تقسیم بندی بر اساس نحوه سرمایه گذاری

بررسی رابطه بین رشد سود و بازده سهام با استفاده از مدل سود باقی مانده در بورس اوراق بهادار تهران

موضوع اصلی این پژوهش بررسی رابطه بین رشد سود و بازده سهام با استفاده از مدل سود باقی مانده در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این پژوهش از مدل سود باقی ‌مانده برای تفکیک رشد سود به رشد سرمایه به کار رفته و رشد سود باقی ‌مانده و بررسی رابطه آن‌ها با بازده جاری و آتی سهام استفاده شده است. اطلاعات مورد نیاز برای دوره زمانی 1383 تا 1390 جمع آوری و برای آزمون فرضیه‌ها از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد بین رشد سود باقی مانده و بازده جاری سهام رابطه مثبت و معنی‌دار و بین رشد سرمایه به کار رفته و بازده جاری سهام رابطه منفی و معنی‌داری وجود دارد، همچنین بین رشد سود باقی‌مانده و بازده آتی سهام رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد و بین رشد سرمایه به کار رفته و بازده آتی سهام رابطه معنی‌داری وجود ندارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Relationship between Earning Growth and Stock Returns by Using Residual Income in Tehran Stock Exchange (TSE)

نویسندگان [English]

• B Shamszadeh 1
• M Sadeghifar 2
• B Almasi 3

1 Assistant Professor of Accounting Bu-Ali Sina University, Hamadan, Iran

2 Assistant Professor of Statistics, Bu-Ali Sina University, Hamadan, Iran

3 Master of Accounting, Hamadan Branch, Islamic Azad University, Hamadan, Iran

چکیده [English]

The main objective of this study is to explore the relationship between earnings growth and stock returns using the residual income (RI) model in companies listed on the Tehran Stock Exchange. We use residual income (RI) for decomposing earnings growth into growth in RI and growth in invested capital in order to explain its relationship with current and future stock returns. Data were collected for the period 2004 to 2011 from TSE. We use Pearson correlation coefficient to test our hypotheses. The results show, significant positive relationship between growth in RI and current stock returns and significant negative relationship between growth in invested capital and current stock returns. Also, there is a significant positive relationship between growth in RI and future stock returns, and there is no relationship between growth in invested capital and future returns.

کلیدواژه‌ها [English]

• Earnings growth
• Residual income
• Stock Returns

اصل مقاله

مدت طولانی بود که هم به لحاظ نظری و هم به لحاظ تجربی، سود و رشد سود به عنوان تبیین کننده‌های اصلی بازده سهام تلقی می‌شدند [21]. سود حسابداری از جمله برترین شاخص‌های اندازه‌گیری فعالیت‌های یک واحد اقتصادی است [3]. منطق ارتباط سود حسابداری و بازده سهام در سال 1968 توسط بال و براون ارائه شده است [15]. در سال 1992 تئوری، مفاهیم و متغیرهای ضروری برای ارزیابی همبستگی بین سود حسابداری و بازده سهام در یک دوره بلند مدت از سوی ایستون، هریس و اولسون پایه گذاری شد [22].

اما ایراد سود حسابداری به عنوان تبیین کننده بازده سهام این است که در این معیار ارزیابی، تنها به کمیّت سود توجه می‌شود، در حالی‌که برای تعیین ارزش واقعی شرکت باید به کیفیت سود نیز توجه کرد [9]. به این معنا که سود با چه میزان سرمایه گذاری به دست آمده؟ هزینه سرمایه چقدر بوده است؟ آیا همین که شرکت نسبت به سال قبل توانسته باشد سود بیشتری کسب کند کافی است؟ مطمئناً این طور نخواهد بود چرا که این سؤال پیش می‌آید که این میزان سود در ازای چه میزان سرمایه به دست آمده است؟ بنابراین سود حسابداری به تنهایی معیار مناسبی برای ارزیابی بازده سهام نیست زیرا در محاسبه آن هزینه سرمایه در نظر گرفته نمی‌شود.

در این پژوهش، از مفهوم سود باقی مانده برای تفکیک رشد سود به رشد سود باقی‌مانده، رشد سرمایه به کار رفته و اجزای دیگر استفاده شده است.

با استفاده از این تفکیک پرسش‌هایی مطرح می‌شود؛ اول اینکه آیا می‌توان تغییرات بازده سهام را با استفاده از این تفکیک، بهتر تشریح کرد؟ دوم اینکه، آیا رشد سود باقی ‌مانده و سایر اجزای رشد سود ارتباط متفاوتی با بازده دارند؟ سوم اینکه، آیا رشد سود باقی‌ مانده و رشد سرمایه به کار رفته بازده آتی سهام را پیش‌بینی می‌کند؟

مبانی نظری

این موضوع که شرکت باید سودی بیش از هزینه سرمایه به کار رفته ایجاد کند، از مدت‌ها قبل مورد توجه اقتصاددانان بوده است [17]. سال‌ها پیش اقتصاددانان معروفی از جمله آلفرد مارشال عقیده داشتند که شرکت‌ها برای ایجاد ارزش، باید سودی بیش از هزینه سرمایه به کار رفته ایجاد کنند [19].

پیتر دراکر می‌گوید: «تا زمانی‌که یک شرکت سودی بیش از هزینه سرمایه ایجاد نکند دارای زیان است» [19]. در قرن بیستم این مفهوم با عناوین متفاوتی از جمله سود باقی‌مانده[1] تعریف شد [8].

سود تقسیم بندی بر اساس نحوه سرمایه گذاری باقی مانده عبارت است از: سود عملیاتی پس از کسر مالیات، منهای هزینه سرمایه به کار رفته.

این مدل با مفهوم با ارزش افزوده اقتصادی (EVA) تفاوت دارد. در مدل ارزش افزوده اقتصادی بایستی تعدیلاتی مانند: هزینه مطالبات مشکوک‌الوصول، هزینه مزایای پایان خدمت کارکنان، هزینه‌های تبلیغات، بازاریابی، آموزش، تحقیق و توسعه و اجاره، هزینه‌های معوق و. در سود عملیات پس از کسر مالیات و کل سرمایه به کار گرفته شده صورت گیرد که این تعدیلات، اصل محافظه‌کاری و رعایت یکنواختی در اجرای اصول پذیرفته شده حسابداری را نقض خواهد کرد و هم‌چنین قضاوت‌های شخصی را بالا می‌برد و فرآیند جمع‌آوری اطلاعات برای محاسبه ارزش ذاتی شرکت را نیز طولانی می‌کند [8].

در محاسبه سود حسابداری، تنها هزینه تأمین مالی از طریق بدهی منظور می‌شود و مدیران وجوه فراهم شده توسط سهامداران را بدون هزینه فرض می‌کنند اما در مفهوم سود باقی‌مانده، هزینه تأمین مالی از طریق صاحبان سهام نیز منظور می‌شود. معیار سود باقی‌ مانده شرایطی را فراهم می‌کند تا با در نظر گرفتن هزینه سرمایه به کار رفته، هم هزینه بدهی و هم هزینه حقوق صاحبان سهام، سود حسابداری را به سود اقتصادی تبدیل کرده و به این صورت عملکرد واقعی شرکت را بررسی و ارزیابی کرد.

بنابراین از آنجا که بازده سهام تابعی از رشد سود اقتصادی است، استفاده از یک شاخص اندازه‌گیری بهتر و مناسب‌تر می‌تواند توانایی بهتری برای تبیین بازده سهام داشته باشد. مدل سود باقی‌ مانده یک معیار اقتصادی مناسب برای سهام داران است [13].

به نظر می‌رسد سود باقی مانده شروع خوبی برای اصلاح روابط تجربی بین رشد سود حسابداری و بازده سهام باشد. محققین حسابداری مدت‌هاست که سود حسابداری را به عنوان معیار ناقص سودآوری شرکت از دیدگاه سهام‌داران مورد انتقاد قرار داده‌اند زیرا سود حسابداری هزینه فرصت سرمایه به کار رفته را منعکس نمی‌کند [14]. این محققین سود باقی ‌مانده را نماینده بهتری برای سودهای اقتصادی می‌دانند زیرا که هزینه سرمایه به کار گرفته شده را لحاظ می‌کند. آنتونی (1973)، استفاده از سود باقی ‌مانده برای تجزیه و تحلیل سودآوری شرکت را حمایت می‌کند. او اعتقاد دارد که «جامعه مالی بهتر می‌تواند نتایج عملکرد شرکت را قضاوت کند، اگر گزارش‌های شرکت با شناخت هزینه سرمایه تجزیه و تحلیل شود» [13].

سود باقی مانده (Residual Income)

مدل سود باقی‌ مانده یکی از معمول‌ترین ابزارهایی است که برای ارزشیابی سهام و عملکرد شرکت استفاده می‌شود. این مفهوم در دهه 1920 توسط شرکت جنرال موتور و در دهه 1950 توسط شرکت جنرال الکتریک استفاده تقسیم بندی بر اساس نحوه سرمایه گذاری تقسیم بندی بر اساس نحوه سرمایه گذاری شد و از چهار دهه قبل در متون حسابداری مدیریت قرار داده شده است.

علی‌رغم این که مدل سود باقی مانده قابلیت‌ها و کارایی لازم جهت استفاده را دارد اما در عمل تا سال‌ها، کمتر مورد استفاده قرار می‌گرفت اما در چند سال اخیر توجه انجمن‌های علمی را بیشتر به خود جلب نموده است. این مدل چارچوبی را در اختیار حسابداران قرار می‌دهد تا عملکرد شرکت را در شرایط حسابداری تعهدی تجزیه و تحلیل کنند [7].

سود باقی مانده یک معیار مناسب برای اندازه‌گیری عملکرد شرکت‌ها و تصمیم‌گیری‌های مدیریت است [14] و همچنین یک معیار اندازه‌گیری مناسب برای گزارشگری مالی است [13].

سود باقی مانده بر مدیریت ترازنامه تأکید دارد. مدیریت نادرست ترازنامه سبب افزایش غیر ضروری دارایی و در نتیجه افزایش سرمایه و زیاد شدن هزینه سرمایه می‌شود. این بدان معنی است که شرکت‌ها برای افزایش سرمایه باید به هزینه سرمایه نیز توجه کنند و مثلاً با یک استقراض غیرضروری هزینه زیادی را در مقابل سودی که از آن منابع کسب می‌کنند، متحمل نشوند.

سود باقی مانده عبارت است از سود عملیاتی پس از کسر مالیات منهای هزینه سرمایه. برای محاسبه سود عملیاتی پس از کسر مالیات (NOPAT) صرفه‌جویی مالیاتی ناشی از هزینه‌های تأمین مالی از سود کسر می‌گردد [14]. ما در این جا به سود قبل از کسر بهره و بعد از مالیات نیاز داریم چرا که اگر هزینه بهره در محاسبه سود باقی مانده اضافه نشود موجب اندازه گیری مضاعف هزینه بهره می‌شود ولی از آن جایی که هزینه بهره یک هزینه قابل قبول مالیاتی است صرفه‌جویی ناشی از آن را لحاظ می‌کنیم.

در مدل بالا سود باقی مانده سال جاری؛ سود خالص سال جاری؛ هزینه بهره سال جاری؛ میانگین موزون هزینه سرمایه و سرمایه به کار رفته در سال گذشته است که شامل مجموع سهام عادی و تمام بدهی‌های بهره‌دار شرکت می‌باشد.

میانگین موزون هزینه سرمایه (WACC[2])

هزینه تأمین سرمایه برابر است با هزینه فرصت سرمایه برای تأمین کنندگان سرمایه؛ به بیان دیگر تأمین‌کنندگان سرمایه، سرمایه خود را در اختیار شرکت قرار نمی‌دهند مگر این که به اندازه هزینه فرصت خود، بازده کسب نمایند.

منظور از هزینه سرمایه، هزینه تأمین مالی شرکت برای انجام سرمایه‌گذاری یا تأمین سرمایه در گردش است که از دو بخش تشکیل شده است: یک بخش هزینه تأمین مالی از محل بدهی بلند مدت با بهره و بخش دیگر هزینه تأمین مالی از محل حقوق صاحبان سهام است. هر یک از این راه‌ها هزینه خاص خود را دارد. رایج‌ترین راه برای محاسبه هزینه سرمایه، محاسبه هزینه تأمین سرمایه از هر یک از روش‌های ممکن (انتشار سهام عادی یا ممتاز و انتشار اوراق قرضه یا دریافت وام) و محاسبه میانگین موزون این اعداد است.

به همین دلیل این عدد را میانگین موزون هزینه سرمایه (WACC) می‌نامند [1].

رابطه بین سود و بازده سهام با استفاده از مدل سود باقی مانده

بالاچاندران و موهان رام در سال 2012 رابطه بین رشد سود و بازده سهام (R) را به شکل رابطه (1) بیان کردند [14]:

حال با استفاده از مدل سود باقی‌مانده رشد سود را تفکیک می‌کنیم که روش انجام کار به شرح زیر است:

سود باقی مانده (RI) سال جاری برابر است با:

به‌طور مشابه (RI) دوره قبل برابر است با:

با کسر کردن معادله (3) از معادله (2) تغییرات RI را می‌توان به صورت زیر بیان کرد:

به‌منظور ساده کردن مدل، متغیر را به معادله (4) اضافه و مجدداً کسر می‌کنیم:

بهترین و پرسودترین صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت کدام است؟

صندوق درآمد ثابت یکی از بهترین سرمایه گذاری ها برای کاهش ریسک سرمایه و افزایش سود آن نسبت به سپرده‌های بانکی معمول است که به تازگی مورد توجه و استقبال مردم قرار گرفته است.

در این مقاله صندوق‌های درآمد ثابت را شناخته، سود و ریسک محتمل این صندوق‌ها را بررسی می‌کنیم.

بهترین صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت

صندوق‌های سرمایه گذاری چیست؟

صندوق سرمایه گذاری به‌عنوان یکی از کاراترین گزینه‌های سرمایه گذاری غیرمستقیم در بورس به‌حساب می‌آید. این صندوق‌ها برای افرادی مناسبند که از دانش کافی برای سرمایه‌گذاری برخوردار نیستند یا به دلیل مشغله کاری، امکان تحلیل و بررسی بازار را ندارند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری دارایی‌های خود را در بازارهای مختلفی مانند بورس، طلا، اوراق بدهی، سپرده بانکی و… سرمایه‌گذاری می‌کنند. بنابراین سرمایه‌گذاری در صندوق برای علاقه‌مندان، با هر درجه از ریسک‌پذیری ممکن است.

صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت چیست؟

صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت یکی از انواع صندوق‌های تقسیم بندی بر اساس نحوه سرمایه گذاری مشترک می‌باشد که با حداقل ریسک، سرمایه گذاری پرسودی را نصیب سرمایه‌گذاران می‌کند و اشخاصی که در صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت سرمایه گذاری می‌کنند افراد ریسک گریزی هستند که می‌خواهند سود قابل قبولی هم به دست بیاورند.

صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت چه ویژگی‌هایی دارد؟

قابلیت نقدشوندگی بالا، ضامن نقدشوندگی ، سود تضمینی، امکان سرمایه گذاری با حداقل سرمایه و ریسک پایین از جمله ویژگی‌های بهترین صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت می‌باشد که در ادامه به شرح کامل آن می‌پردازیم.

در صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت به دلیل اینکه ریسک حداقل است ۷۰%-۹۰% از دارایی‌های صندوق را تقسیم بندی بر اساس نحوه سرمایه گذاری در گواهی سپرده بانکی، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه گذاری می‌کنند.

با توجه به صلاح دید مدیر صندوق باقیمانده دارایی صندوق در بازار سرمایه که پرریسک است، سرمایه گذاری خواهد شد. به طور معمول صندوق با درآمد ثابت حداقل سود تضمین شده خواهد داشت. اینکه چرا افراد در بورس ضرر می‌کنند دلایل متعددی دارد اما شما می‌توانید با انتخاب صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت ریسک سرمایه گذاری خود را به حداقل برسانید.

صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت در مدت زمان تعیین شده به سرمایه گذاران خود سود پرداخت می‌نمایند.

یکی از مهمترین مزیت صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت می‌توان به قابلیت نقد شوندگی بالای آنها اشاره کرد نکته قابل توجه اینکه اکثر این صندوق‌ها یک رکن به نام ضامن نقد شوندگی دارند که معمولاً این نهاد یک نهاد مالی معتبر می‌باشد که این ضمانت موجود باعث می‌شود تا سرمایه گذاران با آرامش بیشتری سرمایه گذاری کنند.

انواع صندوق‌های سرمایه گذاری درآمد ثابت کدام است؟

برای رسیدن به جواب سوال انواع صندوقهای سرمایه گذاری ثابت کدام است؟ انواع سرمایه گذاری درآمد ثابت کدام است؟ درآمد از بورس به صورت ثابت چگونه است؟ اول باید بدانیم که صندوق‌های درآمد ثابت به دو دسته تقسیم می‌شوند:

۱- صندوق درآمد ثابت با تقسیم سود: در این نوع از صندوق‌های درآمد ثابت در زمان‌هایی مشخص از هر ماه مبلغی به حساب سهامداران به عنوان سود توزیع می‌شود که صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت کمند از این نوع می‌باشد.

۲- صندوق درآمد ثابت بدون تقسیم سود: این نوع از صندوق‌های درآمد ثابت تقسیم سود ندارند و سهامداران از تفاوت قیمت صدور و ابطال آن منتفع می‌شوند.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت چه مزایایی دارند؟

۱ - مدیریت حرفه‌ای

تیم‌های تحلیلگر و مدیران صندوقهای سرمایه گذاری، با داشتن اطلاعات و دانش تخصصی و رصد پیوسته اخبار، مناسب‌ترین اوراق را یافته و با خرید و فروش به موقع، در جهت افزایش عملکرد صندوق و سود سرمایه‌گذاران تلاش می‌کنند.

۲ - نقدشوندگی بالا

خرید و فروش آسان واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت یکی دیگر از مزیت‌های سرمایه‌گذاری در صندوق درآمد ثابت به حساب می‌آید. سرمایه‌گذاران در این صندوق‌ها در هر روزی از ماه می‌توانند واحدهای خود را خرید و فروش نمایند.

۳ - نحوه پرداخت سود

بین صندوق‌های درآمد ثابت، از نظر پرداخت سود دو دسته اصلی وجود دارد:
با پرداخت سود دوره‌ای و بدون پرداخت سود دوره‌ای
در دسته اول، با توجه به اساسنامه صندوق درآمد ثابت، درصدی از سود در بازه‌های زمانی مشخص به حساب سرمایه‌گذار واریز می‌شود.
در دسته دوم، سرمایه‌گذاران از افزایش قیمت واحدهای صندوق سود کسب می‌کنند.

قابل ذکر است که همه صندوق‌های درآمد ثابت سود روزشمار داشته و نیازی به امضای قرار داد و دوره نگهداری ندارند.

۴ - مطمئن و قابل اعتماد و دارای ریسک حداقلی

نکته‌ی دیگری که درباره‌ی صندوق‌های سرمایه گذاری با درآمد ثابت اهمیت ویژه‌ای دارد و بر اساس قوانین بازار سرمایه در اساسنامه‌ی صندوق درآمد ثابت نیز گنجانده می‌شود این است که همواره حداقل ۷۰ تا ۹۰ درصد دارایی تحت مدیریت این صندوق‌ها در گواهی سپرده بانکی، اوراق مشارکت دولتی یا اسناد خزانه اسلامی سرمایه گذاری تقسیم بندی بر اساس نحوه سرمایه گذاری می‌شود که اصل و سود همه‌ی این موارد توسط دولت یا بانک مرکزی تضمین شده است و در چنین شرایطی ریسک زیان یا از بین رفتن دارایی سرمایه گذاران به حداقل ممکن می‌رسد.

۵ - بازدهی بالاتر از سپرده گذاری در بانک

شاید در نگاه اول کمی عجیب به نظر برسد اما تجربه نشان می‌دهد سود صندوقهای سرمایه گذاری درآمد ثابت همیشه بیشتر از نرخ بازدهی سپرده گذاری در بانک است

البته قابل ذکر است که بالاترین نرخ سود صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت بستگی به دارایی و بازده بازار سرمایه دارد.

سرمایه گذاری در بانک بهتر است یا صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت؟

سرمایه گذاری در بانک بهتر است یا صندوق درآمد ثابت؟ همانطور که گفتیم صندوق درآمد ثابت مزایای زیادی نسبت به سپرده‌های بانکی معمول در کشور ما دارد.

مهم‌ترین مزیت صندوق‌های درآمد ثابت، سود بالاتر از سپرده‌های بانکی است. کمند، صندوق درآمد ثابت گروه مالی کاریزما در یک سال گذشته ۲۰.۵۹ درصد سود روزشمار محقق و به سرمایه گذاران پرداخت کرده است درحالی که در زمان مشابه سود سپرده بانکی ۱۸% بوده است.

از دیگر مزایای صندوق‌های درآمد ثابت، سود روزشمار آن هاست. شما با خرید واحدهای صندوق درآمد ثابت کارا، می‌توانید به صورت روزانه کسب سود کرده و هر زمان که مایل باشید اقدام به فروش واحدهای خود کنید.

مزیت‌های دیگر صندوق‌های درآمد ثابت تضمین سود، نبود مالیات بر سرمایه اشخاص حقوقی (برخلاف سپرده‌های بانکی) و قابلیت نقدشوندگی و نبود قوانین سختگیرانه مانند نرخ شکست

سودآورترین سرمایه گذاری درآمد ثابت کدام است؟

بالاترین سود صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت با توجه به ترکیب دارایی و عملکرد صندوق و بازار بورس تعیین می‌شود. بازدهی صندوق‌ها متفاوت بوده و می‌توانند عملکردهای مختلفی را در بازه‌های زمانی ثبت کنند.

صندوق سهامی بهتر است یا صندوق ثابت؟

ترکیب دارایی صندوق‌های سهامی، با توجه به درصد بالای سهام، ریسک بیشتری داشته و مناسب افرادی که خواهان پذیرش ریسک کمی هستند نیست . هم چنین برخلاف صندوق‌های درآمد ثابت، صندوق‌های سهامی تضمین سود نداشته و ممکن است اصل پول را متوجه ضرر کنند.

نرخ سود صندوق‌های سرمایه گذاری ثابت چقدر است؟

نرخ سود صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت با توجه به نوع صندوق و ترکیب دارایی آنها متغیر است اما این صندوق‌ها بیش از سپرده بانکی سود محقق می‌کنند.

حداقل سرمایه گذاری در بورس در صندوق درآمد ثابت چقدر است؟

امکان سرمایه گذاری در صندوق درآمد ثابت با حداقل خرید ۱ واحد ( در حال حاضر حدود ۱۰۰ هزار تومان) وجود دارد.

سرمایه اولیه برای ثبت شرکت سهامی خاص ✔️

در این مقاله سعی داریم برایتان در رابطه با سرمایه اولیه برای ثبت شرکت سهامی خاص اطلاعات لازم را ارائه دهیم لطفا با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.

نکات سرمایه اولیه برای ثبت شرکت سهامی خاص

همانطور که می دانید راه اندازی هر کسب و کاری نیاز به سرمایه دارد. در زمان ثبت شرکت نیز کسب و کاری که قرار است با ثبت شرکت آغاز شود لازم است که سرمایه اولیه اش در زمان ثبت به اداره ثبت شرکتها اعلام شود و در اوراق اساسی شرکت قید گردد.

در مورد سرمایه در ثبت شرکت سهامی خاص سرمایه اولیه که می توان استفاده کرد حداقل یک میلیون ریال یا یک صد هزار تومان می باشد که در هنگام ثبت 35%از این مبلغ یا مبالغ بالاتر باید نزد بانک واریز شود و مابقی در تعهد صاحبان سهام خواهد ماند.

سرمایه اولیه شرکت سهامی خاص اعتبار این شرکت محسوب میشود و در امر اخذ وام ، رتبه و بردن در مناقصه و مزایده موثر است. در شرکتهای سهامی خاص و عام و تعاونی ها، سرمایه شرکت به صورت سهام تقسیم بندی می شود که مشخص کردن این تعداد سهام محدودیتی ندارد و می توان سرمایه اولیه شرکت رابه هر تعداد سهم تقسیم بندی کرد.

در این نوع سرمایه، سهام شرکت به صورت اوراق مجزا و جداگانه در اختیار سهامداران قرار می گیرد و طبق ماده 33 اساسنامه شرکتهای سهامی خاص هریک از اعضاء هیئت مدیره حداقل باید دارای یک سهم از سهام شرکت باشد، ذکر این نکته ضروری است که در شرکتهای سهامی خاص تنها مدیرعامل می تواند خارج از سهامداران باشد و کلیه اعضاء هیئت مدیره می بایست حتما سهامدار باشند.

اوراق سهام در اینگونه شرکتها با نام عادی و یا بی نام عادی می باشند، اوراق با نام سهامی هستند که در اوراق چاپ شده نام سهامدار قید گردیده اما در سهام بی نام این چنین نیست، هم چنین در مورد شرکتهای سهامی خاص و عام باید گفت که مبلغ سرمایه در شرکتهای سهامی خاص توسط سهامداران مشخص تامین می گردد اما در شرکتهای سهامی عام قسمتی از سرمایه توسط اوراق سهامی که به فروش می رسد تامین می گردد.

هم چنین نوعی از سهام با عنوان سهام ممتاز نیز برای ثبت شرکتهای این چنینی قابل ارائه می باشد ، در خصوص اینگونه سهام باید گفت که سهامدارانی که سهام ممتاز دارند فقط در سود شرکت دخیل می باشند و در صورت زیان دادن شرکت، این سهامداران ملزم به پرداخت زیان نمی باشند.

حداقل سرمایه لازم برای تاسیس شرکت سهامی خاص

حداقل سرمایه اولیه شرکت سهامی خاص 1 میلیون ریال ( 100 هزار تومان ) می باشد و این رقم بر اساس قانون تجارت تنظیم شده است که کمتر از آن مانع به ثبت رسیدن شرکت سهامی خاص خواهد شد.

لازم به ذکر است بیشتر شدن سرمایه کامل اختیاری بوده و باید توجه داشت هرچه سرمایه شرکت سهامی خاص بیشتر باشد موجب بیشتر شدن اعتبار شرکت می شود.

در جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره مراحل و شرایط ثبت شرکت سهامی خاص می توانید به مقاله آن مراجعه کنید.

تفاوت در سرمایه شرکتهای مسئولیت محدود با سهامی خاص

تفاوت اصلی در سرمایه شرکتهای محدود با سهامی خاص در میزان تعهدات آنهاست به طوری که همانطور که در قسمت سرمایه نقدی اشاره شد در شرکتهای مسئولیت محدود سقف تعهدات به سرمایه بستگی دارد اما در شرکتهای سهامی خاص میزان تعهدات، نامحدود است به عبارت دیگر می توان نام دیگر شرکتهای سهامی خاص را بامسئولیت نامحدود نامید.

سرمایه ثبت شده شرکت برای ثبت شرکت سهامی خاص 75 درصد از سرمایه اولیه است زیرا 35 درصد از سرمایه اولیه به بانک واریز میشود و پس از ثبت نهایی شرکت میتوان 35 درصد مابقی را خارج کرد، سرمایه ثبت شده در واقع میزان سرمایه است که در اساسنامه شرکت آورده می شود و بر اساس آن است که میزان تقسیم سهام و سهم هر فرد مشخص می گردد .

حسابداری سرمایه گذاری و سپرده های کوتاه مدت و بلند مدت

در این آموزش از مجموعه آموزش های شناخت جامع حسابها در حسابداری ، با حساب سرمایه گذاری کوتاه مدت ، حساب سپرده سرمایه گذاری کوتاه مدت و بلند مدت و ماهیت هر یک آشنا خواهید شد.

حسابداری سرمایه گذاری و سپرده های کوتاه مدت و بلند مدت

در این آموزش از مجموعه آموزش های شناخت جامع حسابها در حسابداری ، با حساب سرمایه گذاری کوتاه مدت ، حساب سپرده سرمایه گذاری کوتاه مدت و بلند مدت و ماهیت هر یک آشنا خواهید شد.

حسابداری سرمایه گذاری و سپرده های کوتاه مدت و بلند مدت

در این آموزش از مجموعه آموزش های شناخت جامع حسابها در حسابداری ، با حساب سرمایه گذاری کوتاه مدت ، حساب سپرده سرمایه گذاری کوتاه مدت و بلند مدت و ماهیت هر یک آشنا خواهید شد.

حسابها و سپرده های سرمایه گذاری کوتاه مدت و بلند مدت و ماهیت آنها

حساب سرمایه گذاری کوتاه مدت

این دسته شامل سرمایه گذاری سریع المعامله و سرمایه گذاری در سهام اوراق مشارکت یکساله (که به قصد نگهداری برای بیش از یک سال تحصیل نشده اند) سایر شرکت ها می باشند.

به عبارتی هر نوع سرمایه گذاری که به آسانی قابلیت نقد شوندگی داشته و به قصد نگهداری برای بیش از یک سال تحصیل ایجاد نشده باشد سرمایه گذاری کوتاه مدت می باشد.

از موارد مربوط به این حساب، سرمایه گذاری در سهام و اوراق مشارکت سایر شرکت ها به صورت کوتاه مدت و یا ایجاد سپرده سرمایه گذاری کوتاه مدت بانکی است. حساب سرمایه گذاری نیز دارای ماهیت بدهکار است.

حساب سپرده های سرمایه گذاری کوتاه مدت

یکی دیگر حسابهای دارایی ها، سپرده های بانکی است. در بسیاری از موارد، اغلب به عنوان پشتیبان یک حساب جاری، یک حساب دیگر تحت عنوان حساب سپرده بانکی ایجاد می شود که به این حساب سود نیز تعلق خواهد گرفت.

در این حالت، بر اساس مبلغ این موجودی این حساب سپرده، و بر اساس نرخ معینی، سود تعلق خواهد گرفت که می توان آن را تحت عنوان درآمد مالی ثبت نمود.

اگر این حساب ها دارای سررسید کوتاه مدت باشند، در دارایی های کوتاه مدت و در غیر این صورت در دارایی های بلند مدت دسته بندی خواهند شد.

حساب سرمایه گذاری های بلند مدت

سرمایه گذاری های بلند مدت به طبقه ای از سرمایه گذاری ها که به قصد استفاده مستمر در فعالیتهای تجاری نگهداری می شوند گفته می شود. یک سرمایه گذاری زمانی به عنوان دارایی غیر جاری طبقه بندی می شود که قصد نگهداری آن برای مدت طولانی به وضوع قابل اثبات باشد یا آنکه توانایی واگذاری آن توسط سرمایه گذار محدودیت هایی داشته باشد.

تفکیک سرمایه گذاری به کوتاه مدت و بلند مدت به قصد مدیریت بستگی دارد؛ اگر مدیریت قصد داشته باشد که سرمایه گذاری را بطور موقت نگهداری کند، در دسته دارایی های جاری طبقه بندی می شود و در غیر این صورت در دسته دارایی های بلند مدت طبقه بندی خواهد شد.

قوانین تقسیم سود در شرکت‌ها

شرکت تجاری از آنجا که درصدد کسب منفعت و سود است، باید قواعد و ملزوماتی نیز برای نحوه تقسیم سود خود داشته باشد؛ چه اینکه در حین تقسیم منافع، ممکن است اختلافات و سوء تفاهم‌هایی رخ دهد و نارضایتی از نحوه عملکرد حین تقسیم سود به وجود آید. به همین سبب قانون‌گذار در قانون تجارت در این خصوص مواردی را بیان کرده و وضعیت و میزان تقسیم سود را مشخص کرده است.

احمد پنجه‌پور

وکیل پایه یک دادگستری

شرکت تجاری از آنجا که درصدد کسب منفعت و سود است، باید قواعد و ملزوماتی نیز برای نحوه تقسیم سود خود داشته باشد؛ چه اینکه در حین تقسیم منافع، ممکن است اختلافات و سوء تفاهم‌هایی رخ دهد و نارضایتی از نحوه عملکرد حین تقسیم سود به وجود آید. به همین سبب قانون‌گذار در قانون تجارت در این خصوص مواردی را بیان کرده و وضعیت و میزان تقسیم سود را مشخص کرده است.

نحوه محاسبه سود

طبق قانون، سود خالص شرکت در هر سال مالی عبارت است از درآمد حاصل در همان سال مالی منهای کلیه هزینه‌ها و استهلاک‌ها و ذخیره‌. به عبارت دیگر منظور درآمدی است که پس از کسر تمام کسور از سود ناخالص مشخص می‌شود. طبیعتا در بسیاری از موارد این امر، به لحاظ حرفه‌ای، باید از سوی کارشناسان مالی و حسابداران تعیین شود. همین‌طور در بسیاری از موارد که اختلاف حقوقی در این خصوص به‌وجود آمده و کار به دادگاه برای تشخیص وضعیت می‌کشد، قاضی مورد را برای اظهار نظر کارشناسی تقسیم بندی بر اساس نحوه سرمایه گذاری به حسابداران ارجاع می‌دهد. هر چند نظر او برای قاضی و رئیس محکمه نظر قطعی نخواهد بود و دادرس می‌تواند به آن استناد بکند یا به آن توجهی نکند.

اما نکته بسیار مهم در این خصوص که هر تصمیمی در هیات‌مدیره خلاف آن باطل و بلااثر است این است که، مطابق با صراحت ماده ۲۳۸ لایحه قانونی اصلاح قانون تجارت، از سود خالص شرکت پس از وضع زیان‌های وارده در سال‌های قبل باید معادل یک‌بیستم آن طبق ماده ۱۴۰ به عنوان اندوخته قانونی موضوع شود. ماده ۱۴۰ بیان می‌کند، هیات‌مدیره مکلف است هر سال یک‌بیستم از سود خالص شرکت را به‌عنوان اندوخته قانونی موضوع کند. همین‌که اندوخته قانونی به یک‌دهم سرمایه شرکت رسید موضوع کردن آن اختیاری است و در صورتی که سرمایه شرکت افزایش یابد کسر یک‌بیستم مذکور ادامه خواهد یافت تا وقتی که اندوخته قانونی به یک‌دهم سرمایه بالغ شود. بنابراین مشخص است که هر شرکت باید قانونا یک‌بیستم از سود ویژه یا خالص خود را به‌عنوان اندوخته قانونی مشخص کند و حق تقسیم آن بین سهامداران را ندارد. همچنین در تکلیفی دیگر قانون تبیین می‌کند که اگر بر اثر زیان‌های وارده حداقل نصف سرمایه شرکت از میان برود هیات‌مدیره مکلف است بلافاصله مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام را دعوت کند تا موضوع انحلال یا بقای شرکت مورد شور و رای واقع شود.

بنابراین، هم اینک که در انتهای سال مالی شرکت قصد دارد سودی را برای سهامداران تعریف و سپس تقسیم کند باید صرفا سود قابل تقسیم را بین اعضا به‌عنوان درآمد تعریف کند. سود قابل تقسیم تقسیم بندی بر اساس نحوه سرمایه گذاری تقسیم بندی بر اساس نحوه سرمایه گذاری عبارت است از: سود خالص سال مالی شرکت، منهای زیان‌های سال‌های مالی قبل و اندوخته قانونی مذکور (یک‌بیستم) و سایر اندوخته‌های اختیاری به علاوه سود قابل تقسیم سال‌های قبل که تقسیم نشده است. پس از آن است که مجمع عمومی پس از تصویب حساب‌های سال مالی و احراز اینکه سود قابل تقسیم وجود دارد مبلغی از آن را که باید بین صاحبان سهام تقسیم شود تعیین خواهد کرد. نحوه پرداخت سود قابل تقسیم را مجمع عمومی تعیین می‌کند و اگر مجمع عمومی درباره نحوه پرداخت تصمیمی نگرفته باشد هیات‌مدیره نحوه پرداخت را تعیین خواهد کرد ولی در هر حال پرداخت سود به صاحبان سهام باید ظرف هشت ماه پس از تصمیم مجمع عمومی راجع به تقسیم سود انجام پذیرد. باید به خاطر داشت هرگونه تقسیم سودی خلاف موارد فوق، منافع موهوم تلقی می‌شود و به عبارت بهتر منفعتی به شمار می‌رود که مستند قانونی و ضابطه‌مند ندارد و قطعی نیست.

چگونگی تخصیص پاداش اعضا

به خاطر داشته باشید که مجمع عمومی عادی صاحبان سهام می‌تواند با توجه به ساعات حضور اعضای غیرموظف هیات‌مدیره در جلسات هیات مزبور پرداخت مبلغی را به آنها به‌طور مقطوع بابت حق حضور آنها در جلسات تصویب کند. مجمع عمومی این مبلغ را با توجه به تعداد ساعات و اوقاتی که هر عضو هیات‌مدیره در جلسات هیات حضور داشته است تعیین خواهد کرد. همچنین در صورتی که در اساسنامه پیش‌بینی شده باشد مجمع عمومی می‌تواند تصویب کند که نسبت معینی از سود خالص سالانه شرکت به عنوان پاداش به اعضای هیات‌مدیره تخصیص داده شود. اعضای غیرموظف هیات‌مدیره حق ندارند به‌جز آنچه در این ماده پیش‌بینی شده است در قبال سمت مدیریت خود به‌طور مستمر یا غیر مستمر بابت حقوق یا پاداش یا حق‌الزحمه وجهی از شرکت دریافت کنند. طبق ماده ۲۴۱ لایحه فوق که اردیبهشت ماه همین امسال اصلاح شد، نسبت معینی از سود خالص سال مالی تقسیم بندی بر اساس نحوه سرمایه گذاری شرکت که ممکن است برای پاداش هیات‌مدیره در نظر گرفته شود، به‌هیچ‌وجه نباید در شرکت‌های سهامی عام از ۳ درصد و در شرکت‌های سهامی خاص از ۶ درصد سودی که در همان سال به صاحبان سهام قابل پرداخت است، تجاوز کند. در هر حال این پاداش نمی‌تواند برای هر عضو موظف از معادل یک‌سال حقوق پایه وی و برای هر عضو غیرموظف از حداقل پاداش اعضای موظف هیات‌مدیره بیشتر باشد. مقررات اساسنامه و هرگونه تصمیمی که مخالف با مفاد این ماده باشد، باطل و بلااثر است. مورد فوق درخصوص پاداش‌ها برای شرکت‌های دولتی قابل اجرا نیست و آنها تابع قانون مدیریت خدمات کشوری (مصوب ۱۳۸۶) هستند. در آنجا حقوق و مزایا و امتیازات شغلی افراد مشخص شده است.

همچنین هیچ فردی نمی‌تواند اصالتا یا به نمایندگی از شخص حقوقی همزمان در بیش از یک شرکت که تمام یا بخشی از سرمایه آن متعلق به دولت یا نهادها یا موسسات عمومی تقسیم بندی بر اساس نحوه سرمایه گذاری غیردولتی است به سمت مدیرعامل یا عضو هیات‌مدیره انتخاب شود. متخلف علاوه‌بر استرداد وجوه دریافتی به شرکت به پرداخت جزای نقدی معادل وجوه مذکور محکوم می‌شود. در شرکت‌های سهامی عام هیات‌مدیره مکلف است که به حساب‌های سود و زیان و ترازنامه شرکت گزارش حسابداران رسمی را نیز ضمیمه کند. حسابداران رسمی باید علاوه‌بر اظهار نظر درباره حساب‌های شرکت گواهی کنند که کلیه دفاتر و اسناد و صورت حساب‌های شرکت و توضیحات مورد لزوم در اختیار آنها قرار داشته و حساب‌های سود و زیان و ترازنامه تنظیم شده از طرف هیات‌مدیره وضع مالی شرکت را به نحو صحیح و روشن نشان می‌دهد.