مارجین کال یعنی چه؟

لیکویید شدن یا کال مارجین چیست و چه زمانی اتفاق می افتد؟

بازار ارزهای دیجیتال به سرمایه‌گذاری‌های خطرناک و نوسانات شدید قیمت در میان مردم جهان شهرت دارد. با وجود اینکه نوسانات این بازار چالش‌هایی را برای قانون‌گذاران ایجاد کرده است، در مقایسه با کلاس‌های دارایی سنتی مانند سهام و کالا، بازار ارزهای دیجیتال فرصتی برای به دست آوردن سودهای چشمگیر در میان سرمایه‌گذاران ایجاد کرده است.
افزایش این نوسان، پتانسیلی است که سبب به وجود آمدن موقعیت‌های معاملاتی بیشتر از طریق متدهای معاملاتی مانند Margin trading ،perpetual swaps و futures می‌شود. معاملات مشتقه قراردادهای مبتنی بر قیمت یک دارایی پایه هستند که این امکان را به معامله‌گران می‌دهند تا بر قیمت آینده آن دارایی شرط‌بندی کنند.
معاملات مشتقه کریپتو، برای اولین بار در سال ۲۰۱۱ به بازار معرفی شده و در سال‌های اخیر، به‌ویژه در میان سرمایه‌گذاران خرده‌فروشی gung-ho که به‌دنبال حداکثر بهره‌برداری از استراتژی‌های معاملاتی خود هستند، محبوبیت بالایی یافته است.
برای مثال معامله‌گران می‌توانند از طریق معاملات مارجین پتانسیل درآمدزایی و سوددهی خود را با استفاده از وجوه قرض گرفته شده از صرافی‌های دیجیتالی افزایش دهند. صرافی کوینکس، صرافی کوکوین و صرافی بای بیت تعدادی از صرافی‌های متمرکز رمزنگاری‌شده‌ای هستند که امکان انجام معاملات مارجین را برای کاربران خود فراهم کرده‌اند.
توجه داشته باشید این نوع معاملات مانند شمشیر دو لبه عمل می‌کنند؛ یعنی همان‌طور که معاملات مشتقه سبب افزایش پوزیشن‌های سودآور معامله‌گران می‌شوند، به همان مارجین کال یعنی چه؟ اندازه نیز خطر لیکویید شدن یا از دست ‌دادن سرمایه معامله‌گر نیز وجود دارد.
فهرست این مقاله
لیکویید شدن چیست؟

لیکویید شدن یا Liquidation به فرایندی گفته می‌شود که در آن معامله‌گر همه سرمایه خود در پوزیشن مارجین را از دست بدهد و ضرر کند. اصولاً این پروسه هنگام سقوط قیمت بازار اتفاق می‌افتد؛ با این ‌حال در فضای ارزهای دیجیتال، اصطلاح لیکویید شدن، عمدتاً به‌منظور توصیف بسته‌شدن اجباری پوزیشن معامله‌گر به‌دنبال از دست ‌رفتن تمام یا بخشی از حاشیه اولیه (Initial margin) استفاده می‌شود.
انواع لیکوئیدیشن
لیکویید شدن را می‌توان به دو گروه جزئی (Partial) و کلی (Total) تقسیم کرد:

لیکویید شدن جزئی: به‌منظور کاهش پوزیشن و اهرم فشاری که معامله‌گر تعیین کرده، پوزیشن مذکور را تا حدی زود می‌بندد.
لیکویید شدن کلی: هنگام بستن پوزیشن، از تمام حاشیه اولیه‌ای که معامله‌گر تعیین کرده، استفاده شده است.

معاملات مارجین چیست؟

معاملات مارجین نوعی از متدهای معاملاتی در برخی صرافی‌های دیجیتالی هستند که براساس آن معامله‌گر می‌توان با وجوه قرض گرفته شده از افراد شخص ثالث مانند صرافی وارد معامله شود. درواقع این متد درست مانند قرض‌گرفتن یا وام‌گرفتن پول از یک فرد یا نهاد دیگر برای خرید رمز ارز عمل می‌کند. این روش معاملاتی به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا اندازه پوزیشن معاملاتی خود را با استفاده از ابزاری به نام leverage یا اهرم فشار، افزایش دهند و تنظیم کنند.
برای استفاده از پلتفرم معاملاتی مارجین لازم است معامله‌گر مراحل احراز هویت در صرافی را سپری کند و سپس مقداری رمز ارز یا فیات را به‌عنوان وثیقه که به Initial Margin معروف است، نزد صرافی قرار دهد. این مارجین اولیه مانند یک صندوق بیمه برای صرافی عمل می‌کند؛ برای مثال، اگر از یک اهرم فشار ۵× در مارجین اولیه ۱۰۰ دلاری استفاده کنید، یک وام ۴۰۰ دلاری به شما داده می‌شود و پوزیشن معاملاتی شما از ۱۰۰ به ۴۰۰ دلار افزایش می‌یابد.
چه زمانی لیکویید شدن اتفاق می‌افتد؟
لیکویید شدن زمانی اتفاق می‌افتد که معامله‌گر نتواند الزامات تعیین‌شده در پوزیشن مارجین خود را به‌درستی برآورده کند. در واقع مارجین به درصدی از ارزش کل معامله گفته می‌شود که به‌منظور بازکردن و حفظ پوزیشن باید نزد صرافی سپرده شود.
زمانی که حساب مارجین معامله‌گر به پایین‌تر از سطح توافق‌شده با صرافی برسد، صرافی به‌طور خودکار پوزیشن را بسته و سرمایه‌گذار سرمایه خود را از دست می‌دهد. میزان ضرر معامله‌گر به اهرم فشار تعیین‌شده و میزان کاهش قیمت بازار بستگی دارد. در برخی از موارد لیکوئیدیشن سبب ازدست‌رفتن کل سرمایه فرد می‌شود.
اگر پوزیشن اهرم‌دار شما به آستانه لیکویید شدن برسد، با یک Margin call مواجه خواهید شد. این فراخوان به شما می‌گوید که لازم است مارجین بیشتری ایجاد کنید. در این زمان دو گزینه پیش روی معامله‌گر است: ۱. به‌منظور بالابردن مجدد اهرم به اندازه مورد نیاز، وجوه بیشتر به مارجین اضافه شود. ۲. صرافی به‌طور خودکار پوزیشن فرد را لیکوئید کند.
مفهوم مارجین کال یعنی چه؟ قیمت لیکوئیدیشن
قیمت لیکوئیدیشن (انحلال) یا Liquidation price نقطه‌ای است که در آن پوزیشن لوریج‌دار معامله‌گر به‌طور خودکار بسته می‌شود. عواملی که بر آن تأثیرگذار هستند عبارت‌اند از:

اهرم استفاده‌شده
نرخ مارجین نگهداری
قیمت رمز ارز
مانده‌حساب

قیمت لیکوئیدیشن توسط صرافی‌ها استفاده‌شده محاسبه شده و ممکن است میانگینی از چندین صرافی بزرگ دیجیتالی باشد. زمانی که قیمت رمز ارز مدنظر از آستانه قیمت لیکوئیدیشن عبور کند، فرایند لیکویید شدن شروع می‌شود.
از آنجا ‌که قیمت ارزهای دیجیتال مارجین کال یعنی چه؟ به‌طور مدام در حال تغییر است، لازم است از آخرین اخبار مطلع باشید و سودآوربودن پوزیشن ایجادشده را دوباره بررسی کنید؛ در غیر این صورت به احتمال زیاد سرمایه شما لیکوئید شده و متضرر می‌شوید.
چطور از لیکویید شدن جلوگیری کنیم؟
وقتی درباره معامله در بازارهای سرمایه، از جمله ارزهای دیجیتال و متدهای معاملاتی خاص مانند معاملات مارجین صحبت می‌شود، بی‌شک مدیریت ریسک مهم‌ترین نکته است. در این موارد لازم است هدف اصلی معامله‌گر حتی پیش مارجین کال یعنی چه؟ از رسیدن به سود به حداقل رساندن سطح ضرر احتمالی باشد. از آنجا ‌که خطر از دست ‌دادن سرمایه در بازار ارزهای دیجیتال اجتناب‌ناپذیر است، بهره‌گیری از مکانیسم‌هایی که به بقای معامله‌گر در بازار کمک کنند، ضروری به نظر می‌رسد.
از آنجا ‌که همواره احتمال از دست ‌دادن دارایی هنگام انجام معاملات وجود دارد، استفاده از استراتژی‌های معاملاتی هوشمند مانند استفاده از لوریج کمتر و نظارت مارجین می‌تواند به جلوگیری از لیکویید شدن دارایی کاربر کمک کند. علاوه بر این، صرافی‌های دیجیتالی صندوق‌های بیمه را راهی برای به حداقل رساندن این‌گونه از ضررها به کاربران ارائه می‌دهند.
صندوق‌های بیمه صرافی‌های دیجیتالی

صندوق بیمه یک استخر ذخیره وجوه است که به‌عنوان یک مکانیسم محافظتی در برابر ضررهای احتمالی بیش از اندازه در معاملات، عمل کرده و از آن برای پوشش ضرر قرارداد استفاده می‌شود. زمانی که پوزیشن یک معامله‌گر در قیمتی بهتر از قیمت ورشکستی لیکوئید شود (قیمتی که زیان معامله‌گر برابر با مارجین اولیه است)، هر سودی به صندوق بیمه وارد می‌شود.
از طرف دیگر، اگر قیمت لیکوئیدیشن کمتر از قیمت ورشکستگی (bankruptcy price) باشد، ضرر پوزیشن از میزان مارجین اولیه تعیین‌شده توسط معامله‌گر بیشتر خواهد شد. در این حالت، صندوق بیمه این کسری را پوشش خواهد داد؛ برای مثال، جان و آلیس پوزیشن‌های لانگ مختلف بیت کوین را با قیمت ورشکستگی به‌ترتیب ۴۰ هزار و ۳۹.۵۰۰ دلار افتتاح کرده و هر دوی آن‌ها دارای قیمت لیکوئیدیشن ۴۰.۲۰۰ دلار هستند؛ درنتیجه زمانی که دارایی آن‌ها لیکوئید می‌شود، جان در ۴۰ هزار دلار لیکوئیده شده و از صندوق بیمه وی برداشت می‌شود؛ درحالی‌که آلیس براساس آخرین قیمت معامله‌شده ۳۹.۸۰۰ دلار، با قیمت ۳۹.۵۰۰ دلار منحل می‌شود.
استراتژی خروج از لیکوییدیشن
هنگام بازکردن یک پوزیشن و تعیین میزان اهرم فشار (لوریج)، گزینه‌های مؤثری برای کاهش احتمال لیکویید شدن دارایی در دسترس هستند. گزینه Stop Loss یکی از آن‌هاست که به‌عنوان سفارش Stop Order یا Stop Market نیز شناخته می‌شود؛ نوعی سفارش‌گذاری پیشرفته که در بیشتر صرافی‌های ارزهای دیجیتال در دسترس کاربران قرار دارد. سرمایه‌گذار با استفاده از این گزینه به صرافی دستور می‌دهد تا به‌محض اینکه دارایی وی به یک نقطه قیمت خاص رسید، آن را بفروشد. هنگام ایجاد سفارش توقف ضرر، لازم است موارد زیر را تنظیم کنید:

Stop Price/ قیمت توقف: قیمتی که در آن سفارش Stop Loss معامله‌گر اجرا می‌شود.
Sell Price/ قیمت فروش: قیمتی که معامله‌گر قصد دارد دارایی دیجیتالی مدنظر خود را در آن قیمت بفروشد.
Size/ اندازه: میزانی از رمز ارز مدنظر که قصد فروش آن را دارید.

اگر قیمت بازار به قیمت Stop Price تعیین‌شده توسط معامله‌گر برسد، سفارش Stop Order وی به‌صورت خودکار اجرا می‌شود و دارایی مدنظر به قیمت و میزان از قبل تعیین‌شده به فروش می‌رسد. اگر معامله‌گر احساس کند وضعیت بازار با سرعت برخلاف انتظار پیش می‌رود، می‌تواند میزان Sell Price را پایین‌تر از Stop Price قرار می‌دهد؛ زیرا در این صورت احتمال فروش سفارش بالا می‌رود. همان‌طور که مشخص شد، هدف اولیه ثبت سفارش Stop Loss، محدودکردن ضررهای احتمالی است. برای در نظر گرفتن تمام جنبه‌ها باید دو سناریوی زیر را در نظر داشته باشید.

یک معامله‌گر ۵.۰۰۰ دلار در حساب خود دارد، اما تصمیم می‌گیرد برای ایجاد پوزیشن ۱.۰۰۰ دلاری، از مارجین اولیه ۱۰۰ دلار و اهرم فشار ۱۰× استفاده کرده و یک Stop Loss، ۲.۵ درصدی از پوزیشن ورودی خود تنظیم می‌کند. در این مثال، معامله‌گر می‌تواند به‌طور بالقوه ۲۵ دلار را در این معامله از دست می‌دهد، این میزان تنها ۰.۵ درصد از گل حساب وی است، اما اگر معامله‌گر از گزینه توقف ضرر استفاده نکند، درصورت کاهش قیمت ۱۰ درصدی دارایی، پوزیشن وی لیکوئید می‌شود.

معامله‌گر دیگری ۵۰۰۰ دلار در حساب معاملاتی خود دارد. این شخص برای ایجاد پوزیشن ۷۵۰۰ دلاری، از مارجین اولیه ۲۵۰۰ دلار و اهرم ۳ مارجین کال یعنی چه؟ × استفاده می‌کند. با قراردادن Stop Loss، ۲.۵ درصدی از پوزیشن ورودی، این معامله‌گر می‌تواند در این معامله ۱۸۷.۵ دلار از دست بدهد. این میزان به معنای ۳.۷۵ درصد ضرر از کل حساب وی است.
نکته: درحالی‌که استفاده از اهرم فشار بالا همواره بسیار پرخطر در نظر گرفته می‌شود، این فاکتور زمانی اهمیت پیدا می‌کند که اندازه پوزیشن شما بسیار بزرگ باشد (مانند سناریو دوم). به‌عنوان یک قاعده کلی، سعی کنید در هر معامله میزان ضرر را کمتر از ۱.۵ درصد از کل اندازه حساب خود نگه دارید.
تفاوت Forced Liquidation با Liquidation
اصطلاح لیکویید شدن (Liquidation) در بازارهای سرمایه به معنای تبدیل دارایی‌ها به پول نقد است، اما لیکویید شدن در معاملات ارزهای دیجیتال، به تبدیل غیرارادی دارایی‌های کریپتو به پول نقد یا معادل‌های نقدی دیگر مانند استیبل کوین اشاره دارد. از طرف دیگر، لیکویید شدن اجباری (Forced Liquidation) زمانی اتفاق می‌افتد که معامله‌گران نتوانند مارجین موردنیاز تعیین‌شده برای یک موقعیت اهرمی مشخص‌شده را برآورده کنند.
تفاوت اصلی این دو در این است که در انحلال اجباری پوزیشن معاملاتی معامله‌گر به‌طور خودکار توسط صرافی بسته می‌شود، اما در انحلال معمولی، معامله‌گر به‌طور داوطلبانه تصمیم به نقدکردن دارایی خود می‌کند. تفاوت دیگر آن‌ها این است که لیکویید شدن در سایر بازارهای سرمایه ممکن است به‌تدریج انجام شود، اما در انحلال اجباری تمام پوزیشن‌های معاملاتی فرد هم‌زمان بسته می‌شوند.
انحلال اجباری معامله‌گران را از متحمل‌شدن هرگونه ضرر اضافی محافظت می‌کند و به آن‌ها این امکان را می‌دهد تا کنترل بیشتری بر پوزیشن خود داشته باشند. از طرف دیگر در انحلال اجباری همه پوزیشن‌ها به‌طور هم‌زمان بسته شده و این امر به از دست ‌رفتن فرصت‌های معاملاتی فرد منجر می‌شود.
نتیجه‌گیری
قبل از آنکه شروع به استفاده از امکانات صرافی‌های دیجیتالی مانند معاملات مارجین و فیوچرز کنید، لازم است به‌طور کامل با این نوع معاملات آن‌ها آشنا شوید و اطلاعات لازم را کسب کنید؛ چراکه معاملات اهرمی، به همان اندازه که سودبخش هستند، ممکن است به لیکویید شدن سرمایه شما منجر شوند.

توجه: با وجود اینکه دو صرافی کوینکس و کوکوین هر دو فعلا بدون نیاز به تغییر IP فعالیت می‌کنند اما بهتر است برای امنیت بیشتر از IP ثابت خارج از ایران استفاده کنید.
برای ورود به صرافی کوینکس حتما باید با IP خارج از ایران وارد شوید.

مارجین در فارکس (Margin)

مارجین چیست ؟بگذارید مطلب را ساده کنم. شما در معاملات وقتی با 100 دلار (که با اهرم 100 همان 0.1 لات میشود) معامله میکنید در ستونی جداگانه (در پایین متاتریدر)، میزان سود یا ضرر را مشاهده میکنید. ولی دقت کنید که این سود یا ضرر روی حجم معاملاتی شما (همان 100 دلار) کم یا زیاد نمیشود بلکه روی باقیمانده حسابتان که وارد معامله نکرده اید کسر یا اضافه میگردد. بنابراین شما نمیتوانید کل سرمایه تان را وارد معامله کنید چون در این صورت درصورت ضرر (کسر شدن) موجودی در قسمتی که وارد معامله نشده وجود ندارد که بخواهد از آن کسر کند. بنابراین نمیتوان همه موجودی را وارد معامله کرد.

به این ترتیب هرگاه وارد معامله ای شوید پول باقیمانده در حساب شما به دو قسمت تقسیم میشود.

یک قسمت همان است که نمیتوانید وارد معاملات کنید که به این قسمتمارجين (margin) یا حاشیه اطمینان میگویند.
قسمت دیگری هم هست که میتوانید از آن در معاملات دیگر استفاده نمایید (مارجین کال یعنی چه؟ این قسمت به free margin معروف است).

فرمول محاسبه مارجین در فارکس

مقدار مارجین بسته به کارگزار میتواند متغیر باشد. در حسابهای mini معمولا به ازای هر 0.1 لات (100 دلار) از حدود 100 تا 150 دلار مارجین درنظر گرفته میشود. برای مثال فرض کنید شما حساب مینی 500 دلاری دارید و بروكر شما برای هر 0.1 لات 125 دلار در قسمت مارجین حساب شما میگذارد.

در ابتدای کارتان یک معامله با 100 دلار انجام میدهید (که بشود 0.1 لات) حالا جزئیات حساب شما بصورت زیر خواهد بود:

مقدار معامله کرده : 100 دلار
موجودی : 400 دلار
مارجین : 125 دلار
فری مارجين : 275 دلار
بالانس : 500 دلار

با توجه به اینکه حداقل معاملات معمولا 0.1 لات است که معادل بدون اهرم آن 100 دلار میشود. لذا شاید تصور کنید که شما میتوانید با 275 دلاری که در قسمت free margin دارید حداقل 2 معامله دیگر بکنید. ولی شما فقط یک معامله دیگر میتوانید انجام دهید چون وقتی 100 دلار از این قسمت (از 275 دلار) برمیدارید، 125 دلار نیز به قسمت مارجین شما میرود. یعنی در این صورت جزئیات حساب شما میشود:

مقدار معامله: 200 دلار
موجودی : 300 دلار
مارجین : 250 دلار
فری مارجین : 50 دلار
بالانس : 500 دلار

مشاهده میکنید که تنها 50 دلار دیگر باقیمانده که با آن نمیتوان وارد معامله شد. حتی اگر دو معامله شما وارد سود شود و قسمت فری مارجین شما را از 50 دلار به 100 دلار برساند هم نمیتوانید 100 دلار دیگر معامله کنید. چون 125 دلار برای مارجین آن را نداريد. بعدها و در مباحث مدیریت پول متوجه خواهید شد که در حساب 500 دلاری حداکثر یک معامله 0.1 لاتی در یک زمان باید انجام داد، نه بیشتر.

میزان ضرر در مارجین، تعریف کال مارجین

اما از طرفی دیگر اگر ضرر کنیم چه می‌شود؟ و چرا کارگزار مارجین کال یعنی چه؟ با چه اعتباری این وام را در اختیار ما قرار می‌دهد؟ تضمین کننده چنین وامی، سرمایه اولیه شما در بازار خواهد بود. یعنی این اعتبار به این شرط در اختیار شما است که میزان ضرر شما از مبلغ اولیه سرمایه‌تان بیشتر نشود. به عبارتی دیگر اگر ضررهای شما از میزان اعتبار اولیه‌تان بیشتر شود، کارگزار کل موجودی شما را برای تسویه ضرر به‌عنوان بدهی شما برداشت خواهد کرد. به این حالت، کال مارجین یا لیکویید شدن حساب نیز می‌گویند.

به این ترتیب می‌توان گفت که داشتن مارجین یا اهرم به همان اندازه که می‌توان خوب و جذاب باشد، می‌تواند خطرناک نیز باشد و منجر به از دست دادن کل سرمایه شما شود.

مارجین لول چیست ؟

در پلتفرمها معمولا عددی عنوان میشود margin level که بصورت درصد عنوان میشود این عدد از تقسیم موجودی (Free margin) بر مقدار مارجین حاصل میشود. لذا تا زمانیکه عدد آن بالای 100% است یعنی هنوز ضررهای شما وارد محدوده مارجین شما نشده است. اما وقتی این عدد به 100% و كمتر آن رسید حالت هشدار کال مارجین خواهد بود یعنی ضررها وارد محدوده مارجین شده اند. البته هم باید ترسید و هم باید بدانید که با استفاده از مدیریت ریسک میتوان از حوادث ناگوار فوق جلوگیری کرد.

بهره در مارجین

مارجین مورد نیاز شما در معاملات از طرف تامین‌کننده‌های سرمایه مثل بانک‌ها و موسسات اعتباری بزرگ تامین می‌شوند. یعنی به ازای وامی که شما دریافت می‌کنید، کارگزار برای تامین وجه نقد مارجین، با تامین‌کننده‌های سرمایه قرارداد موازی امضا می‌کند تا از لحاظ قانونی مقدار پول مورد نیاز در حساب نیز موجود باشد. تامین‌کننده‌های مالی نیز برای این‌کار بهره دریافت می‌کنند که بر عهده کسی است که مارجین را استفاده می‌کند. به همین دلیل شما درصورت استفاده از مارجین، باید بهره بانکی آن را هم بپردازید.

سررسید در معاملات مارجین

در معاملات مارجین تاریخ سررسید وجود ندارد و شما تا زمانی که بخواهید و نیاز داشته باشید می‌توانید با پرداخت بهره، معامله خود را باز نگه دارید. اما باید همیشه حواستان به مقدار ضرر در معاملاتتان باشد. اگر میزان ضرر شما به اندازه موجودی شما نزدیک شده باشد و نیاز دارید که همچنان معامله خود را باز نگهدارید، با افزایش موجودی اولیه خود می‌توانید ریسک کارتان را کاهش دهید.

مزایای معاملات مارجین

امکان سود بیشترنداشتن مالیات
امکان معاملات دوطرفه
نداشتن سررسید برای تسویه

معایب معاملات مارجین

ریسک بیشتر در معاملات
عدم مالکیت فیزیکی دارایی
پرداخت بهره برای دریافت مارجین

تفاوت معاملات مارجین با حالت عادی

در حالت عادی اگر شما یک سهم یا یک دارایی را در بازار خریداری کنید، مالک آن دارایی هستید. زیرا هزینه آن دارایی را پرداخت کرده‌اید و دیگر به کسی بدهکار نیستید. اما در مارجین چون شما برای معاملات خود به نوعی وام گرفته‌اید، پس در قبال خرید آن دارایی خود را بدهکار کرده‌اید. لذا مالکیت دارایی نیز برای شما نیست. مثل هر وامی که می‌گیرید، مارجین را هم باید در انتهای معامله‌تان تسویه کنید.

درواقع در معاملات مارجین، شما تنها ارزش دارایی را معامله می‌کنید و مالک آن نیستید. این نوع معاملات به معاملات CFD نیز مشهور است. به دلیل این‌که شما مالک دارایی مورد معامله نیستید، پس مالیاتی هم برای آن نمی‌پردازید.

معاملات مارجین ارز دیجیتال به چه معناست؟ (Margin Trading)

این‌بار در کوین ایران تصمیم گرفتیم به بحث جذاب و داغِ معاملات مارجین (Margin Trading) سرکی بکشیم. معاملات مارجین روشی برای ترید دارایی‌ها با استفاده از یک واسطه یا شخص ثالث است. حساب‌های مارجین در مقایسه با حساب‌های عادی معاملاتی، به تریدرها اجازه‌ی دسترسی به مقادیر بیشتر سرمایه و استفاده مفید از پوزیشن معاملاتی‌شان را می‌دهند. اساساً معاملات مارجین نتایج معامله را به شکلی تقویت می‌کنند که تریدر بتواند در معاملات موفق خود سود بیشتری به‌دست آورد. این تواناییِ تقویت و توسعه‌ی نتایج معامله باعث شده معاملات مارجین در بازارهای کم‌نوسان، به‌خصوص بازار فارکس (ارز خارجی) محبوبیت خاصی پیدا کند.

در بازارهای سنتی، معمولاً تریدرها از کارگزاران سرمایه‌گذاری، پول قرض می‌گیرند. اما در معاملات رمزارز این سرمایه را تریدرهای دیگر تامین می‌کنند و خودِ تامین‌‌کنندگان سرمایه براساس تقاضای بازار برای سرمایه مارجین سود دریافت می‌نمایند. بعضی از صرافی‌های رمزارز نیز به کاربران خود سرمایه مارجین عرضه می‌کنند که البته چندان رایج نیست.

معاملات مارجین ارز دیجیتال چگونه کار می‌کند؟

وقتی یک معامله مارجین آغاز می‌شود، تریدر ملزم به گروگذاری درصدی از کل ارزش سفارش است. سرمایه‌ی اولیه، مارجین نام داشته و ارتباط نزدیکی با مفهوم اهرم مالی (leverage) دارد. به‌ عبارت دیگر، حساب‌های معاملات مارجین برای ایجاد معاملات اهرمی کاربرد دارد و این اهرم بیانگر نسبت سرمایه قرض‌گرفته‌شده به مارجین است. مثلاً برای ایجاد یک معامله 100.000 دلاری با اهرم 10:1، تریدر باید 10.000 دلار از سرمایه‌اش را واریز کند.

طبیعی است که پلتفرم‌های معاملاتی و بازارهای مختلف، قوانین متمایز و نرخ اهرم متفاوتی دارند. مثلاً در بازار بورس نرخ 2:1 و در قراردادهای آتی 15:1 مرسوم است. در کارگزاری‌های فارکس، معاملات مارجین با نسبت 50:1 است اما نسبت‌های 100:1 و 200:1 نیز در برخی موارد استفاده می‌شوند. در بازارهای رمزارز نسبت معمول از 2:1 تا 100:1 متغیر است و جامعه‌ی معاملاتی رمزارز اغلب از حرف «x» استفاده می‌کنند (2x، 5x، 10xو …).

معاملات مارجین در پوزیشن‌های معاملاتی کوتاه‌مدت و بلندمدت قابل‌استفاده‌اند. سرمایه‌گذار با فرض اینکه قیمت دارایی در آینده بالا می‌رود وارد پوزیش بلندمدت می‌شود. اگر هم پیش‌بینی کند که قیمت در آینده کاهش خواهد داشت، از پوزیشن کوتاه‌مدت و ترید استفاده می‌کند. پوزیشن مارجین، پوزیشنی باز است و دارایی‌های تریدر به‌عنوان وثیقه‌ یا ضمانت وجوه دریافت‌شده مانند قرض عمل می‌کنند. تریدرها باید حتماً به این نکته دقت داشته باشند که بیشتر کارگزاران حق دارند درصورتی‌که بازار برخلاف پوزیشن معاملاتی آن‌ها حرکت کرد، دارایی‌های وثیقه‌ای تریدر را به ‌فروش برسانند.

به‌عنوان مثال، اگر تریدری وارد یک پوزیشن اهرمی بلندمدت شود، درصورت افت چشمگیر قیمت، یک مارجین کال یا اخطار کسری ودیعه (margin call) دریافت می‌کند. دراین‌صورت باید مقدار بیشتری پول به حساب خود واریز کند. در ادامه این اصطلاح را توضیح می‌دهیم.

مزایا و معایب معاملات مارجین

واضح‌ترین مزیت معاملات مارجین، کمک به تریدر در کسب سود بیشتر به ‌دلیل ارزش نسبی بیشتر در پوزیشن‌های معاملاتی است. علاوه بر این، معاملات مارجین برای متنوع کردن سبد دارایی‌ها و معاملات هم کاربرد دارد؛ چراکه تریدر می‌تواند چندین پوزیشن معاملاتی با سرمایه‌های نسبتاً کم باز کند؛ و اینکه با داشتن یک حساب مارجین، می‌توان به‌راحتی بدون اینکه نیاز باشد مقادیر زیادی پول از حساب‌ها جابه‌جا کرد، وارد پوزیشن جدیدی شد.

در کنار این مزایا، معایبی هم وجود دارد. همراه با احتمال افزایش سودی که تریدر با آن مواجه است، احتمال افزایش ضرر هم وجود دارد. در معاملات مارجین، برخلاف معاملات معمول، احتمال دارد تریدر حتی بیشتر از سرمایه‌ی اولیه خود ضرر کند؛ پس این یک نوع معامله با ریسک بالاست. بسته به مقدار اهرمی که در یک معامله وجود دارد، حتی یک کاهش کوچک در قیمت می‌تواند زیان چشمگیری برای تریدر به بار بیاورد. به همین دلیل باید سرمایه‌گذارانی که تصمیم به استفاده از معاملات مارجین می‌گیرند، راهبردهای مدیریت ریسک مناسب داشته باشند و از ابزارهای کاهش ریسک مثل سفارش‌های توقف-ضرر (stop-order limit) بهره ببرند.

معاملات مارجین در بازارهای رمزارز

معاملات مارجین در رمزارزها چندان پیچیده نیستند، اما مشکل اینجاست که وقتی در گوگل سرچ می‌کنید، با انبوهی از اصطلاحات و اطلاعات عجیب روبه‌رو می‌شوید که سردرگمتان می‌کنند. برای معامله مارجین در رمزارزها باید مقدار مشخصی ارز در حساب خود داشته باشید. برای معامله در ابتدا مقداری مارجین به حساب پلتفرم واریز می‌کنید و همان‌طور که در بالا گفته شد، پلتفرم آن را به‌عنوان وثیقه نگه می‌دارد و شما مشغول معامله می‌شوید.

معاملات مارجین ذاتاً ریسک بیشتری از معاملات معمول دارند، اما ریسک معاملات مارجین در بازار رمزارزها بالاتر است. به ‌دلیل نوسان بالای بازارهای رمزارز، تریدرهای مارجین رمزارز باید دقت دوچندانی داشته باشند. شاید راهبردهای مدیریت و پوشش ریسک بتوانند به تریدرها کمک کنند، اما معاملات مارجین اصلاً مناسب مبتدی‌ها نیست.

توانایی تحلیل نمودار، شناسایی روندها و تعیین نقاط ورود و خروج پوزیشن معاملاتی، نمی‌تواند ریسک معاملات مارجین را از بین ببرد، اما شاید بتواند در پیش‌بینی ریسک و معامله‌ی موثرتر کمک کند. پس به کاربران توصیه می‌شود قبل از انجام معاملات مارجین در رمزارزها، حتماً تحلیل تکنیکال را بیاموزند و تجربه معاملاتی گسترده‌ای در این عرصه به‌دست بیاورند تا سرمایه‌های عزیزشان به ‌آسانی بر باد نرود.

تامین سرمایه مارجین

برای سرمایه‌گذارانی که خودشان تحملِ ریسک معاملات مارجین را ندارند، روش دیگری برای کسب سود از معاملات اهرمی وجود دارد. بعضی از پلتفرم‌های معاملاتی و صرافی‌های رمزارز یک ویژگی به‌نام تامین سرمایه مارجین (margin funding) ارائه می‌کنند که کاربران با آن می‌توانند پول خود را به تریدرهای مارجین دیگر بدهند تا به معامله بپردازند.

این فرایند قوانین خاصی دارد و نرخ سود آن نیز متغیر است. اگر تریدر قوانین را بپذیرد و پیشنهاد را قبول کند، تامین‌کننده‌ی سرمایه وجوه خود را به‌صورت وام با سود مورد توافق به تریدر اعطا می‌کند. اگرچه این مکانیزم در صرافی‌های مختلف تفاوت‌هایی دارد، اما به‌لطف قانون نقدشوندگیِ دارایی‌ها برای پیشگیری از ضرر، ریسک تامین سرمایه مارجین نسبتاً کم است. با این وجود، کاربران در بحث تامین سرمایه باید وجوه خود را در کیف پول صرافی نگه دارند؛ و همان‌طور که می‌دانید نگه‌داشتن رمزارز در کیف پول صرافی با ریسک‌هایی همراه است. پس نباید به این ریسک‌ها بی‌توجه باشید و نحوه کارکرد این ویژگی در صرافی مورد انتخاب‌تان را بشناسید.

پوزیشن‌های فروش (Going Short) و خرید (Going Long)

وقتی در معاملات مارجین پوزیشن یا موقعیتی اتخاذ می‌کنید، پوزیشن شما یا پوزیشن فروش (short) است یا پوزیشن خرید (long). وقتی پوزیشن فروش باز می‌کنید، یعنی پیش‌بینی می‌کنید قیمت رمزارز در آینده سقوط خواهد کرد. بالعکس، وقتی پوزیشن خرید دارید، پیش‌بینی‌تان این است که قیمت‌ رمزارز در آینده افزایش می‌یابد.

سود شما به واریز اولیه اهرم مالی‌تان بستگی دارد. اهرم مالی اولیه در پلتفرم‌های مختلف فرق می‌کند.

مارجین کال (Margin Call) و لیکوئید (Liquidation) چیست؟

مارجین کال زمانی رخ می‌دهد که قیمت دارایی افت کرده و تریدر باید وجوه بیشتری به حساب خود واریز کند تا دوباره به کف قابل‌قبول معاملات مارجین برسد. اگر تریدر موفق به واریز وجوه نشود، کارگزار برای جبران ضرر، دارایی‌های او را به‌صورت خودکار نقد و برداشت خواهد کرد. این مکانیزم زمانی فعال می‌شود که ارزش کل سهام موجود در حساب مارجین که مارجین انحلال یا نقدشوندگی نیز نام دارد، به زیر سطح قابل‌قبولِ آن صرافی یا کارگزار خاص سقوط کند. برای جلوگیری از مارجین کال، می‌توانید پول بیشتری به پوزیشن معاملاتی خود وارد کنید.

اما اگر سطح مارجین به زیر مقدار مشخصی برسد، پلتفرم پوزیشن را می‌بندد و واریزی اولیه تریدر را برداشت می‌کند که به آن لیکوئید (liquidation) می‌گویند (یعنی نقدشدن یا ضبط تمام دارایی قرارداده‌شده در آن معامله توسط صرافی). این اقدام پلتفرم برای تضمین پیشگیری از زیان انجام می‌شود.

نکته مهم درباره نسبت‌ها، ریسک‌ها و حجم معامله مارجین

ریسکی بودن معاملات مارجین و همچنین خودِ رمزارزها را روی هم بگذارید تا ببینید که معامله مارجین رمزارز چه چیز خطرناکی از آب درمی‌آید. مثلاً اگر با اهرم 4:1 به یک پوزیشن لانگ وارد شوید و آن پوزیشن نسبت به قیمت زمان معامله 25درصد افت کند، مارجین کال فعال شده و همه پولی که به معامله وارد کرده‌اید به باد می‌رود. اینطور تصور کنید: شما 25 دلار واریز می‌کنید و 75 دلار قرض می‌گیرید و به همراه کارمزدها نزدیک 25 دلار به‌ازای 100 دلاری که خریداری خواهید کرد از دست می‌دهید. اگر قیمت بالا رود، تا هر وقت دوست داشته باشید می‌توانید پوزیشن خود را حفظ کنید (چون 75 دلار وامِ گرفته‌شده را به‌خطر نمی‌اندازید)، اما اگر قیمت پایین برود نسبت به اهرمی که انتخاب کرده‌اید لیکوئید خواهید شد؛ مگر اینکه پول بیشتری به پلتفرم واریز کنید و جلوی لیکوئید شدن را بگیرید. یک مثال دیگر؛ مثلاً اگر کسی 100 دلار در اختیار داشته و همه آن مبلغ را در یک معامله مارجین با اهرم 10 وارد کند (به فرض پوزیشن لانگ) چنانچه قیمت آن دارایی یا رمزارز تنها 10درصد از قیمت زمان معامله افت کند، تمام دارایی یعنی 100 دلار تریدر لیکوئید خواهد شد و از دست خواهد رفت.

آیا در رمزارزها معامله مارجین انجام دهیم؟

معامله مارجین در رمزارز می‌تواند نویدبخش سودهای فراوان باشد. اگر معامله مارجین به‌درستی و با هوش بالا انجام شود، شاید نسبت به معاملات مالی سنتی صدبرابر بازده داشته باشد. با پوزیشن فروش یا short می‌توان حتی درصورت کاهش قیمت رمزارز، سود کرد. اما در معامله مارجین در زمینه رمزارزها باید به این نکات توجه کافی داشته باشید:

• اگر تازه معاملات مارجین در رمزارزها را شروع کرده‌اید، با اهرم‌های کوچک شروع کنید. یک اهرم 2x یا 3x برای شروع کافی است چون ریسک لیکوئید را پایین می‌آورد. مارجین اولیه را به‌قدری انتخاب کنید که درصورت از دست رفتنش ورشکسته نشوید.
• همیشه برای جلوگیری از لیکوئید، یک سفارش توقف ضرر تعیین کنید. با این کار درصورت حرکت بازار برخلاف پیش‌بینی شما، تنها بخشی از واریز اولیه‌تان را از دست خواهید داد.
• با معاملات مارجین در رمزارز به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری غیرفعال برخورد نکنید. همیشه باید بر پوزیشن معاملاتی خود نظارت داشته باشید چون هرگونه تغییر ناگهانی نتیجه‌ای جز ضررکردن شما ندارد. پس همیشه باید آماده‌ی به‌هم خوردن نقشه‌های‌تان باشید و واکنش مناسب نشان دهید.
• برای خرید دارایی‌هایی که به‌سرعت درحال رشد هستند عجله نکنید؛ شاید یک طرح پامپ و دامپ باشد که بازیگران‌اش به‌دلیل داشتن دارایی‌های محدود، نرخ‌ها را دستکاری می‌کنند. قیمت به‌ همان سرعتی که رشد کرده سقوط می‌کند و شما می‌مانید و زیانی غیرقابل جبران.

در پایان

شکی نیست که معاملات مارجین ابزاری کاربردی مخصوص تریدرهای حرفه‌ای برای بیشتر کردن سود معاملات است. اگر این معاملات به‌درستی استفاده شود، می‌توان هم سود بیشتری به دست آورد، هم به سبد دارایی‌ها تنوع بخشید.

معاملات مارجین جدا از سود، زیان هم دارند و ریسک موجود در این معاملات گریبان‌گیر خیلی‌ها می‌شود. درمورد رمزارزها نیز که ذاتاً پُرنوسان هستند، دقت بسیار بیشتری نیاز است. انجام معامله مارجین چیزی کم از یک قمار خطرناک ندارد و در اکثر موارد سرمایه افراد از دست می‌رود.

این مقاله صرفا برای اهداف آموزشی ارائه شده است و نباید به‌عنوان مشاورهٔ تجاری و سرمایه‌گذاری از طرف کوین ایران و نویسندگانش قلمداد شود.

با مارجین تریدینگ؛ پر ریسک و پر سودترین شیوه انجام مبادلات ارزی آشنا شوید

معمولا کسانی که در بازار ارزهای دیجیتال فعالیت می‌کنند به دنبال موقعیت‌هایی هستند که در کم‌ترین زمان ممکن، سرمایه خود را چند برابر و بیشترین سود را از وضعیت بازار کسب کنند. معاملات مارجین (Margin trading) یکی از پر سودترین و در عین حال خطرناک‌ترین شیوه انجام معاملات است که می‌تواند سود یا ضرر زیادی را روی مقداری که سرمایه‌گذاری می‌کنید برای شما به همراه داشته باشد. در ادامه مطلب ویژگی‌ها و شیوه انجام مارجین تریدینگ را به طور کامل برای شما توضیح خواهیم داد. با ما همراه باشید.

معامله مارجین؛ شروع یک بازی حرفه‌ای

اگر شما هم جز تریدرهای حرفه‌ای هستید که از طریق صرافی‌های ارز دیجیتال ایرانی در در بازار ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری کرده‌اید با واژه معاملات مارجین آشنا هستید. در معاملات مارجین برخلاف معاملات معمولی، تریدرها می‌توانند با استفاده از اهرم یا لوریج، بیشتر از مقداری که سرمایه‌گذاری کرده‌اند سود کسب کنند. در هنگام استفاده از لوریج یک نسبت یا ضریب مشخص ارائه می‌شود که براساس آن برای سرمایه‌گذاری در یک معامله، مقدار کم‌تری را سرمایه‌گذاری می‌کنید.

برای مثال اگر نسبت مد نظر (۵:۱) یک به پنج باشد شما می‌توانید ۵ برابر سرمایه‌ای که در دست خود دارید را در یک معامله، سرمایه‌گذاری کنید. در واقع به بیان ساده‌تر شما با استفاده از اهرم، مبلغی را از شخص سومی که می‌تواند بروکر یا صرافی باشد قرض می‌گیرید و در ازای وام دریافتی به او سود می‌دهید.

حالت‌های مختلف مارجین تریدینگ چیست؟

به صورت کلی دو حالت خرید و فروش استقراضی برای معاملات مارجین وجود دارد. در حالت خرید استقراضی (Long Position) فرض بر این گذاشته خواهد شد که تریدر با افزایش قیمت دارایی به سود برسد. در این موقعیت، معامله‌گر می‌تواند با فروش در قسمت‌های بالایی نمودار قیمت و خرید در قسمت‌های پایینی آن به سود برسد. در حالت فروش استقراضی یا (Short Position) تریدر باید به صورت دائمی قیمت آنلاین ارز دیجیتال را بررسی کند تا بتواند در زمان مناسب سهام یا ارزی که به او تعلق ندارد را بفروشد و از طریق کاهش دارایی به سود برسد. در چنین شرایطی شما می‌توانید ارز خود را در ابتدا با قیمت بالاتری به فروش برسانید و زمانی که قیمت بسیار کاهش پیدا کرد با خرید دوباره آن به سود برسید.

مثالی کاربردی برای درک مفهوم مارجین تریدینگ

برای مثال، معامله‌گری را در نظر بگیرید که قصد انجام معامله به شیوه مارجین را دارد. فرض بگیرید که سرمایه اولیه او فقط ۱ بیت کوین است و بر اساس تحلیل‌ و برآوردهایی که با اندیکاتور، مبدل ارز دیجیتال یا سایر ابزارها انجام داده است احتمال می‌دهد که قیمت ارز مورد نظر از ۳۰۰۰ دلار به ۵۰۰۰ دلار خواهد رسید. اگر نسبت لوریج را (۳:۱) یک به سه در نظر بگیرد در صورتی که تحلیل درستی داشته باشد ۳ برابر سرمایه اولیه خود از افزایش قیمت ارز و روش مارجین سود خواهد کرد.

در صورتی که تحلیل درستی انجام نشود ممکن است ورق برگردد و تریدر به همین میزان ضرر کند. صرافی یا بروکر نیز از طریق معامله مارجین سود می‌کنند. صرافی در صورت موفقیت معامله، درصد سود و در صورت شکست ۳ برابر مبلغ ضرر را از سرمایه اولیه‌ای که سرمایه‌گذاری کرده‌اید کسر خواهد کرد.

کال مارجین چیست و چه محدودیت‌هایی دارد؟

کسانی که در بازارهای آتی فعالیت می‌کنند پیش از قرار گرفتن در موقعیت خرید یا فروش باید حساب‌های خود را به میزان لازم شارژ کنند. در واقع مبلغی باید به عنوان وجه ضمانت از انجام معامله توسط خریدار و فروشنده به حساب‌های مورد استفاده خود برای معامله واریز شود. پس از مشخص شدن و دریافت موقعت خرید، این مبلغ در حساب‌ها توسط بورس بلوکه خواهد شد. موجودی حساب‌هایی که برای انجام معامله انتخاب شده‌اند هر ۳۰ دقیقه یک بار بررسی خواهد شد و در صورتی که موجودی حساب به کم‌تر از ۷۰% وجه ضمانت برسد حساب شما در موقعیت کال مارجین قرار خواهد گرفت.

در صورت قرار گرفتن در شرایط کال مارجین، اخطاریه‌‌هایی برای افزایش وجه حساب برای شما ارسال می‌شود و باید تا پیش از مهلتی که داده شده است حساب خود را شارژ کنید. در صورت عدم خروج از وضعیت کال مارجین تعدادی از موقعیت‌های خرید و فروش شما توسط کارگزاری بسته خواهد شد.

انواع مارجین تریدینگ در بازارهای مختلف چیست؟

به صورت کلی برای انجام مارجین تریدینگ، دو مدل مختلف بازار معامله وجود دارد. که براساس شرایط معامله باید بهترین آن‌ها را انتخاب کرد. در حالت اول، تریدر در بازارهای آینده معاملات خود را انجام می‌دهد. سرمایه او دست نخورده باقی می‌ماند و طرف مقابل قرارداد مشخص می‌شود. در چنین معاملاتی هیچ پول قرضی به صورت اتوماتیک به حساب تریدر یا صرافی باز نخواهد گشت. به همین دلیل صرافی‌ها برای جلوگیری از ورود به معاملاتی که ضرر می‌دهند بدهی‌هایی که در راستای معامله به وجود خواهد آمد را بیمه می‌کنند یا جلوی قرار گرفتن تریدرها را در وضعیت کال مارجین می‌گیرند.

حالت دوم مربوط به انجام معامله در بازارهای نقدی مثل بازار ارز استلار، بیت کوین و سایر رمز ارزها است. در این روش مبلغ وام بعد از اتمام معامله به صورت اتوماتیک و همتا به همتا به صرافی بازگردانده خواهد شد. در چنین وضعیتی، صرافی از تریدر کارمزد دریافت خواهد کرد و در صورتی که میزان بدهی تریدر به صرافی از وجه ضمانت معامله بیشتر شده باشد تریدر را در وضعیت کال مارجین قرار خواهد داد.

مزایا و معایب مارجین تریدینگ چیست؟

در معاملات مارجین تریدینگ شما با تسلط بر تحلیل تکنیکال و سایر عواملی که روی بازار تاثیر می‌گذارند با استفاده از اهرم‌ها می‌توانید به سود بسیار زیادی دست پیدا کنید. در بازار ارزهای دیجیتال مثلا تریوم، تتر، اتریوم کلاسیک و بیت کوین که بیشتر در بازار ترند هستند با استفاده از اندیکاتور و یادگیری اصول مارجین تریدینگ می‌توانید مبلغ بیشتری از آن چیزی که از صرافی وام گرفته اید را به دست آورید اما این فقط روی خوش ماجرا است. تریدر باید بتواند کارمزد صرافی و مبلغ وام گرفته شده را باز گرداند بنا بر این در صورتی که به حد کافی سود نکند مبلغ زیادی را نیز بدهکار خواهد شد.

این حالت در شرایطی اتفاق می‌افتد که ترید در وضعیت کال مارجین قرار بگیرد و در صورت عدم توانایی برای خروج از آن سایر موقعیت‌های معاملاتی او نیز بسته شود. نکته دیگری که وجود دارد تاثیر فعالیت صرافی‌ها در خطرناک شدن وضعیت برای کسانی است که در بازار ارزهای دیجیتال به روش مارجین معامله می‌کنند. زمانی که تقاضای یک ارز دیجیتال بالا ولی عرض آن محدود شود نمودار به صورت ناگهانی دچار جهش و افزایش قیمت خواهد شد که این موضوع باعث قرارگیری بسیاری از معاملات در وضعیت کال مارجین خواهد شد.

چه پلتفرم‌هایی مارجین تریدینگ را ارائه می‌دهند؟

صرافی‌های زیادی وجود دارند که در آن‌ها می‌توانید قیمت روز دوج کوین و سایر ارزها را مشاهده و اقدام به خرید و فروش کنید اما تعداد صرافی‌هایی که مارجین تریدینگ را به مشتریان خود ارائه می‌دهند بسیار پایین است. افرادی که از ip ایران قصد انجام چنین معاملاتی را دارند تحریم شده‌اند و باید از طریق روش‌های مختلف، ip و اطلاعات خود را تغییر دهند. از صرافی‌های مهم ارائه دهنده مارجین تریدینگ می‌توان به بیتمکس(Bitmex)، هوبی(Houbi)، بایننس، کراکن(Kraken) و وال کلاب (Whaleclub) اشاره کرد.

پر سودترین معاملات ارز دیجیتال را در صرافی نوبیتکس انجام دهید

اگر قصد خرید و فروش ارز دیجیتال را دارید صرافی نوبیتکس شرایطی را فراهم کرده است که بتوانید با کم‌ترین کارمزد در محیطی امن، مبادلات خود را انجام دهید. شما می‌توانید کیف پول خود را به راحتی مدیریت کنید و از طریق کارت‌های شتاب، پرداخت خود را به صورت ریالی انجام دهید. کافی است در نوبیتکس ثبت نام کنید و از خدمات آن بهره‌مند شوید. هدف ما مارجین کال یعنی چه؟ جلب رضایت مشتری و ایجاد بستری مناسب برای هم‌وطنان برای انجام معاملات است.

لیکویید شدن یا کال مارجین چیست و چه زمانی اتفاق می افتد؟

بازار ارزهای دیجیتال به سرمایه‌گذاری‌های خطرناک و نوسانات شدید قیمت در میان مردم جهان شهرت دارد. با وجود اینکه نوسانات این بازار چالش‌هایی را برای قانون‌گذاران ایجاد کرده است، در مقایسه با کلاس‌های دارایی سنتی مانند سهام و کالا، بازار ارزهای دیجیتال فرصتی برای به دست آوردن سودهای چشمگیر در میان سرمایه‌گذاران ایجاد کرده است.
افزایش این نوسان، پتانسیلی است که سبب به وجود آمدن موقعیت‌های معاملاتی بیشتر از طریق متدهای معاملاتی مانند Margin trading ،perpetual swaps و futures می‌شود. معاملات مشتقه قراردادهای مبتنی بر قیمت یک دارایی پایه هستند که این امکان را به معامله‌گران می‌دهند تا بر قیمت آینده آن دارایی شرط‌بندی کنند.
معاملات مشتقه کریپتو، برای اولین بار در سال ۲۰۱۱ به بازار معرفی شده و در سال‌های اخیر، به‌ویژه در میان سرمایه‌گذاران خرده‌فروشی gung-ho که به‌دنبال حداکثر بهره‌برداری از استراتژی‌های معاملاتی خود هستند، محبوبیت بالایی یافته است.
برای مثال معامله‌گران می‌توانند از طریق معاملات مارجین پتانسیل درآمدزایی و سوددهی خود را با استفاده از وجوه قرض گرفته شده از صرافی‌های دیجیتالی افزایش دهند. صرافی کوینکس، صرافی کوکوین و صرافی بای بیت تعدادی از صرافی‌های متمرکز رمزنگاری‌شده‌ای هستند که امکان انجام معاملات مارجین را برای کاربران خود فراهم کرده‌اند.
توجه داشته باشید این نوع معاملات مانند شمشیر دو لبه عمل می‌کنند؛ یعنی همان‌طور که معاملات مشتقه سبب افزایش پوزیشن‌های سودآور معامله‌گران می‌شوند، به همان اندازه نیز خطر لیکویید شدن یا از دست ‌دادن سرمایه معامله‌گر نیز وجود دارد.
فهرست این مقاله
لیکویید شدن چیست؟

لیکویید شدن یا Liquidation به فرایندی گفته می‌شود که در آن معامله‌گر همه سرمایه خود در پوزیشن مارجین را از دست بدهد و ضرر کند. اصولاً این پروسه هنگام سقوط قیمت بازار اتفاق می‌افتد؛ با این ‌حال در فضای ارزهای دیجیتال، اصطلاح لیکویید شدن، عمدتاً به‌منظور توصیف بسته‌شدن اجباری پوزیشن معامله‌گر به‌دنبال از دست ‌رفتن تمام یا بخشی از حاشیه اولیه (Initial margin) استفاده می‌شود.
انواع لیکوئیدیشن
لیکویید شدن را می‌توان به دو گروه جزئی (Partial) و کلی (Total) تقسیم کرد:

لیکویید شدن جزئی: به‌منظور کاهش پوزیشن و اهرم فشاری که معامله‌گر تعیین کرده، پوزیشن مذکور را تا حدی زود می‌بندد.
لیکویید شدن کلی: هنگام بستن پوزیشن، از تمام حاشیه اولیه‌ای که معامله‌گر تعیین کرده، استفاده شده است.

معاملات مارجین چیست؟

معاملات مارجین نوعی از متدهای معاملاتی در برخی صرافی‌های دیجیتالی هستند که براساس آن معامله‌گر می‌توان با وجوه قرض گرفته شده از افراد شخص ثالث مانند صرافی وارد معامله شود. درواقع این متد درست مانند قرض‌گرفتن یا وام‌گرفتن پول از یک فرد یا نهاد دیگر برای خرید رمز ارز عمل می‌کند. این روش معاملاتی به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا اندازه پوزیشن معاملاتی خود را با استفاده از ابزاری به نام leverage یا اهرم فشار، افزایش دهند و تنظیم کنند.
برای استفاده از پلتفرم معاملاتی مارجین لازم است معامله‌گر مراحل احراز هویت در صرافی را سپری کند و سپس مقداری رمز ارز یا فیات را به‌عنوان وثیقه که به Initial Margin معروف است، نزد صرافی قرار دهد. این مارجین اولیه مانند یک صندوق بیمه برای صرافی عمل می‌کند؛ برای مثال، اگر از یک اهرم فشار ۵× در مارجین اولیه ۱۰۰ دلاری استفاده کنید، یک وام ۴۰۰ دلاری به شما داده می‌شود و پوزیشن معاملاتی شما از ۱۰۰ به ۴۰۰ دلار افزایش می‌یابد.
چه زمانی لیکویید شدن اتفاق می‌افتد؟
لیکویید شدن زمانی اتفاق می‌افتد که معامله‌گر نتواند الزامات تعیین‌شده در پوزیشن مارجین خود را به‌درستی برآورده کند. در واقع مارجین به درصدی از ارزش کل معامله گفته می‌شود که به‌منظور بازکردن و حفظ پوزیشن باید نزد صرافی سپرده شود.
زمانی که حساب مارجین معامله‌گر به پایین‌تر از سطح توافق‌شده با صرافی برسد، صرافی به‌طور خودکار پوزیشن را بسته و سرمایه‌گذار سرمایه خود را از دست می‌دهد. میزان ضرر معامله‌گر به اهرم فشار تعیین‌شده و میزان کاهش قیمت بازار بستگی دارد. در برخی از موارد لیکوئیدیشن سبب ازدست‌رفتن کل سرمایه فرد می‌شود.
اگر پوزیشن اهرم‌دار شما به آستانه لیکویید شدن برسد، با یک Margin call مواجه خواهید شد. این فراخوان به شما می‌گوید که لازم است مارجین بیشتری ایجاد کنید. در این زمان دو گزینه پیش روی معامله‌گر است: ۱. به‌منظور بالابردن مجدد اهرم به اندازه مورد نیاز، وجوه بیشتر به مارجین اضافه شود. ۲. صرافی به‌طور خودکار پوزیشن فرد را لیکوئید کند.
مفهوم قیمت لیکوئیدیشن
قیمت لیکوئیدیشن (انحلال) یا Liquidation price نقطه‌ای است که در آن پوزیشن لوریج‌دار معامله‌گر به‌طور خودکار بسته می‌شود. عواملی که بر آن تأثیرگذار هستند عبارت‌اند از:

اهرم استفاده‌شده
نرخ مارجین نگهداری
قیمت رمز ارز
مانده‌حساب

قیمت لیکوئیدیشن توسط صرافی‌ها استفاده‌شده محاسبه شده و ممکن است میانگینی از چندین صرافی بزرگ دیجیتالی باشد. زمانی که قیمت رمز ارز مدنظر از آستانه قیمت لیکوئیدیشن عبور کند، فرایند لیکویید شدن شروع می‌شود.
از آنجا ‌که قیمت ارزهای دیجیتال به‌طور مدام در حال تغییر است، لازم است از آخرین اخبار مطلع باشید و سودآوربودن پوزیشن ایجادشده را دوباره بررسی کنید؛ در غیر این صورت به احتمال زیاد سرمایه شما لیکوئید شده و متضرر می‌شوید.
چطور از لیکویید شدن جلوگیری کنیم؟
وقتی درباره معامله در بازارهای سرمایه، از جمله ارزهای دیجیتال و متدهای معاملاتی خاص مانند معاملات مارجین صحبت می‌شود، بی‌شک مدیریت ریسک مهم‌ترین نکته است. در این موارد لازم است هدف اصلی معامله‌گر حتی پیش از رسیدن به سود به حداقل رساندن سطح ضرر احتمالی باشد. از آنجا ‌که خطر از دست ‌دادن سرمایه در بازار ارزهای دیجیتال اجتناب‌ناپذیر است، بهره‌گیری از مکانیسم‌هایی که به بقای معامله‌گر در بازار کمک کنند، ضروری به نظر می‌رسد.
از آنجا ‌که همواره احتمال از دست ‌دادن دارایی هنگام انجام معاملات وجود دارد، استفاده از استراتژی‌های معاملاتی هوشمند مانند استفاده از لوریج کمتر و نظارت مارجین می‌تواند به جلوگیری از لیکویید شدن دارایی کاربر کمک کند. علاوه بر این، صرافی‌های دیجیتالی صندوق‌های بیمه را راهی برای به حداقل رساندن این‌گونه از ضررها به کاربران ارائه می‌دهند.
صندوق‌های بیمه صرافی‌های دیجیتالی

صندوق بیمه یک استخر ذخیره وجوه است که به‌عنوان یک مکانیسم محافظتی در برابر ضررهای احتمالی بیش از اندازه در معاملات، عمل کرده و از آن برای پوشش ضرر قرارداد استفاده می‌شود. زمانی که پوزیشن یک معامله‌گر در قیمتی بهتر از قیمت ورشکستی لیکوئید شود (قیمتی که زیان معامله‌گر برابر با مارجین اولیه است)، هر سودی به صندوق بیمه وارد می‌شود.
از طرف دیگر، اگر قیمت لیکوئیدیشن کمتر از قیمت ورشکستگی (bankruptcy price) باشد، ضرر پوزیشن از میزان مارجین اولیه تعیین‌شده توسط معامله‌گر بیشتر خواهد شد. در این حالت، صندوق بیمه این کسری را پوشش خواهد داد؛ برای مثال، جان و آلیس پوزیشن‌های لانگ مختلف بیت کوین را با قیمت ورشکستگی به‌ترتیب ۴۰ هزار و ۳۹.۵۰۰ دلار افتتاح کرده و هر دوی آن‌ها دارای قیمت لیکوئیدیشن ۴۰.۲۰۰ دلار هستند؛ درنتیجه زمانی که دارایی آن‌ها لیکوئید می‌شود، جان در ۴۰ هزار دلار لیکوئیده شده و از صندوق بیمه وی برداشت می‌شود؛ درحالی‌که آلیس براساس آخرین قیمت معامله‌شده ۳۹.۸۰۰ دلار، با قیمت ۳۹.۵۰۰ دلار منحل می‌شود.
استراتژی خروج از لیکوییدیشن
هنگام بازکردن یک پوزیشن و تعیین میزان اهرم فشار (لوریج)، گزینه‌های مؤثری برای کاهش احتمال لیکویید شدن دارایی در دسترس هستند. گزینه Stop Loss یکی از آن‌هاست که به‌عنوان سفارش Stop Order یا Stop Market نیز شناخته می‌شود؛ نوعی سفارش‌گذاری پیشرفته که در بیشتر صرافی‌های ارزهای دیجیتال در دسترس کاربران قرار دارد. سرمایه‌گذار با استفاده از این گزینه به صرافی دستور می‌دهد تا به‌محض اینکه دارایی وی به یک نقطه قیمت خاص رسید، آن را بفروشد. هنگام ایجاد سفارش توقف ضرر، لازم است موارد زیر را تنظیم کنید:

Stop Price/ قیمت توقف: قیمتی که در آن سفارش Stop Loss معامله‌گر اجرا می‌شود.
Sell Price/ قیمت فروش: قیمتی که معامله‌گر قصد دارد دارایی دیجیتالی مدنظر خود را در آن قیمت بفروشد.
Size/ اندازه: میزانی از رمز ارز مدنظر که قصد فروش آن را دارید.

اگر قیمت بازار به قیمت Stop Price تعیین‌شده توسط معامله‌گر برسد، سفارش Stop Order وی به‌صورت خودکار اجرا می‌شود و دارایی مدنظر به قیمت و میزان از قبل تعیین‌شده به فروش می‌رسد. اگر معامله‌گر احساس کند وضعیت بازار با سرعت برخلاف انتظار پیش می‌رود، می‌تواند میزان Sell Price را پایین‌تر از Stop Price قرار می‌دهد؛ زیرا در این صورت احتمال فروش سفارش بالا می‌رود. همان‌طور که مشخص شد، هدف اولیه ثبت سفارش Stop Loss، محدودکردن ضررهای احتمالی است. برای در نظر گرفتن تمام جنبه‌ها باید دو سناریوی زیر را در نظر داشته باشید.

یک معامله‌گر ۵.۰۰۰ دلار در حساب خود دارد، اما تصمیم می‌گیرد برای ایجاد پوزیشن ۱.۰۰۰ دلاری، از مارجین اولیه ۱۰۰ دلار و اهرم فشار ۱۰× استفاده کرده و یک Stop Loss، ۲.۵ درصدی از پوزیشن ورودی خود تنظیم می‌کند. در این مثال، معامله‌گر می‌تواند به‌طور بالقوه ۲۵ دلار را در این معامله از دست می‌دهد، این میزان تنها ۰.۵ درصد از گل حساب وی است، اما اگر معامله‌گر از گزینه توقف ضرر استفاده نکند، درصورت کاهش قیمت ۱۰ درصدی دارایی، پوزیشن وی لیکوئید می‌شود.

معامله‌گر دیگری ۵۰۰۰ دلار در حساب معاملاتی خود دارد. این شخص برای ایجاد پوزیشن ۷۵۰۰ دلاری، از مارجین اولیه ۲۵۰۰ دلار و اهرم ۳ × استفاده می‌کند. با قراردادن Stop Loss، ۲.۵ درصدی از پوزیشن ورودی، این معامله‌گر می‌تواند در این معامله ۱۸۷.۵ دلار از دست بدهد. این میزان به معنای ۳.۷۵ درصد ضرر از کل حساب وی است.
نکته: درحالی‌که استفاده از اهرم فشار بالا همواره بسیار پرخطر در نظر گرفته می‌شود، این فاکتور زمانی اهمیت پیدا می‌کند که اندازه پوزیشن شما بسیار بزرگ باشد (مانند سناریو دوم). به‌عنوان یک قاعده کلی، سعی کنید در هر معامله میزان ضرر را کمتر از ۱.۵ درصد از کل اندازه حساب خود نگه دارید.
تفاوت Forced Liquidation با Liquidation
اصطلاح لیکویید شدن (Liquidation) در بازارهای سرمایه به معنای تبدیل دارایی‌ها به پول نقد است، اما لیکویید شدن در معاملات ارزهای دیجیتال، به تبدیل غیرارادی دارایی‌های کریپتو به پول نقد یا معادل‌های نقدی دیگر مانند استیبل کوین اشاره دارد. از طرف دیگر، لیکویید شدن اجباری (Forced Liquidation) زمانی اتفاق می‌افتد که معامله‌گران نتوانند مارجین موردنیاز تعیین‌شده برای یک موقعیت اهرمی مشخص‌شده را برآورده کنند.
تفاوت اصلی این دو در این است که در انحلال اجباری پوزیشن معاملاتی معامله‌گر به‌طور خودکار توسط صرافی بسته می‌شود، اما در انحلال معمولی، معامله‌گر به‌طور داوطلبانه تصمیم به نقدکردن دارایی خود می‌کند. تفاوت دیگر آن‌ها این است که لیکویید شدن در سایر بازارهای سرمایه ممکن است به‌تدریج انجام شود، اما در انحلال اجباری تمام پوزیشن‌های معاملاتی فرد هم‌زمان بسته می‌شوند.
انحلال اجباری معامله‌گران را از متحمل‌شدن هرگونه ضرر اضافی محافظت می‌کند و به آن‌ها این امکان را می‌دهد تا کنترل بیشتری بر پوزیشن خود داشته باشند. از طرف دیگر در انحلال اجباری همه پوزیشن‌ها به‌طور هم‌زمان بسته شده و این امر به از دست ‌رفتن فرصت‌های معاملاتی فرد منجر می‌شود.
نتیجه‌گیری
قبل از آنکه شروع به استفاده از امکانات صرافی‌های دیجیتالی مانند معاملات مارجین و فیوچرز کنید، لازم است به‌طور کامل با این نوع معاملات آن‌ها آشنا شوید و اطلاعات لازم را کسب کنید؛ چراکه معاملات اهرمی، به همان اندازه که سودبخش هستند، ممکن است به لیکویید شدن سرمایه شما منجر شوند.

توجه: با وجود اینکه دو صرافی کوینکس و کوکوین هر دو فعلا بدون نیاز به تغییر IP فعالیت می‌کنند اما بهتر است برای امنیت بیشتر از IP ثابت خارج از ایران استفاده کنید.
برای ورود به صرافی کوینکس حتما باید با IP خارج از ایران وارد شوید.