بازارهای مالی بر اساس حق مالی

خریداران و فروشندگان در بازارهای مالی

چرا به بازارهای مالی نیاز داریم؟

بازارهای مالی مزیت‌ها و کارکردهای بسیاری دارند که مزیت‌ها در کاهش هزینه‌های بسیاری از تعاملات اقتصادی کاربرد دارد، به طور کلی بازارهای مالی به رفع محدودیت‌های ذاتی پروسه پس‌انداز و سرمایه‌گذاری که در غیاب موسسات مالی به وجود می‌آید، کمک می‌کنند.

بازارهای مالی مزیت‌ها و کارکردهای بسیاری دارند که مزیت‌ها در کاهش هزینه‌های بسیاری از تعاملات اقتصادی کاربرد دارد، به طور کلی بازارهای مالی به رفع محدودیت‌های ذاتی پروسه پس‌انداز و سرمایه‌گذاری که در غیاب موسسات مالی به وجود می‌آید، کمک می‌کنند. مزایایی همچون گسترش دسترسی افراد به اطلاعات متقارن (نوعی تقسیم کار)، رساندن سرمایه به دست افرادی که در سرمایه‌گذاری آن کاراتر هستند، کمک کردن به کاهش نااطمینانی ذاتی در اعمال آینده‌نگر انسان‌ها و فراهم کردن نقدینگی برای سرمایه‌گذارانی که افق دید کوتاه‌مدت‌تری دارند از جمله کارکردهای بی‌بدیل بازارهای مالی در اقتصاد هستند. علاوه بر این مطالعات بسیاری نشان می‌دهد در اقتصادهای امروزی یکی از شرایط و موارد لازم برای دستیابی به رشد اقتصادی پایدار و سریع دسترسی به بازارهای مالی توسعه‌یافته است. در ادامه به بحث بیشتر در مورد نحوه تاثیرگذاری بازارهای مالی بر اقتصاد و به طور کلی اجتماع خواهیم پرداخت.

گسترش دسترسی افراد به اطلاعات
بازارهای مالی دسترسی اجتماع را به اطلاعات گسترش می‌دهند. آنها با گردهم آوردن پس‌اندازکنندگان و سرمایه‌گذاران در کنار یکدیگر مراتب آشنایی آنها با (ترجیحات و نیازهای مالی) یکدیگر را فراهم می‌کنند؛ بازارهای مالی بر اساس حق مالی موضوعی که بدون وجود بازارهای مالی میسر نمی‌شود. اطلاعات میان تمامی افراد به طور یکسان توزیع نشده است. برخی از افراد دارای ترجیحات کوتاه‌مدت هستند و باید بر این اساس اقدام به ذخیره سرمایه برای سرمایه‌گذاری کنند، اما در دنیای گسترده اقتصاد امروز این پس‌انداز‌کننده ممکن است از بسیاری فرصت‌های سرمایه‌گذاری بی‌اطلاع باشد. به همین صورت سرمایه‌گذارانی هستند که ممکن است از یک فرصت سرمایه‌گذاری پرسود مطلع باشند اما سرمایه لازم برای استفاده از این موقعیت را نداشته باشند. بازارهای مالی امکان برقراری ارتباط میان صاحبان سرمایه و صاحبان دانش و اطلاعات در مورد فرصت‌های سودآور را فراهم می‌کند. به عبارت دیگر، افرادی با ترجیحات کوتاه‌مدت و دارای مقدار زیادی سرمایه ممکن است همان افرادی نباشند بازارهای مالی بر اساس حق مالی بازارهای مالی بر اساس حق مالی که دارای ذهنیت و مهارت برتر کارآفرینی باشند، از این‌رو بازارهای مالی نقش وصل کردن سرمایه‌های افرادی را که دارای ترجیحات کوتاه‌مدت هستند با سرمایه‌گذارانی که دارای مهارت برتر در سرمایه‌گذاری هستند، بر عهده دارند. علاوه بر این باید در نظر داشت افراد مختلف با خلق ‌و خوهای متفاوت توانایی‌های متغیری را در پذیرش ریسک دارند. به طور خلاصه بازارهای مالی و ابزارهای مورد استفاده در آنها موقعیت سرمایه‌گذاری را برای افرادی که توانایی لازم برای سرمایه‌گذاری و ریسک کردن را ندارند، فراهم می‌کند. با این حساب بازارهای مالی از رهگذر تقسیم کار این امکان را برای افراد پدید می‌آورند که از مزیت‌های نسبی خود استفاده کنند.

کاهش نااطمینانی
بازارهای مالی ما را در مدیریت ریسک و نااطمینانی که در ذات تمام پروژهای اجرایی نهفته است کمک می‌کنند. باید در نظر داشت از آن جهت که آینده نامشخص است، در (به سرانجام رسیدن و سودآوری) تمام فعالیت‌های انسانی نااطمینانی و ریسک وجود دارد. به دیگر سخن افراد در کسب میزان مشخصی از درآمد، ریسک کمتر را به بیشتر ترجیح می‌دهند.
برای آنکه مشخص شود چگونه بازارهای مالی ریسک را مدیریت می‌کنند در ابتدا باید تفاوت میان ریسک و نااطمینانی را بدانیم که از آنها به ترتیب به «احتمال وقوع طبقه» و «احتمال وقوع مورد» نیز یاد می‌شود. ریسک یا احتمال وقوع طبقه اشاره به این واقعیت دارد که در شرایط خاص، ما همه چیز را در مورد طبقه اتفاق‌افتاده می‌دانیم اما در همین حال هیچ اطلاعی در مورد خود رویداد به جز آنکه عضو طبقه مشخص است، نمی‌دانیم. بیمه یک بازار مالی شناخته‌شده است که به کاهش اثر این خطر کمک می‌کند. این کار از طریق یک تابع چگالی احتمال انجام می‌شود که آن را می‌توان از طریق شواهد تجربی به دست آورد. به عنوان مثال افرادی که دارای شرایط یکسان هستند می‌توانند منابع مالی خود را برای بیمه شدن در برابر یک حادثه تاسف‌بار مانند توفان جمع‌آوری کنند. هیچ‌کس از طبقه متوسط نمی‌تواند به تنهایی هزینه لازم برای بازسازی خانه خود را در برابر توفان بپردازد، از آن جهت که ارزش یک خانه بسیار بیشتر از دستمزد سالانه این افراد است. در نتیجه با کمک بازار بیمه افرادی که در یک طبقه مشخص قرار دارند و خطر یکسانی آنها را تهدید می‌کند، به جای آنکه به تنهایی ریسک وقوع فاجعه را تحمل کنند، آن را با دیگر افراد سهیم می‌شوند.

دسترسی آسان به نقدینگی
در آخر به این نکته می‌رسیم که بازارهای مالی امکان در اختیار قرار دادن نقدینگی بیشتر به آنانی را که خواهان آن هستند، میسر می‌کنند و حتی در این مسیر اجازه انتخاب سرمایه‌گذاری در پروژه‌های متنوع با افق‌های زمانی وسیع‌تر را تا لحظه تکمیل شدن آنها می‌دهند. بدون بازارهای مالی فقط افرادی که ترجیحات زمانی بسیار کوتاه‌مدتی داشتند می‌توانستند وام دریافت کنند و اگر هیچ بازار ثانویه‌ای برای فروش اسناد مربوط به وام‌های پرداخت‌شده (در مرحله اول) وجود نداشت، پرداخت‌کنندگان وام به افق زمانی انجام پروژه بسیار حساس می‌شدند.
شرایط مشابهی نیز در مورد صاحبان سهام حکمفرماست، اگر افراد مجبور باشند سهام خود را برای یک بازه زمانی 20‌ساله نگهداری کنند نتیجه این می‌شود که افراد کمی حاضر به انجام این کار هستند. با کمک بازارهای مالی تامین مالی حتی برای پروژه‌هایی که نیاز به انتشار اوراق قرضه 30‌ساله یا بیشتر دارند نیز از طریق خرید و فروش این اوراق در بازارهای مالی میسر می‌شود. بازارهای مالی با فراهم کردن امکان خریدوفروش اوراق قرضه نیاز به هماهنگی بین افق زمانی سرمایه‌گذاران و پس‌اندازکنندگان را از بین می‌برد و خرید اوراق قرضه بلندمدت را مطلوب‌تر از گذشته می‌کند.

اهمیت بازارهای مالی کارآمد
در اقتصاد مدرن امروز بدون داشتن بازارهای مالی کارا پروژه‌های سودآور و مهم به احتمال زیاد انجام نخواهد شد. بازارها و ابزارهای مالی ناکارا بر کارایی سرمایه‌گذاری تاثیر منفی گذاشته، از انباشت سرمایه که از ملزومات رقابت در دنیای امروز است، جلوگیری می‌کند. از سوی دیگر مطالعات انجام‌شده نشان می‌دهد بزرگ‌تر شدن بازارهای مالی در بالا رفتن نرخ رشد اقتصادی موثر است. بازارهای مالی بزرگ‌تر با افزایش فعالیت‌های تجاری نقدینگی بیشتری را در اختیار اعضا قرار می‌دهد. وجود رابطه بین بازارهای مالی کارآمد و رشد اقتصادی مدت‌هاست که محل بحث اقتصاددانان است. در سال‌های اخیر علاقه اقتصاددانان به مقوله ارتباط بین بازارهای مالی و رشد اقتصادی افزایش یافته است. تحقیقات انجام‌شده روی رابطه توسعه بازارهای مالی و رشد نشان می‌دهد سه کانال اساسی وجود دارد که ساختارهای بازارهای مالی و رشد اقتصادی را به هم ربط می‌دهد. بازارهای مالی توسعه یافته نسبت پس‌انداز را (که در ادامه می‌تواند برای سرمایه‌گذاری مورد استفاده قرار بگیرد) افزایش می‌دهد. بازارهای مالی توسعه‌یافته نرخ پس‌انداز را افزایش می‌دهد و از این طریق بر میزان سرمایه‌گذاری تاثیر می‌گذارد. بازارهای مالی توسعه‌یافته کارایی تخصیص سرمایه را افزایش می‌دهند. تخصیص کارای سرمایه‌ها بدان معنی است که منابع مالی به پروژه‌ها و بنگاه‌هایی اختصاص می‌یابد که بیشترین ارزش افزوده را برای اقتصاد به همراه دارند. تخصیص کارا بی‌هیچ شکی مهم‌ترین عامل تاثیر بازارها و ابزارهای مالی توسعه‌یافته بر نرخ رشد اقتصادی است. بدون حضور بازارهای مالی کارا افراد به احتمال زیاد به سرمایه‌گذاری در بازارهای غیر‌مولد مانند طلا روی خواهند آورد که نمی‌تواند به طور مستقیم در سرمایه‌گذاری فیزیکی مورد استفاده قرار گیرد. پس‌اندازکنندگان اقدام به خرید طلا یا سرمایه‌گذاری در بازارهای غیر‌مولد دیگر می‌کنند به واسطه آنکه احتمال می‌دهند در آینده قدرت خرید آنها کاهش خواهد یافت. این نگرانی به واسطه نبود ثبات در بخش بانکی یا به طور کلی به واسطه دخالت‌های دولت در مواردی همچون نرخ بهره است. بنابراین با بهبود شرایط بازارهای مالی سرمایه‌گذاری‌های غیرمولد کاهش داشته و در نتیجه ثبات اقتصادی نیز که یکی از لازمه‌های رشد اقتصادی است، به وجود می‌آید. به طور کلی بازارهای مالی با گردهم آوردن پس‌اندازکنندگان و سرمایه‌گذاران، تسهیل دسترسی افراد ماهر به نقدینگی، مدیریت ریسک و فراهم کردن امکان تامین مالی پروژه‌های بلندمدت تاثیرات بسیار مثبتی بر رشد بخش واقعی اقتصاد دارند.

منابع: در تهیه متن فوق از مقالات زیر بهره گرفته شده است؛
Why we need financial markets, (Hans Economics)
What Exactly Do Financial Markets Accomplish? (Econosseur)
The role of capital market in economics growth, (www0.gsb.columbia.edu)

آموزش بورس قسمت 27 – حقوق سهامداران بورس

هر یک از سهامداران با سرمایه گذاری و خرید سهام شرکت های بورسی منافع و حقوقی دارند که امکان نقض آن وجود ندارد و باید از آن مطلع باشند؛ حقوق و منافعی که ناشی از مالکیت سهام شرکت های بورسی است در قانون تجارت کاملا مشخص شده است و اطلاع از این حقوق و منافع ضروری بوده و می تواند در آینده حضور سهامداران در بازار سرمایه سود آور واقع شود.

در این میان بر اساس قانون تجارت ایران هر یک از سهامداران حقوق مالی و غیر مالی دارند که در ادامه به منافعی و حقوقی که سهامداران با خرید سهام شرکت های بورسی دارند اشاره خواهد شد. در حالت کلی سهامداران دارای دو نوع حق می باشند: حقوق مالی سهامداران و حقوق غیر مالی.

. حقوق مالی سهامداران

الف) سود سالیانه شرکت های بورسی: یکی از ابتدایی ترین منافع هر یک از سهامداران شرکت های بورسی، سود سالیانه شرکت ها است که این منافع جز حقوق مالی سهامداران به شمار می رود؛ به بیان دیگر سهامداران با خرید سهام شرکت های بورسی، در انتهای سال مالی می توانند در مجمع عمومی شرکت های بورسی حضور به عمل آورند و در مورد نحوه تقسیم سود سالیانه بر اساس تعداد سهمی که دارند، تصمیم گیرنده باشند.

در مجامع عمومی شرکت های بورسی، سهامداران تخصیص میزان سود به ازای هر سهم را مشخص می کنند و یا در صورتی که در مجمع عمومی در این باره تصمیمی گرفته نشود، هیأت مدیره آن شرکت بورسی نحوه پرداخت را تعیین خواهد کرد و هر یک از سهامداران به ازای تعداد سهمی که دارند، سود سالیانه ای را دریافت می کنند و از این موضوع هر ساله منتفع خواهند شد. از طرفی نحوه محاسبه سود سالیانه شرکت های بورسی به این صورت است که سود سالیانه از زیان های سال های مالی قبل و اندوخته قانونی و سایر اندوخته های اختیاری کسر شده و باقیمانده با سود قابل تقسیم سال های قبل که تقسیم نشده است جمع بسته می شود.

ب) افزایش قیمت سهام: یکی دیگر از منافع سهامداران در شرکت های بورسی، افزایش قیمت سهام است و این منافع نیز به عنوان حقوق مالی سهامداران در نظر گرفته می شود؛ به عبارت دیگر قیمت سهام شرکت های بورسی هر روزه دست خوش تغییراتی قرار خواهد گرفت و افزایش و کاهش پیدا می کند. هنگامی که قیمت سهام شرکت های بورسی بر اساس عوامل مختلف افزایش می یابند، سهامداران با سود آوری مناسبی همراه می شوند و در صورت فروش سهام این شرکت ها، می توانند با منافعی همراه شوند.

ج) دریافت سهام جایزه و حق تقدم حاصل از افزایش سرمایه: یکی دیگر از منافعی که سهامداران با خرید سهام از آن بهره مند می شوند و اتفاقا این منافع نیز جز حقوق مالی سهامداران تعریف می شود، حق تقدم افزایش سرمایه است؛ به عبارت دیگر شرکت های بورسی ممکن است تصمیم به افزایش سرمایه بگیرند و این افزایش سرمایه با انتشار سهام جدید میسر می شود؛ در این شرایط سهامداران تمایل دارند که نسبت به دیگر خریداران سهام در افزایش سرمایه در اولویت قرار گیرند؛ چون قیمت پیشنهادی فروش سهام شرکت در افزایش سرمایه با قیمت بازار سهام تفاوت های جدی دارد و سهامداران با خرید سهام جدید میتوانند به سود آوری مناسبی دست پیدا کنند.

حقوق غیر مالی

الف) حق رأی: همان طور که پیش تر مطرح شد، شرکت های بورسی هر ساله مجمع عمومی را برگزار می کنند که در این مجامع عمومی به تصمیمات کلان و اساسی شرکت های بورسی می پردازند؛ معمولا این تصمیمات شامل انتخاب اعضای هیأت مدیره و بازرسان شرکت، تغییرات سرمایه، بازارهای مالی بر اساس حق مالی تقسیم سود، تغییرات اساسنامه، انحلال شرکت و… است.

یکی از حقوقی غیر مالی که سهامداران شرکت های بورس دارند، حق رأی در این مجامع است؛ به بیان دیگر رأی سهامداران می تواند در فعالیت یک سال آینده شرکت بورسی بسیار تأثیر گذار باشد و حتی منافع مالی را برای سهامداران به همراه داشته باشد. این در حالی است که حق رأی سهامداران بورس بر اساس تعداد سهامی که دارند، تعیین می شود و سهامدارانی که تعداد سهم بیشتری از شرکت بورسی داشته باشند، با حق رأی بیشتری همراه خواهند شد و متناسبا میزان تأثیر گذاری آنها نیز بیشتر خواهد بود.

این موضوع نیز بسیار حائز اهمیت است که حق رأی سهامدار می تواند از طریق اعطای وکالت به فرد دیگری واگذار شود و در صورتی که سهامدار مجال حضور در مجمع عمومی را نداشته باشد، وکیل آن فرد می تواند حق رأی داشته باشد.

از طرفی حق رأی در نظر گرفته شده برای سهامداران نیز به دو صورت ساده و تجمعی است؛ به عبارت دیگر در رأی گیری ساده هر سهم یک رأی دارد اما بازارهای مالی بر اساس حق مالی این موضوع فرایند رأی گیری را با معضلات و چالش های جدی همراه می سازد؛ چون رای سهامدارانی که تعداد سهم کمی دارند و تعداد این افراد هم زیاد است، به تنهایی نمی تواند در تصمیمات کلان شرکت های بورسی تأثیر گذار باشند و سهامدارانی که تعداد سهم بالایی دارند به راحتی می توانند به عنوان نمونه ترکیب هیأت مدیره را تعیین کنند؛ این موضوع باعث شده به غیر از رأی ساده، رأى تجمعی نیز برای سهامداران در نظر گرفته شود که در این نوع رأی گیری، تعداد آرای هر رأی دهنده در تعداد مدیرانی که باید برای هیأت مدیره انتخاب شوند، ضرب شده و حق رأی برای هر رأی دهنده، برابر با حاصل ضرب مذکور خواهد بود، با توجه به این موضوع، رأی دهنده می تواند آرای خود را به یک نفر بدهد یا آن را بین چند نفر تقسیم کند.

با استفاده از رأی تجمعی، سهامداران اقلیت نیز می توانند در چینش هیأت مدیره تأثیر گذار باشند و نماینده ای در هیأت مدیره داشته باشند.

ب) حق واگذاری سهام: یکی از حقوق غیر مالی اولیه ای که قانون تجارت برای سهامداران لحاظ کرده است، حق واگذاری سهام است؛ به این صورت که سهامداران امکان واگذاری سهام خود را به دیگری دارند و به راحتی می توانند با مراجعه به کارگزاری ها خرید و فروش سهام شرکت های بورسی را انجام دهند.

ج) حق اطلاع: حق اطلاع نیز یکی دیگر از حقوق غیر مالی سهامداران بورس است که از این طریق می توانند قبل از انعقاد مجمع عمومی در مرکز شرکت حضور پیدا کنند و به صورت حساب ها مراجعه کند و یا از ترازنامه و حساب سود و زیان و گزارش عملیات مدیران و گزارش بازرسان رونوشت بگیرد. از طرفی سهامداران حق دارند که از برگزاری مجمع عمومی اطلاع پیدا کنند؛ البته در برخی از مواقع این اطلاع رسانی از طریق پست و یا انتشار اطلاعیه یا دعوتنامه در روزنامه های کثیرالانتشار انجام می شود.

مقدماتی

در سرمایه‌گذاری، فرد سرمایه‌گذار به سهام و عوامل بنیادی آن نگاه کرده و سپس چشم‌انداز صنعتی را که سهم به آن تعلق دارد، بررسی و وضعیت کلی اقتصاد را مطالعه می‌کند. تحت این شرایط فرد قادر خواهد بود تا با دانش کامل و بدون نگرانی از بالا یا پایین‌شدن چند درصدی سهم در روزها و هفته‌های آینده دربارۀ خریداری آن تصمیم بگیرد. اگر فرد تحلیل خود را به درستی انجام داده باشد احتمالاً سهم وی در بلندمدت با افزایش قیمت مواجه می‌شود و می‌تواند از منافع آن بهره‌مند شود.

عامل زمان در سرمایه‌گذاری

برای سنجش میزان موفقیت در یک سرمایه‌گذاری تنها بیان درصد سود و زیاد بدون در نظر گرفتن زمان، بی معنی خواهد بود. در حین برنامه‌ریزی برای دستیابی به یک سرمایه‌گذاری موفق حتما باید زمان را نیز در نظر گرفت. برای مثال کسب %۱۰ سود در بازۀ ۵ ساله ، یقیناٌ نمی‌تواند بازده معقولی باشد. اما همین میزان سود در طول بازۀ یک‌هفته‌ای، یا یک‌ماهه و حتی سه‌ماهه می‌تواند بازده خوبی باشد .

انتخاب بین سرمایه‌گذاری، معامله‌گری یا سفته‌بازی

ممکن است تا کنون مطالبی دربارۀ معامله‌گری دربازار سهام شنیده باشید و بخواهید تفاوت آن را با سرمایه‌گذاری در بازار متوجه شوید. در این مطلب به تفاوت بین این دو مفهوم پرداخته خواهد شد و همچنین در ادامه، یکی دیگر از مفاهیم مشابه تحت عنوان سفته‌بازی نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد. برای شروع لازم است بدانید که معامله‌گری و سرمایه‌گذاری دو ماهیت کاملاً متفاوت دارند و سفته‌بازی ترکیبی از هر دوی این موارد است و می‌تواند بخش‌هایی از هریک از این دو را داشته باشد.

سرمایه‌گذاری فعال و منفعل

در مطلب قبلی، سرمایه‌گذاری به روش GARP توضیح داده بازارهای مالی بر اساس حق مالی شد. در این مطلب، سرمایه‌گذاری فعال و منفعل و همچنین مزایا و معایب این نوع از سرمایه‌گذاری توضیح داده می‌شود.

سرمایه‌گذاری به روش GARP

در مطالب قبلی، سرمایه‌گذاری رشدی و ارزشی توضیح داده شد. در این مطلب به توضیح سرمایه‌گذاری به روش GARP ( Growth At A Reasonable Price ) پرداخته می‌شود. سرمایه‌گذاری به روش GARP ، ترکیبی از سرمایه‌گذاری به روش بازارهای مالی بر اساس حق مالی رشدی و ارزشی است.

سرمایه‌گذاری ارزشی

در مطلب قبلی، سرمایه‌گذاری رشدی و معیارهای انتخاب سهام رشدی توضیح داده شد. در این مطلب به توضیح سرمایه‌گذاری ارزشی و معیارهای انتخاب سهام در این نوع سرمایه‌گذاری پرداخته می‌شود.

سرمایه‌گذاری رشدی _ قسمت دوم

در مطلب قبلی، سرمایه‌گذاری رشدی و تعدادی از معیارهای انتخاب سهام رشدی توضیح داده شد. در این مطلب به معرفی برخی دیگر از معیارهای انتخاب سهام رشدی و نکاتی که در این نوع سرمایه‌گذاری باید مورد توجه قرار گیرد، پرداخته می‌شود.

سرمایه‌گذاری رشدی _ قسمت اول

سرمایه‌گذاری رشدی، سرمایه‌گذاری در سهام شرکتی است که پیش‌بینی می‌شود درآمدهای آن با نرخ بالاتری نسبت به میانگین بازار رشد کند و عملکرد بهتری نسبت به بازار داشته باشد. در این مطلب، به تعریف سهام رشدی و معیارهای انتخاب آن پرداخته می‌شود.

انواع سهام مناسب جهت سرمایه‌گذاری درآمدی

انتخاب سهام، مهم‌ترین گام سرمایه‌گذاری است. در مطالب قبلی، به توضیح سرمایه‌گذاری درآمدی و نقاط ضعف آن پرداخته شد. در این مطلب، صنایع مناسب جهت سرمایه‌گذاری درآمدی معرفی خواهد شد. از جمله سهام مناسب برای سرمایه‌گذاری درآمدی، سهام مرتبط با صنایع وابسته به نیروگاه‌های برق، صندوق‌های زمین و ساختمان و بخش انرژی است. در ادامه، هر کدام از موارد به تفصیل، تشریح خواهد شد.

ضعف سرمایه‌گذاری درآمدی و راهکارهای جایگزین آن

در مباحث قبلی، در مورد سرمایه‌گذاری درآمدی توضیح داده شد و بیان شد که سرمایه‌گذاری در سهام درآمدی به معنای سرمایه‌گذاری در سهامی است که جریان نقدی نسبتاً منظمی را از طریق پرداخت سود تقسیمی فراهم می‌کند. در این قسمت به بررسی نقاط ضعف سرمایه‌گذاری درآمدی و راهکارهای جایگزین آن پرداخته می‌شود.

سرمایه گذاری درآمدی

سرمایه‌گذاری در سهام درآمدی، به معنای سرمایه‌گذاری در سهامی است که جریان نقدی نسبتاً منظمی را از طریق پرداخت سود تقسیمی فراهم می‌کند. سهام درآمدی ممکن است پتانسیل رشد قیمتی چندانی نداشته باشد؛ اما این نوع از سهام به علت توانایی تقسیم سود مناسب، معمولاً مورد توجه سرمایه‌گذاران است. در ادامه به تشریح این نوع از سرمایه‌گذاری پرداخته می‌شود.

صنایع سیکلی و تدافعی

با تعریفی ساده می‌توان گفت، بخش اقتصادی مجموعه‌ای از صنایع وابسته به یکدیگر است. صنعت مجموعه‌ای از شرکت‌هاست که فعالیت‌های شبیه به هم انجام می‌دهند. شما می‌توانید هر صنعت را «زیربخش اقتصادی» نیز نام‌گذاری کنید. سرمایه‌گذاری در صنعت و سرمایه‌گذاری در بخش اقتصادی مفاهیم متفاوتی دارند و نتیجۀ سرمایه‌گذاری شما می‌تواند تا حد زیادی متفاوت باشد.

چه زمانی باید از خرید عرضه‌های اولیه خودداری کرد

در عرضۀ اولیه برای نخستین بار عموم مردم می‌توانند سهام شرکت را خریداری کنند. از آنجا که سهم‌هایی که برای نخستین بار در بازار عرضه می‌شوند ناشناخته هستند، خرید سهام عرضۀ اولیه با ریسک همراه است. در ادامه به دو نوع عرضۀ اولیه اشاره می‌شود.

شواهدی از کارایی بازار

به خاطر اهمیت بازار کار برای تمامی سرمایه‌گذاران، و به خاطر مباحثی که در زمینۀ فرضیه بازار کارا وجود دارد، در این مطلب شواهد تجربی در خصوص کارایی بازار ارائه خواهد شد. مطالعات زیادی در این زمینه صورت گرفته و همچنان ادامه دارد که در این مطلب به برخی از آنها اشاره می‌شود.

شرایط کارایی بازار

اگر بازار در حالت ناکارایی باشد در آن صورت شکافی در فرآیند تعديل قیمت سهام در مواجه با اطلاعات جدید رخ خواهد. در این حالت، قیمت‌ها در یک محدودۀ زمانی، نسبت به اطلاعات جدید، تعدیل خواهد شد و به قیمت منصفانه خواهد رسید. توجه داشته باشید که در حالت وجود بازار ناکارا، مدت زمان تعديل قيمت دقیقاً مشخص نخواهد بود. حال این سوال مطرح می‌شود که چرا باید انتظار داشت که بازار کارا باشد؟

اشکال مختلف بازار کارا

در تعریف بازار کار گفته شد که بازار کارا، بازاری است که در آن تمامی اطلاعات سريعاً و به طور کامل در قیمت‌های سهام منعکس می‌شود. بنابراین، معیار اصلی در ارزیابی میزان کارایی بازار، اطلاعات است. در یک بازار کارای کامل، قیمت‌های اوراق بهادار شدیداً متأثر از کلیۀ اطلاعات موجود در بازار می‌باشد و چون اطلاعات موجود تأثیر خود را بر قیمت‌ها گذاشته‌اند سرمایه‌گذاران‌ نمی‌توانند مجدداً از این اطلاعات برای کسب سود استفاده کنند. در چنین بازاری، قیمت هر اوراق بهاداری برابر با ارزش ذاتی آن است به گونه‌ای که این ارزش ذاتی نشان دهندۀ تمامی اطلاعاتی است که در خصوص این اوراق بهادار وجود دارد.

کارایی بازار

نقش اصلی بورس اوراق بهادار، جذب و هدایت پس‌اندازها و نقدینگی سرگردان و پراکنده در اقتصاد به سوی مسیرهای بهینه آن است، به گونه ای که منجر به تخصیص بهینۀ منابع کمیاب مالی شود. اما این مهم منوط به وجود کارایی بازارهای مالی است. در این مطلب مفهوم کارایی بازار و انواع آن مورد بررسی قرار می‌گیرد.

اجزای بازده

هدف سرمایه‌گذران حداکثر کردن بازده مورد انتظار است، اگر چه در راستای حداکثر کردن بازده، همواره قصد دارند ریسک را نیز کاهش دهند. بازده در فرآیند سرمایه‌گذرای نیروی محرکی است که ایجاد انگیزه می‌کند و پاداشی برای سرمایه‌گذاران محسوب می‌شود. بازده ناشی از سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذاران از اهمیت خاصی برخوردار است، برای اینکه تمامی فعالیت‌های سرمایه‌گذاری در راستای کسب بازده صورت می‌گیرد.

مفهوم نرخ بهره و انواع آن

نرخ بهره یکی از مهم‌ترین متغیرهای کلان اقتصادی در سیاست‌گذاری است که به عنوان هزینۀ اجارۀ سرمایه از دیدگاه سرمایه‌گذار و هزینۀ فرصت از دیدگاه سپرده‌گذار در نظر گرفته می‌شود. اقتصادهای پیشرفتۀ کنونی جهان به شدت تحت تأثیر نرخ‌های بهره قرار داشته و به سرعت نسبت به تغییرات آن، واکنش نشان می‌دهند.

آشنایی با پایگاه‌های اینترنتی بازار سرمایه؛ قسمت سوم

در مطلب قبلی گفته شد که یکی از بهترین شیوه‌ها برای دسترسی به اطلاعات مورد نیاز در بازار سرمایه، مراجعه به پایگاه‌های اینترنتی رسمی و معتبر است و برخی از این پایگاه‌ها معرفی شد. در ادامه، چند پایگاه معتبر دیگر، مورد بررسی قرار می‌گیرد.

آشنایی با پایگاه‌های اینترنتی بازار سرمایه؛ قسمت دوم

در مطلب قبلی گفته شد که یکی از بهترین شیوه‌ها برای دسترسی به اطلاعات مورد نیاز در بازار سرمایه، مراجعه به پایگاه‌های اینترنتی رسمی و معتبر است و برخی از این پایگاه‌ها معرفی شد. در ادامه، چند پایگاه معتبر دیگر، مورد بررسی قرار می‌گیرد.

آشنایی با پایگاه‌های اینترنتی بازار سرمایه؛ قسمت اول

یکی از بهترین شیوه‌ها برای دسترسی به اطلاعات موردنیاز در بازار سرمایه، مراجعه به پایگاه‌های اینترنتی رسمی و معتبر است. در این مطلب برخی از این پایگاه‌ها معرفی خواهد شد.

حقوق سهامداران – قسمت دوم

در مطلب قبلی گفته شد افرادی که بخشی از سهام یک شرکت را در اختیار دارند، در واقع صاحبان اصلی شرکت محسوب می‌شوند. بر همین اساس این افراد از امتیازات و حقوق خاصی بهره‌مند هستند. همچنین حقوق مالی، از جمله حق دریافت سود نقدی و حق تقدم نسبت به خرید سهام جدید شرکت به عنوان حقوقی که سهامداران از آن بهره‌مند هستند معرفی شد. در ادامه، حقوق غیر مالی سهامداران مورد بررسی قرار می‌گیرد.

حقوق سهامداران – قسمت اول

افرادی که بخشی از سهام یک شرکت را در اختیار دارند، در واقع صاحبان اصلی شرکت محسوب می‌شوند. بر همین اساس این افراد از امتیازات و حقوق خاصی بهره‌‌مند هستند که به وسیلۀ قانون مدیریت می‌‌شود و از طریق اساسنامه یا تصمیم بازارهای مالی بر اساس حق مالی نهادهای شرکت نمی‌‌توان این حقوق را نقض نمود. در یک طبقه‌بندی کلی می‌توان گفت که سرمایه‌گذاران از دو نوع حقوق برخوردار هستند: 1. حقوق مالی 2. حقوق غیرمالی. در این مطلب حقوق مالی به عنوان یکی از حقوق سهامداران مورد بررسی قرارمی‌گیرد.

تحلیل فنی - تکنیکال

در مطلب قبلی، تحلیل بنیادی به عنوان یکی از روش‌های تحلیل سهام، معرفی شد. دومین شیوۀ تجزیه و تحلیل سهام در بورس، روش تحلیل فنی است. در روش تحلیل فنی، این جملۀ معروف که «گذشته، چراغ راه آینده» است، بسیار به کار برده می‌شود. به بیان دیگر، سرمایه‌گذارانی که از روش تحلیل فنی برای ارزیابی و تحلیل قیمت سهام استفاده می‌کنند بر این باورند که با بررسی روند نوسانات قیمت یک سهم در گذشته، می‌توان قیمت آن سهم را در آینده پیش‌بینی کرد. بنابراین تحلیل فنی، پیش‌بینی قیمت سهم در آینده، بر اساس اتفاقات گذشته است.

مفهوم بازار مالی یا بازار سرمایه چیست؟

علم اقتصاد با وجود تمام بزرگی و گستردگی خود و علیرغم آنچه به نظر می‌رسد علمی ساده است. بازار سرمایه (بازار مالی) مانند بازار پول، بازار بورس، بازار طلا و مسکن، بورس کالا و بورس اوراق بهادار از جمله اصطلاحات رایج در این عرصه هستند. شاید گستردگی همین اصطلاحات در اقتصاد باشد که آنرا پیچیده و سخت جلوه می‌دهد.

همه ما افرادی را می‌شناسیم یا زندگینامه افرادی شنیده یا دیده‌ایم که موفقیت‌های بزرگی در هر یک از بازارهای بزرگ اقتصادی کسب کرده‌اند و به چهره‌ای ثروتمند، موفق و شناخته شده تبدیل شده‌اند. برای موفقیت در هر یک از این بازارهای مالی ابتدا باید نسب به آنها آگاهی پیدا کرد، پس اجازه دهید در گام اول با مفهموم ابتدایی هر یک از آنها آشنا شویم.

جایگاه بخش مالی در اقتصاد یک کشور:

نظام مبتني بر اقتصاد بازار در سطح كلان به وجود بازارهاي 4 گانه بازارهای مالی بر اساس حق مالی اعتقاد دارد. اين بازارها عبارتند از: بازار كالا، بازار كار، بازار پول و بازار سرمايه. تجزيه و تحليل بازارهاي 4 گانه تعادل عمومي را به اثبات مي‌رساند. دو بازار از بازارهاي ياد شده در ارتباط با بخش مالي مي‌باشد. بخش مالي روي دوم سكه اقتصاد است كه در واقع مكمل بخش واقعي اقتصاد است. بنابراين تعادل بلند مدت و با ثبات هر نظام اقتصادي هنگامي به دست مي‌آيد كه دو بخش مالی و اقتصادی با ارتباطات دروني خود در شرايط تعادلي عمل كنند. بر اين اساس مي‌توان گفت كه بخش مالي تزريق كننده حيات به بخش حقيقي اقتصاد است و منظور از توسعه مالي، توسعه سيستم يا بخش مالي يعني بازارها، نهادها و ابزارهاي مالي مي‌باشد.بازارهای مالی بر اساس حق مالی

ساختار بازار سرمایه کشور:

نهادهاي مهم بازار سرمايه كشور عبارتند از:

1- شوراي عالي بورس

2- سازمان بورس و اوراق بهادار

3- شركت بورس اوراق بهادار

4- شركت بورس كالاي ايران

5- شركت سپرده گذاري مركزي اوراق بهادار و تسويه وجوه

6- نهادهاي مالي شركت مديريت فناوري بورس تهران

بررسی بازار های مالی در یران و انواع آن:

. بازار مالی یا بازار سرمایه چیست؟

بازار مالی (Financial Market) اصطلاحی گسترده است که برای طیف وسیعی از بازارها به کار می‌رود. هر بازاری که در آن تجارتی صورت می‌گیرد یک بازار مالی محسوب می‌شود. حتی بازارهایی که در آنها تجارت اوراق بهادار شامل سهام، اوراق قرضه، ارز، فلزات و مشتقات آنها انجام می‌شود هم بازار مالی هستند.

. بازار پول چیست؟

یکی از بازارهای مالی، بازار پول است که در آن از هر ابزار یا دارایی با توان نقد شوندگی بالا یا ابزارها و دارایی‌های خرد برای تبادل استفاده می‌شود. این ابزارها معمولا توسط شرکت‌ها، اشخاص، بنگاه‌های تجاری و شرکت‌ها استفاده می‌شوند و در واقع نوعی جانشین پول هستند که سررسید کمتر از یک سال دارند.

عدم نیاز به هم‌زمانی دریافت پول و انجام مخارج یکی از اصلی‌ترین دلایلی است که اشخاص و بنگاه‌ها از بازار پولی استفاده می‌کنند. از جمله ابزارهای بازار پول می‌توان به سپرده‌ها، وام با وثیقه، حواله و بروات اشاره کرد.

» بازارهاي مالي بر پايه معيارهاي متفاوتي قابل طبقه‌بندي هستند «

1- طبقه‌بندي بر اساس نوع دارايي

2- طبقه‌بندي بر اساس مرحله عرضه اوراق بهادار

3- طبقه‌بندي بر اساس سررسيد تعهدات مالي

. انواع بازارهای مالی بر اساس نوع دارايي:

در اين بازار، سهام شركت‌ها كه نشانگر مالكيت دارنده آن در شركت است، دادوستد مي‌شود.

ب) بازار اوراق بدهی

بازاري است كه در آن ابزارهاي با درآمد ثابت (اوراق قرضه) دادوستد مي‌شوند.

ج) بازار ابزارهای مشتق

بازاري است براي معاملات ابزارهايي مبتني بر دارايي‌هاي مالي يا فيزيكي از كه آن جمله مي‌توان به اختيار معامله و قرارداد آتي اشاره كرد.

انواع بازارهای مالی بر اساس مرحله عرضه اوراق بهادار:

الف) بازار اولیه (Primary Market)

بازار اوليه جايي است كه بنگاه اقتصادي مي تواند در آن دارايي هاي مالي خود را با منابع مالي بلند مدت مبادله كند. در اين بازار منتشر كننده اوراق بهادار اقدام به فروش اين اوراق مي كند تا وجوه مورد نياز خود را تامين كند. دليل اصلي قابليت فروش اين اوراق وجود بازار ثانويه است.

ب) بازار ثانویه (Secondary Market)

در اين بازار اوراق بهاداري كه قبلا منتشر شده مورد خريد و فروش قرار مي‌گيرند. وجود اين بازار مشاركت‌كنندگان را مطمئن مي‌سازد كه مي‌توانند اوراق بهادار خود را به راحتي به فروش برسانند و مشكلي از نظر تبديل به نقد كردن دارايي‌هاي مالي‌شان نداشته باشند. در مورد اوراق قرضه كه داراي سررسيد مشخصي مي‌باشند، وجود اين بازارها اين امكان را فراهم مي‌آورد تا دارندگان اين اوراق مجبور به نگهداري آن‌ها تا تاريخ سررسيد نباشند. علاوه بر آن بازار ثانويه قيمت سهام جديدي كه قرار است در بازار اوليه عرضه شود را تعيين مي‌كند.

» بازار ثانویه خود به دو زیر بازار تقسیم می‌شود «

1. بازار سازمان یافته بورس اوراق بهادار (Stock Market)

بورس اوراق بهادار، یک بازار متشکل و رسمی سرمایه است که در آن خرید و فروش سهام شرکت‌ها، اوراق قرضه دولتی و یا مؤسسات معتبر خصوصی تحت ضوابط، قوانین و مقررات خاصی انجام می‌شود. خرید و فروش اوراق بهادار در ایران نیز به‌طور رسمی و دائمی در محلی معین به نام بورس اوراق بهادار تهران انجام می‌شود. تعیین قیمت هر سهم در این بازار بر مبنای عرضه و تقاضای آن است.

2. بازار فرابورس (Over the Center Market)

بازار فرابورس ایران نیز در آبان سال ۱۳۸۷ فعالیت خود را تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار آغاز کرد که این بازار دارای ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس است، اما شرایط پذیرش و معامله در آن ساده‌تر است تا اهرمی کمک‌کننده به تامین مالی اقتصاد کشور باشد. بازار سهام فرابورس ایران شامل بازارهای اول، دوم و پایه است. سهام شرکت‌هایی که شرایط لازم را داشته باشند در بازار اول و دو مبادله می‌شوند و شرکت‌هایی که این شرایط را نداشته باشند می‌توانند در بازار پایه معامله شوند.

تفاوت بازار پول و بازار سرمایه چیست؟

برخلاف تصور بسیاری از افراد، بازار پول و بازار سرمایه یکی نیستند و تفاوت‌های اساسی و چشمگیری به عنوان بازار مالی با هم دارند. همانطور که قبل‌تر اشاره کردیم یکی از بارزترین این تفاوت‌ها این است که بازار سرمایه منحصرا به سرمایه گذاری میان مدت و بلند مدت (یک ساله و بیشتر) می‌پردازد و بازار پول غالبا به خرید و فروش ابزارهای مالی با سررسید کمتر از یک سال محدود است.

دیگر تفاوت بزرگ بازار پول و بازار سرمایه ابزارهای مالی متفاوت آنهاست؛ در حالی که بازار پول از سپرده‌ها، وام با وثیقه، حواله و بروات استفاده می‌کند، بازارهای مالی بر اساس حق مالی بازار سرمایه از اوراق بهادار (سهام) و اوراق مشارکت استفاده می‌کند.

بازار سرمایه محلی برای عرضه و فروش و سهام و اوراق قرضه برای بازه‌های زمانی بیش از یک سال و سرمایه گذاری‌های میان مدت و بلند مدت است، در حالی که تمرکز بازار پولی بر سرمایه گذاری‌های کوتاه مدت کمتر از یک ساله.

بازار طلا یا بورس طلا چیست؟

وقتی به نواسانات بازار سرمایه سکه و طلا بخصوص در سال‌های اخیر نگاه می‌کنیم و عدم وجود ثبات اقتصادی و کاهش ارزش پول ملی را هم چاشنی آن کنیم، تبدیل سرمایه راکد به طلا و سکه عملی عقلانی به نظر می‌رسد.

اما وقتی درباره بازار طلا و سکه و خرید و فروش آنها صحبت به میان می‌آید، اکثر ما تصویری مشخص از آن در ذهن داریم؛ مراجعه به بازار و یا صرافی‌ها برای خرید و فروش طلا و سکه.

در حالی که این کار نه تنها راه معامله و خرید و فروش طلا و سکه نیست، بلکه راه کم ریسک‌تر و مناسب‌تری هم وجود دارد. خرید طلا (صندوق طلا) در بورس یکی از راه‌ها مناسب، به صرفه و کم ریسک برای سرمایه گذاری در این بازار است.

انواع بازارهای مالی بر اساس سررسید تعهدات مالی:

بازار پول بازاري براي دادوستد پول و ديگر دارايي‌هاي مالي جانشين نزديك پول است كه سررسيد كمتر از يكسال دارند. همچنين مي‌توان از بازار پول به عنوان بازار ابزارهاي مالي كوتاه مدت با ويژگي اندك بودن ريسك عدم پرداخت، نقدشوندگي و ارزش اسمي زياد نام برد.

سهام عادي نوعي ابزار سرمايه‌گذاري است كه نشانگر مالكيت دارنده آن در يك شركت سهامي است و به دو دسته سهام با نام و سهام بينام تقسيم مي شود.

سهام ممتاز نوعي اوراق بهادار است كه دارنده آن نسبت به درآمدها و دارايي‌هاي شركت، حق يا ادعاي محدود و معيني دارد. اين سهام زماني منتشر مي‌شود كه هزينة سهام عادي بالاتر باشد.

اوراق قرضه اسنادي هستند كه به موجب آن‌ها ناشر متعهد مي‌شود مبالغ معيني (بهره سالانه) را در فاصله‌هاي زماني مشخص به دارنده پرداخت كند و در سررسيد، اصل مبلغ را بازپرداخت كند.

اوراقي است كه سود علي الحساب دارد و صادركننده اوراق متعهد مي شود اصل پول و سود قطعي را در تاريخ معين پرداخت كند.

اصول اولیه بازار های مالی چیست؟

اصول اولیه بازار های مالی چیست؟ بسیاری از معامله گران تازه کار در ابتدای ورود به بازار های مالی دوطرفه سردرگم میشوند که وقتی چیزی را نداریم چگونه می‌توانیم آن را بفروشیم ؟ خب برای مثال وقتی در بازار فارکس ارز مظنه یا دومین ارز را خرید کنید ، در اصل ارز پایه یا اولین ارز را خرید میکنید . اما در بحث سهام کمی متفاوت است دارایی که ندارید را بتوانند بفروشید . اینجا بحث سر این است که در اصل بروکر آن سهم یا کالا را به شما قرض میدهد تا بفروشید . بروکر از سرمایه شما دوباره آن سهم را خریداری کرده و موجودی خود را حفظ می‌کند. چون اساس معاملات آنلاین هستند به راحتی حتی می‌توانید اوراق بهادار دولتی را بفروشید تا در قیمت پایین تر خریداری کنید .

خریداران و فروشندگان در بازارهای مالی

خریداران و فروشندگان در بازارهای مالی

یکی از مزیت های اصلی بازار های دوطرفه این است که به شما امکان سود در جهت صعودی یا نزولی بازار را فراهم می‌کند اما برای این موضوع باید اصول اولیه بازار های مالی را کاملا آگاه باشید .

خریداران

وقتی ما خریدار هستیم یعنی قصد داریم از افزایش قیمت ها سود کسب کنیم و تلاش می‌کنیم در قیمت پایین تر بخریم تا بتوانیم در قیمت بالاتر بفروشیم . برای مثال زمانی که روی جفت ارز EURUSD معامله خرید انجام می‌دهیم یعنی یورو را در مقابل دلار آمریکا خرید کرده ایم . در صورتی که ارزش یورو افزایش یابد می‌توانیم در قیمت بالاتری برای فروش در مقابل دلار عرضه کنیم .

فروشندگان

وقتی ما فروشنده هستیم یعنی قصد داریم از کاهش قیمت ها سود کسب کنیم و تلاش می‌کنیم در قیمت بالاتر تر بفروشیم تا بتوانیم در قیمت پایین تر بخریم . برای مثال زمانی که روی جفت ارز EURUSD معامله فروش انجام می‌دهیم یعنی یورو را در مقابل دلار آمریکا فروش کرده ایم . در صورتی که ارزش یورو کاهش یابد می‌توانیم در قیمت پایین تر برای خرید در مقابل دلار عرضه کنیم .

انواع سفارشات در بازار های مالی

انواع سفارشات در بازار های مالی

برای ورود به معامله در بازار های مالی باید سفارش خود را در بروکر ثبت کنیم. بروکر های مختلف خدمات مختلفی عرضه می‌کنند که بسته به نیاز معاملاتی خود میتوایم از آنها استفاده کنیم . برخی از سفارشات به صورت لحظه‌ ای و برخی دیگر به صورت مدت دار و محدود ثبت می‌شوند . در معاملات سفارشی هر زمان که معامله را ثبت کنیم بروکر درخواست شما را انجام خواهد داد اما در معاملات محدود شده ، بروکر نسبت به درخواست شما عمل خواهد کرد .‌برای مثال قیمت لحظه ای طلا ۱۸۰۰ دلار است و شما قصد دارید زمانی که قیمت طلا به ۱۷۵۰ دلار رسید خرید کنید . در معامله خود به بروکر درخواست می‌دهید زمانی که قیمت طلا به ۱۷۵۰ دلار رسید معامله من را انجام بده .