مثال برای ضرر شناور

حد ضرر نشانگر قیمتی است که اگر سهام در روند منفی خود به آن برسد، زنگ هشدار فروش برای سرمایه‌گذار به صدا درمی‌آید. به این ترتیب از بیشتر شدن ضرر جلوگیری می‌شود و سرمایه اصلی را نیز با حداقل زیان، نجات داده‌ایم.

منظور از حد ضرر در بورس یا استاپ لاس چیست؟

یعنی وقتی قیمت سهام به حدضرر تعیین شده رسید، سهام موردنظر را باید فروخت تا از ضرر بیشتر جلوگیری شود.

حد ضرر برای هر نماد در هر ماه فرق میکند

چه عواملی در تعیین حد ضرر تاثیر گذار هستند؟

عامل‌های گوناگونی بر تعیین حد ضرر، تاثیرگذار هستند. به عنوان مثال می‌توانیم به ویژگی‌های سرمایه‌گذار از نظر ریسک‌پذیری و دیدگاه زمانی او در سرمایه‌گذاری اشاره‌ کنیم. اما در کل، عوامل تأثیرگذار بر این فرآیند شامل موارد زیر می‌شوند:

‌تغییر موقعیت حد ضرر به نقطه‌ای بالاتر یا پایین‌تر، به معنی تعیین حد شناور یا متغیر است. مثلا زمانی‌ که یک سهم را روی قیمت ۲۵۰ تومان می‌خریم، حد ضرر را برای آن در نقطه ۲۳۰ تومان قرار می‌دهیم. اگر قیمت سهم افزایش یافت و به نقطه ۳۳۰ تومان رسید، حد ضرر را در نقطه بالاتری مثلا روی قیمت ۳۰۰ تومان می‌گذاریم. به این فرآیند، تغییر حد با توجه به روند قیمت سهام گفته می‌شود.

نکته‌هایی اصولی در تعیین حد ضرر که باید همواره به یاد داشته باشید

‌هیچ قانون کلی برای تعیین حد ضرر وجود ندارد. اما برای تعیین این حد، نکته‌های قابل‌ توجهی وجود دارند که باید آنها را در نظر گرفت. مثلا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:‌

راز بازدهی های شگفت آور در بازار سرمایه/ شناور آزاد پایین رمزگشای کاسبی های عجیب

زمانی که با مثال برای ضرر شناور رشدهای عجیب و غریب برخی نمادها طی بازه های زمانی اندک به دلیل شناور پایین (2 و 3 ) درصد مواجه می شویم این سوال پیش می آید که چرا دامنه نوسان یک شرکت نباید با درصد سهام شناور تناسب داشته باشد.

زمانی که با رشدهای عجیب و غریب برخی نمادها طی بازه های زمانی اندک به دلیل شناور پایین (2 و 3 ) درصد مواجه می شویم این سوال پیش می آید که چرا دامنه نوسان یک شرکت نباید با درصد سهام شناور تناسب داشته باشد.

به گزارش نبض بورس، نماد یک شرکت از بورس تهران زمانی به بازارهای دیگر منتقل می شود که بحث عدم شفافیت، گزارش دهی نامناسب و سودده نبودن شرکت مطرح باشد لیکن به نظر می رسد در صورت پایین بودن سهام شناور یک نماد نیز این اتفاق باید رخ دهد.

بسیاری از افزایش قیمت ها در بازار سرمایه طی ماه های اخیر در چارچوب افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی در شرکت های با سابقه ای که قبل از انقلاب یا دهه 60 و 70 تاسیس شده و اکنون با در اختیار داشتن دارایی های ارزنده و تجدید ارزیابی زمین کارخانه، تاسیسات، ساختمان مواجهند، توجیه می شود.

برخی دیگر از این افزایش قیمت ها ناشی از عوامل بنیادی، افزایش تولید به دلیل طرح توسعه یا فروش شرکت ها به دلایل فصلی و نیز رشد قیمت دلار نیمایی و تاثیر اهرمی آن بر سودآوری شرکت های صادرات محور است، افزایش سرمایه از محل سود انباشته نیز می تواند محرک افزایش تقاضا در برخی نمادها باشد.

در این میان برخی شرکت ها رشدهای عجیبی را طی فواصل زمانی اندک تجربه می کنند، دلیل این رشد ها شناور پایین کمتر از 5 درصد و عدم تمایل برخی سهامداران به عرضه و افزایش سهام شناور به دلیل از دست ندادن کرسی مدیریتی است.

اینکه چرا این موضوع در زمان پذیرش مورد توجه هیات پذیرش واقع نشده البته می تواند ناشی از تغییرات شرکت پس از عرضه در بورس و فرایند خصوصی سازی باشد لیکن پذیرش شرکتی که کرسی مدیریتی آن در اختیار یک فرد یا یک مجموعه باشد با شرط و شروطی سختگیرانه ای باید همراه باشد و در ادامه در صورت از دست دادن شرایط اولیه برای پذیرش در بازارهای اصلی باید به بازارهای پایین تر منتقل شود.

مثال بارز این گونه شرکت ها گروه صنعتی ملی و سیمان فارس است. صندوق بازنشستگی کشوری سهامدار عمده این شرکت است که 87.19 درصد این سهم را در اختیار مثال برای ضرر شناور دارد این در حالی است که شناوری سهم تنها 3 درصد است و قیمت آن از 2900 تومان در تیر ماه تا بیش از 9 هزار تومان در روزهای اخیر افزایش یافته البته قیمت این سهم پیک 9 هزار تومانی را نخستین بار در اواخر آذر ماه تجربه کرده است.

سیمان فارس دیگر نمونه بارز از این قبیل شرکت ها درصد شناوری این سهم تنها 2 درصد است و قیمت این شرکت اکنون بیش از 10400 تومان بوده ، سود محقق شده در 9 ماهه تنها 108 تومان بوده، شرکت سیمان فارس و خوزستان سهامدار اصلی این شرکت با 98 درصد مالکیت است.

محسن خدابخش، مدیریت نظارت بر بورس های سازمان بورس نیز در گفت و گو با خبرنگار نبض بورس در خصوص بازدهی عجیب برخی نمادها گفت: وظیفه سازمان و شرکت بورس ایجاد شفافیت و نقدشوندگی بازار است در این میان هر شخص باید خودش نسبت به دارایی خود دلسوزی و حساسیت داشته باشد.

وی ادامه داد: سهامداران باید به پیام های ناظر توجه کنند، نمادی بیش از ارزش ذاتی در حال معامله است و پس از رشد 20 درصد یا 50 درصد جواب قانع کننده ای به بازار نمی دهد، خود سهامداران باید فعال باشند.

خدابخش در پاسخ به اینکه با توجه به افزایش کدهای بورسی و تازه واردان این بازار که درک درستی از لزوم همخوانی قیمت یک نماد با سودآوری و سایر عوامل موثر در تقاضا ندارند، چرا محدودیتی برای معامله گران گذاشته نمی شود، گفت: مطابق با موازین فقهی هر فرد اختیار دارایی خود را دارد و نمی توانیم او را محدود کنیم توصیه ما این است که این سهامداران از طریق صندوق ها وارد باازر شوند یا با شرکت های سبدگردانی قرارداد منعقد کنند.

به گفته مدیریت نظارت بر بورس های سازمان بورس طی یک سال گذشته درصد سهام شناور شرکت ها در مجموع بازار 6 درصد افزایش یافته است.

به عقیده نگارنده این سطور، سازمان بورس می تواند برای جلوگیری از تکرار وقایع ناخوشایند در بازار نسبت به جابجایی برخی نمادها از بازارهای اصلی بورس و فرابورس به بازار پایه فرابورس اقدام کند ، ضمن آنکه دامنه نوسان شرکت ها باید با درصد شناوری سهام تناسب داشته باشد.

حد ضرر چیست و چگونه از آن استفاده کنیم

در این مقاله مباحث مختلفی در رابطه با حد ضرر و استراتژی های مختلف در معاملات مورد بررسی قرار می گیرد که برخی از آنها عبارتند از :

“حد ضرر چیست؟ چگونه حد ضرر را تعیین می کنید؟ و چرا حد ضرر در معاملات مهم است؟ “

این مقاله همچنین از استراتژی های مناسب جهت تعیین حد ضرر استفاده می کند

و آنها را در اختیار معامله گران قرار می دهد,تا از تجربیات تجاری خود نهایت استفاده را ببرند.

معامله گرانی که بازارهای مالی با دیدگاه کوتاه‌مدت و میان‌مدت فعالیت می‌کنند و آن را مورد بررسی قرار می دهند

معمولا برای تعیین زمان خروج خود از معاملات از حد سود و حد ضرر استفاده می‌کنند.

این افراد که بیشتر بر اساس تحلیل تکنیکال به خرید و فروش و برسی در بازارهای مالی مانند ارز ، سهام و … مشغول هستند،

اغلب برای میزان سود و زیان خود محدوده‌هایی را تعیین می‌کنند. در این حالت،

خروج از معامله با هدف کاهش زیان و افزایش سود انجام می‌شود

Stop loss- حد ضرر چیست؟

stop loss– منطقه ایست برای جلوگیری از ضرر شما که با آن کارگزاران یا همان بروکرها جهت برقراری امنیت مالی

در هنگام رسیدن به قیمت خاص “تغییر روند” ، به شما ارایه می دهند.

یک دستور حد ضرر برای کاهش ضرر معامله گر در موقعیت در یک سهام تهیه شده است.

خوب است که این ابزار را در مواقعی که قادر به نشستن جلوی کامپیوتر و نظارت بر خود نیستید ، داشته باشید.

در این مقاله دلیل ضروری بودن حد ضرر ، نحوه تنظیم آن و همچنین

برخی از مثالهای کاربردی حد ضرر که معامله گران می توانند از آنها استفاده کنند را مورد برسی قرار خواهیم داد.

چرا توقف مهم است؟

اولین سؤال منطقی که باید به آن پاسخ دهیم این است که:

توقف یا حد ضرر در بازار ارز چیست؟

برای یادآوری ، توقف ضرر نظمی است که کارگزار شما برای فروش تضمین در هنگام رسیدن به قیمت مشخص در نظر گرفته شده است.

علاوه بر این ، یک سفارش حد ضرر و توقف برای کاهش ضرر سرمایه گذار در یک موقعیت در امنیت طراحی شده است.

حتی اگر بیشتر معامله گران سفارشات توقف ضرر را با موقعیت خرید مرتبط می کنند ،

می توان از آن برای موقعیت فروش استفاده کرد و آن را بررسی مثال برای ضرر شناور کنند.

سفارش توقف و حد ضرر ، احساساتی را که می تواند در تصمیم گیری های تجاری تأثیر بگذارد را از بین می برد.

این امر به ویژه هنگامی مفید است که فرد قادر به تماشا و دنبال کردن موقعیت نباشد.

توقف ضرر در فارکس به دلایل زیادی بسیار مهم است. با این وجود ، یک دلیل ساده وجود دارد –

هیچ کس نمی تواند آینده دقیق بازار فارکس را بررسی و پیش بینی کند.

فرقی نمی کند که یک مجموعه چقدر قوی باشد یا اینکه چه میزان اطلاعات می تواند به یک روند خاص اشاره کند.

قیمت های آتی برای بازار ناشناخته است و ورود به هر معامله ای ریسک است.

معامله گران FX ممکن است بیش از نیمی از زمان خود را برای تحلیل یک جفت ارز رایج حدر بدهد ،

اما مدیریت سرمایه آنها می تواند به قدری ضعیف باشد که سرمایه خود را از دست بدهند.

مدیریت نادرست سرمایه می تواند منجر به عواقب ناخوشایند شود.

برای جلوگیری از این امر ، باید بدانید که چگونه توقف و یا حد ضرر را در فارکس محاسبه کنید.

به راحتی می توان دریافت که استفاده از سفارشات حد ضرر و توقف می توان به معامله گران در بازار کمک کرد

تا روانشناسی معاملاتی خود را مدیریت کنند. از طریق سفارشات حد ضرر و توقف ،

معامله گران ممکن است ترس از ناشناخته ها را برطرف کرده و خطرات ناخواسته را در هر موقعیت مشخص مدیریت و بررسی کنند.

مهمتر از همه ، یک راه ساده برای از دست ندادن و متوقف کردن ضرر این است که

به معامله گران کمک کند تا در هنگام سفارش بتوانند ترس و اضطراب خود را کنترل کنند.

در صورت تمایل به موفقیت درازمدت در بازار ، این توانایی برای پایدار ماندن در برابر فشار ضروری است.

Stop-Loss: تنظیم حد ضرر

معامله گران فارکس می توانند با در نظر گرفتن حد ضرر ، توقف هایی را با قیمتی ثابت ایجاد کنند

و تا زمانی که معامله به قیمت حد ضرر یا محدودیت برسد ، حرکت یا تغییر نکند .

همچنین ، سهولت این مکانیسم حد ضرر به دلیل سادگی آن است

و اینکه معامله گران به راحتی می توانند تشخیص و مورد بررسی قرار دهند که حداقل ریسک نسبت به ریوارد 1: 1 هستند.

Stop-Loss: Trailing Stops

استفاده از موقعیت استاپ لاس می تواند مزایای قابل توجهی را برای رویکرد معامله گران جدید به ارمغان آورد –

اما سایر معامله گران FX برای متمرکز کردن در حداکثر رساندن مدیریت سرمایه خود ، مفهوم حد ضرر را برداشتند .

توقف و یا حد ضرر مسیری است که با حرکت در معامله به نفع معامله گر تعدیل می شود

تا بیشتر خطرات نزولی در اشتباه بودن معامله را کاهش دهد.

چه عواملی در تعیین حد ضرر تاثیر گذار هستند؟

عامل‌های گوناگونی بر تعیین حد ضرر، تاثیرگذار هستند.

به عنوان مثال می‌توانیم به ویژگی‌های سرمایه‌گذار از نظر ریسک‌پذیری و دیدگاه زمانی او در سرمایه‌گذاری اشاره‌ کنیم.

اما در کل، عوامل تأثیرگذار بر این فرآیند شامل موارد زیر می‌شوند:

• ‌خط روند حمایت مهم یا کف قیمتی سهم
• ‌فیبوناچی
• ‌امواج الیوت
• ‌الگوهای نموداری
• ‌کف دوقلو
• ‌الگوی سروشانه
• ‌جابه‌جایی حد ضرر

‌تغییر موقعیت حد ضرر به نقطه‌ای بالاتر یا پایین‌تر، به معنی تعیین حد شناور یا متغیر است.

و هر کدام از موارد فوق به صورت جداگانه در مقالات قبلی مورد بررسی قرار گرفته شده است .

نکته‌هایی مهم در تعیین حد ضرر که باید همواره به یاد داشته باشیم

‌هیچ قانون کلی برای تعیین حد ضرر وجود ندارد.

اما برای تعیین حد ضرر، نکته‌های قابل‌ توجهی وجود دارند که باید آنها را مورد بررسی قرار دهیم . که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:‌

۱. حد ضرر یا حد توقف ضرر به این معنا است که وقتی کاهش قیمت سهام به حد مشخص و تعیین‌ شده‌ای رسید،

باید آن را بفروشیم تا از ضرر بیشتر جلوگیری شود.‌

۲. کم شدن سود هم نوعی ضرر است، بنابراین زمانی‌ که قیمت سهام بالا رفت حد ضرر را نیز باید متناسب با قیمت افزایش داد.‌

۳. یکی از رایج‌ترین اشتباه‌ها تغییر حد ضرر بدون دلیل فنی و منطقی است.

بدین ترتیب که با نزدیک شدن قیمت به حد ضرر، معامله‌گر اقدام به تغییر یا حذف آن می‌کند و منتظر کمتر شدن یا از بین رفتن زیان می‌ماند.

و در واقع حد ضرر را مورد بررسی و تحلیل و تجزیه قرار می دهند

با وجود اینکه ممکن است در مواردی این حرکت موجب جبران یا کمتر شدن زیان شود،

اما در بلندمدت نتیجه‌ای جز از بین رفتن برنامه و استراتژی سرمایه‌گذاری نخواهد داشت.‌

۴. حد ضرر نباید بیشتر از ۱۰ درصد مبلغ خرید باشد و این یعنی بیش از ۱۰ درصد مبلغ خریدتان را نباید از دست دهید.‌

۵. حد را نباید با فاصله خیلی زیاد یا خیلی کم از قیمت خرید قرار دهید.

۶. اگر روند بازار و شاخص صعودی باشد بعد از رسیدن به حد سود بدون اینکه سهم را بفروشیم، فقط حد را تعریف می‌کنیم.

ولی اگر روند بازار نزولی و شاخص در حال اصلاح باشد، باید بعد از رسیدن به حد سود،

یا به‌ طور کامل از سهم خارج شویم یا اینکه بخشی از سهام را با سود فروخته و برای مابقی،

حد ضرر شناور (trailing stop) را در نظر بگیریم.

۷. در تعیین حد ضرر، دیدگاه زمانی یک سرمایه‌گذار بسیار اهمیت دارد.

مثلا تعیین حد برای معاملات کوتاه مدت با تعیین حد برای معامله‌های بلند مدت متفاوت است.

۸. در معاملات کوتاه‌مدت، حد ضرر مثال برای ضرر شناور را روی محدوده‌ حمایت در موج نزولی قبلی قرار دهید. (به شرطی که بین ۸ تا ۱۰ درصد باشد.)‌

۹. در خریدهای میان‌مدت و بلندمدت، حد ضرر را روی محدوده حمایتی معتبر تعیین کنید. (بین ۱۰ تا ۲۰ درصد پایین‌تر از قیمت خرید)‌‌

۱۰. ‌وقتی مقاومت یک سهم شکسته شد و قیمت سهم در بالای محدوده مقاومتی تثبیت گردید،

حد را روی مقاومت شکسته شده که حالا به‌ عنوان حمایت عمل می‌کند، قرار دهید.

استراتژی های حد ضرر و یا توقف ضرر

استفاده از یک استراتژی حد ضرر در معاملات فارکس بسیار توصیه می شود.

به محض اینکه توانایی تعیین سطح کلیدی را پیدا کردید ، می توانید استراتژی های اقدام به قیمت را تعریف کنید ،

می توانید از یک نسبت مناسب ریسک و ریوارد استفاده کنید ، و می توانید از مزایای آن به نفع خود استفاده کنید ،

یک Stop loss یا حد ضرر موثر.

استراتژی همان چیزی است که در انجام معاملات خود به سطح بعدی ضروری است.

شما باید بهترین استراتژی حد ضرر در Forex را پیدا کنید و آن را بررسی کنید که مناسب شما باشد.

در اینجا چند نمونه از راهکارهای حد ضرر را که می توانید استفاده کنید توضیح می دهیم :

استراتژی Stop-Loss: Inside Bar و Pin Bar

اکنون به طور مفصل در مورد استراتژی های معاملات نوار و پین نوار صحبت خواهیم کرد تا مطمئن شوید که با آنها آشنا هستید.

در مورد جایگاه اولیه توقف ضرر ، به استراتژی معاملاتی که شما استفاده می کنید ، بستگی دارد.

اگرچه ممکن است مطابق با ترجیحات شخصی خود ، حد ضرر در معاملات را تنظیم کنید ،

اما بعضی از مکانهای توصیه شده برای توقف ضرر وجود دارد.

در مورد استراتژی pin bar ، حد ضرر شما باید در بالای دم نوار پین قرار گیرد. فرقی نمی کند این یک نوار پیمایشی یا پین صفر باشد.

بنابراین ، اگر در آنجا ضرر متوقف شود ، انجام معاملات حد ضرر پین نوار نامعتبر است.

با توجه به این موضوع ، هرگز نباید به فکر افت قیمت بود که به عنوان یک چیز بد در نظر گرفته شود.

فقط بازار به شما اطلاع می دهد که تنظیم نوار پین به اندازه کافی قوی نبود.

در مقایسه با استراتژی نوار پین قرار دادن توقف و ضرر ، نوار داخلی استراتژی حد ضرر معاملات Forex دارای دو گزینه است

که در آن یک حد ضرر قرار داد. این یا پشت نوار داخلی بلند یا پایین است ،

یا پشت نوار مادر زیاد یا پایین است. متداول ترین و ایمن ترین محل قرارگیری حد ضرر در پشت نوار مادر زیاد یا پایین است.

باز هم ، اگر قیمت در حد ضرر توقف کند ، راه اندازی معاملات نوار در داخل نامعتبر است.

این قرارگیری امن تر است زیرا شما بیشتر از بافر بین توقف و ورود استفاده می کنید ،

که می تواند به ویژه در جفت ارزهای choppier مفید باشد ،

زیرا با استفاده از این بافر ممکن است مدت زمان طولانی در معامله بمانید.

اکنون زمان آن رسیده که مکان دوم حد ضرر را برای نوار داخلی روشن کنیم –

این حد ضرر در پشت یا پایین نوار داخلی قرار دارد.

معامله گران می توانند از این مزیت استفاده کنند زیرا این جایگاه نسبت به ریسک و ریوارد بهتری را فراهم می کند.

با این حال ، ایراد مثال برای ضرر شناور اصلی این است که شما را متوقف می کند

تا قبل از پایان معامله ، فرصتی برای بازی واقعاً به نفع بازرگان داشته باشید.

بنابراین ، گزینه جدید از این دو موقعیت در این استراتژی حد ضرر برای معاملات در Forex خطرناک تر است –

یک معامله گر بین استاپ ضرر و ورود کمتر است. که استفاده از حد ضرر برای استفاده بستگی به تحمل ریسک خود ،

نسبت ریسک و ریوارد و همچنین جفت ارزهایی دارد که در آن معامله می کنید.

همانطور که می دانید حد ضرر در ابتدا باید در کجا قرار بگیرد ،

اکنون می توانیم نگاهی دقیق تر به سایر استراتژی های توقف ضرر بیندازیم

که می توانید به محض شروع حرکت در بازار در جهت در نظر گرفته شده ، اعمال کنید.

“تنظیم کردن و یا فراموش کردن ” یا “قطع دستی ” استراتژی

مثال دوم یک استراتژی خوب برای جلوگیری از دست دادن FX ” تنظیم و فراموش کردن ” یا ‘Hands Off’ است.

این اصل می تواند ساده تر باشد – شما به راحتی حد ضرررا اعمال می کنید و سپس به بازار اجازه می دهید مسیر خود را طی کند.

استراتژی توقف و از بین بردن “تنظیم و فراموش کردن” با حفظ فشار ضرر شما در مسافت ایمن ،

احتمال متوقف شدن خیلی زود را کاهش می دهد.

علاوه بر این ، این استراتژی توقف ضرر را از بین بردن احساسات در معامله شما کمک می کند ،

زیرا پس از تنظیم نیاز به تعامل ندارد. به محض این که معامله می کنید و مجموعه حد ضرر را تنظیم می کنید ،

اجازه می دهید بازار بقیه کارش را انجام دهد. آخرین مزیت این است که

اجرای آن فوق العاده ساده است و فقط به یک اقدام نیاز دارد.

این استراتژی البته معایبی هم دارد.

بزرگترین و اغلب پرهزینه ترین نقطه ضعف این استراتژی ، حداکثر خطر مجاز است که از ابتدا تا انتها وجود دارد.

اگر یک مقدار مشخص از سرمایه خود را ریسک کنید ،

در واقع شانس از دست دادن سرمایه را از زمان ورود به معامله تا زمان خروج دارید.

پس ، هیچ فرصتی برای محافظت بیشتر از سرمایه خود وجود ندارد.

اشکال دوم این است که استفاده از یک استراتژی حد ضرر و یا توقف و از بین بردن “تنظیم و فراموش کردن” یا “Hands Off”

می تواند شما را وسوسه کند تا ضرر خود را جابجا کنید.

رها کردن سفارش حد ضرر و یا توقف در یک مکان می تواند حتی برای باهوش ترین معامله گر از نظر عاطفی چالش برانگیز باشد .

بنابراین ، این استراتژی احتمالاً بهترین استراتژی حد ضرر و توقف ضرر Forex نیست ، اما هنوز هم قابل توجه معامله گران است.

استراتژی Stop-Loss: 50٪ Stop-Loss

اگرچه این استراتژی مستلزم کاهش ریسک شما به نصف است ، اما لازم نیست دقیقاً نصف باشد.

مزیت این است که شروع به استفاده و بررسی بازار می کنیم تا به ما بفهماند از چه میزان سرمایه برای معامله باید استفاده کنیم.

معامله گران می توانند از استراتژی 50٪ در راه اندازی نوار پین استفاده کنند.

تصور کنید که یک نوار پین صعودی را به طور روزانه یا ورودی بازار وارد می کنید.

حد ضرر چیست؟ نجات سرمایه پیش از فرورفتن در باتلاق زیان

در بازارهای مالی که هر لحظه با نوسانات قیمت همراه هستند، خروج به موقع از یک دارایی می‌تواند ناجی سرمایه و سود ما باشد. در بازار بورس، حفظ سرمایه و دارایی اصلی، اولویت بیشتری نسبت به کسب سود دارد. پس باید پیش از آن که ضرر و زیان سرمایه‌گذاری ما از میزان خاصی بیشتر نشده، از آن دارایی خارج شویم. چنین کاری نیازمند تعیین حد ضرر است که یکی از مهم‌ترین اصول در سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود. اما حد ضرر چیست و چگونه محاسبه و تعیین می‌شود؟

حد ضرر (Stop-Loss) چیست؟

هنگامی که یک معامله‌گر تصمیم می‌گیرد که به سهمی ورود کند، حتما در تحلیل‌هایی که از پیش‌انجام داده، به این نتیجه رسیده که آن سهم سودده خواهد بود. اما بازار همیشه طبق پیش‌بینی ما عمل نمی‌کند. گاهی ممکن است خلاف انتظار ما، سهم روندی منفی در پیش بگیرد. در چنین شرایطی دو راه پیش پای ما قرار دارد:

1. منتظر بمانیم تا سهم پس از اصلاح و کاهش قیمت، مجددا به قیمت مورد نظر ما برسد.
2. به محض مشاهده روند نزولی از سهم خارج شویم.

ماندن در سهامی که در حال کاهش قیمت است، نیازمند برنامه است. این‌که بدون هیچ برنامه‌ای منتظر بمانیم تا سهم به قیمت موردنظر ما برسد، عملی پر از ریسک است. چرا که از دست دادن بخش زیادی از سرمایه در چنین حالتی بسیار محتمل است. همانطور که گفتیم، اولویت اول در سرمایه‌گذاری، حفظ سرمایه اولیه و اولویت دوم، کسب سود است. از همین رو، پیش از ورود به هر سهمی، ابتدا باید حد ضرر را برای آن سهم تعیین کنیم.

حد ضرر نشانگر قیمتی است که اگر سهام در روند منفی خود به آن برسد، زنگ هشدار فروش برای سرمایه‌گذار به صدا درمی‌آید. به این ترتیب از بیشتر شدن ضرر جلوگیری می‌شود و سرمایه اصلی را نیز با حداقل زیان، نجات داده‌ایم.

تعیین حد ضرر و حد سود نه تنها منجر به حفظ سرمایه و جلوگیری از زیان می‌شوند، بلکه می‌توانند مانع بروز رفتارهای احساسی و هیجانی سرمایه‌گذاران نیز بشوند. به همین دلیل، تعیین حد سود و ضرر یکی از نخستین اصولی است که در سرمایه‌گذاری مطرح می‌شود و مشاوران سرمایه‌گذاری شدیدا این کار را توصیه می‌کنند. اما سوال اینجاست که روش محاسبه و تعیین حد ضرر چیست؟ در ادامه به این سوال پاسخ می‌دهیم.

بیشتر بخوانید

حد ضرر چگونه تعیین می‌شود؟

بدیهی است که هیچ سهمی همیشه حالت صعودی ندارد و دچار افت قیمت نیز خواهد بود. اما اگر به جای رشد و افزایش، قیمت سهم به سطح حد ضرر برسد یا به اصطلاح، حد ضرر فعال شود، این نقطه‌ای است که در آن باید از مثال برای ضرر شناور سهم خارج شد.

اگر بازار بورس به طور کلی روندی نزولی داشته باشد، باید حد ضرر برای کل بازار در نظر گرفته شود. اگر در این شرایط حد ضرر فعال شود، باید از بازار خارج شد و تا زمانی که شرایط به حالت طبیعی برگردد، تنها باید نظاره‌گر بود. در حقیقت به خاطر روند نزولی بازار، حتی از سهامی که هنوز به حد ضرر نرسیده نیز باید خارج شد.

عوامل موثر در تعیین حد ضرر

در تعیین حد ضرر، عوامل مختلفی تاثیرگذار هستند. از آن‌جا که در فرایند تعیین حد ضرر، از اندیکاتورها و ابزارهای تحلیل تکنیکال کمک زیادی گرفته می‌شود، بیشتر این عوامل به چنین ابزارهایی مربوط هستند. اما ویژگی‌های فردی سرمایه‌گذار نیز در تعیین حد ضرر اهمیت ویژه‌ای دارند. عوامل موثر بر حد ضرر عبارتند از:

• ‌میزان ریسک‌پذیری سرمایه‌گذار
• استراتژی معاملاتی سرمایه‌گذار (از جمله کوتاه‌مدت یا بلندمدت بودن بازه سرمایه‌گذاری)
• خط روند حمایت مهم یا کف قیمتی سهم
• ‌فیبوناچی
• ‌امواج الیوت
• ‌الگوهای نموداری
• ‌کف دوقلو
• ‌الگوی سروشانه

روش‌های محاسبه حد ضرر

با توجه به مزایایی که درباره حد ضرر بیان کردیم، حتما به دنبال آن هستید که بدانید روش تعیین حد ضرر چیست و چگونه باید محاسبه شود. برای محاسبه حد ضرر ‌روش‌های مختلفی وجود دارد. شماری از این روش‌ها با در نظر گرفتن فاصله قیمتی از نقطه خرید و برخی دیگر با به کار بستن اندیکاتورها و ابزار تحلیل تکنیکال تعیین می‌شود. چند مورد از پرکاربردترین روش‌های محاسبه حد ضرر که در این مقاله آن‌ها را بررسی می‌کنیم، عبارتند از:

• حد ضرر ثابت
• حد ضرر مکانیکال
• حدضرر تکنیکال و ترسیمی

‌روش تعیین حد ضرر ثابت‌

در روش تعیین حد ضرر ثابت، معامله‌گر قیمت مشخصی را به‌ عنوان حد ضرر در نظر می‌گیرد و زمانی‌که قیمت به آن نقطه رسید، اقدام به فروش می‌کند. محاسبه حد ضرر ثابت به دو شیوه انجام می‌شود:

1. تعیین مقدار ثابت عددی: در این شیوه، معامله‌گر عدد ثابتی را به‌ عنوان حد ضرر تعیین می‌کند. مثلا در نظر می‌گیرد که اگر قیمت سهمی به میزان ۸۰ تومان از قیمت آن در زمان خرید کمتر شد، سهام خود را بفروشد.
2. تعیین مقدار ثابت درصدی: در این روش، معامله‌گر درصد ثابتی از قیمت خرید را ملاک محاسبه حد ضرر قرار می‌دهد و ‌زمانی‌که قیمت سهم از مبلغ درصدی تعیین شده پایین‌تر رفت، از معامله خارج می‌شود. مثلا اگر سهمی را با قیمت ۱۵۰۰ تومان خریده باشیم و حد ضرر را ۱۰ درصد در نظر بگیریم، با رسیدن قیمت به ۱۳۵۰ تومان باید از معامله خارج شویم.

‌نکاتی درباره تعیین حد ضرر به شیوه درصد ثابت:

• قانون ۸ درصدی: برخی بر این باورند که اگر سهمی بر مبنای تحلیل دقیق بنیادی و تکنیکال انتخاب شده و در زمان و قیمت مناسب خریداری شده باشد، به‌ندرت با کاهشی ۸ درصدی نسبت به قیمت خرید مواجه می‌شود. بنابراین هرگاه سهام شما بیش از ۸ درصد از قیمت خرید افت کرد، باید از معامله خارج شوید و بدانید چیزی در استراتژی معاملاتی شما اشتباه است.
• معمول‌ترین محدوده‌هایی که برای تعیین حد ضرر در نظر گرفته می‌­شود، محدوده ۵ الی ۱۵ درصدی نسبت به قیمت خرید سهام است. البته محدوده کاملاً یکسانی برای همه سرمایه‌گذاران وجود ندارد. اما اغلب بازه‌ در نظر گرفته‌شده برای حد ضرر، بین ۵ تا ۱۵ درصد از قیمت خرید است.
• در دوران پس از خرید، رفتار سهم نسبت به کل بازار و صنعت باید مورد توجه قرار گیرد. چنان‌چه سهام شما در بازار در حال رشد، در جای خود باقی بماند (اصطلاحاً درجازدن بزند)، می‌تواند یک هشدار باشد. بنابراین اگر رشد سهام شما در مقایسه با رشد بازار ناچیز است، باید سهام را بار دیگر مورد مطالعه قرار دهید، حتی زمانی‌که ۸ درصد از قیمت خرید مثال برای ضرر شناور شما پایین­‌تر نیامده باشد. چرا که داشتن چنین سهمی برای شما هزینۀ فرصت به‌همراه خواهد داشت.

بیشتر بخوانید

تعیین حد ضرر مکانیکال

‌در روش‌های تعیین حد ضرر به شیوه مکانیکال برای محاسبه و تعیین نقطه ضرر از اندیکاتورها استفاده می‌شود. اما شیوه‌های مورد استفاده در تعیین حد ضرر مکانیکال چیست؟ این روش‌های عبارتند از:

1. روش پارابولیک سار (Parabolic SAR)‌: در این شیوه از ترسیم نمودار برای محاسبه و تعیین حد ضرر استفاده می‌شود.
2. میانگین متحرک (Moving Average)‌: در این روش از میانگین متحرک که قیمت سهام را در یک دوره زمانی نشان می‌دهد، استفاده می‌شود.

بیشتر بخوانید

حد ضرر تکنیکال و ترسیمی

‌برای تعیین حد ضرر به روش تکنیکال از ابزارهای ترسیم نمودار که در تحلیل تکنیکال موجود است، استفاده می‌شود.

‌حد ضرر بر چه مبنایی محاسبه می‌شود؟

‌از آنجا که قیمت سهام بر مبنای آخرین معامله مدام در حال تغییر است، معمولاً برای محاسبه حد ضرر، قیمت پایانی را مبنا قرار می‌دهند. البته گاهی سرمایه‌گذارانی که با هدف نوسان‌گیری معامله می‌کنند، مبنای محاسبه خود را قیمت آخرین معامله قرار می‌دهند.‌ به کمک تابلو خوانی می‌توانید اطلاعات بهتری در مورد قیمت به دست بیاورید.

حد ضرر شناور یعنی چه؟

تغییر موقعیت حد ضرر به نقطه‌ای بالاتر یا پایین‌تر، به معنی تعیین حد ضرر شناور یا متغیر است. مثلا زمانی‌ که یک سهم را در قیمت ۴۰۰ تومان می‌خریم، حد ضرر را برای آن در سطح ۳۸۰ تومان قرار می‌دهیم. اگر قیمت سهم افزایش یافت و به ۴۵۰ تومان رسید، حد ضرر را در نقطه‌ای بالاتر (مثلا روی ۴۱۰ تومان) می‌گذاریم. به این فرآیند، تغییر حد با توجه به روند قیمت سهام گفته می‌شود.

شروط فعال شدن حد ضرر

برای تعیین حد ضرر در یک معامله دو عامل مهم باید در نظر گرفته شود. یکی از این عوامل حجم معامله و دیگری قیمت سهام است. چنانچه حجم معامله به مقدار مشخصی برسد و قیمت از یک حد تعیین شده کمتر شود، حد ضرر فعال می‌شود. در نتیجه برای فعال شدن حد ضرر تنها رسیدن به حجم مشخصی یا رسیدن قیمت به محدوده حد ضرر کافی نیست و این دو شرط باید هم‌زمان برقرار شود.

تفاوت واکنش معامله‌گر حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای در مواجهه با زیان‌

یکی از مشخص‌ترین تفاوت‌های این دو گروه، نحوه برخورد آن‌ها با شرایط نامساعد و ناخوشایند بازار است. هنگامی که قیمت سهم بر خلاف انتظارات ما در جهتی معکوس حرکت می‌کند، باید چه کرد؟‌ در این شرایط خروج به موقع از بازار و جلوگیری از افزایش زیان به حفظ سرمایه مثال برای ضرر شناور کمک می‌کند.

تفاوت دیگر میان معامله‌گران حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای در اقدامات پس از خروج از سهم است. معامله‌گر غیرحرفه‌ای پس از رسیدن به حد ضرر اگر ببیند که قیمت سهم افزایش پیدا کرده؛ از عمل خود پشیمان می‌شود. اما معامله‌گر حرفه‌ای به دنبال اصلاح استراتژی معاملاتی و یافتن نقاط ضعف خود می‌گردد.

بیشتر بخوانید

مزایای تعیین حد ضرر چیست؟

اجازه دهید بحث را با یک مثال دنبال کنیم. فرض کنید که سهمی را خریده‌اید و با افت قیمت مواجه شده است. اگر قیمت سهم پس از یک سال به محدوده‌ای برگردد که مد نظر شما بوده است، از نقطه نظر معاملاتی شما زیانی نکرده‌اید. چرا که اصل سرمایه را هنوز در دست دارید. اما از منظر سرمایه‌گذاری شما متضرر شده‌اید. چرا که در این یک سال هزینه‌ فرصت سرمایه‌گذاری برای شما ایجاد شده است. این جمله به آن معناست که فرصت‌های سرمایه‌گذاری در سهم‌های دیگر را در این مدت زمان از دست داده‌اید. پس بر همین اساس یکی از مزایای اصلی تعیین حد ضرر، علاوه بر جلوگیری از بیشتر شدن ضرر و زیان، جلوگیری از خواب سرمایه است.

جمع‌بندی

در سرمایه‌گذاری، حفظ سرمایه بر سود کردن اولویت دارد. به همین دلیل، توصیه می‌شود که پیش از ورود به موقعیت‌های معاملاتی، حد ضرر و حد سود را مشخص کنید. حد ضرر به قیمتی گفته می‌شود که در صورت پیش‌روی قیمت سهم در جهت منفی، زنگ هشدار فروش سهام است. تعیین و عمل به حد ضرر از زیان قابل توجه سرمایه‌گذار و رفتار هیجانی جلوگیری می‌کند.

برای محاسبه و تعیین حد ضرر روش‌های گوناگونی وجود دارد اما معمولا این میزان، ۵ تا ۱۵ درصد از قیمت خرید، پایین‌تر است. بار دیگر تاکید می‌کنیم که سرمایه‌گذار موفق کسی نیست که همیشه سود می‌کند؛‌ بلکه فردی که از زیان‌های بیشتر جلوگیری می‌کند از سایرین جلوتر است.

جزئیات برخورد ناوشکن جماران با شناور آمریکایی | فرمانده ارتش: به آمریکا هشدار دادیم | توقیف شناورهای آمریکایی به درد ما نمی‌خورد

فرمانده کل ارتش گفت: به آمریکایی‌ها با واسطه اطلاع داده شد که شناورهای آنها در منطقه معین قرار دارد؛ هشدار داده شد که قوانین بین المللی را رعایت کنند.

به گزارش همشهری آنلاین، سرلشکر عبدالرحیم موسوی فرمانده کل ارتش در حاشیه مراسم آغاز سال تحصیلی جدید دانشگاه دافوس ارتش در پاسخ به این سوال که چه اقداماتی در جهت تقویت ارتش در منطقه برای حفظ صلح و ثبات انجام شده است، گفت: یک سری از برنامه‌ها و اقدامات کارهایی است که معمولاً در زمین، دریا و هوا در بخش نیروی هوایی و پدافند دائماً در حال انجام است. همان گونه که مطلع هستید در بخش‌هایی از مرزهای شرقی کشور و مرزهای غربی، نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران مستقر است.

وی افزود: ما دائماً به صورت ۲۴ ساعته در آسمان پرواز هواپیماهای نگهبانی را شاهد هستیم که دائماً در آسمان کشور در حال پرواز هستند. نیروی پدافند هوایی کشور در اقصی نقاط کشور دائماً در حال رصد آسمان است و اگر کوچک‌ترین ورودی غیر مجاز داشته باشند با آن ورودی برخورد و مواجه می‌شوند.

فرمانده کل ارتش تاکید کرد: نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی نیز در آب‌های آزاد در باب المندب، دریای سرخ، اقیانوس هند و دریای عمان وظیفه حفاظت و حراست از منافع جمهوری اسلامی ایران و باز نگه داشتن خطوط کشتیرانی و نفتکش‌ها را بر عهده دارد که هر از چند گاهی اخبار درگیری‌های آن را مشاهده و به سمع و نظر ملت ایران می‌رسد.

سرلشکر موسوی گفت: علاوه بر این برنامه‌های آموزشی، تدارکات آمادی، ذخایر در نقشه‌های تحقیقات برای اینکه بتوانیم همواره به روز باشیم و از تهدیدات دشمنان عقب نمانیم دائماً و پیوسته در حال انجام است و این اقدامات از امور دائمی است و بنا بر مقتضیات رزمایش‌هایی نیز برای پیاده کردن آنچه آموخته شده، تجهیزات جدید، روش‌های جدید و متناسب با تهدیدات جدید و رصد دشمنان انجام می‌شود تا بدانیم چگونه در مقابل آنها باید آماده باشیم.

وی گفت: رزمایش بزرگ مشترک پهپادی در دو هفته گذشته از جمله این رزمایش‌ها است و در آینده‌ای نزدیک نیز رزمایش زمینی را شاهد خواهیم بود و پس از آن نیز این سلسله رزمایش‌ها ادامه دارد.

فرمانده کل ارتش در مورد برنامه‌های آموزشی ارتش، اظهار کرد: برنامه‌های آموزشی ارتش در دانشگاه‌ها و دانشکده‌های آموزشی دائماً به صورت برنامه‌ای جریان دارد و موجب تقویت افسران، درجه داران مقتدر و با دانش می‌شود تا بتوانند مأموریت‌های خود را در فضای پیچیده امروز و فردا به خوبی انجام دهند.

سرلشکر موسوی در مورد برخورد ناوشکن جماران با قایق‌های هدایت پذیر آمریکا در دریا و ادعای آمریکایی‌ها، تصریح کرد: آمریکایی‌ها با خوی تجاوزگری و خود بزرگ بینی که دارند نسبت به حقوق ملت‌ها و نسبت به حقوق پذیرفته شده بین المللی گاهی بی توجهی می‌کنند. این شناورهای بدون سرنشین که با ماموریت‌هایی از طرف نیروی دریایی آمریکا در دریاها مشغول مأموریت هستند بدون توجه به اینکه این منطقه، منطقه عبور سایر شناورها است و آنها می‌توانند خطراتی را برای عبور امن شناورهای دیگر فراهم کنند، رها می‌کنند و نسبت به ایمن سازی آنها توجه لازم را ندارند.

او ادامه داد: به همین دلیل مدتی پیش سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یکی از این شناورها را توقیف کرد و بعد در محل امنی آن را رها کردند و چند روز پیش نیز نیروی دریایی ما در منطقه مأموریتی با دو شناور آمریکایی برخورد کرد و این دو شناور را از منطقه‌ای که ممکن بود به امنیت سایر شناورهای منطقه و نه تنها ایران را آسیب وارد کند، عبور کردند و در منطقه امنی آنها را رها کردند و به آمریکایی‌ها با واسطه اطلاع داده شد که شناورهای آنها در منطقه معین قرار دارد؛ هشدار داده شد که قوانین بین المللی را رعایت کنند.

فرمانده کل ارتش در مورد توقیف این شناورهای آمریکایی، خاطرنشان کرد: توقیف آنها به درد ما نمی‌خورد و ما فقط برای حفظ امنیت شناورهایی که از آن منطقه عبور می‌کنند، کار بین المللی و حقوق بشری را انجام می‌دهیم و توقیف آنها سودی برای ما ندارد و ما تمام تلاش مان را برای کمک به امنیت انجام می‌دهیم.

سرلشکر موسوی در مورد دیدار خود با فرمانده نیروی هوایی پاکستان، گفت: ما با پاکستانی‌ها روابط و تعاملات آموزشی خوبی در عرصه دریا، هوایی و برخی عرصه‌های زمینی داریم و روابط خوبی با آن دو کشور برقرار است.

او گفت: رزمایش‌های هوایی نیز با گفتگوی طرفین و گفتگوی خوبی که با فرمانده پاکستان داشتیم، مورد بحث قرار گرفت. تمام این تعاملات باید در بخش‌های ذیربط کشوری که بالاتر از ما قرار دارند در ستاد کل نیروهای مسلح بررسی شود و در مورد آن تصمیم گیری و چگونگی سطح آن تعیین شود و برابر مصوبات ستاد کل این رزمایش‌ها دنبال می‌شود.

فرمانده کل ارتش در مورد جنگ‌های نوین که در سطح بین المللی در حال رخ دادن است، افزود: این موضوع یکی از اقدامات دائمی دانشگاه‌ها و بخش‌های اطلاعاتی است و کار آنها این است که دائم اتفاقاتی که در اطراف آنها رخ می‌دهد و به آنها مربوط می‌شود و یا اتفاقاتی که در آینده ممکن است به آنها مربوط شود، همه را رصد می‌کنند تا تهدیدی برای منافع ملی، استقلال و تمامیت ارضی کشور نباشد و از سوی دیگر این وقایع برای ما درس آموزی هایی دارد که دائماً در حال رصد آنها هستیم

سرلشکر موسوی تصریح کرد: از جمله مراکزی که بر روی این وقایع در منطقه و بین الملل بحث و بررسی می‌شود در حوزه تهدیدات و جنگ، دانشگاه‌ها و مراکز که بالاترین مرجع تاکتیک در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، دانشگاه فرماندهی و ستاد ارتش است که سامانه بسیار پیشرفته و خوبی برای انجام این مطالعات و پی گیری های جدید دارد.

علاوه بر این سرلشکر سید عبدالرحیم موسوی فرمانده کل ارتش امروز (یکشنبه) در آئین آغاز سال تحصیلی جدید دانشگاه فرماندهی و ستاد ارتش ضمن تسلیت ایام شهادت امام سجاد (ع)، گفت: به شما دانشجویان آغاز سال تحصیلی جدید را تبریک عرض می‌کنم.

او با اشاره به اهمیت دوره دانشگاه فرماندهی و ستاد «آجا» در ارتقا سطح کیفی و توان مدیریتی در ارتش، افزود: منطق و تجربه به ما نشان می‌دهد که مدیران و مسئولان ما در ارتش جمهوری اسلامی ایران باید دوره دافوس را دیده باشند به همین دلیل هم، بعد از مدتی به نیروها و سازمان‌ها فرصت دادیم که این تدبیر را عملی کنند. از این به بعد نیز دستور دادیم که کسی که دوره دافوس را نگذرانده باشد بر مناصب مدیریتی و فرماندهی منصوب نشود، مگر آنکه استثنایی وجود داشته و استدلال آنقدر قوی باشد که بتوان این مهم را نقض کرد.

فرمانده کل ارتش تاکید کرد: آینده ارتش و ارتشِ آینده از مسیر این دانشگاه می‌گذرد.

سرلشکر موسوی با اشاره به دانشجویان خارجی دانشگاه فرماندهی و ستاد ارتش، گفت: به شما عزیزان خیر مقدم می‌گوئیم و بسیار خوشحالیم که شما عزیزان در این دانشگاه حضور یافته‌اید و امیدواریم این تعاملات با کشورهای دوست و همسایه روز به روز گسترده‌تر و عمیق‌تر شود. این تعاملات را برای تحقق اهداف مقدس اسلام و سربلندی پرچم الله اکبر و سربلندی ملت‌های منطقه و ارتش‌های منطقه مفید می‌دانیم و برای توسعه و تعمیق آن اراده قوی داریم و این اراده مثال برای ضرر شناور را به کشورهای متبوع شما هم اعلام کرده که در این لحظه نیز بر آن تاکید می‌کنیم.

او دوره تحصیل در دانشگاه فرماندهی و ستاد ارتش را موقعیتی برای تغییر افسران و درجه داران ارتش دانست و گفت: حضور در دانشگاه فرماندهی و ستاد ارتش و بهره‌مندی از دانش غنی اساتید بزرگ و توانمند این دانشگاه و استفاده از شرایطی که برای تحصیل در این دانشگاه فراهم شده است می‌تواند موجب تغییر بسیاری در افسران و درجه داران ارتش شود.

فرمانده کل ارتش مهمترین دوره پیش بینی شده در ارتش جمهوری اسلامی ایران را دوره تحصیل در دانشگاه فرماندهی و ستاد ارتش دانست و افزود: اگرچه سایر دوره‌ها نیز اهمیت دارد و از جایگاه ویژه ای برخوردار هستند اما دوره دافوس در حرکت آینده ارتش و نظام و انقلاب تأثیر بسیار دارد و باید با این نگاه به این دوره نگاه کرد و برای ثانیه‌ها و لحظه‌های آن برنامه داشت و از لحظه لحظه آن استفاده کرد.

سرلشکر موسوی ادامه داد: مدیریت در دوران جدید بسیار پیچیده‌تر و سخت‌تر از گذشته شده است، بنابراین در دانشگاه فرماندهی و ستاد و فرماندهی ارتش باید یک آمادگی و ظرفیت فرماندهی در سطوح بالا را فرا بگیرید و در حوزه کاری نیز ما دیگر با یک جنگ نظامی که صرفاً نظامی باشد و پیوسته‌هایی نیز از عملیات روانی داشته باشد مواجه نیستیم، امروز ما با یک جنگ ترکیبی روبرو هستیم که تمام مؤلفه‌های قدرت در آن دخالت دارند آن هم با قواعد و ویژگی‌های خودشان. به عنوان مثال شما شاهد جنگ اقتصادی، جنگ فرهنگ و جنگ رسانه‌ای توامان هستید، که گاهی همه اینها با هم ترکیب شده و شما مثال برای ضرر شناور یک جنگ رسانه‌ای را با پشتیبانی اقتصادی، فرهنگی و نظامی مشاهد می‌کنید که حداقل یکی از این مولفه‌ها تغییر پیدا می‌کند.

او تصریح کرد: اگر فرماندهان قدرت تصرف و اشراف نداشته و توانایی مدیریت این مؤلفه‌ها را نداشته باشند، قطعاً در این شرایط جنگ ترکیبی نمی‌توانند موفق باشند بنابراین کار شما بسیار پیچیده‌تر و مشکل تر از کار مدیریت در گذشته است.

فرمانده کل ارتش خطاب به مثال برای ضرر شناور دانشجویان گفت: شما نباید دغدغه اینکه در چه مسئولیت می‌خواهید مشغول باشید را داشته باشید بلکه باید دغدغه شما آماده شدن هرچه بیشتر برای فردا باشد و مطمئن باشید که موارد دیگر درست خواهد شد، شما دانشجویان باید برای نقش آفرینی هرچه بهتر و بیشتر برای اجرای بیانه گام دوم انقلاب اسلامی آماده شده و خود را آماده کنید که افسران و ارتشی آماده و شایسته برای ظهور باشیم.

سرلشکر موسوی به بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی اشاره کرد و گفت: فرمانده معظم کل قوا در پاسخ به نامه‌ای از جوانان دغدغه مند ارتش فرمودند؛ انتظار من از شما این نیست که مشکلات را رصد و به فرماندهی کل گزارش دهید، انتظار من از شما ارتشیان این است که بروید خود را برای روزی که من بتوانم به شما تکیه کنم آماده کنید.