این فرآیند هر کدام از صاحبان سهام، متناسب با میزان افزایش سرمایه اوراقی تحت عنوان «حق‌تقدم» دریافت می‌کنند و پس از پرداخت قیمت اسمی هر برگه سهم که معادل 100 تومان است، حق‌تقدم‌ها به سهام اصلی تبدیل شده و در پرتفوی سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد. لازم به ذکر است که حق‌تقدم مربوط به هر سهم با اضافه شدن حرف «ح» به انتهای نماد اصلی، به صورت یک نماد منفرد در بازار سهام ایجاد می‌شود و طی یک بازه 2 ماهه، بر اساس عرضه و تقاضای بازار خرید و فروش می‌شود. کلیه سهام‌داران می‌توانند به سه روش زیر از حق‌تقدم استفاده کنند:

• پرداخت بهای اسمی و تبدیل شدن به سهام اصلی
• فروش اوراق حق‌تقدم بر اساس قیمت بازار
• عدم استفاده از اوراق حق‌تقدم!

در این مورد پس از پایان مهلت پذیره‌نویسی 2 ماهه، شرکت اقدام به فروش حق‌تقدم‌های سهام‌داران می‌کند و مبلغ خالص حاصل از فروش را به حساب آن‌ها واریز می‌کند.

در مورد مطالبات حال شده توجه داشته باشید که گاهاً برخی از سهامداران مبالغی از شرکت طلبکار هستند. در این‌گونه مواقع، صاحبان سهام مذکور در عوض واریز وجه نقد به شرکت، مطالبات خود را جایگزین نموده و بدون واریز وجه سهام جدید به آن‌ها تعلق می‌گیرد. با توجه به اینکه مورد اخیر بسیار مرسوم نیست، شرکت‌ها تسویه مطالبات سهامداران را به همراه روش آورده نقدی انجام می‌دهند. قیمت سهم و حق‌تقدم آن پس از بازگشایی، به روش زیر محاسبه می‌شود:

آورده سهامداران به ازای هر سهم – قیمت جدید هر سهم = قیمت هر برگه حق‌تقدم

• افزایش سرمایه از محل صرف سهام (سلب حق‌تقدم)

در این روش نیز افزایش سرمایه به واسطه آورده نقدی سرمایه‌گذاران انجام می‌شود. با این تفاوت که سهام جدید از طریق پذیره‌نویسی با قیمتی بیش از قیمت اسمی سهم (100 تومان) به فروش می‌رسد. قیمت مورد مطالبه برای فروش سهام، مبلغی فی‌مابین قیمت اسمی و بازاری سهام است که به منظور جذابیت سرمایه‌گذاری، معمولاً کمتر از قیمت تابلویی سهم است. اختلاف قیمت فروش و اسمی سهام که اصطلاحاً «صرف سهام» نامیده دارد، بر اساس سیاست‌های شرکت به 3 روش مورد استفاده قرار می‌گیرد:

• انتقال به حساب اندوخته شرکت
• تقسیم نقدی میان سهامداران قبلی
• اختصاص معادل سهام به سهامداران قبلی

لازم به ذکر است که افزایش سرمایه از محل صرف سهام به دو شیوه صدور حق‌تقدم یا سلب حق‌تقدم از سهامداران قبلی، قابل انجام است. فرمول محاسبات قیمت سهام و حق‌تقدم نیز، از روش قبل پیروی می‌کند زیرا منبع افزایش سرمایه آورده نقدی سهامداران (جدید) است.

هرگونه اقدام قانونی که منجر به گسترش حوزه فعالیت‌های شرکت و بالطبع افزایش سوددهی آن شود، از لحاظ تجاری اتفاق مثبتی ارزیابی می‌شود. اظهار نظر در مورد افزایش سرمایه نیز از همین قاعده پیروی می‌کند؛ اما تعیین بهترین روش افزایش سرمایه به شرایط و ساختار هر شرکت بستگی دارد. در واقع ممکن است اجرای یک روش افزایش سرمایه مشابه در دو شرکت، تأثیرات متفاوتی داشته باشد.

به طور کلی، افزایش سرمایه از محل تجدید دارایی یا سود انباشته برای شرکت‌هایی که در وضعیت مناسبی قرار ندارند، مثبت ارزیابی می‌شود. شرکت‌هایی که به منظور اجرای پروژه‌های جدید نیازمند تزریق نقدینگی جدید هستند، افزایش سرمایه از طریق آورده نقدی کارایی بیشتری داشته و قدرت مانور واحد تجاری را افزایش می‌دهد. هم‌چنین باید به این نکته توجه داشت، که افزایش سرمایه معمولاً از نگاه سهامداران بلندمدت مثبت تلقی می‌شود. با جمع‌بندی توضیحات فوق به این نتیجه می‌رسیم که هر کدام از روش‌های افزایش سرمایه بسته به شرایط شرکت ارزیابی شده و در این زمینه، بهترین یا بدترین نداریم!

متاسفانه دسترسی شما به این بخش امکان پذیر نیست ، ورود به این بخش تنها توسط مشتریان شرکت امکان پذیر است یا اگر مشتری شرکت هستید ممکن است به این بازار دسترسی نداشته باشید. از لینک زیر می توانید مشتری شرکت شوید

افزایش سرمایه چیست؟ انواع آن را بشناسیم

دنیای بورس : این روزها شاهد پیوستن خیل عظیم سرمایه توسط افرادی تازه‌وارد به بورس تهران هستیم. بازاری که از ابتدای سال جاری تاکنون بازدهی بیش از 93 درصدی از آن معامله‌گران کرده است و با اختلاف از دیگر بازارهای سرمایه‌گذاری سبقت گرفته است. یکی از مفاهیمی که این روزها بسیار به گوش بورس‌بازان می‌رسد، خبر افزایش سرمایه شرکت‌ها و رشد قیمت سهام آن‌ها به همین واسطه است.

اکنون پرسشی که شاید برای بسیاری از سرمایه‌گذاران جدید بورسی پیش می‌آید این است که افزایش سرمایه چیست؟ چه شرکت‌هایی مبادرت به افزایش سرمایه می‌کنند؟ چه روش‌هایی برای افزایش سرمایه وجود دارد و تفاوت این روش‌ها در چیست؟ سهام موجود در پرتفوی سهامداران بعد از افزایش سرمایه چه تغییری می‌کند؟ و پرسش‌های دیگری از این دست که در گزارش پیشرو بدان‌ها پاسخ داده می‌َشود.

افزایش سرمایه چیست؟

در یک نگاه کلی شرکت‌ها به منظور تامين منابع مورد نياز برای طرح‌های توسعه‌ای و همچنین پاسخگویی به نياز خود به نقدینگی، اقدام به افزایش سرمایه می‌کنند. در بهترین روش افزایش سرمایه چیست؟ واقع تغییر در میزان سرمایه یکی از روش‌های تامین مالی شرکت‌هاست. در برخی مواقع نیز این راهکار به منظور اصلاح و بهبود ساختار مالی شرکت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

هر شرکت بورسی یا فرابورسی که بخواهد سرمایه خود را به هر دلیلی افزایش دهد، باید تعدادی سهام جدید منتشر کند و به سهامداران بفروشد. به این طریق مبلغ مورد نیاز برای این اقدام تامین می‌شود. تفاوت اصلی میان انواع روش‌های افزایش میزان سرمایه نیز به محل تامین این منابع جدید بازمی‌گردد که در ادامه انواع روش‌ها به تفصیل توضیح داده می‌َشود.

انواع روش‌ های افزایش سرمایه کدامند؟

در مجموع می‌توان 4 دسته کلی برای افزایش سرمایه شرکت‌ها در نظر گرفت که شامل

1. افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها
2. افزایش سرمایه از محل سود انباشته (سهام جایزه)
3. افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران
4. افزایش سرمایه به روش صرف سهام

1. افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی چیست؟

در افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها، شرکت دارایی‌های ثابت مشهود خود همانند زمین، ساختمان، ماشین‌آلات و تجهیزات، سرمایه‌گذاری‌ها و … را مورد تجدید ارزیابی قرار می‌دهند.

به عبارت دیگر، ارزش دارایی‌ها یک شرکت بر اساس نرخ تورم کشور ارزیابی شده و در ترازنامه به روز می‌شود. با به روز شدن ارزش دارایی‌ها، امکان استفاده از تسهیلات مالی بیشتر نیز وجود دارد. این مهم در شرکت‌های زیان‌ده می‌تواند به‌عنوان محرکی برای تجدید حیات شرکت‌ها محسوب شود.

این موضوع به ویژه برای شرکت‌هایی که مشمول ماده 141 قانون تجارت شده‌اند، از اهمیت زیادی برخوردار است. بر‌اساس قانون تجارت در صورتی که مقدار زیان از نصف سرمایه ثبتی شرکت بیشتر باشد، شرکت مذکور مشمول ماده 141 می‌شود. شرکت زیان‌ده برای خروج از این ماده باید سرمایه خود را به مقداری افزایش دهد تا میزان زیان از نصف سرمایه کمتر شود.

در این روش، درصد مالکیت سهامدار در شرکت تغییری پیدا نمی‌کند. یعنی به همان نسبت که سرمایه شرکت زیاد می‌شود، تعداد سهام فرد نیز افزایش پیدا می‌کند.

2. افزایش سرمایه از محل سود انباشته چیست؟

طبق قانون تجارت شرکت‌ها موظفند سالیانه درصدی از سود خود را بین سهامداران تقسیم نکرده و نزد خود نگهداری شوند. این سود در حسابی تحت عنوان سود انباشته در صورت‌های مالی شرکت‌ها ثبت می‌شود. با افزایش سودهای ذخیره شده و رسیدن به مقدار مناسبی، شرکت‌ می‌تواند از این محل سرمایه خود را بهترین روش افزایش سرمایه چیست؟ افزایش دهد و با این کار منابع جدید مورد نیاز خود را تامین کند.

پس در روش سود انباشته عملا جریان نقدینگی جدید به شرکت وارد نمی‌شود. پس به دلیل اینکه سهامداران پولی برای سهام جدید خود پرداخت نمی‌کنند. در این روش به سهامداران، سهامی تحت عنوان سهام جایزه تعلق می‌گیرد.

3. افزایش سرمایه از محل آورده نقدی چیست؟

در مواقعی که شرکت نیاز به منابع جدید برای طرح‌های توسعه‌ای خود دارد اما سود انباشته مناسبی در اختیار ندارد، ناچار به افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران است. به دلیل اینکه این روش، نیازمند تأمین منابع جدید از سوی سهامداران فعلی شرکت است، شرکت حق استفاده و حضور در آن را ابتدا به سهامداران شرکت می‌دهد.

به این صورت که اوراقی تحت عنوان «حق تقدم سهام» در اختیار سهامداران فعلی قرار می‌گیرد. سهامدار در مدت زمان مجاز برای معاملات این اوراق که معمولا ۲ ماه است و به آن مهلت پذیره‌نویسی گفته می‌شود، دو راهکار دارد.

1. پرداخت مبلغ اسمی سهام: در این روش سهامدار به ازای هر سهم باید مبلغی را در بازه زمانی ۲ ماهه به شرکت پرداخت کند. این مبلغ در ایران معمولا 1000 ریال (قیمت اسمی سهم) است. با این کار پس از طی شدن مراحل افزایش سرمایه، حق تقدم شما تبدیل به سهم عادی می‌شود.

2. فروش حق تقدم: اگر سهامدار به هر علتی تمایل نداشته باشد که از حق تقدم‌های خود استفاده کند، می‌تواند در بازه زمانی ۲ ماهه حق تقدم‌های خود را به سرمایه‌گذاران دیگر بفروشد. این حق تقدم‌ها مانند سهام عادی در بورس قابل معامله هستند. حق تقدم هر سهم با اضافه شدن حرف «ح» پس از نماد آن قابل شناسایی است. به عنوان نمونه حق تقدم ایران خودرو با نماد «خودروح» معامله می‌شود.

4. افزایش سرمایه از روش صرف سهام چیست؟

در این روش، شرکت سهام خود را به مبلغی بیش از قیمت اسمی و از طریق پذیره‌نویسی به فروش رسانده و تفاوت حاصل از قیمت فروش و قیمت اسمی سهام را، به حساب اندوخته منتقل و یا در ازای آن سهام جدید، به سهامداران قبلی می‌دهد.

در افزایش سرمایه به روش صرف سهام به جای انتشار سهام عادی با ارزش اسمی، پذیره‌نویسی سهام جدید ناشی از این عمل به قیمت بازار انجام می‌گیرد. منظور از صرف سهام، اضافه ارزش سهام یعنی مابه‌التفاوت ارزش بازاری و اسمی سهام است. شرکت در خصوص صرف سهام سه کار می‌توانند انجام دهند:

• انتقال اضافه ارزش به اندوخته شرکت
• تقسیم نقدی اضافه ارزش به سهامداری قبلی
• دادن سهام جدید به سهامداران قبلی

در مورد فروش هم دو کار می‌توانند انجام دهند:

• فروش با حفظ حق تقدم
• فروش با سلب حق تقدم

بهترین نوع افزایش سرمایه کدام است؟

باید توجه داشت ساختار شرکت‌ها با یکدیگر تفاوت داشته و از آنجایی که هر یک پیچیدگی‌های خاص خود را دارند، نمی‌توان نسخه‌ای کلی برای همه شرکت‌ها در نظر گرفت. در مجموع اما افزایش سرمایه‌ای که سبب ورود منابع جدید مالی به شرکت شود، شرایط مناسب‌تری را برای توسعه فعالیت‌ها رقم می‌زند. بنابراین افزایش میزان سرمایه از طریق آورده نقدی و همچنین صرف سهام به صورت کلی بهتر قلمداد می‌شوند.

همچنین روش تجدید ارزیابی دارایی‌ها از آنجایی که عملا پولی وارد شرکت نشده و صرفا یک عملیات حسابداری برای بهبود صورت‌های مالی شرکت محسوب می‌شود، به ویژه برای شرکت‌های ورشکسته و مشمول ماده 141 قانون تجارت مناسب ارزیابی می‌َشود.

تاثیر افزایش سرمایه بر قیمت سهام

• قیمت سهام بعد از افزایش سرمایه از محل سود انباشته

در روش سود انباشته درصد مالکیت سهامداران در شرکت تغییری پیدا نمی‌کند. یعنی به همان نسبت که سرمایه شرکت زیاد می‌شود، تعداد سهام سهامداران نیز افزایش پیدا می‌کند. از نظر تئوریک میزان دارایی سهامداران نیز تغییری نمی‌کند، یعنی به همان نسبت که تعداد سهام آن‌ها زیاد می‌شود، قیمت سهام کاهش پیدا می‌کند.

فرض کنید قیمت سهام شرکتی 2000 ریال است و این شرکت از محل سود انباشته ۴۰ درصد افزایش سرمایه می‌دهد. طبق فرمول، قیمت هر سهم جدید به صورت زیر محاسبه میشود:

ریال 1428.6=(0.4+1)/2000= قیمت سهم پس از افزایش سرمایه

قیمت سهام بعد از افزایش سرمایه از محل آورده نقدی

فرض کنید قیمت هر سهم شرکتی ۶۰۰۰ ریال است و این شرکت از محل مطالبات و آورده نقدی ۳۰۰ درصد افزایش سرمایه داده و به ازای هر سهم جدید ۱۰۰۰ ریال (یعنی همان ارزش اسمی) از سهامداران مطالبه می‌کند. قیمت هر سهم جدید و همچنین قیمت حق تقدم سهم این شرکت به صورت زیر خواهد بود:

ریال ۲۲۵۰=3+1/(۱۰۰۰*3)+۶۰۰۰ = قیمت سهم پس از افزایش سرمایه

ریال ۱۲۵۰=۱۰۰۰-۲۲۵۰ = قیمت حق تقدم

قیمت سهام بعد از افزایش سرمایه از محل سود انباشته و آورده نقدی سهامداران (تلفیق دو روش)

افزایش سرمایه به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

می‌توان اینگونه سوال را مطرح کرد که در چه صورتی افزایش سرمایه شرکت به سهامداران تعلق می‌گیرد؟ افزایش سرمایه به سهامداری تعلق می‌گیرد که در تاریخ اجرای مصوبه مجمع عمومی فوق العاده شرکت در این خصوص، مالک سهام شرکت باشد و اصطلاحا در مجمع عمومی فوق العاده افزایش سرمایه، شرکت کند.

سهام جایزه چیست؟

اگر شرکت برای افزایش سرمایه از محل سود انباشته و بدون دریافت هیچگونه وجهی، سهام جدیدی صادر و به سهامداران ارائه کند به این نوع سهم، سهام جایزه گفته می‌شود.

گواهی حق تقدم خرید سهام چیست؟

سهامداران یک شرکت، به نسبت سهم خود، مالک آن شرکت محسوب می‌شوند و پس افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران و مطالبات حال شده در قالب حق تقدم در خرید سهام جدید شرکت نیز در اولویت قرار دارند. به این اولویت، حق تقدم خرید سهام می‌گویند.

باید توجه داشت فقط زمانی که یک شرکت از محل آورده نقدی افزایش سرمایه می‌دهد، به سهامداران شرکت (نسبت به تعداد سهامی که دارند) حق تقدم خرید سهام، تعلق می‌گیرد.

نحوه استفاده گواهی حق تقدم خرید سهام چگونه است؟

پس از افزایش سرمایه، سه حالت کلی در مورد گواهی حق تقدم وجود خواهد داشت:

این گواهی حق تقدم را خود سهامدار به قیمت روز تابلو معاملات می‌فروشد. چنانچه به روش مرسوم ایران باشد کافی است از قیمت خود سهم که روی تابلو معاملات مشاهده می‌کنید ۱۰۰۰ ریال کسر کنید و محدوده قیمت این حق تقدم‌ها را برآورد کنید. مهلت خرید و فروش این اوراق در یک بازه زمانی ۶۰ روزه یا 2 ماهه خواهد بود.

برای آن دسته از سرمایه‌گذارانی که انتظار دارند قیمت سهم مورد نظر در آینده با افزایش مواجه شود، داشتن سهم جدید جذابیت دارد و همین امر باعث می‌شود که فرد مبلغ مطالبه شده توسط شرکت (معمولا در ایران همان ارزش اسمی یعنی ۱۰۰۰ ریال) را به حساب شرکت واریز کند تا گواهی حق تقدم او تبدیل به سهم شود. مهلت واریز این وجه نیز در همان بازه زمانی ۶۰ روزه خواهد بود.

برخی از سهامداران ممکن است به علت عدم اطلاع از افزایش سرمایه شرکت و یا به هر دلیل دیگر، در مهلت تعیین شده هیچ اقدامی نسبت به این گواهی انجام ندهند؛ یعنی سهامدار نه اقدام به فروش می‌کند و نه مبلغ مطالبه شده را به حساب شرکت واریز می‌کند.

در این صورت شرکت پس از پایان مهلت مقرر، بهترین روش افزایش سرمایه چیست؟ این گواهی‌ها را که اصطلاحا به آن حق تقدم های استفاده نشده می گویند، حداکثر ظرف مدت ۲۰ روز با رعایت مفاد آیین نامه معاملات بورس، با قیمت روز بازار به عموم سرمایه‌گذاران عرضه کرده و وجوه حاصل از این فروش را، پس از کسر هزینه های مربوطه (هزینه آگهی و هزینه‌هایی از این قبیل که مبلغ چندانی نخواهد بود) به حساب سهامداری که دارنده گواهی حق تقدم بوده، واریز می‌کند.

افزایش سرمایه در بورس چیست؟4 روش مهم افزایش سرمایه

فعالین بازار بورس ایران تاکنون اخبار زیادی راجع به افزایش سرمایه شرکت‌ها شنیده‌اند. اگر در بازار بورس تازه‌کار هستید و به دنبال آشنایی با این مفهوم هستید این مقاله از آکادمی پارسیان بورس را مطالعه کنید. در کل شرکت‌ها برای رشد و توسعه و حتی جلوگیری از ورشکستی نیاز به سرمایه جدید دارند از این طریق سرمایه خود را افزایش و میزان پول مورد نیازشان را جذب می‌کنند.

حال سؤال اینجاست که افزایش سرمایه چیست و چه نوع شرکت‌هایی از این روش استفاده می‌کنند؟ درواقع این روش ربطی به نوع شرکت ندارد و هریک از شرکت‌هایی که در بورس ایران هستند می‌توانند با ارائه مدارک به سازمان بورس سرمایه‌شان را افزایش دهند. معمولاً شرکت‌های فعال در بورس که سودده هستند از روش‌هایی مثل ارائه سود انباشته و اعطا سهام جدید به سهام‌داران فعالیت می‌کنند. برای آشنایی بیشتر با این مفهوم که جزویی از سرفصل های دوره جامع آموزش آنلاین بورس با ما همراه باشید.

افزایش سرمایه شرکت چیست؟

در این بخش قصد داریم راجع به این موضوع صحبت کنیم که افزایش سرمایه چیست و چرا شرکت‌ها به دنبال افزایش دارایی و نقدینگی سازمان خود هستند. شرکت‌ها می‌توانند دارایی‌های نقدی سازمان را افزایش دهند و با ایجاد سرمایه برای سازمان فرصتی برای توسعه و رقابت با رقیبان به وجود می‌آورند و یا حتی برخی از شرکت‌ها با استفاده از این روش از ورشکستگی جلوگیری می‌کنند. برخی از شرکت‌ها به کمک این روش سیستم مالی‌شان را به‌روز می‌کنند. ادامه بیشتر راجع به این موضوعات پرداخته‌ایم.

انواع روش‌های افزایش سرمایه عبارت‌اند از:

• سود انباشته: تقسیم سود بین سهام‌داران در قالب سهام جدید صورت می‌گیرد. به بیانی دیگر با ثابت ماندن دارایی سهام‌داران تعداد سهام آن‌ها بالا می‌رود. این سهام تحت عنوان سهام جایزه نام دارند.
• آورده نقدی سهام‌داران: شرکت برای کسب درآمد تعداد سهمی جدید معرفی می‌کند و سهام‌داران با پرداخت مبلغی می‌توانند سهام را از آن خود کنند.
• تجدید ارزیابی دارایی‌های شرکت: این روش افزایش سرمایه به‌روز کردن ارزش سرمایه‌ها و دارایی‌های شرکت که در گذر زمان قیمتشان تغییر می‌کند مربوط می‌شود.
• صرف سهام: فروش سهام در بالاتر از قیمت اسمی به پذیره نویسان که در نهایت این سود بین سهام‌داران تقسیم می‌شود.

شرکت‌ها با توجه به نیاز و شرایطشان یکی از این روش‌های‌ بالا را انتخاب می‌کنند که هرکدام به طریقی به شرکت جهت جذب سرمایه کمک خواهد کرد.

راه‌های افزایش سرمایه

در این بخش قصد داریم راجع به راه‌های افزایش سرمایه صحبت کنیم. اولین قدم این به تصویب رساندن طرح پیشنهادی توسط هیئت رئیسه است. پس از تصویب، مراحل آن توسط حسابرس شرکت یا سازمان طی می‌شود و سپس مدارک برای سازمان بورس و اداره ثبت شرکت‌ها ارسال می‌کند. سازمان بورس با بررسی مدارک، تقاضا شرکت را در این خصوص بررسی می‌کند. ممکن است با تمام یا بخشی از افزایش سرمایه موافقت کند.

پس از تأیید سازمان بورس، شرکت موظف است تا 60 روز آینده مجمع عمومی فوق‌العاده برگزار کند و موارد مربوط و لازم را در این مجمع مطرح کند. اطلاعیه این مجمع در سایت کدال منتشر می‌شود و سهم مربوطه سه روز قبل از مجمع توسط بورس بسته می‌شود. در صورت برگزار نشدن مجمع آن طرح اجرا نخواهد شد. در نهایت پس از انجام این کار اطلاعیة افزایش سرمایه بر روی سایت کدال قرار می‌گیرد.

طبق زمان ثبت شده بر روی سایت کدال، سرمایه شرکت افزایش می‌یابد و تغییرات در قیمت و تعداد سهام سازمان در آن تاریخ انجام می‌شود. تعداد سهام و قیمت آن با توجه به میزان افزایش سرمایه که توسط سازمان بورس تابید شده است؛ تعیین می‌گردد. نمی‌توان گفت این موضوع خبری عالی برای سرمایه‌گذاران است اما در بیشتر موارد این خبر برای سرمایه‌گذاران جذاب است.

انواع افزایش سرمایه چیست؟

همان‌طور که قبلاً به آن اشاره شد هر شرکت با توجه به شرایطش می‌تواند از انواع افزایش سرمایه‌ها استفاده کند. آشنایی با این موضوع موجب خواهد شد که شما تشخیص دهید چقدر جذب سرمایه در یک شرکت به نفع شما خواهد بود و آیا به شما در کسب سود کمک خواهد کرد یا خیر. در این بخش به تفکیک راجع به هر یک از روش‌ها صحبت کرده‌ایم.

افزایش سرمایه از محل سود انباشته

در این بخش قصد داریم راجع به افزایش سرمایه از محل سود انباشته صحبت کنیم. شرکت‌های سود‌ده، سود دریافتی سالیانه که در ترازنامه درج شده است را تحت عنوان سود انباشته نزد خود نگه می‌دارند تا در صورت اتفاق‌های غیرقابل پیش‌بینی از این سود استفاده کنند.

وقتی سود انباشته شرکتی از حدی زیادتر می‌شود، شرکت تصمیم می‌گیرد افزایش سرمایه از طریق سود انباشته انجام دهد. در این روش تعداد سهام هر شرکت افزایش می‌یابد و قیمت هر سهم کاهش میابد. درواقع مجموع دارایی سهام‌داران تغییر نمی‌کند، فقط بسته به میزان آن، تعداد سهامی که تحت مالکیت هر سهام‌دار است افزایش می‌یابد و به نسبت قیمت هر سهم کاهش می‌یابد.

به میزان سهم جدید که به سهام‌داران تعلق می‌گیرد سهام جایزه گفته می‌شود. ممکن است از خود بپرسید که این نوع افزایش سرمایه چه سود برای سهام‌داران دارد؟ از آنجایی که قیمت هر سهم به نسب کاهش میابد ممکن است در ابتدا به نظر آید دارایی سهام‌داران تغییر نکرده است و سودی نصیب آن‌ها نشده است. اما این کار باعث می‌شود از دید سرمایه‌گذاران جدید قیمت سهم به دلیل کاهش، جذاب به نظر آید و در طولانی مدت قیمت جدید هر سهم به قیمت قبلی باز می‌گردد.

از مزایای این نوع افزایش سرمایه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• افزایش تعداد هر سهم برای هر سهام‌دار
• جذاب شدن قیمت هر سهم برای سرمایه‌گذاران جدید
• این روش برای سهام‌دار هیچ هزینه‌ای در بر ندارد
• کمک به سودآوری شرکت

افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهام‌داران

در این بخش قصد داریم راجع به افزایش سرمایه از محل آورده‌های نقدی سهام‌داران صحبت کنیم. در زمان‌هایی شرکت سود انباشته زیادی ندارد و نیاز به سرمایه برای رشد، توسعه و اضافه‌کردن منابع مالی جدید داشته باشد و یا حتی برای پرداخت بدهی می‌تواند از این آورده نقدی سهام‌داران جهت جذب سرمایه استفاده کند.

در این رویکرد شرکت قصد مطالبه پول از سهامداران برای کسب سرمایه دارد. از این رو شرکت بخشی از سهام جدید را تحت همان عنوان (به علاوه “ح” مثلاً صباح برای نماد صبا) به سهام‌دار می‌دهد ولی ارزش آن به میزان مبلغ افزایش سرمایه با سهم اصلی اختلاف دارد.

در این حالت نیز قیمت هر سهم کاهش میابد ولی مجموع دارایی‌های فرد تغییر نمی‌کند. در بازار بورس تهران اختلاف اولیه سهم حق نقدم با سهم اصلی معمولاً 1000 ریال به‌ازای هر سهم است. در این حالت دو ماه به سهام‌دار وقت داده می‌شود که یکی از کارهای زیر را انجام دهد.

در این نوع افزایش سرمایه اولین راه‌حل سهام‌دار فروش سهم است او می‌تواند سهامی را در بورس تحت عنوان حق ‌تقدم به دارایی‌اش اضافه شده است را به هر دلیلی در بازار بورس به فروش رساند. سهام حق‌تقدم نیز همانند سهام عادی در بورس و کارگزاری‌ها قابل معامله هستند. درواقع میزان سهام، سهام‌دار تغییری نکرده است ولی قیمت هر سهم کاهش بهترین روش افزایش سرمایه چیست؟ یافته و این میزان کاهش را با فروش حق‌ تقدم نقد کرده است.

در این نوع افزایش سرمایه راه‌حل دوم سهام‌دار این است که فرد تا پایان مهلت تعیین شده صبر کند و پس از پرداخت اختلاف 1000 ریال به‌ازای هر سهم، سهام حق تقدم را به مجموعه سهام خود اضافه کند. در صورت پرداخت نکردن این پول در مدت‌زمان تعیین شده و نفروختن سهم حق تقدم شرکت می‌تواند آن را به فروش برساند و مبلغ آن پس از کسر کارمزد کارگزاری به ‌حساب شما برگشت داده خواهد شد.

افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی دارایی‌های شرکت

افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی دارایی‌های شرکت یکی از ساده‌ترین روش‌ها به‌حساب می‌آید. این موضوع زمانی رخ می‌دهد که شرکت ارزش دارایی‌هایش را در ترازنامه به‌روز نکرده باشد. از آنجایی که باگذشت زمان و افزایش تورم کشور قیمت تجهیزات دارایی‌های غیرنقدی شرکت دستخوش تغییر می‌شود و شرکت با این کار می‌تواند ترازنامه منفی خود را بهبود ببخشد. برخلاف روش‌های قبلی عملاً پول جدیدی وارد شرکت نمی‌شود فقط شرکت با تجدید حسابرسی دارایی‌هایش صورت‌های مالی را اصلاح می‌کند.

پس از افزایش سرمایه ارزش دارایی‌های شرکت افزایش می‌یابد و سپس با کاهش قیمت هر سهم، سهام بیشتری بین سهام‌دارانش تحت عنوان سهام جایزه پخش می‌شود. برای مثال فرض کنید یک شرکت 100 میلیون سهم 2000 تومانی دارد که مجموع دارایی‌های شرکت برابر 200 میلیارد خواهد شد. پس از بازرسی دارایی‌های شرکت برآورد می‌شود شرکت 400 میلیارد دارایی دارد. پس یک افزایش سرمایه 100 درصدی انجام می‌شود. درواقع با این کار تعداد سهام دوبرابر می‌شود ولی دارایی شما تغییر نمی‌کند و قیمت هر سهم کاهش می‌یابد.

افزایش سرمایه با صرف سهام

درواقع در روش افزایش سرمایه با صرف سهام، شرکت یا سازمان سهامش را بالاتر از قیمت اسمی آن به فروش می‌رساند در نهایت این اختلاف را تحت عنوان سود انباشته بین سرمایه‌گذارانش و یا به‌صورت سهم جایزه تقسیم می‌کند. شرکت کار فروش سهام را به‌صورت پذیره‌ نویسی انجام می‌دهد. قیمت اسمی سهام در ایران 100 تومان است و هرچه سهام در قیمت‌های بالاتری فروش رود به نفع سرمایه‌داران شرکت است. شرکت می‌تواند با پول حاصل از صرف سهام کارهای زیر را انجام دهد:

• تقسیم سهام بین دارندگان سهام شرکت
• تقسیم سهام به‌صورت عرضه عمومی
• افزایش پول به اندوخته شرکت

در این نوع افزایش سرمایه شرکت می‌تواند سهام خود را به‌صورت حق تقدم و سلب حق تقدم در اختیار سهام‌دارانش و یا علاقه‌مندان به خرید قرار دهد. اگر شرکتی سرمایه‌گذارانش را در اولویت قرار دهد؛ به کمک حق تقدم سرمایه جدید به سرمایه‌گذاران اعطا می‌کند. این سهام به‌صورت سهم جایزه به صاحبانش تعلق می‌گیرد. ولی در صورت انتخاب روش سلب حق تقدم سهام به عرضه عموم گذاشته‌ می‌شود و قیمت هر سهم نمی‌تواند از ارزش اسمی سهام پایین‌تر باشد.

کدام نوع افزایش سرمایه برای شرکت‌ها بهتر است؟

نمی‌توان به طور قطعی گفت که کدام یک از روش‌های افزایش سرمایه بهتر است. باید با توجه به شرایط هر شرکت بهترین روش را برای آن انتخاب کرد. از آنجایی که برخی جذب سرمایه توسط شرکت و کاهش قیمت سهام را سیگنالی برای افزایش قیمت در نظر می‌گیرند اما این حرف لزوماً صحیح نیست و با توجه به متغیر بودن شرایط بازار تضمینی برای رشد سهم پس از افزایش سرمایه وجود ندارد.

از آنجایی که از این روش برای رشد و توسعه شرکت یا سازمان به کار گرفته می‌شود می‌تواند خبر مثبتی برای سهام شرکت باشد و ممکن است در طولانی مدت برای سهام‌داران سودده باشد. ولی تمامی این روش‌ها برای رشد و توسعه شرکت نیست و برخی از آن‌ها برای جلوگیری از ورشکسته شدن شرکت است از این رو افزایش سرمایه در این نوع شرکت‌ها شاید سیگنال مثبتی نباشد و به افزایش قیمت سهم کمک نخواهد کرد.

نتیجه‌گیری

در این مقاله از آکادمی پارسیان بورس برگزار کننده دوره های حضوری آموزش بورس در مشهد صحبت کردیم که افزایش سرمایه چیست و چه کاربردی دارد و همان‌طور که به آن اشاره شد این روش یک راه تأمین سرمایه برای شرکت‌های بورسی در ایران است. آن‌ها از این طریق می‌توانند شرکت خود را توسعه دهند و با رقیبان خود رقابت کنند.

هر شرکت با توجه به شرایطش می‌تواند یک روش را جهت کسب سرمایه انتخاب کند. برخی از افراد مبتدی در بورس به دلیل کاهش قیمت سهام افزایش سرمایه را سیگنالی برای خرید در نظر می‌گیرند اما این موضوع محکمی برای خرید یک سهم نیست و موارد زیادی در رشد یک سهم تأثیر دارد.

روش­های افزایش سرمایه شرکت از طریق مطالبات حال شده

بعد پروسه ثبت شرکت افزایش سرمایه شرکت یکی از راه­هایی است که منجر به تامین منابع مالی شرکت­ها می­شود. شرکت­ها با اهدافی از قبیل توسعه فعالیت­های خود و همچنین حفظ قدرت رقابت خود و یا افزایش آن مبادرت به افزایش سرمایه می­کنند. علاوه بر این، در بعضی مواقع این امر با هدف­ اصلاح و پیشرفت ساختار مالی شرکت انجام می­شود. این تامین منابع مالی شرکت­ها به روش­های مختلفی انجام می­گیرد. در مقاله پیش رو سعی داریم که به معرفی این روش­ها بپردازیم امیدواریم تا پایان این مقاله همراه ما باشید.

روش­های افزایش سرمایه شرکت

از روش­ها و راه­های بسیار زیادی می­توان برای افزایش سرمایه شرکت بهره برد اما بر اساس قانون تجارت، صدور سهام جدید و بالا بردن مبلغ اسمی سهام موجود اصلی­ترین روش­های آن می­باشند.

۴ روش برای افزایش سرمایه شرکت از طریق راه­های ذکر شده در بالا وجود دارد که این روش­ها عبارتند از:

1. مطالبات نقدی حال شده اشخاص از شرکت به سهام جدید تبدیل شود: این روش بهترین نوع افزایش سرمایه شرکت می­باشد. در این حالت باید همه مدارک و سندهای مربوط توسط بازرس شرکت هم امضا شده باشد.
2. مبلغ اسمی سهم به صورت نقدی پرداخت شود: در این روش افزایش سرمایه شرکت سهامداران قادر هستند مقدار سرمایه شرکت را با مبلغ نقدینگی که دارند افزایش دهند.
3. اوراق قرضه به سهام تبدیل شود: از آن­جائیکه اوراق قرضه به رسمیت شناخته نشده است برای افزودن آن در پروسه افزایش سرمایه هم موضوعیتی نخواهد داشت.
4. سود تقسیم نشده حاصل از ارزش سهام جدید به سرمایه شرکت منتقل شود: بر اساس قانون ۱۴۰ قانون تجارت منتقل کردن هرگونه پس­انداز قانونی به مبلغ سرمایه شرکت ممنوع است.

گفتنی است که شرکت­ها برای افزایش سرمایه می­توانند از یکی از روش­های بیان شده و یا از ترکیبی از آن­ها به طور همزمان استفاده کنند.

در ادامه با دو روش افزایش سرمایه از طریق مطالبات حال شده و افزایش سرمایه از طریق دارایی­ها بیشتر آشنا خواهید شد.

افزایش سرمایه از طریق مطالبات حال شده

همان­طور که قبلا هم بیان شد یکی از راه­های افزایش سرمایه شرکت آورده نقدی و مطالبات حال شده است. شرکت­ها در حین فعالیت بنا به دلایل مختلفی نیازمند وجه نقد می­شوند. به طور مثال امکان دارد تصمیم داشته باشند فضای تولید خود را بزرگ­تر کنند و یا این­که سرمایه در گردش خود را افزایش دهند. در این حالت شرکت برای تامین منابع مالی خود دو راه پیش رو دارد: یک راه این است که از بانک وام بگیرد و یا این­که از سهامداران خود تقاضای سرمایه­گذاری جدید کند. واضح و مبرهن است که راه دوم مناسب­تر است زیرا چنانچه از بانک وام بگیرد مجبور است که مبلغ وام دریافتی را همراه با سودی که دارد به بانک برگرداند. از این رو شرکت­ها ترجیح می­دهند که وجه مورد نیاز خود را از طریق سرمایه­ گذاری مجدد سهامداران اخذ نمایند.

به این نوع افزایش سرمایه، افزایش سرمایه از آورده نقدی گفته می­شود. راندمان و آثاری که این روش برای افزایش سرمایه شرکت دارد در دراز مدت دیده می­شود. گفتنی است که در افزایش سرمایه از نوع آورده نقدی، سهامی با عنوان حق تقدم منتشر می­شود. حال ممکن است این سوال برایتان پیش آید که منظور از حق تقدم چیست؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که در افزایش سرمایه از نوع آورده نقدی ترتیبی در نظر گرفته شده است که در آن افرادی که تا پیش از مجمع فوق­العاده، سهامدار شرکت بوده­اند در مقایسه با دیگر افراد شرکت، برای افزایش سرمایه شرکت اولویت بیشتری داشته باشند. از این رو سهام حق تقدم به سهامی گفته می­شود که از طرف شرکت منتشر می­شود.

نکته مهم افزایش سرمایه

حال این سوال پیش می­آید که منظور از مطالبات حال شده چیست؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که: به طلبی که سهامداران به هر نحوی از شرکت دارند، مطالبات حال شده می­گویند. هنگام افزایش سرمایه سهامداران قادر هستند به جای وارد کردن پول به شرکت، از آن مبلغی که از شرکت طلب دارند برداشت کنند.

به طور مثال چنانچه قرار باشد تمامی سهامداران به منظور افزایش سرمایه نفری مبلغ ۲ میلیون تومان به حساب شرکت واریز کنند در این­جا سهامداری که از شرکت طلب دارد می­تواند اعلام کند که سهم واریزی­­اش را از روی طلبی که از شرکت دارد بردارند. به طور معمول شرکت­ها، افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران را با هم به انجام می­رسانند ولی شرکت می­تواند افزایش سرمایه را تنها از یکی از حالات به انجام برساند. البته باید اذعان داشت چون همه سهامداران از شرکت طلب ندارند و یا این­که همه سهامداران تمایل ندارند وجه نقد وارد شرکت کنند معمولا این دو را با هم ترکیب می­نمایند.

افزایش سرمایه از طریق دارایی­ ها

در روش افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی دارایی­ها، شرکت­ها به بررسی مجدد دارای­های ثابت خود اعم از ساختمان، زمین، سرمایه­گذاری­ها، ماشین آلات و تجهیزات و … بهترین روش افزایش سرمایه چیست؟ می­پردازند. این کار سبب بروز رسانی ارزش دارای­های شرکت در ترازنامه می­شود. این امر موجب می­شود که شرکت­ها بتوانند تسهیلات مالی و اعتباری بیشتری اخذ کنند و یا این­که قراردادهای بهتری با شرکا ببندند.

لازم است بدانید که باید در ترازنامه، معادله حسابداری برقرار باقی بماند. جهت تحقق این امر باید سرمایه شرکت افزایش یابد چرا که بدهی­های شرکت تغییری نکرده است. در این روش هیچ وجهی وارد شرکت نمی­شود و تنها در صورت­های مالی شرکت یک عملیات حسابداری انجام می­گیرد. لازم است بدانید که در این روش چنانچه تعداد سهام شما افزایش پیدا کند به همان میزان افزایش، قیمت آن کاهش می­یابد که در نهایت منجر به این می­شود که در دارایی­های شما تغییری حاصل نشود.

پس در نهایت باید گفت که در این روش منابع جدیدی وارد شرکت نمی­شود و همان­طور که قبلا هم ذکر شد تنها در ترازنامه، اطلاعات مالی مربوط به شرکت بروز می­شود. افزون بر این باید گفت که در این روش با توجه به درصد افزایش سرمایه، سهامداران دارای سهام جدیدی می­شوند که بعد از ثبت افزایش سرمایه می­توانند آن را نگه دارند و یا بفروشند.

مدارک مورد نیاز برای افزایش سرمایه شرکت شرکت­های سهامی

معرفی­ نامه نمایندگان، کپی گزارش بازرس قانونی، اساس­نامه شرکت، نامه­ای حاکی از عدم مشمولیت از سازمان بورس، معرفی سهامداران و آگهی ثبت تغییرات شرکت مهم­ترین مدارکی هستند که به منظور افزایش سرمایه شرکت مورد نیاز می­باشند.