افزایش سودآوری بازارهای آتی

معرفی بازارهای جهانی ارز، طلا، بورس و نفت و نوع کنش آنها

تغییرات و نوسانات بازارهای مختلف از جمله بازار ارز بر دیگر بازارها اثرگذار است. هم چنین بازارهای جهانی ارز، طلا، بورس و نفت از شرایط سیاسی و اقتصادی داخلی و خارجی کشور اثر می پذیرند.

نوسانات در بازار نفت تا حدود زیادی به عرضه و تقاضای کشورهای صادر کننده و وارد کننده نفت وابسته است. تمامی این موارد گویای اهمیت بررسی کنش های بازارهای جهانی بر یکدیگر است.

معرفی بازارهای جهانی ارز

بازاری که در آن ارزش واحد پول دو کشور در مقابل هم تعیین و با هم مبادله می شوند، بازار ارز گفته می شود از آنجایی که اکثر کشورها دارای واحد پول ملی هستن ، تجارت بین کشورهای مختلف نیازمند به داد و ستد واحد پول کشورها می باشد. تنها بازاری که در آن تعطیلی معنایی ندارد بازارهای جهانی ارز می باشد.

از دیگر اقداماتی که بانک ها در بازار ارز انجام می دهند می توان به عملیات خزانه داری ارزی اشاره کرد. بازار ارز یک مکان مشخص با یک اندازه معین نیست بلکه می توان گفت بازار ارز سبب نزدیکی خریداران و فروشندگان در می گردد.

به طور کلی دو نوع معامله در بازارهای جهانی ارز صورت می‌گیرد که نوع اول آن معاملات نقدی یا آنی است که رایج تر است و نهایتاً دو روز بعد از معامله پول آن باید پرداخت گردد، نوع دوم معاملات آتی هستند که در این مورد تحویل کالا یا تسویه معامله در زمان آینده است. هرکدام از این معاملات در بازار ارز نرخ ارز مختص به خود را دارد.

بازار ارز در ایران

در ایران بانک مرکزی در دی ماه سال 1353 بازار ارز غیر بازرگانی را تأسیس کرد، محدودیت های ارزی بر سر راه ایجاد بازار بین المللی پول و سرمایه در کشور از بین برود. در ابتدای بازارهای ارزی از منابع غیر نفتی تغذیه می شدند اما با گذر زمان این منابع دیگر پاسخگوی تقاضای ارزی نبودند به همین دلیل در اواخر برنامه عمرانی پنجم (1357-1352)، بانک مرکزی ارزها را به منظور مصارف غیر بازرگانی در اختیار بانک ها قرار داد.

این بازار عملاً به مجرایی برای خروج ارز از ایران مبدل شد. اما این مجرا عمر چندان طولانی نداشت و بالاخره در آبان 1347 بسته شد.

هر کشور ارز مخصوص به خود را دارد؛ برای مثال ارز رسمی کشور ژاپن ین، انگلیس پوند و آمریکا دلار است. در مورد یورو استثنا وجود دارد چون به عنوان ارز چندین کشور اروپایی استفاده می گردد . گاهی اوقات بعضی کشورها ارز دیگر کشورها را در کشور خود قانونی اعلام می کنند مانند پاناما و السالوادور. پول های جدید مثل بیت کوین (bitcoin)، داگ کوین (dogeCoin) و دیگر ارزهای برند و آنلاین به هیچ کشوری تعلق ندارند.

اهمیت نرخ ارز در بازارهای جهانی ارز به دلیل تاثیری است که بر قیمت کالای داخلی و خارجی می گذرد، وقتی که بانک ها و شرکت ها درباره مبادله ارز صحبت می‌کنند این خرید و فروش به این معنی است که مبلغ معینی ارز از یک حساب به حساب مربوطه در کشوری دیگر منتقل می گردد. نرخ ارز رسمی ممکن است در شرایطی دچار ضعف گردد این شرایط شامل :

• ادامه کسری در موازنه پرداخت های کشور
• کاهش در مقدار ذخیره طلا و ارزهای خارجی
• تورم داخلی
• بی اعتمادی به پول داخلی
• سیاست های دولت که به جای مبارزه با علت ضعف با معلول مبارزه می‌ شود و شرایط دیگری می باشد.

در بازارهای جهانی ارز، ارز به دو دسته ثابت و شناور تقسیم می گردد. به حالتی که در آن نیروهای بازار کاملا فعال باشند اما بانک مرکزی بسته به معاملات و ضرورت های موجود نرخ ارز معینی را به عنوان نرخ ارز هدف تعیین کند و با دخالت در بازار ارز از آن نرخ ارز حمایت نماید نرخ ارز ثابت گفته می شود.

اما زمانی که نرخ ارز بر اساس تعامل نیروهای عرضه و تقاضای ارز بدون مداخله معادلات پولی به صورت آزاد تعیین گردد نرخ ارز شناور را خواهیم داشت.

مزایای معاملات نرخ ارز ثابت و شناور

در نرخ ارز ثابت تا زمانی که نرخ ارز ثابت نگه داشته شود مردم و بنگاه ها بدون نگرانی در مورد نوسانات نرخ ارز برای آینده برنامه ریزی می کنند، در این حالت در سطح خرد ثبات وجود دارد و در بخش کلان اقتصاد بی ثبات خواهد بود.

در نرخ ارز شناور نرخ ارز متغیر است ولی با وجود ثبات اقتصاد کلان در حجم پول و تثبیت در نرخ تورم در بلندمدت رفتار متفاوتی خواهد داشت.

بازارهای جهانی بورس

بازارهای جهانی بورس به بازاری گفته می‌شود درآن دارایی ها خرید و فروش می گردد، بازار بورس به دو دسته تقسیم می گردد، دسته اول بورس ارز است که پول های خارجی در آن مبادله می‌گردد که این گزینه در ایران فعال نیست، دسته دوم بورس اوراق بهادار است دارایی هایی مثل سهام شرکت ها و اوراق مشارکت مبادله می شوند.

برای سرمایه گذاری در بازارهای جهانی بورس نیاز به سرمایه زیاد نیست حداقل مقدار سفارش پانصد هزار تومان است .اولین بورس دنیا در قرن هفدهم میلادی در آمستردام هلند تشکیل شد، در ایران تشکیل بورس به سال های 1346 و 1345برمی‌گردد. مهمترین کاربردهای بورس مدیریت انتقال ریسک، شفافیت بازار ، کشف قیمت و ایجاد بازار رقابتی و جمع آوری سرمایه و پس انداز می باشد.

سود در بورس

به دو طریق از سرمایه گذاری بورس می توان به سود رسید:

1. دریافت سود نقدی (Dps)

معمولاً بعد از اتمام یک سال مالی شرکت ها عملکرد خود را سنجیده و نتایج را به صورت‌های مالی درج می‌کنند و در یک تاریخ مشخص جلسه با حضور همه سهامداران شرکت تشکیل می دهند که مجمع سالانه نام دارد. اگر عملکرد شرکت این دوره مفید و سودآور باشد درصدی از این سود خالص (Eps) به سهامداران اختصاص می یابد، اما اگر عملکرد آن زیان ده باشد، سودی به سهامداران تعلق نمی گیرد ولی در ضرر شرکت سهیم نمی شوند.

1. کسب سود از طریق افزایش قیمت سهام

این روش بسیار ساده است مثلاً ما سهامی را در قیمت ۳۰۰ تومان خریداری کرده‌ایم پس از چند ماه نگهداری آن قصد فروش داریم در این لحظه قیمت سهم مذکور ۴۷۰ تومان است اختلاف قیمت اولیه و قیمت کنونی سهام سود ما خواهد بود.

بازارهای جهانی بورس مسکن

در این نوع بورس، خرید و فروش املاک و مستغلات صورت می گیرد. بورس مسکن از سال 1399 در ایران آغاز شد ، بورس مسکن پنجمین بورس در ایران می باشد.

شاخص بورس چیست ؟

شاخص بورس معیاری است که با بررسی و تحلیل آن ها می توان وضعیت گذشته و حال بورس را از جنبه های مختلف ارزیابی کرد و حتی روند آینده بورس را پیش بینی نمود. شاخص های بورس انواع متفاوتی دارند .

شاخص کل که به آن بازده نقدی یا شاخص قیمت هم می گویند، سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس را نشان می دهد و در حقیقت میانگین بازدهی سرمایه گذاران در بورس می باشد.

بنابراین افزایش شاخص کل ، به معنای سودآوری سهام همه شرکت های حاضر در بورس نیست همچنین کاهش شاخص کل بیانگر زیان ده بودن همه شرکت های حاضر در بورس نیست.

هدف از سرمایه گذاری در بازارهای جهانی بورس

در بازارهای جهانی بورس به طور معمول تعداد زیادی سرمایه گذار وجود دارد که برای خرید یا فروش سهام دیگر سرمایه گذاران در یک مکان مشخص جمع می شوند که اهداف عمده ای را دنبال می کنند از جمله :

• بدست آوردن سود
• سرمایه گذاری در مسیری قانونی
• آسان بودن نقد شوندگی سرمایه در بازار بورس
• روشن بودن اطلاعات در مورد شرکت ها، نوع و قیمت سهام
• بازدهی بالای بازارهای جهانی بورس در مقابل ریسک بهینه

عوامل تاثیر گذار بر شاخص بورس

از چالش های بازارهای جهانی بورس می توان به عوامل موثر بر شاخص اشاره نمود البته با هزاران پیش فرض این عوامل می‌تواند بر بازار سرمایه اثر گذار باشد و شاخص را جا به جا کنند از جمله این عوامل می توان اشاره کرد به:

احساسات سرمایه گذاران

اگر در عملکرد شرکت‌های بزرگ تغییر محسوس ایجاد گردد این تغییر بر شاخص بورس هم اثرگذار خواهد بود.

• احساسات سرمایه گذاران

اگر فرض کنید همه عوامل ثابت باشند ولی به هر دلیلی علاقه مردم به بازار بورس افزایش پیدا کند شاخص بورس رشد خواهد کرد، اما اگر دلسرد شدن مردم به هر دلیلی اعم از فسادهای سازمانی عدم شفافیت در اطلاعات تبعیض و خروج آنها از بازار سرمایه گردد، بازار بورس دچار رکود شده و شاخص کاهش می یابد.

• بازار‌های جایگزین

برای مثال کاهش و افزایش بهره بانکی باعث می شود سرمایه‌گذاران تصمیم بگیرند که در بازارهای جهانی بورس بمانند یا در بانک پول خود را پس انداز نمایند تا به سود بهتری دست یابند.

4- چشم انداز ها و انتظارات

اگر مردم به آینده اقتصادی کشور خوشبین باشند تمایلشان به خرید سهام افزایش و در غیر این صورت کاهش می یابد.

اگر تورم بالا باشد در این صورت قدرت خرید مردم کمتر، فروش شرکت ها کمتر و سود هر سهم کمتر خواهد شد و به دنبال آن قیمت سهام و سودهای تقسیمی کاهش یافته و باعث کم شدن شاخص کل بورس می گردد. اگر تورم پایین باشد بالعکس تمایل به خرید و تولید و به دنبال آن ارزش بازار افزایش می یابد.

بازارهای جهانی نفت

از مهم ترین بازارهای جهانی نفت می باشد که معمولاً نقش دوگانه را در رابطه با سایر بازارها به خصوص بازار ارز بازی می کند، گاهی اوقات از تحولات ارزها و دلار تاثیر می پذیرد گاهی اوقات بر تحولات ارزهای همه جهان تاثیرگذار است، از جمله عوامل تاثیر گذار بر قیمت نفت مسائل سیاسی تعادل عرضه و تقاضا بر انرژی های جایگزین و بازارهای مالی می باشد.

نفت ماده اصلی تامین انرژی جهان بوده است و بازارهای جهانی نفت از دو جهت حائز اهمیت می باشد. از یک سو کشور های صنعتی وارد کننده برای تولیدات خود به این سوخت نیاز دارند از سوی دیگر کشورهای صادر کننده نفت قسمت بزرگی از درآمد خود را از فروش نفت به دست آوردند. در نتیجه تغییرات قیمت این ماده ارزشمند برای هر دو گروه اهمیت بالایی دارد.

نام دیگر نفت طلای سیاه است که از سال 1395 به عنوان یکی از مهم ترین مواد لازم در صنایع در جوامع پیشرفته خصوصاً صنعت حمل و نقل تبدیل شده است. نفت خام با توجه به ویژگی هایش به سه دسته تقسیم می گردد.

• نفت خام شیرین
• نفت خام ترش
• نفت خام سنگین

تقریباً 161 نوع نفت با این ترکیبات در جهان وجود دارد. از نظر تجاری نیز نفت خام به سه دسته تقسیم می گردد.

ایران در رتبه چهارم بیشترین ذخایر نفت جهان و رتبه ششم تولید کنندگی قرار دارد و در قیمت تعیین شده نفت نقش مهمی را ایفا می کند . ایران به همراه عربستان ، قطر ، ونزوئلا ، عراق اعضای گروه اوپک را تشکیل می دهند که 75% ذخایر کل دنیا و 50% تولید نفت را به خود اختصاص می دهند.

عوامل سیاسی جاری در کشورهای تولید کننده و تقاضا از طرف مصرف کنندگان بزرگ مانند هند و چین بر قیمت نفت تاثیرگذار هستند ، با گران شدن نفت سهام بسیاری از شرکت ها همانند سهام شرکت های اتومبیل سازی و نیز ارزهای رایج ضربه می بینند.

دلار کانادا نیز جزو ارزهایی است که به شدت به تغییرات قیمت نفت حساسیت نشان می دهد؛ طلا نیز جزو کالاهایی است که در عرصه مبادلات جهانی از تغییرات قیمت نفت تاثیر می پذیرد ، به این دلیل که افزایش قیمت نفت تورم جهانی را افزایش می دهد در نتیجه تقاضا برای طلا بالا رفته و موجب گرانی آن می شود .

برخلاف نفت که در تمامی روابط با دیگر ارزها نقشه پیرو را بازی می کند، تغییرات طلا از تغییرات دلار تاثیر می پذیرد .قیمت نفت روی بورس کالا و محصولات پتروشیمی نیز اثر گذار است، بدلیل اینکه این شرکت ها در بورس اوراق بهادار سهام قابل معامله دارند ؛ بنابراین با تغییرات قیمت نفت سود و زیان این شرکت ها نیز تغییر می کند.

بازارهای جهانی طلا

طلا به عنوان یک کالای زینتی و لوکس محسوب می‌شود که در قدیم بسیار مورد توجه بوده است.روشهای مختلف خرید و فروش طلا در دنیا مرسوم است از جمله خرید فیزیکی طلا که محبوب ترین روش خرید در بازارهای جهانی طلا می باشد. روش دیگر بورس کالا است که به چند روش امکان پذیر است.

2.گواهی سپرده طلا

3.روش سوم که از روش های مطمئن و ساده برای سرمایه گذاری بازارهای جهانی ‌طلا است . صندوق های سرمایه گذاری مبتنی بر طلا هستند، این روش توسط برخی سرمایه گذاران بازار طلای داخلی به دلیل پوشش ریسک های نگهداری طلا استفاده می گردد، بازار فارکس هم روشی برای خرید و فروش طلا به حساب می آید. روش پنجم خرید سهام شرکت های معدنی محسوب می شود.

مزایای خرید طلا قراردادهای آتی

قیمت گذاری مرتب و متعادل بازار، استفاده از اهرم معاملاتی در صورت کسب سودآوری بدون خروج ارز از بازار، رفع مشکلات و نگرانی‌های خرید فیزیکی طلا.

مزایای خرید طلا با گواهی سپرده سکه طلا

قبل از بررسی مزایا تعریفی از گواهی سکه‌طلا خواهیم داشت گواهی سکه طلا ورقه ای است که نشان دهنده مالکیت شخص دارنده آن بر مقدار میعنی طلا و سکه سپرده شده به انبار است به دنبال آن رسیدی صادر شده و پس از تحویل کالا به انباردار به شخص داده می‌شود که در آن مقدار طلا و مکان انبار در گواهی سپرده طلا ذکر می شود.

از مزایای این روش می‌توان به کارمزد بسیار کم در قیاس با معامله معافیت مالیاتی، رفع مشکلات نگهداری فیزیکی طلا و عدم نیاز به مراجعه حضوری و حمل فیزیکی، قابلیت وثیقه گذاری برای دریافت تسهیلات اشاره نمود.

صندوق های طلا و سرمایه‌گذاری در آن

طلا از دیرباز به عنوان یک کالا برای سرمایه گذاری و پس انداز شناخته می‌شود .بطور معمول خرید و فروش طلا بیشتر به صورت حضوری و فیزیکی صورت می‌گیرد زیرا هنوز بجز عده کمی صندوق سرمایه‌گذاری طلا را نمی‌شناسند.

یکی از روش های نسبتا جدید بازارهای جهانی طلا، صندوق های سرمایه گذاری طلا می باشد. این ابزار به خریدار کمک می کند تا بدون حضور در بازار و خرید فیزیکی سکه در بازار طلا سرمایه گذاری کند.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا یکی از انواع صندوق سرمایه گذاری مشترک و قابل معامله در بورس کالا هستند، این صندوق ها حداقل ۷۰ درصد دارایی خود را در خرید سکه طلا سرمایه‌گذاری می‌کند و باقیمانده را در اوراق با درآمد ثابت.

سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها یک سرمایه گذاری غیرمستقیم روی نرخ ارز و طلای جهانی است چون قیمت گذاری طلا به دو آیتم نرخ طلا و قیمت اونس جهانی وابسته می باشد. همچنین صندوق پشتوانه طلای لوتوس با نماد طلا یکی دیگر از انواع صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس می باشد.

سوق طلا

بزرگترین بازار طلای جهان بازار طلای دبی است که نام دیگر آن سوق طلا می باشد قیمت طلا در بازار دبی نسبت به کشورهای اروپایی بسیار ارزان تر است خصوصاً که دست ساز نباشند. دبی در دنیا به تجارت طلا مشهور بوده و یکی از جاذبه های جهانی توریستی و امارت متحده به شمار می رود.

کنش های بازارهای جهانی طلا، ارز، نفت و بورس

تغییرات مهم اقتصادی که تاثیر بسیار مهمی در رشد اقتصادی کشورهای تولید کننده نفت دارند عبارتند از ارزش دلار آمریکا، قیمت طلا قیمت نفت خام .نحوه ارتباط بازارهای جهانی مالی و کنش آنها بر یکدیگر بسیار حائز اهمیت است.

هم از دیدگاه سرمایه گذاران هم از نظر سیاست گذاران اقتصادی. طلا در ارتباط با بازارهای ارز گاهی نقش پیرو و گاهی نقش پیشرو داد را دارد ولی به طور معمول دلار جهت طلا را مشخص می‌کند و شاخص قیمت جهانی طلا و نفت نیز بر عوامل اقتصادی و سیاسی در هر کشور بسیار تاثیر گذار است.

قیمت جهانی نفت بر شاخص قیمت سهام نیز تاثیرگذار است.تغییرات نفت موجب تحول در سایر بازارها بخصوص بازارهای جهانی ارز می‌شود ولی عکس این مطلب صادق نمی باشد.

یکی از قوانین بازارهای جهانی طلا اینست که قیمت طلا با ارزش دلار رابطه عکس دارد، البته این قانون همیشه صد در صد نیست و بسیاری اوقات خلاف این قانون دیده می شود.گران شدن نفت بر روی سهام شرکت های مختلف از جمله شرکت های سازنده اتومبیل اثرگذار است و سبب زیان دیدن این شرکت ها میگردد. شاخص مهم برای بررسی تغییرات دو پارامتر نرخ ارزی و ذخایر ارزی، شاخص فشار بازارهای جهانی ارز می باشد.

بازگشت بورس به ابتدای تابستان

دنیای اقتصاد -گروه بورس : بورس اوراق بهادار، دومین ماه تابستان را با رشدی اندک سپری کرد.
فعالان بازار سرمایه در مردادماه، شاهد بازدهی 5/2درصدی این بازار بودند.
به این ترتیب بازدهی بورس از ابتدای تابستان تا پایان مردادماه، 1/0 درصد است. در این مدت، شاخص توانست تنها 35 واحد رشد را به ثبت برساند.
بخشی از رکود بازار به نوسانات بازارهای جهانی برمی‌گردد. این موضوع به دلیل وجود اقتصاد نفتی کشور و نیز اتکای بورس بر صنایع اساسی، همواره تاثیر بسزایی بر بازار سرمایه دارد.
بورس تهران بعد از رشد خارق‌العاده 7/13 درصدی در فروردین ماه امسال دوره‌ای توام با رکود و اصلاح نسبی قیمت سهام را پشت سر گذاشته است. مطالعه آمار و ارقام نشان می‌دهد که عملکرد بازار سرمایه کشور در سه ماه بعدی کاملا معکوس شده به نحوی که شاخص کل با ثبت سه کاهش متوالی در ماه‌های اردیبهشت 2/1 درصد، خرداد 7/3 درصد و تیر ماه 3/2 درصد زیان را برای سرمایه‌گذاران در بر داشته است. ماه افزایش سودآوری بازارهای آتی افزایش سودآوری بازارهای آتی مرداد نیز با بازدهی مثبت 5/2 درصد به پایان رسید تا رقم 3/8 درصد در کارنامه سودآوری پنج ماهه بورس ثبت شود. جدول شماره یک، این بازدهی را با عملکرد پنج ماهه بورس تهران در سه سال گذشته مقایسه کرده است.
همانطور که ارقام جدول یک نشان می‌دهند، بازار سرمایه در سه سال اخیر همواره در پنج ماه نخست سودآوری قابل توجهی را برای سرمایه‌گذاران به ارمغان آورده است. البته به سبب تغییر نحوه محاسبه شاخص از نیمه آذر 87، مقایسه عملکرد این سال با سه دوره بعدی چندان معنادار نیست؛ با این وجود رشد 21 درصدی شاخص در پنج ماه نخست سال 87 به طور حتم با افزودن سود نقدی شرکت‌ها (مانند روش محاسبه شاخص در سه سال بعدی) به بیش از 30 درصد خواهد رسید. بدین ترتیب می‌توان گفت بازدهی بورس تهران در سال 90 نسبت به سه سال گذشته، ضعیف تر بوده است.
در واکاوی علل تضعیف عملکرد بورس نسبت به سال‌های گذشته نظرات متفاوتی قابل ارائه است، اما تحلیل بنیادی پیشنهاد می‌کند تا در این خصوص بر روی ارزش‌گذاری سهام بازار تمرکز شود. بدین منظور به جدول شماره دو توجه کنید.
همان گونه که می‌دانید نسبت قیمت بر درآمد از تقسیم قیمت بر سود هر سهم شرکت به دست می‌آید. P/E یک نسبت آینده‌‌نگر است؛ یعنی تغییرات آن به برآورد سرمایه‌گذاران از وضعیت آتی شرکت بستگی دارد. بنابراین اگر P/E بازار در حال افزایش باشد، سرمایه‌گذاران انتظار بیشتری از رشد سودآوری شرکت‌ها در آینده دارند و حاضرند تا سهام را گران‌تر بخرند. بدیهی است در صورتی که شرکت‌ها با گذشت زمان نتوانند بازده مورد انتظار را ایجاد کنند، بازار به تدریج با سقوط قیمت سهام خود و تعدیل P/E مواجه خواهد شد.

همانطور که ارقام جدول شماره دو نشان می‌دهند میانگین P/E سهام در بورس تهران در سه سال گذشته بیشتر در بازه 5 تا 6 قرار داشته است؛ محدوده P/E مزبور در مطالعات بلندمدت تر نیز در بازار سهام ایران قابل ردیابی و مشاهده است. اما در سال 89 با شکست سقف P/E شش مرتبه‌ای، بازار وارد دوره‌ای از رشد قیمت سهام در غیاب افزایش سودآوری شرکت‌ها شده است که نتیجه آن دستیابی به میانگین P/E ، 7/7 مرتبه‌ای در پایان سال 89 و 9 مرتبه‌ای در پایان فروردین 90 بوده است.
البته با افت قیمت سهام و تعدیل مثبت سودآوری شرکت‌ها در گزارش‌های سه ماهه این نسبت اکنون در سطح 3/7 واحد قرار گرفته است که کماکان بیش از یک مرتبه از میانگین سال‌های گذشته بالاتر است. با توجه به در دسترس بودن اوراق صکوک 5/17 درصدی در بازار فرابورس (که P/E دارایی بدون ریسک را معادل 7/5 برآورد می‌کند) برای توجیه ارزش‌گذاری مزبور باید به چشم‌انداز رشد سودآوری شرکت‌ها توجه کرد. اتکای اقتصاد ایران به قیمت‌های جهانی نفت به عنوان منبع اصلی درآمد از یک سو و وابستگی نیمی از شرکت‌های بورس تهران به لحاظ ارزش، به روند قیمت‌های جهانی مواد معدنی، فلزات و محصولات پتروشیمی تحلیلگران را ناچار می‌سازد تا برای بررسی افق آینده بورس تهران به شرایط اقتصاد جهانی توجه کنند.
واقعیت این است که کشورهای غربی پس از مواجهه با بحران مالی ناشی از ورشکستگی بانک‌ها در سال 2008 سیاست‌های مالی جسورانه‌ای را در پیش گرفتند و از طریق اعطای کمک‌های دولتی به شرکت‌ها و نیز افزایش شدید مخارج دولتی در غالب بسته‌های محرک به مقابله با رکود پرداختند.
این رویکرد هرچند به طور موقت به نجات اقتصاد جهان از ورطه رکود در دو سال بعد (2009 و 2010) انجامید اما اکنون خود به مشکل بزرگتری مبدل شده است. در واقع از آنجا که محرک‌های مالی بیشتر از محل رشد بدهی‌ها (و نه از محل افزایش درآمدها نظیر مالیات) تامین شده اند در حال حاضر به صورت کسری بودجه‌های عظیم و حجم بدهی بزرگتر از تولید ناخالص داخلی در اغلب اقتصادهای توسعه یافته خود نمایی می‌کنند. ادامه این مسیر آشکارا غیر ممکن به نظر می‌رسد. جنجال‌های اخیر در اروپا و ایالات متحده آمریکا که بر سر برنامه‌های ریاضتی و کاهش میزان کسری بودجه و بدهی‌ها مطرح شده نیز به خوبی از عدم امکان تداوم دست و دلبازی دولت‌ها در مخارجشان حکایت می‌کند. اما در این وضعیت سوال مهم‌تری پیش روی کارشناسان قرار گرفته مبنی بر اینکه در غیاب کمک‌های دولتی و عقب نشینی کامل بخش خصوصی و مصرف‌کنندگان از خرج کردن بیشتر، رشد اقتصادی دنیا از کدام محل تامین خواهد شد؟ روشن نبودن پاسخ به این سوال تلاطم شدید و نگرانی سرمایه‌گذاران در بازارهای مالی را در یک ماه اخیر رقم زده است.
ابهامی که موجب سقوط 25 درصدی شاخص سهام آلمان، افت 21 درصدی بازار سهام در فرانسه و نیز زیان 16 درصدی سهامداران 500 شرکت برتر آمریکا ظرف یک ماه گذشته شده است. برخی معتقدند اقتصادهای نوظهور نظیر چین هند و برزیل می‌توانند خلاء مصرف‌کنندگان رو به سالخوردگی کشورهای توسعه یافته را جبران کنند. اما در این مورد نیز تردیدهایی وجود دارد.
هر سه این کشورها با بالاترین تورم قیمت‌ها در سه سال اخیر دست و پنجه نرم می‌کنند و توان آن‌ها بر خلاف سال 2008 برای اجرای برنامه‌های عظیم محرک اقتصادی کاهش یافته است.
کارشناسان (از جمله نورئیل روبینی که رکود سال 2008 را به درستی پیش بینی کرده بود) به ویژه درمورد تداوم رشد پر شتاب چین که حدود نیمی از رشد اقتصادی خود در هر سال را از محل سرمایه‌گذاری در زیر ساخت‌ها تامین می‌کند بعد از سال 2013 تردیدهای جدی ابراز کرده‌اند.

مجموع اجزای فوق در صحنه اقتصاد جهانی شرایط مشابهی را با موقعیت کشور ژاپن در ابتدای دهه نود میلادی ترسیم می‌کند. موقعیتی که در آن کشور ژاپن پس از یک دوره رشد سریع اقتصادی با کاهش انگیزه تولید مواجه شد و سپس سیاستمداران با محرک‌های عظیم و کاهش نرخ بهره تا صفر درصد کوشیدند تا اقتصادش را به تحرک مجدد وادارند.
این تلاش‌ها البته هیچگاه به بار ننشست و منجر به دوره‌ای از رکود در اقتصاد ژاپن شد که اقتصاد دانان از آن تحت عنوان «دهه سوخته» یاد می‌کنند. دوره 10 ساله‌ای که ژاپن علی رغم به کار گیری تمام ابزار‌های مالی و پولی، در مجموع رشدی را تجربه نکرد. در حال حاضر نیز دولت‌های غربی با وجود به کارگیری ابزارهای پولی (با تثبیت نرخ‌های بهره در پایین‌ترین سطح) وبه کارگیری ابزارهای مالی (نظیر بسته‌های محرک) توفیق چندانی در به حرکت آوردن اقتصادهای خود نیافته‌اند.
در این شرایط، با توجه به عدم امکان تحریک اقتصاد از محل افزایش بدهی دولت‌ها و محدود شدن رشد جمعیت و افزایش مصرف در جهان، چشم انداز یک دوره «رشد اقتصادی کند در بلند مدت» پیش روی دنیا قرار گرفته است. این وضعیت به طور طبیعی با افزایش بیشتر قیمت‌های نفت، فلزات و مواد خام در بلند مدت سازگار نیست زیرا علاوه بر کاهش شتاب رشد مصرف، ظرفیت‌های جدید در این بخش‌ها که در زمان اوج قیمت‌ها در چند سال اخیر در دست احداث قرار گرفته‌اند نیز در چند سال آینده وارد مدار تولید می‌شوند.
بنابراین، می‌توان گفت اقتصاد ایران و به تبع آن شرکت‌های بورس تهران باید تا حد زیادی سودای رشد قیمت‌های فروش را با چشم‌انداز موجود از اقتصاد جهانی از سر بیرون کنند و به جای اتکا بر افزایش قیمت‌های فروش، بر رشد بهره‌وری و توسعه ظرفیت تولید تمرکز کنند. این مساله به طور طبیعی در ارزش‌گذاری سهام شرکت‌ها نیز توسط سرمایه‌گذاران مد نظر قرار خواهد گرفت و بازگشت به محدوده P/E بلند مدت بورس تهران (5 تا 6 واحد) برای اجتناب از شوک‌های منفی و پایداری رونق بازار ضروری به نظر می‌رسد.
بدین ترتیب کاهش وابستگی شرکت‌ها به رشد قیمت‌های فروش در کنار اصلاح نسبت قیمت بر درآمد در بورس تهران (با تعدیل قیمت سهام در کوتاه مدت و نیز رشد سودآوری شرکت‌ها) دو رویدادی خواهند بود که در صورت تحقق آنها می توان به آمادگی بورس تهران برای مواجهه با شرایط دشوار اقتصاد جهانی در چند سال آینده امیدوار بود.

دلایل رشد شاخص بورس از زبان رئیس سازمان بورس

شاپور محمدی ، درپاسخ به این پرسش که چه اتفاقی افتاده که اقتصاد کشور در رکود به سر می‌برد و به گفته وزیر اقتصاد، رشد اقتصادی در سال جاری ۰.۶ درصد شده، اما شاخص بورس مرتب رکورد می‌شکند، گفت: افزایش شاخص بورس دلایل متعددی دارد، از جمله اینکه از محل تجدید ارزیابی و افزایش سرمایه شرکت‌ها که باعث سودآوری آنها می‌شود و سهام آنها رشد می کند، از طرفی، معامله‌گران حقیقی به بورس آمدند که اگر بخواهیم سودآوری فقط در کوتاه‌مدت باشد، خود افراد حقیقی در هفته اول فروشنده سهام بودند، اما بعداً خریدار سهام شدند و این یعنی اینکه به سودآوری شرکت‌ها در بلندمدت توجه می‌کنند، روز اول طبیعی است که شاخص افت کند و فعالان حقیقی دچار هیجان شوند. در آن روز همه آمدند و فروشنده شدند، اما تلاش بر این بود که نهادهای سرمایه‌گذاری و شرکت‌های بزرگ حقوقی در کنار سهامداران قرار گیرد و اگر آنها فروشنده بودند، حقوقی‌ها خریدار شدند.

محمدی اضافه کرد: با سودآوری شرکت‌ها اطمینان به سرمایه‌گذاری در بازار شکل می‌گیرد و در همه بازارهای دنیا حضور سرمایه‌گذاران در بازار در بلندمدت با سودآوری همراه است.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار همچنین گفت:‌ یکی از مؤلفه‌های بازار سرمایه، تنوع‌بخشی به ابزارهای معاملاتی است. در یک زمانی فقط سهام در بازار بود که خرید و فروش می‌شد، الان علاوه بر سهام، اوراق بدهی هم وجود دارد. قبلا فقط آپشن خرید بود، الان هم آپشن خرید و هم آپشن فروش و هم معاملات آتی سهام است. در حالی که قبلا برخی از این ابزارها نبودند.

محمدی همچنین گفت: در بحث نقدینگی و حمایت‌های کارگزاری نیز توفیقات خوبی کسب شده، همچنین رشد شرکت‌های بورسی صورت گرفته و اگر مردم بدانند شرکت‌های بورسی هر سال رشد می‌کنند، چرا سهام خود را بفروشند. هم شرکت سود نقدی به سهام می‌دهد و هم قیمت خود سهام تقویت می‌شود.

وی در مورد حمایت از شرکتهای بورسی گفت: می‌توان با معافیت و یا تشویق مالیاتی، شرکت‌های بورسی را مورد حمایت قرار داد. از طرفی سازمان بورس از حضور مردم در بورس حمایت و استقبال می‌کند، به گونه‌ای که پارسال یک‌درصد هزینه نقل و انتقال سهام پرداخت می‌شد، امسال نیم‌درصد شده است، یعنی با همه این اقدامات سعی می‌کنیم بازار بورس متنوع شده و برای مردم جذاب باشد.

حضور فقط ۶۲۰ شرکت در بورس

رئیس سازمان بورس همچنین در پاسخ به این پرسش که چرا از صدها هزار شرکتی که در کشور وجود دارد، حدود ۶۰۰ شرکت در بورس حضور دارند، گفت: در حال حاضر ۶۲۰ شرکت و نماد معاملاتی در بورس وجود دارد. باید به بحث جذب شرکت‌های بیشتر به بورس به صورت توجه شود. بحث تشویق‌های مالیاتی برای شرکت‌های بورسی مطرح است.

محمدی گفت: برخی از شرکت‌های خارج از بورس قانون را دور می‌زنند و شاید مالیات ندهند یا بسیار کم مالیات بدهند، اما شرکت‌های بورسی همگی شفاف هستند و میزان واقعی مالیات را می‌پردازند. بنابراین شرکتی که در بورس حاضر می‌شود، باید تشویق شود، زیرا برخی از شرکت‌هایی که خارج از بورس هستند، یا مالیات نمی‌دهند و یا اینکه به اندازه حق خود مالیات نمی‌پردازند.

محمدی همچنین گفت: برای شرکت‌های بورسی در اخذ تسهیلات بانکی باید امتیازاتی قائل شویم، البته امتیاز غیرقانونی نمی‌خواهیم، اما امتیاز براساس قانون برای این شرکت‌ها می‌خواهیم که در اعطای تسهیلات، برای تأمین مالی در اولویت باشند، زیرا شرکت‌های بورسی شفاف هستند و مرتب گزارش عملکرد می‌دهند، بنابراین اولویت تسهیلات باید با شرکت‌های بورسی باشد. مشوق‌های دیگری هم می‌توان برای شرکت‌های بورسی در نظر گرفت.

رئیس سازمان بورس، گفت: مثلاً در مزاید و مناقصه‌های بزرگ گفته شود، شرکت‌هایی که بورسی و شفاف هستند، رتبه بهتری بگیرند و امتیاز داشته باشند، یا حتی در تبلیغات از طریق رسانه ملی و رسانه‌های دیگر، کالای شرکت های بورسی را با هزینه کمتری تبلیغ کنیم و این یک مزیتی برای شرکت‌های بورسی باشد، زیرا این شرکت‌ها بسیار شفاف و کارآمدتر هستند.

وی گفت: در بحث صادرات و اشتغال و تولید هم می‌توان شرکت‌های بورسی را در اولویت قرار داد، زیرا این شرکت‌ها مرتب گزارش عملکرد از طریق سامانه ناشران بورسی، کدال در اختیار سهامداران و ذینفعان و همه مردم قرار می‌دهند.

شاپور محمدی در پاسخ به این پرسش که گفته شده برخی از مجوزهای کارگزاری بورس به قیمت ۲۵ میلیارد تومان دست به دست می‌شود و آیا محدودیت در صدور مجوز کارگزاری باعث رانت شده است، گفت: تعدادی کارگزاری‌ها در کشور ما و یک کشور همسایه مانند ترکیه یکسان است. ما ۱۰۸ شرکت کارگزاری بورس داریم که این تعداد به نسبت بازار سرمایه مناسب است و رانت محسوب نمی‌شود. این کارگزاری‌ها باید تبدیل به شرکت‌های سهامی عام شوند. البته تعدادی از کارگزاری‌ها هم درخواست به تبدیل شدن به سهامی عام کرده‌اند.

محمدی ادامه داد: همان گونه که مردم سهام بورس چهارگانه، مانند بورس اوراق،‌بورس کالا، بورس انرژی و فرابورس را خریداری می‌کنند، همچنین سهام سه شرکت تأمین سرمایه را خریداری می‌ کنند، بتوانند با سهامی عام شدن کارگزاری‌های بورس، سهام کارگزاری‌ها را هم خرید و فروش کنند و شرکت‌های کارگزاری در بورس حاضر شوند.

محمدی گفت: قبل از آزاد شدن صدور مجوز باید فراخوان بدهیم و در حال بررسی هستیم و برخی از کارگزاری‌ها درخواست تبدیل شدن به شرکت سهامی عام داده‌اند که تا حدود شش ماه آینده اولین کارگزاری در بورس اوراق بهادار تهران سهام خود را ارائه می‌کنند و این مستلزم این است که افزایش سرمایه بدهد تا مردم بتوانند سهام کارگزاری ها را در بورس خریداری کنند. البته طبق قانون برای سهامداری نهادهای مالی مانند کارگزاری و یا بانکهای بورسی طبق قانون سقفی درنظر گرفته می‌شود که در حد یک صندلی هیأت مدیره حداکثر خواهد بود. این افزایش سودآوری بازارهای آتی به خاطر جلوگیری از ریسک سیستماتیک است.

رئیس سازمان بورس همچنین در مورد معاملات آتی سکه و ارز دیجیتال در بورس گفت: در مورد معاملات آتی سکه، چون بانک مرکزی مدیریت ارز، طلای و سکه را برعهده دارد، باید آنها تصمیم بگیرند، اما در مورد ارز دیجیتال یا بهتر بگوییم محصول دیجیتال که نه ارز و نه کالا به شمار می‌رود، می‌تواند در بورس ارائه شود، زیرا ارز دیجیتال به گونه‌ای است که باید ویژگی همتا داشته باشد و محرمانه باشد، در حالی که آنچه در بورس ارائه می‌شود.

وی گفت: در معرض همگان قرار می‌گیرد و به هیچ وجه محرمانه نیست، بلکه بسیار شفاف است. اگر ارز دیجیتال در معامله همتا به همتا قرار می‌گیرد، اما در بورس یک حراج عمومی و شفاف وجود دارد و ده‌ها تقاضا در مقابل ده‌ها عرضه قرار دارد، بنابراین اگر در قالب محصول دیجیتال ارائه شود، می‌تواند در بورس ارائه شود.

افزایش سودآوری بازارهای آتی

سازمان ها با هر هدفی که تشکیل شده باشند، ملزم به جلب رضایت مشتریان خود هستند. این الزام از دستورات الهی در حفظ افزایش سودآوری بازارهای آتی کرامت انسان ها، از قانون و انگیزه های اجتماعی، همچنین از ضرورت های تامین منافع سازمانی برای کسب سود مناسب ناشی می شود. شرکت کارگزاری آتی ساز در سال 1379 با شماره ثبت 161455 تاسیس گردیده و یکی از شرکت های ارائه دهنده خدمات کارگزاری بورس در ایران است که توانسته با ارایه کلیه خدمات کارگزاری در چارچوب ضوابط و مقررات تعیین شده از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار از اعتبار مناسبی برخوردار گردد، در این راستا کارگزاری آتی ساز بازار همواره در تلاش برای کسب رضایت مشتریان خود در عرصه مشتری مداری و برآورد نیازهای آنان بوده و این مهم را بر خود و کارکنان خود واجب دانسته است.

تماس جهت مشاوره و سرمایه گذاری

با آتی ساز ؛ آیندتو بساز خط مشی در راستای تضمین کیفیت فعالیت های شرکت خط مشی خود را به شرح زیر اعلام می دارد.

* شناسایی و اولویت بندی ارزش های بهبود و نوآوری با هدف ارتقاء خدمات

* توسعه، ارائه و نوآوری در خدمات مبتنی بر فناوری اطلاعات

* ارتقاء سطح رضایتمندی مشتریان با شناسایی و درک نیاز و انتظارات آنها و بالا بردن تعداد مشتریان با افزایش کیفیت و تنوع در ارائه خدمات و حفظ ارتباط مستمر با آنها

* توسعه ارزش پایدار برای ذینفعان با مدیریت بهینه منابع مالی و اعتباری به منظور افزایش سودآوری

* توسعه کیفی منابع انسانی و بهبود زندگی کاری کارکنان از طریق نگاه کاربردی به نیروی انسانی به عنوان سرمایه محوری و الزام به اصل شایسته سالاری

* تلاش برای بهبود مستمر فرآیندهای سیستم مدیریت کیفیت از طریق توسعه فرهنگ کیفیت و برقراری مشارکت کارکنان

* حفظ و ارتقای کیفیت خدمات ، مسئولیت مشترک کلیه همکاران در تمام سطوح سازمانی است و نماینده مدیریت بر تسریع در روند طراحی و استقرار نظام فوق الذکر و نظارت مستمر بر اجرا ، حفظ و بهسازی آن به صورت منظم و اثر بخش نظارت خواهد داشت

* مشتریان بطور کلی به دو دسته "مشتریان خرد" و "مشتریان بزرگ" تقسیم می شوند که هرکدام از خدمات ویژه ای برخوردار خواهند بود

* تدوین و کنترل استراتژی مارکتینگ سازمان با توجه به مقتضیات بازار هدف توسط کارشناسان خبره و متولیان اجرای برنامه های واحد استراتژی

افزایش سودآوری بازارهای آتی

نایب رئیس هیئت‌ مدیره سازمان بورس خبر داد:

ابلاغ دستورالعمل معاملات آتی به بورس انرژی ایران

• 1400/10/18 09:58:52
• 212
• منبع : سنا
• کد خبر : 467917

به گزارش پایگاه خبری بازارسرمایه (سنا)، محسن خدابخش معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: ابلاغ دستورالعمل معاملات آتی در بورس انرژی منجر به افزایش سطح پیش‌بینی پذیری در خصوص فراورده‌های هیدروکربوری و به دنبال آن افزایش سوددهی و شفافیت بیش‌تر شرکت‌های تولیدکننده حامل‌های انرژی می‌شود.

وی اضافه کرد: زیرساخت‌های مقرراتی بورس انرژی برای این معاملات فراهم شده‌ و هم‌اکنون این شرکت در حال تجهیز زیرساخت‌های فنی خود برای اجرایی‌کردن بازار آتی است.

خدابخش درباره‌ مزایای این امکان در معاملات بورس انرژی گفت: یکی از برنامه‌های بورس انرژی ایران در راستای پاسخگویی به نیازهای سرمایه‌گذاران راه‌اندازی بازار معاملات قراردادهای آتی بود که پیشنهادات بورس انرژی بررسی و تصویب شد.

به گفته وی اکنون با ابلاغ این دستورالعمل و آغاز به کار معاملات آتی در بورس انرژی امکان بهره‌مندی عرضه‌کنندگان، خریداران و سرمایه‌گذاران از این بازار فراهم می‌شود و متقاضیان می‌توانند از منافع ناشی از کشف قیمت در بورس انرژی بهره‌مند شوند.

معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس با اشاره به کارکردهای بسیاری که بازار آتی برای عرضه‌کنندگان و خریداران دارد، اضافه کرد: پوشش ریسک نوسانات قیمت کالاها با نوسانات بالای قیمتی، تضمین معاملات توسط اتاق پایاپای و درنتیجه کاهش ریسک نکول، دوسویه‌ بودن بازار و وجود اهرم از مهم‌ترین نکات این بازار است.

نایب رییس هیئت‌مدیره سازمان عنوان کرد بورس انرژی ایران همواره به‌دنبال گسترش ابزارهای مرتبط با حوزه‌های فعالیتی خود بوده و پیشنهادهایش را به سازمان ارائه می‌کند و سازمان بورس و اوراق بهادار نیز در راستای توسعه ابزارهای جدید پس از بررسی، ابزارهای مناسب را به تصویب رسانده است.

خدابخش گفت: معاملات آتی، معاملاتی پیچیده و همراه با ریسک‌هایی بالاتر از خرید و فروش سهام است که لازم است سرمایه گذاران به آن توجه داشته باشند.

وی در پایان راه‌اندازی بازار آتی در بورس انرژی را فرصتی تاریخی برای وزارت نفت، شرکت‌های تابعه آن و صاحبان صنایع پالایشی و پتروشیمی دانست تا بتوانند از ظرفیت‌های این بازار برای مدیریت و پوشش ریسک، شفافیت و افزایش سودآوری استفاده کنند.