نحوه محاسبه مالیات نقل و انتقال سهام اعلام شد
به گزارش «تعادل» و به نقل از بورس تهران، یکی از مالیات‌های تکلیفی که توسط کارگزاری‌ها پرداخت میشود، مالیات نقل و انتقال سهام شرکت‌های بورسی و فرابورسی است که در قسمت مالیات‌های تکلیفی آنها باید مورد بررسی قرار گیرد. بر این اساس مالیات نقل و انتقال سهام چون حین مبادله در کارگزاری یا در دفترخانه اسناد رسمی مطالبه و پرداخت میشود در شرکت‌های دیگر جزو مالیات‌های مقطوع محسوب میشود.
از این رو معادل 10درصد از مالیات بر درآمد حاصل از فروش کالاهایی که در بورس‌های کالایی پذیرفته شده و به فروش می‌رسد و 10درصد از مالیات بر درآمد شرکت‌هایی که سهام آنها برای معامله در بورس‌های داخلی یا خارجی پذیرفته میشود و 5درصد از مالیات بر درآمد شرکت‌هایی که سهام آنها برای معامله در بازار خارج از بورس داخلی یا خارجی پذیرفته میشود، از سال پذیرش تا سالی که از فهرست شرکت‌های پذیرفته‌شده در این بورس‌ها یا بازارها حذف نشده‌اند با تایید سازمان بخشوده میشود.
همچنین شرکت‌هایی که سهام آنها برای معامله در بورس‌های داخلی یا خارجی یا بازارهای خارج از بورس داخلی یا خارجی پذیرفته شود در صورتی که در پایان دوره مالی به تایید سازمان حداقل 20درصد سهام شناور آزاد داشته باشند معادل دوبرابر معافیت‌های فوق از بخشودگی مالیاتی برخوردار می‌شوند. به‌علاوه اینکه از هر نقل و انتقال سهام و سهم‌الشرکه و حق تقدم سهام و سهم‌الشرکه شرکا در سایر شرکتها مالیات مقطوعی به میزان 4درصد ارزش اسمی آنها وصول میشود و از این بابت وجه دیگری به عنوان مالیات بر درآمد نقل و انتقال فوق مطالبه نخواهد شد.
بر اساس این گزارش، انتقال‌دهندگان سهام و سهم‌الشرکه و حق تقدم سهام مکلفند قبل از انتقال، مالیات متعلق را به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز کنند. ادارات ثبت یا دفاتر اسناد رسمی نیز مکلفند در موقع ثبت تغییرات یا تنظیم سند انتقال حسب مورد گواهی پرداخت مالیات متعلق را اخذ و ضمیمه پرونده مربوط به ثبت یا انتقال کنند. همچنین در شرکت‌های سهامی پذیرفته شده در بورس اندوخته صرف سهام مشمول مالیات مقطـوع به نـرخ نیم درصـد خواهد بود و به این درآمد مالیات دیگری تعلق نمی‌گیرد و شرکتها مکلف‌اند تا پایان ماه بعد از تاریخ ثبت افزایش سرمایه آن را به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز کنند.
خانه سرمایه؛ برای موفقیت کافی است که راه خانه سرمایه را بلد باشید
پول و ثروت از خواسته‌های قلبی همه هستند. حتی دوستداران خیریه و ساده‌زیستی هم برای اینکه بتوانند زندگی‌شان را در راستای عقاید معنوی خود پیش ببرند، نیاز به کسب درآمدی هوشمندانه و مطمئن دارند. پس یادتان باشد که پول برای همه آدم‌ها با هر عقیده و منشی مهم است. فرقی نمی‌کند که دوست دارید، چقدر پول و درآمد در زندگی داشته باشید. شما در هر حال، در صورتی می‌توانید به زندگی ایدئال‌تان برسید که شیوه کسب درآمد درست و ثروت هوشمندانه را بلد باشید. یکی از زمینه‌هایی که می‌تواند از هوش و توانایی‌تان برای تولید درآمد مناسب استفاده کند، بازار بورس است. سالیان دراز است که آدم‌ها با بودجه‌ها و سرمایه‌های مختلف وارد این بازار می‌شوند و به‌عنوان روشی عالی در سرمایه‌گذاری روی آن حساب میکنند. ورود به بازار بورس فعالیت جدیدی نیست که از آن بترسید و واهمه داشته باشید. سال‌های طولانی هم هست که به افراد آگاه سود و ثروت رسانده است. اما چطور میتوان آگاه شد و هوشیارانه در آن بازی را بُرد؟
بازار بورس و سودآوری؛ راهی قدیمی اما همچنان عالی برای درآمدزایی
بازار بورس جای هرکسی نیست؛ حتما این جمله را شنیده‌اید، نه؟ این جمله باعث میشود که کمی بترسید و عقب بکشید؟ شاید هم از آن دسته افرادی هستید که آن را اصلا قبول ندارید و به آن اعتنا نمی‌کنید. در هر دو صورت، اگر عضو هریک از این دسته از افراد باشید، کاملا در اشتباه هستید. چرا؟ به دلیل اینکه بازار بورس ترس ندارد، از سوی دیگر، جای هرکسی هم نیست. واقعیت ساده است: بازار بورس مکانی برای کسب درآمد و سودی سازنده است که برای مشارکت و فعالیت در آن، باید آگاهانه عمل کنید. بنابراین جای هرکسی هم نیست. برای ورود به هر زمینه سرمایه‌گذاری و کسب درآمدی باید هوشیار و آگاه باشید. بورس هم همین‌طور است. راه موفقیت بعد از ورود به آن دور نیست اما پیش‌شرط‌هایی دارد. این پیش‌شرط‌ها چه هستند؟ یادگیری درست و دقیق کار، آشنایی با پیچ‌وخم‌های جاده‌های آن و دانستن این نکته که هیچ فعالیت سرمایه‌گذاری سود خالص یا ضرر محض نیست. بازار بورس مزایای فوق‌العاده‌ای دارد و امکانات زیادی برای رشد مالی و سودآوری در اختیارتان قرار میدهد. فقط باید راه را از چاه بدانید و با تصمیم‌گیری‌هایی که مبتنی بر آموزش‌های درست و اساسی به‌دست می‌آیند در این بازار قدیمی و همیشه معتبر بدرخشید.
بازار بورس و دلایل اهمیت؛ چرا بورس روشی عالی برای درآمدزایی است؟
بازار بورس بازار خوبی برای سرمایه‌گذاری است و قدمت زیادی هم دارد. دلیل این شهرت و سابقه چیست؟ ظرفیت‌های کلانی که برای سودآوری و تولید ثروت در اختیار بازیگرانش قرار میدهد، دلیلی است که خیلی‌ها را برای مشارکت و حضور راضی میکند. این بازار نوسان دارد، همیشه سود خالص در کار نیست و از طرف دیگر، پای ضرر و ورشکستگی دائمی هم به میان نیست. بورس نوسان دارد؛ اما اگر بلد باشید که با فراز و فرودهایش منعطف و درست حرکت کنید، نتایج خوبی خواهید گرفت. اصلا واقعیت این است که همین نوسان‌ها نشان می‌دهند که با بازاری مولد روبه‌رو هستید که در طول تکامل چرخه‌های فعالیت مختلف خود، مسیرها و حالات مختلفی را برای رسیدن به بلوغ طی میکند. بازارهای سراسر سود، توهمی بیش نیستند و بازارهای ضررده هم که جای فعالیت افراد نادانی هستند که از یک سوراخ چند بار گَزیده می‌شوند. پس بورس مکانیزم و ساختار درستی دارد. از طرف دیگر پشت این بازار به نظارت‌های قانونی و دولتی گرم است. یعنی اگر هرگونه مشکل و اختلالی در فرایند فعالیت‌ها پیش بیاید، دست‌تان به جایی محکم برای پیگیری وصل است. قوانین و نظارت‌هایی که روی این بازار وجود دارد، اعتباری به آن می‌بخشد که نمی‌توان ارزشش را دست‌کم گرفت. هرکس روحیه‌ای دارد و می‌تواند از روش‌های مختلف به مدیریت امور مالی خودش بپردازد اما اگر دل‌تان نمی‌خواهد که به سودهای اندک سپرده‌گذاری بانکی قانع باشید یا از بازارهای غیراستاندارد و پر از حباب‌های واهیِ مسکن و طلا خسته‌اید، باید وارد فضای مولد و سازنده‌ای شوید که سودآوری با ارقامی بالا برای‌تان به همراه دارد. از مقوله سود و درآمد که بگذریم، باید به این نکته هم اشاره کنیم که بازار بورس چرخ متحرکی است که به حرکت کالسکه اقتصاد در مسیری زاینده و پویا هم کمک میکند. فعالیت‌های بورسی مولد هستند و رشد اقتصادی در ابعاد کلان را میسر میکنند. چه چیزی از این بهتر؟ یعنی شما با فعالیت در بازار بورس فقط به جیب خودتان رنگ و نِما نمی‌دهید بلکه می‌توانید روی اقتصاد کلان هم اثرات مثبت بگذارید. زمانی که اکوسیستم رشد و شکوفایی داشته باشد، شما هم در نهایت به رشد سرمایه و ثروت بهتری خواهید رسید.
بازار بورس و آگاهی؛ موفقیت از مسیر هوشیاری و دانش به دست می‌آید
برای موفقیت در بازار بورس باید آموزش ببینید و از چم‌وخم فعالیت در این مسیر آگاه باشید. دانستن اطلاعات مختلف درباره بازار و روندهای فعالیت در آن است که باعث میشود به‌درستی تصمیم‌گیری کنید. بعضی از افراد ترجیح می‌دهند که سرمایه‌شان برای فعالیت در بورس را به دست دیگران بسپارند و آنها را از سمت خود وکیل میکنند. اما آیا کسی به‌جز شما می‌تواند برای‌تان با دلسوزی سرمایه‌گذاری کند؟ قطعا هیچ‌کس به جز خودتان نمیتواند تصمیماتی مالی در راستای خواسته‌ها و اهداف زندگی‌تان بگیرد. پس به جای تعیین وکیل و نماینده برای فعالیت، خودتان را مجهز به دانش، هوش و اطلاعاتی کنید که فعالیت در بازار بورس را شدنی میکند. با شرکت در دوره‌های آموزشی مناسب یادگیری برای‌تان ساده خواهد شد و دید و نگاهی به دست خواهید آورد که موفقیت را گام‌به‌گام به شما نزدیک میکند. اما ماجرا از این قرار است که با انبوهی از تبلیغاتی که درباره بورس و کلاس بورس میشود، احتمالا سردرگم شده‌اید و نمی‌توانید به هر مجموعه و تیمی اعتماد کنید. کاملا حق دارید. برای انتخاب از میان دوره‌های مختلف نیاز دارید که مشخصات دوره و کلاسی مناسب را بدانید. دوره و آموزشی که شما را برای فعالیت و تصمیم‌گیری درست هدف‌مند میکند، دقیقا چیست؟
خانه سرمایه و راهی که امتحانش را پس داده است
خانه سرمایه تیمی از متخصصان و اساتید خبره‌ای است که بورس را علمی و عملی می‌دانند. تیمی که دور هم جمع شده‌اند تا بتوانند دوره‌های آموزش بورس را برای مخاطبان خود به بهترین شکل ارائه کنند و تاکنون نتایج درجه‌یکی عرضه کرده‌اند. ثبت‌نام هردوره از آموزش بورس خانه سرمایه در عرض مدت‌زمان کوتاهی با تکمیل ظرفیت روبه‌رو میشود. دانش‌آموختگان این مرکز فعالیت‌های خود در بازار بورس را با نتایجی سودآور و حرفه‌ای پشت سر می‌گذارند و گواه این هستند که دوره‌های خانه سرمایه چطور روی دید و نگاه‌شان اثرگذار بوده است. اگر پای صحبت‌های آنها بنشینید، متوجه خواهید شد که روند یادگیری در خانه سرمایه طوری طراحی شده که علاوه بر اطلاعات عملی و علمی مختلفی که در قالب دوره‌های گوناگون ارائه میشود، دید و نگاه مخاطبان هم در هم‌نشینی با اساتید و محتوای آموزشی تولیدی‌شان رو به حرفه‌ای‌گری برود.
خانه سرمایه می‌داند که سودآوری در هر فعالیتی نتیجه تلاشی جمعی است و در مسیر ساختن و مدیریت گروهی ممکن میشود که همه در آن راضی و خشنود هستند. برای همین نیازها و خواسته‌های مخاطبان را در برگزاری دوره‌های مختلف به‌صورت جدی پیگیری میکند. نتیجه این پیگیری، دو دوره حضوری و نخبگان نوین خانه سرمایه است. اولی به شکل حضوری برگزار میشود و دوره نوین نخبگان هم که در قالب دوره‌های غیرحضوری در اختیار مخاطبان قرار می‌گیرد. دوره‌های نوین نخبگان از سوی دانشجویان خانه سرمایه با استقبال بی‌نظیری روبه‌رو می‌شوند. کیفیت ممتاز دوره در کنار انعطاف بالایی که برای یادگیری در اختیار افراد قرار میدهد از آن مجموعه و دوره‌ای به‌شدت زبان‌زد و موفق ساخته است.
در آخر
کسانی که در دوره‌های نوین نخبگان خانه سرمایه شرکت میکنند، پکیج آموزش بورس این موسسه را به‌طور رایگان دریافت می‌نمایند. ۱۴۰ ساعت آموزش بورس در خصوص مطالب متنوعی مانند تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی، روانشناسی بازار و حتی ارز دیجیتال مانند بیت کوین در خانه سرمایه آموزش داده می‌شوند. برای رشد، کسب درآمد و موفقیت باید یاد بگیرید. یادگیری از طریق منابع دست‌اول و نابی مانند دوره نوین نخبگان خانه سرمایه را گامی بدانید که شما را به خواسته‌های‌تان نزدیک میکند.
پیشنهادات ۲۵ پژوهشگر مالی و اقتصادی برای کاهش مخاطرات بازار سهام
۲۵ پژوهشگر مالی و اقتصادی در نامه‌ای خطاب به دولت و بانک مرکزی، با اشاره به مخاطرات فعلی بازار سهام، ۵ اقدام فوری را جهت کنترل وضع جاری پیشنهاد دادند.
به گزارش خبرنگار مهر، ۲۵ پژوهشگر مالی و اقتصادی در نامه‌ای خطاب به دولت و بانک مرکزی، با اشاره به مخاطرات فعلی بورس، ۵ اقدام فوری را جهت کنترل وضع جاری پیشنهاد دادند.
متن کامل نامه که در اختیار خبرنگار مهر قرار گرفته، به این شرح است:
بازار بورس تهران از سال ۹۸ رشد پرشتابی به خود گرفت و به شکل بی‌سابقه‌ای بر سرعت رشد آن در سال ۹۹ افزوده شد. اکنون شاخص کل از سطح یک میلیون و ۷۰۰ فراتر رفته و فقط از ابتدای سال جدید در کمتر از چهار ماه تقریباً سه برابر شده است. ارزش بورس به تولید ناخالص ملی در حدود ۲۰۰ درصد، ارزش دلاری آن (بر اساس دلار ۲۰ هزار تومانی) معادل ۳۵۰ میلیارد دلار و نسبت تقریبی قیمت بر درآمد (p/e ) کل بازار به بیش از ۳۰ واحد رسیده است.
این سطح بی‌سابقه از رشد ارزش بورس و مبادلات مالی آن در حالی است که نتوانسته به رشد واقعی سرمایه‌گذاری و تشکیل سرمایه ثابت به شکل معنی‌داری کمک کند. مهمتر آنکه وضعیت فعلی بورس و ادامه آن به شدت بحران‌خیز و همراه با تخریب بیشتر وضعیت اقتصاد کلان خواهد بود. در نتیجۀ انتظارات شکل گرفته در بورس، تولید با سرمایه‌گذاری و تأمین مالیِ داخلی بیش از پیش تعطیل شده، بر نابرابری افزوده شده و بازار پول در معرض تخریب از مجرای افزایش سرعت گردش پول و تبدیل هرچه سریع‌تر شبه پول به پول قرار خواهد گرفت و حتی فشار درونزایی درآمد عالی و مطمئن در بورس برای خلق نقدینگی و پایه پولی مضاعف ایجاد خواهد کرد.
از منظر پولی، مسئله در اینجا بیش از اینکه مقدار کمّی نقدینگی و پول باشد، تغییر در انتظارات و در نتیجه تغییر سرعت گردش پول است. بنابراین علل اصلی را باید در زمینه‌های تغییر انتظارات دید، تا کمیت‌های پولی. پیامدِ ادامه روند فعلی بازار بورس افزایش بیشتر تورم و نرخ ارز خواهد بود. این نگاه که با هدایت نقدینگی به بورس از قدرت نقدینگی کاسته میشود، از اساس خطاست. نقدینگی قابلیت انتقال و خروج از نظام بانکی را ندارد. با تغییر انتظارات از مجرای بورس، بدون کاسته شدن از قدرت کمّیِ نقدینگی، سایر دارایی‌ها مانند ارز و مسکن دچار تغییر قیمت شده و در نهایت جهش قیمت در این بازارها خود را در بازار کالا و خدمات نیز نشان خواهد داد.
ادبیات شکل‌گیری حباب‌های قیمتی به ویژگی‌ای از کنش سرمایه‌گذاران توجه دارد که در آن سرمایه‌گذار به جای توجه به داده‌های بنیادی یک سهم، بر اساس روند گذشته قیمتی، چشم انداز آتی خود از بازار را شکل میدهد. چنین رفتار و انتظاراتی بیش از آنکه فردی باشد، مبتنی بر کنش‌های جمعی و گله‌ای و شکل‌گیری اطمینان خود-برآورنده از یک روند ادامه‌دارِ افزایش قیمت است.
احتمال شکل‌گیری چنین رفتاری همواره وجود داشته و در تجربیات سایر کشورها نیز قابل مطالعه است. امّا اگر مجموعه بدنه سیاستگذاری به طور پیاپی این پیام را مخابره کند که بورس به شکل استثنایی و ویژه مشمول حمایت و پشتیبانی آن است، عملاً این تصوّر بوجود خواهد آمد که حاکمیت نقشه «بیمه‌گر کلان» بورس را بعهده گرفته و اجازه سقوط آن را با به‌کارگیری انواع ابزارها نخواهد داد. متأسفانه، بخصوص بعد از اصلاح چند هفته‌ای بورس از اواخر اردیبهشت ماه، از سوی مسئولین مختلف و حتی افرادی مرتبط با سطح عالی حاکمیت چنین پیامی مکرراً به کنشگران بازار مخابره شده است. هم باور عمومی به چنین پیامی به شدت خطرناک است و هم در صورت سقوط بورس استفاده از ابزارهای پولی و بانکی برای جلوگیری از آن.
امروز در نقطه‌ای قرار گرفته‌ایم که رهایی از آن بدون هزینه نخواهد بود. مدیریت انتظارات بازار امری سهل و در دسترس نیست. با این حال ضروری است هرچه زودتر اقداماتی اتخاذ شود؛ هرچند که شاید امروز هم برای اثربخشی این اقدامات دیر شده باشد. تسریع در اتخاذ تصمیمات لازم به معنای هزینه‌های کمتر و تأخیر در آن می‌تواند همراه با هزینه‌های به مراتب بیشتری باشد.
جدا از اقدامات لازم در چشم‌انداز بلند مدت، لازم است دولت و بانک مرکزی برای کنترل وضع جاری دست کم به شکل فوری اقدامات زیر را فعال کنند:
۱. عرضه بدون تعلل دارایی‌های بورسی دولت: یکی از فوری‌ترین اقدامات و مؤثرترین ابزارهایی که میتوان با آن وضعیت فعلی را تحت کنترل درآورد، فروش بدون تعلل دارایی‌های دولت در بورس است. هم اکنون ارزش سهام مستقیم دولت در شرکت‌های بورسی بالغ بر ۳۵۰ الی ۴۰۰ هزار میلیارد تومان برآورد میشود. واگذاری تنها یک سوم از این دارایی‌ها (با تاکید بر شرکت‌های همراه با صورت‌های مالی شفاف و حائز شرایط واگذاری) علاوه بر اینکه حجم دارایی‌های قابل معامله در بورس را افزایش داده و روند هیجانی بازار را کنترل میکند، بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان از کسری بودجه دولت را پوشش میدهد. در این زمینه پیشنهاد میشود دستور العمل مربوطه سریعاً ابلاغ شده و وزارت اقتصاد موظف شود تا زمان مشخصی از سال جاری نسبت به فروش این میزان از دارایی تعهد داده و میزان عرضه روزانه با نظر شورای عالی بورس انجام شود.
۲. افزایش نرخ سود بازار بین بانکی و سپرده‌های بانکی توسط بانک مرکزی: با اینکه آمار هنوز منتشر نشده، روشن است که در ماههای اخیر سرعت تبدیل شبه پول به پول و رشد پول همراه با رشد کم‌سابقه‌ای بوده است. درست است که بیماری نظام بانکی قبلاً تا حد زیادی از قدرت هدف‌گذاری نرخ سود به عنوان یک ابزار مؤثر سیاستی کاسته است، اما رسیدن نرخ بازار بین بانکی به محدوده ۱۰ تا ۱۵ درصد در وضعیت فعلی مخاطره آمیز است. افزایش نرخ سپرده و نرخ سود کوتاه‌مدت سریع‌ترین عامل برای بازگرداندن تعادل به بازارهای مالی است. توصیه میشود با توجه به هدف‌گذاری تورمی اعلام شده، نرخ بازار بین بانکی در محدود ۲۰ درصد قرار گرفته و نرخ سپرده‌ها نیز به شکل متناسب افزایش یابد. روشن است که در صورت کاستی در بازار اوراق، بانک مرکزی می‌تواند به سرعت از طریق سپرده‌گذاری بانک‌ها نزد بانک مرکزی این هدف‌گذاری را محقق کند.
۳. شتاب‌دهی به عرضه‌های اولیه شرکتها و افزایش درصد شناوری: بعد از عرضه سهام‌های دولتی، عرضه اولیه شرکت‌های متقاضی باید تسریع شود. به تعویق انداختن عرضه‌های اولیه از ترس اصلاح بازار صرفاً باعث تأخیر در هزینه‌های وضعیت فعلی بورس و بزرگ‌تر شدن ابعاد بحران خواهد بود. همچنین درصد شناوری بر اساس قوانین موجود می‌تواند به سرعت افزایش پیدا کند و در گام بعد با اصلاح قوانین سهامداران عمده موظف شوند هرچه سریع‌تر درصد شناوری سهام مربوطه را افزایش دهند.
۴. توقف هر نوع پیام‌دهی سیاستگذاری در معنای بیمه‌گریِ کلان بورس: اشاره شد که شکل‌گیری یک تصور جمعی از عدم امکان سقوط و ریزش بورس با حمایت دولت تا چه حد می‌تواند خسارت بار باشد. هر چه دیرتر این شیوه اطلاع رسانی اصلاح شود، هزینه‌های تداوم روند فعلی بورس درآمد عالی و مطمئن در بورس بزرگ‌تر خواهد بود.
۵. کنترل مؤثر در نظارت بانکی برای جلوگیری از تزریق اعتبارات جدید بانکی به بازار بورس و جلوگیری از رشد بیش از حد نقدینگی: بانک مرکزی باید با فعال کردن سازوکارهای مؤثر نظارتی، از وام‌دهی مستقیم و غیر مستقیم بانک‌ها برای خرید سهام جلوگیری کند. همچنین توصیه میشود در کنار سایر ابزارهای نظارتی، بانک مرکزی کنترل مقداری ترازنامه‌های بانکی را در دستور کار خود قرار دهد به نحوی که افزایش کل ترازنامه نظام بانکی در سال جاری بیش از ۳۰ درصد نشود.
تیرداد احمدی دکتری مالی- مدرس دانشگاه
صادق الحسینی- عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات معاصر
علیرضا توکلی کاشی- معاون توسعه کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران
مهدی حیدری دکتری مالی- عضو هیأت علمی دانشگاه خاتم
محمدداوود الحسینی - دکتری اقتصاد از دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا
عباس دادجوی توکلی -دکتری اقتصاد-مدرس دانشگاه
حسین درودیان - دکتری اقتصاد- مدرس دانشگاه تهران
میثم رادپور- دانشجوی دکتری بانکداری - مدرس دانشگاه
علی روحانی- دکتری اقتصاد- معاون دفتر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس
علی سرزعیم - دکتری اقتصاد-عضو هیأت علمی دانشگاه علامه
جواد سنگنیان - پژوهشگر اقتصادی- فعال بازار سرمایه
مجید شاکری- دکتری مالی - مدرس دانشگاه
امیر کرمانی- دکتری اقتصاد- دانشیار دانشگاه برکلی
بهرنگ کمالی- دکتری اقتصاد-عضو هیأت علمی دانشگاه خاتم
علیرضا کمالیان- دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه اصفهان
سپهر عبدالله پور- پژوهشگر اقتصادی
علی مدنی زاده- دکتری اقتصاد- عضو هیأت علمی دانشگاه شریف
علی مروی- دکتری اقتصاد-عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی
محمد مروتی- دکتری اقتصاد-عضو هیأت علمی دانشگاه خاتم
مهدی محسنی- دکتری اقتصاد-عضو هیأت علمی دانشگاه تگزاس A&M
علی مختاری- پژوهشگر اقتصادی در دانشگاه لوگانو سوئیس
محمد ناطقی- پژوهشگر اقتصادی
علی نصیری- دکتری اقتصاد-هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی
محسن یزدان پناه- محقق دکتری مطالعات توسعه دانشگاه اراسموس هلند
سرمایه گذاری در بورس مطمئن است؟
کشور ما همچون بسیاری از کشور های دنیا این روزها در حین مبارزه با کرونا در بی سابقه ترین وضعیت بحران اقتصادی خود در تاریخ به سر میبرد به طوریکه در روز های کنونی با GDP منفی در اقتصاد کشور روبرو هستیم به عبارت دیگر کیک اقتصاد کشور روز به روز در حال کوچکتر شدن است. بنابراین این روز ها این سوال ذهن اکثریت مردم جامعه را درگیر خود کرده است که :
با نقدینگی سرگردان خود چه کنیم؟
وقتی سود حاصل از سپرده های بانکی از نرخ تورم کشور پایین تر میشود بدین معنیست که دیگر قراردادن پول در بانک گزینه مطلوب برای سرمایه گذاری نیست و وقتی هم که بانک ها نتوانند وظیفه رشد اقتصاد را در سرمایه گذاری ایفا کنند میبایست به دنبال راه جایگزین برای سرمایه گذاری بگردیم راهی که همزمان بتوان نشانه آنرا در رشد صنعت هم دید.
برخی از گزینه های موجود برای کسب سود از ثروت عبارتند از: خرید ملک ، ارز ، سکه ، طلا ، خودرو و لوازم خانگی که این موارد جز برای تضمین رشد ثروت شخصی نمیتواند به رشد اقتصاد کشور کمکی کند و سودی برای عموم مردم کشور به دنبال نخواهد داشت.
در همین حین درآمد عالی و مطمئن در بورس به ناگهان از فروردین ۱۳۹۹ یک گزینه قدیمی که تابحال از دید عموم مردم مغفول مانده بود از پشت پرده خارج میشود و رخ مینماید: بورس!
اما این اتفاق به همین سادگی هم رخ نداده است بلکه طی سال های اخیر سلسله تصمیمات حکومتی با ورود بخش هایی از سهام خصولتی ها به بورس منجر به افزایش خیره کننده شاخص سهام برخی صنایع درگیر در بورس گشت تا منجر شود امروز وسوسه ورود به بورس دامن اکثریت جامعه را بگیرد.
در این شرایط اغلب مردم ترجیح داده اند تا به جای سپرده گذاری در بانک به دنبال دریافت سود بیشتر وارد بورس شوند اما سوال اساسی اینجاست که در حال حاضر سرمایه گذاری در بورس کشور تا چه اندازه مطمئن و بدون ریسک است؟
تاریخچه ورود بانک ها به صنعت ساختمان سازی
ابتدا لازم است نگاهی به گذشته قبل از بورس بیاندازیم. در آن زمان بانک ها وظیفه اصلی گردش اقتصادی را به منزله تضمین گردش و سودآوری صنعت و به طبع آن اشتغال زایی در کشور را بر عهده داشتند. بانک ها زیر نظر بانک مرکزی میتوانستند تا ۱۰ برابر موجودی واقعی اشان به صنعت وام بپردازند(با فرض اعتماد به آینده کسب و کار ها) تا از سود حاصل از تولید در صنعت، بهره پولی که از سپرده گزاران حقیقی اشان دریافت کرده اند را بپردازند. اما به تدریج بانک ها همزمان با تحریم های خارجی و رکود نسبی صنعت، دریافتند که نمیتوانند تنها به بهره ای که از وام دادن به صنایع میگرفتند دل خوش کنند و کم کم با روبرو شدن با افزایش اضطراب عمومی جامعه جهت برداشت یکدفعه ای سپرده ها از بانک ها آنها نیز تصمیم گرفتند از وظیفه اصلی اشان فاصله و خود مستقیم وارد صنعت شوند و چه جایی جذاب تر از صنعت ساختمان سازی!
هم منافع شدن تدریجی بانک ها با انبوه سازان ساختمان سازی خود منجر به ایجاد مشکلات بعدی شد چراکه وقتی بانک ها با کمبود سود حاصل برای بازپرداخت وام ها روبرو شدند تصمیم به اخذ آن از سوی مردم خریدار ملک گرفتند که خود منجر به افزایش قیمت زمین برای جبران کاهش سودی بود که وام گیرنده یعنی بانک میبایست به بانک بدهد! (برای کسب اطلاعات بیشتر رجوع شود به این ویدئو)
از طرفی با بالا رفتن تورم دیگر برای مردم نمیصرفید که سپرده هایشان را در بانک ها با نرخ بهره ای کمتر از نرخ افزایش تورم نگه داری کنند. بنابراین در شرایطی که بانک ها به تدریج به حالت ورشکستگی نزدیک میشدند با جهت دهی دولتی، مردم به سمت بازار نسبتا جدید و هیجان آوری هدایت شدند به نام بورس.
آیا سرمایه گذاری در بورس مطمئن است؟
ابتدا لازم است تعریفی از سرمایه داری داشته باشیم: سرمایه داری با جمع آوری ثروت متفاوت است ، سرمایه دار کسیست که از گردش مال خود در تولید برای دریافت سود بیشتر استفاده میکند اما ثروتمند تنها به جمع آوری ثروت صرفا به افزایش ذاتی نرخ ثروت فعلی خود رو می آورد و کاری به جامعه پیرامون خود ندارد. از این رو افرادی که ارز ، سکه ، طلا ، ملک ، خودرو میخرند نقشی در نظام سرمایه داری کشور ندارند و تنها به ثروت اندوزی خود می اندیشند.
در گذشته مردم به نظام سرمایه داری به دید بازی صفر-صفر مینگریستند به طوری که اگر فرد سرمایه دار به سود برسد به این معنی مینگریستند که لزوما فردی فقیر ، فقیر تر شده است. اما امروز آیا من میتوانم ثروتمند تر بشوم و شما هم سود کنید؟
فلسفه اصلی نظام سرمایه داری همانطور که آدام اسمیت (پدر اقتصاد مدرن) در سال ۱۷۷۶ در کتاب ثروت ملل خود آورده است تعریف بازی برد-بردیست که در آن با افزایش سود سرمایه گذار هم اشتغال زایی ایجاد میشود و هم این خود انگیزه دوباره برای سرمایه گذاری مجدد وی میشود.ما نیز در اسلام همانطور که دکتر شریعتی در کتاب “ابوذر: خداپرست سوسیالیست” تفسیر میکند همچین نگرشی به سرمایه داری خداپرستانه داریم.
اگر بخش خصوصی خود مستقیما سرمایه خود را به کار تبدیل کند شاهد اشتغال زایی خواهیم بود بنابراین مستقیم نقدینگی سرمایه دار تبدیل به افزایش ثروت عمومی جامعه خواهد شد و در نهایت این منجر به افزایش سود هم خود فرد و هم تمام مردم شاغل در صنعتی که فرد در آن مشغول به فعالیت است میشود.
در شرایط امید به آینده، کسب و کار های خصوصی میتوانند با سرمایه گذاری فردی و گروهی منجر به هم اشتغال زایی و هم بالا بردن سود جمعی جامعه پیرامون خود در صنعت مربوطه شوند ، حال وقتی تک تک افراد جامعه تصمیم بگیرند که سرمایه خود را در بورس بگذارند چه اتفاقی بر سر صنعت خواهد افتاد؟
مردم با سپردن سرمایه های خود به بورس به این امید هستند که به رشد صنایعی که در بورس سهام آنها را خریداری کرده اند کمک کنند تا این رشد منجر به سود ده شدن آن صنعت خاص شود و در مقابل با افزایش سهام خریدرای شده آنها نیز دارای سود بیشتر شوند. تا اینجای کار همه چی ظاهرا درست و بی نقص است یعنی بورس جایگزین عالی برای بانک های ورشکسته خواهد بود و مردمی هم که سرمایه گذاری در بورس میکنند به سود های به مراتب بالا تری از بانک دست خواهند یافت، اما هنوز یک مشکل اساسی پابرجاست:
وقتی در بانک سپرده میگذارید کاری به سود ده بودن یا ضرر ده شدن پروژه هایی که بانک به آنها وام میدهد یا خود در آنها سرمایه گذاری میکند ندارید بنابراین چه سود کند چه ضرر شما همان درصد سود سپرده اتان را سر وقت میبایست دریافت کنید (مگر آنکه به موسسات مالی اعتباری فاقد مجوزات لارم سپرده داده باشید که در این حالت بانک مرکزی راحت ترین گزینه را انتخاب میکند و میگوید این موسسات بدون مجوز بوده اند!)
ظاهرا تنها راه جایگزین این است که در جایی مثل بورس با قبول شرایط سود و زیان ده بودن آن با اختیار خودتان وارد شوید یعنی میپذیرید که با این شرایط زمانی ممکن است به سود خوب برسید و زمانی هم میبایست منتظر ضرر زیان هم باشید! خوب خودتان انتخاب کرده اید دیگر مگر غیر از این است؟!
تمام پیش فرض های مقبولیت ما برای ورود به بورس اینست که سپرده هایی که در آن درآمد عالی و مطمئن در بورس قرار میدهیم مستقیم وارد خود صنایع شود یعنی بدون دخالت افراد حقیقی و با حذف فساد، در آمد جدید مستقیما در تولید خرج شود تا به سود برسد و این سود به بالا رفتن سهام و سود سهام داران بیانجامد بنابراین میبایست سیاست دولت هم از این معامله خارج شود چراکه هر کجا سیاست در امور بازار دخالت کند منافع سیاسی باعث میشود که سرمایه گذاری های غیر عاقلانه صورت بگیرد که کند شدن چرخ های رشد را به دنبال دارد. بنابراین عاقلانه ترین سیاست اقتصادی این است که سیاست را از اقتصاد جدا نگه داریم و مقررات حکومتی را به حداقل برسانیم و اجازه دهیم نیروهای بازار آزاد راه خود را برود و حکومت کمترین مداخله را در اقتصاد داشته باشد و به قول آیین ذن بهترین کاری که بایست حکومت بکند اینست که هیچ کاری نکند!
وظیفه نظام های سیاسی است که اعتماد را با وضع مجازات قانونی علیه تقلب مصون نگه دارد و برای اعمال قانون نیروی پلیس و دادگاه و زندان ایجاد کند و از نهاد قوه قضاییه حمایت کند. اما وقتی خود حکومت نتواند از عهده وظایفش بر بیاید به تدریج اعتماد ها سلب میشود و رکود اقتصادی حاکم میشود و حباب بورس میترکد!
بنابراین سوال اصلی اینجاست آیا با مشاهده به کارنامه اخیر میتوان به تاریخچه فساد زدایی در حکومت اعتماد داشت یا خیر؟ بنابراین پاسخ به این سوال همان جواب این سوال ماست که آیا میتوان به سرمایه گذاری در بورس مطمئن باشیم یا خیر؟
اگر سرمایه گذاری در بورس در مسیر درست خود قرار نگیرد مشکلات بیکاری در جامعه چند برابر میشود چراکه در این حالت سرمایه داران کشور سرمایه خود را قبلا از کارهای شخصی خود خارج و به داخل چرخه بورس وارد کرده اند که این خود منجر به قطع اشتغال زایی گذشته این قبیل افراد و شرکت ها شده است بنابراین با سیاست فعلی برد و باخت اقتصاد کشور فقط منوط به یک چیز شده است آنهم اینکه شاخص بورس هر روز افزایش یابد. درس های نهفته در حباب میسی سیپی در سال ۱۷۱۹ که بعد منجر به انقلاب ۱۷۸۹ فرانسه شده است همین بود و حباب مسکن آمریکا در سال ۲۰۰۸ و بحران اقتصادی بعد آن و سایر درس های مشابه در تاریخ به ما این نگرانی را یادآور میشود که آیا به واقع نبایست نگران حباب کنونی بورس کشور باشیم؟
اگر آزمون و خطای کنونی در بورس ایران قبل از ترکیدن حباب از پس برآوردن انتظارات بر نیایند، دوران به مراتب سخت تری در پیش رو خواهیم داشت.
آینده سرمایه گذاری در استارتاپ ها:
در عصر مدرن انسان ها توافق کردند تا کالاهای خیالی را با اعتبار جایگزین کنند تا حال را به بهای آینده بنا کنیم. اعتبار بر این فرض مهم استوار است که منابع آینده ما قطعا بسیار بیشتر از منابع امروز ماست بنابراین اگر بتوانیم با درآمد آینده در زمان حال چیز هارو بسازیم انبوهی از فرصت های جدید و شگفت انگیز را فراهم خواهیم آورد.
در این شرایط میبایست مردم با اعتماد به آینده در کنار سرمایه گذاری در بورس به سرمایه گذاری بر روی استارتاپ ها که در قرن بیست و یکم و در دوران پسا کرونا آینده مشاغل به آن اختصاص دارد نیز رو آورند تا هم به اشتغال زایی بیشتر کمک کنند و هم سود آنها به سود صنعتی تبدیل شود که خود آنها مستقیم در آن ذینفع هستند.
تنها در حالتیکه من امروز در این شرایط بتوانم ۸۰۸ را با جذب سرمایه سود ده نگه دارم میتوانم امیدوار به افزایش سرمایه گذاری بعدی خود در ۸۰۸ باشم چراکه این امر منجر به افزایش ثروت همکاران من در صنعت ساختمان به صورت مستقیم و غیر مستقیم میشود که به طبع آن افزایش درآمد بعدی من را هم از همین صنعت تضمین خواهد کرد.
چنانچه مایل به دریافت اطلاعات بیشتر در این خصوص هستید میتوانیم از طریق آیدی تلگرامی مستقیم من به نشانی @mojtaba808 با هم در ارتباط باشیم.
جزئیاتی جالب از سفر ایرانی‌ها در امسال
در سال گذشته، ٣٠ درصد از خانوارهای کشور، یعنی حدود هفت میلیون و ٨٠٠ خانوار حداقل یک سفر داشته و ٢٤ میلیون و ٦٨٧ هزار سفر در این بازه زمانی انجام شده است.
نتایج طرح آمارگیری از گردشگران ملی در سال ١٤٠٠ (در شرایط کرونایی) نشان میدهد: در سال گذشته، ٣٠ درصد از خانوارهای کشور، یعنی حدود هفت میلیون و ٨٠٠ خانوار حداقل یک سفر داشته و ٢٤ میلیون و ٦٨٧ هزار سفر در این بازه زمانی انجام شده است.
در این طرح با مراجعه به خانوارهای نمونه، اطلاعاتی در مورد ویژگی‌های سفر از جمله تعداد سفر، نوع سفر( با اقامت شبانه و بدون اقامت شبانه)، هدف اصلی سفر، شیوه سفر، نوع اقامتگاه گردشگران، نوع وسیله نقلیه مورد استفاده، تعداد شب اقامت و هزینه‌های سفر و همچنین اطلاعاتی در مورد ویژگی‌های اجتماعی اعضای خانوار مانند سن، جنس، وضع سواد و وضع اشتغال جمع‌آوری میشود.
تعداد سفرهای داخلی در سال گذشته، ٢٤ میلیون و ٦٣٩ هزار سفر بوده که ٤٢ درصد از آن، با اقامت شبانه و ٥٨درصد بدون اقامت شبانه بوده است.
پنج استان خراسان رضوی، مازندران، تهران، فارس و اصفهان مقصد بیشترین سفرهای با اقامت شبانه و پنج استان مازندران، اصفهان، تهران، فارس، گیلان مقصد بیشترین سفرهای بدون اقامت شبانه در سال١٤٠٠ بوده‌اند.
بیشتر سفرهای با اقامت شبانه در سال گذشته با هدف دیدار دوستان و بستگان (٦٥ درصد)، گردش و تفریح (١٦ درصد) و درمان (١٠ درصد) انجام پذیرفته و بیشتر سفرهای بدون اقامت شبانه در سال ١٤٠٠، با هدف دیدار دوستان و بستگان (٣١درصد)، درمان (٢٤ درصد) و گردش و تفریح (٢٠ درصد) انجام شده است.
اقامتگاه اصلی مورد استفاده در سفرهای داخلی با اقامت شبانه خانوارها در سال گذشته، خانه بستگان و آشنایان با ٧٦ درصد، ویلا و آپارتمان شخصی با ١٢ درصد، ویلا و آپارتمان اجاره ای با شش درصد، اقامتگاه عمومی با سه درصد، سایر اقامتگاه‌ها دو درصد و چادر و کمپ شخصی و اقامتگاه سازمانی هر کدام با یک درصد بوده است.
طرح آمارگیری از گردشگران ملی یکی از طرح‌های مرکز آمار ایران است که با هدف تهیه آمار و اطلاعات مربوط به سفرهای گردشگری خانوارهای کشور، برای بررسی‌های اقتصادی و تصمیم‌گیری مدیران و برنامه‌ریزان در حوزه گردشگری، توسط آن مرکز به اجرا در می‌آید.
دیدگاه شما