رابطه ریسک و بازده
شروین شهریاری
پرسش از آقای رحمانیان: حدود سه سال پیش به بازار سرمایه وارد شدم و پس از بررسی و انجام تحلیل، سهام شرکت کالسیمین را جهت سرمایه‌گذاری بلند مدت انتخاب کردم.
پرسش از آقای رحمانیان: حدود سه سال پیش به بازار سرمایه وارد شدم و پس از بررسی و انجام تحلیل، سهام شرکت کالسیمین را جهت سرمایه‌گذاری بلند مدت انتخاب کردم. اما در حال حاضر پس از گذشت زمانی طولانی، سرمایه اولیه به حدود یک چهارم کاهش پیدا کرده و کماکان روند سهام شرکت نزولی است. علت این مساله چیست و آیا میتوان به وضعیت این شرکت در بلندمدت امیدوار بود؟
پاسخ: تحلیل‌گران بنیادی، «ریسک» را به مفهوم احتمال عدم تطابق نرخ بازده مورد انتظار و نرخ بازده واقعی تعریف کرده و بر ارتباط دیرینه و ناگسستنی دو مفهوم ریسک و بازده تاکید میکنند؛ بدین معنا که هر چه بازده انتظاری سرمایه‌گذار بالاتر رود، ریسک یا احتمال انحراف از بازده در سرمایه‌گذاری بیشتر خواهد بود که این انحراف میتواند مثبت (کسب سود) یا منفی (حصول زیان) باشد. کالسیمین از جمله سهامی است که همواره ریسک بالایی در بورس تهران داشته و متعاقب آن، بازدهی سهم نیز تغییرات شدیدی به خود دیده است. در چند سال گذشته، نوسانات قیمت سهام این شرکت متاثر از ریسکهایی بوده که بر فعالیت شرکت تاثیر گذاشته، اما مدیریت نقشی در ایجاد آن نداشته است. تحلیل‌گران بنیادی از نظایر این پدیده با عنوان «ریسک سیستماتیک» یاد میکنند. مهمترین ریسک سیستماتیک در مورد این شرکت به حدود سه سال قبل و زمانی باز می‌گردد که با تصمیم وزارت صنایع و معادن مقرر شد پس از پایان زمان قرارداد بهره‌برداری از معدن انگوران توسط‌گروه توسعه معادن روی، این معدن در اختیار شرکت تهیه و تولید مواد معدنی قرار گیرد و استخراج و تخصیص خاک معدنی با مدیریت این شرکت صورت پذیرد.
خارج شدن معدن از کنترل گروه «کروی»، ریسک عدم تامین به موقع مواد اولیه و توقف‌های تولید را در کنار افزایش نرخ ماده اولیه مصرفی برای کالسیمین ایجاد کرد. مساله دیگر به ریزش دیواره معدن انگوران در جبهه شمالی باز می‌گردد که بنا بر اظهارات کارشناسان به سبب برداشت غیر اصولی و بی‌رویه، اتفاق افتاد و متعاقب آن دسترسی به منابع اصلی خاک پر عیار این معدن محدود شد. عملیات باطله‌برداری در انگوران کماکان ادامه دارد و این در حالی است که شرکت‌های تولید کننده، مجبور به مصرف خاک کم عیار و حتی استفاده از باطله‌ها و ضایعات روی جهت جلوگیری از توقف تولید شده اند که این روند در نهایت منجر به کاهش قابل ملاحظه تناژ تولید این شرکت‌ها و افزایش بهای تمام شده‌گردید. علت مورد اخیر به طور عمده کاهش عیار خاک مصرفی (ماده اولیه) به کمتر از ۱۵درصد است که راندمان و بهره‌وری کارخانجات تولید‌کننده را به نحو قابل‌ملاحظه‌ای کاهش داده است.
در چنین شرایطی علاوه بر افزایش استهلاک ماشین‌آلات، هزینه مصرف انرژی برای مقادیر کمتری از تولید (نسبت به گذشته) افزایش یافته و از سوی دیگر ضریب استفاده از افزودنی‌ها (نظیر اسید سولفوریک) نیز با رشد مواجه میشود. بدین ترتیب شرکت‌های این صنعت، برای دسترسی به ظرفیت کمتری از تولید، مقدار بیشتری هزینه سربار را متحمل شده و حاشیه سود با سقوط چشمگیری مواجه شده است.
ریسک سیستماتیک دیگر به ماهیت فعالیت این صنعت بازمی‌گردد به طوری که سایه نوسانات نرخ‌های جهانی همواره بر بازدهی سهام این‌گروه سنگینی کرده و در شرایط کنونی نیز افت قابل ملاحظه قیمت‌های جهانی سرب و روی، گریبانگیر شرکت‌های این صنعت شده است که کالسیمین نیز از این واقعه مستثنا نبوده است. در حال حاضر نیز نماد معاملاتی کالسیمین با صف فروش مواجه است و با توجه به مشکلات مورد اشاره و روند کاهنده قیمت‌های جهانی راه دشواری جهت پوشش کامل پیش‌بینی EPS ر۱۸۰۵ریالی کنونی پیش روی «فاسمین» خواهد بود.
در مجموع با مطالعه تاریخچه نوسانات بازدهی شرکت‌هایی نظیر کالسیمین میتوان به نتایج ارزنده‌ای جهت تنظیم استراتژی مناسب سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه رسید ؛ نخست اینکه سرمایه‌گذاران باید قبل از اقدام به خرید سهام هر شرکت، ریسک‌های موجود در صنعت و شرکت مزبور را ارزیابی کنند و متناسب با انتظار بازدهی خود، سهام مربوطه را خریداری کنند تا در صورت بروز ریسک‌های سیستماتیک، شاهد غافل‌گیری نباشند.
مهمتر از آن ضرورت تشکیل سبد سهام آشکار میشود. بازار سرمایه معمولا مشحون از موقعیت‌هایی است که‌گروه خاصی از شرکت‌ها را به عنوان «سهام پیش رو» معرفی میکند؛ این شرایط معمولا معامله‌گران را اغوا میکند تا با صرفنظر از تشکیل سبد سهام، سرمایه خود را بر روی سهم یا‌گروه خاصی به منظور کسب بیشترین بازدهی متمرکز کنند که اغلب در بلند مدت نتایج مطلوبی در پی ندارد. درخصوص افق آینده وضعیت شرکت کالسیمین، علاوه بر پیگیری قیمت‌های جهانی و روند باطله‌برداری در انگوران باید به تحولات ترکیب سهام داری در شرکت توسعه معادن روی (مالک عمده کالسیمین) نیز توجه خاص مبذول کرد. به نظر می‌رسد روند کنونی معاملات «کروی» منجر به برخی تغییرات مدیریتی در آینده در این هلدینگ شود که نتایج نهایی میتواند با ایجاد تغییر احتمالی در وضعیت کنونی تعامل شرکت‌های این‌گروه با معدن انگوران، افق بنیادی سهام شرکت‌های مربوطه را با تحولات مهمی روبه‌رو کند.
مدیریت سرمایه و کنترل ریسک در بازار بورس
حتی با وجود رشد چشمگیر بازار سرمایه ایران طی چند سال اخیر و کسب سودهای کوچک و بزرگ توسط صاحبان سرمایه، نباید روزهای سخت بازار بورس را فراموش کرد. ذات بازارهای مالی افت و خیز است و افراد باید در جایگاه خود بتوانند با مدیریت سرمایه و کنترل ریسک در بازار بورس، بهترین نتیجه را از این بازار بزرگ کسب کنند.
مدیریت سرمایه در بازارهای مالی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و میتواند ضامن حفظ و رشد سرمایه معامله‌گران باشد. برای پیاده سازی قوانین مدیریت سرمایه در بازار بورس، تفکر منطقی با برنامه‌ریزی دقیق معاملاتی برای فرد الزامی است. در ادامه قصد داریم تا ابتدا مدیریت سرمایه را بررسی کنیم و به خصوص در این زمینه با مدیریت ریسک آشنا شویم. معامله‌گری که از آرامش روحی بیشتری در زمان معاملات برخوردار بوده و تمام ریسک‌های ممکن را شناسایی و با در نظر گرفتن آنها اقدام به سرمایه‌گذاری کرده، قطعا موفقیت را بهتر از دیگر معامله‌گران لمس میکند.
مدیریت سرمایه چیست؟
دانش و مهارت سرمایه‌گذاری در بازار مالی با متحمل شدن ریسک حداقلی و نتیجه کسب بازدهی حداکثری را مدیریت سرمایه می‌نامند. در بحث مدیریت سرمایه کنترل ریسک و حفظ دارایی از اصلی‌ترین قوانین است. برای درک وابستگی مدیریت سرمایه و مدیریت ریسک جالب است بدانید که حتی برخی از منابع آموزشی، مدیریت سرمایه را همان مدیریت ریسک می‌نامند. به عبارتی برای مدیریت سرمایه و به دست آوردن بازدهی مورد انتظار باید مقدار ریسک مشخصی را بپذیرید. اما دقت داشته باشید که باید سطح ریسک‌پذیری خود را از قبل از ورود به معاملات تعیین کنید. این کار به منظور جلوگیری از ضررهای سنگین مالی انجام میشود. با مشخص بودن بازده مورد انتظار و سطح ریسک‌پذیری و ایجاد تعادل در این مفاهیم، باید در نهایت برای کسب سود، امکان تحمل ضرری معقول نیز پیش روی شما باشد.
قوانین مدیریت سرمایه در فرآیند معاملات، میتواند در راستای کاهش ضرر و زیان تأثیر زیادی داشته باشد. با ترکیب استراتژی معاملاتی درست و مدیریت سرمایه به مرور زمان شاهد رشد سرمایه مفهوم ریسک و بازده در بازار سرمایه خود خواهید بود. جزئیات نقشه راه مدیریت سرمایه وابسته به دیدگاه سرمایه‌گذار، اهداف مالی و روحیات شخصی او است. با تعیین این معیارها سرمایه‌گذار در برابر درجه ریسک‌پذیری خود در دو دسته کلی ریسک‌گریز و ریسک‌پذیر قرار خواهد گرفت تا از قواعد مدیریت ریسکی متناسب با شخصیت سرمایه‌گذاری خود استفاده کند.
امروزه برای مدیریت سرمایه و ریسک روش‌های مختلفی وجود دارد. این روش‌ها فرمول مشخصی ندارند؛ اما برای تعیین قوانین مدیریت سرمایه و ارزیابی دقیق موقعیت‌های معاملاتی در بازار، شاخص‌های ریسک، بازده، حجم معاملات، نسبت بازده به ریسک و نسبت افت سرمایه وجود دارند.
مدیریت ریسک چیست؟
مفهوم مدیریت ریسک در بازار سرمایه اهمیت زیادی دارد و نقش آن در معاملات پررنگ است. برای یک معامله‌گر بهترین کار این است که ریسک را به خوبی بشناسد و آن را درک کند. از آنجاست که به جای ترسیدن میتواند به کنترل ریسک بپردازد.
همیشه ریسک به معنی خطر نیست. شاید به دلیل این که ریسک از نظر برخی از معامله‌گران مساویست با خطر، بسیاری افراد دوست دارند تا جایی که امکان دارد از آن پرهیز کنند. اما موضوع این است که میتوان مدیریت ریسک را به کار گرفت تا خطرات موجود معاملات را حذف کرد. ریسک ذات بازار مالی است؛ اما رمز موفقیت در این است که بدانید چه ریسکهایی را باید در نظر بگیرید و برای آنها برنامه‌ریزی کنید.
در زمینه مدیریت ریسک مسئله اصلی این است که افراد یا خیلی زیاد ریسک معاملاتی را می‌پذیرند و یا اصلا ریسک را نمی‌پذیرند. در مدیریت ریسک تعادل در این مسئله بسیار اهمیت دارد و یکی از رموز اصلی موفقیت در بازار سرمایه محسوب میشود. اجتناب کامل از ریسک به هر قیمتی میتواند فرصتهای خوب معاملاتی را از بین ببرد.
در تعاریف، ریسک در بازار بورس را میتوان به طور کلی به دو دسته تقسیم کرد. انواع دیگر ریسک را میتوان زیرمجموعه این دو ریسک محسوب کرد. ریسک‌ها به طور کلی به ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک تقسیم میشوند.
ریسک سیستماتیک
ریسک سیستماتیک از کل سیستم ناشی میشود. وقوع حوادث سیاسی یا اقتصادی میتواند تمام بازار را با ریسک تغییر مواجه کند. ریسک سیستماتیک کل بازار را درگیر میکند و در زمان رخداد آن تفاوتی بین سهام ارزنده بازار با دیگر سهام وجود ندارد. به عنوان مثالی برای ریسک سیستماتیک میتوانیم به شیوع ویروس کرونا در جهان اشاره کنیم. با شیوع کرونا تمام بازارهای مالی جهانی به خصوص در ماه‌های نخست سال 2020 دچار افت قیمت شدند. ریسک سیستماتیک قابلیت حذف از سرمایه‌گذاری ندارد. حتی به دلیل این که مدیریت این ریسک از توانایی سرمایه‌گذار خارج است، آن را ریسک غیر قابل اجتناب نیز می‌نامند.
ریسک نرخ بهره، ریسک تورم در اقتصاد، ریسک سیاسی کشور، ریسک تجاری یا محدودیت ناشی از قوانین یا تحریم و ریسک نوسانات نرخ ارز از جمله ریسکهایی هستند که در دسته ریسک‌های سیستماتیک قرار داده میشوند و اجتناب از آنها ممکن نیست.
ریسک غیر سیستماتیک
دسته دوم از ریسک را ریسک غیر سیستماتیک می‌نامند. در ریسک غیر سیستماتیک بخشی از بازار تحت تاثیر قرار میگیرد. در حقیقت این بزرگترین تفاوت این دو دسته ریسک است. گاها حتی تنها یک یا چند شرکت با ریسک غیر سیستماتیک تحت تأثیر قرار میگیرند. این ریسک ناشی از مشکلات درونی شرکت‌ها بوده و به موارد داخلی شرکت یا یک صنعت خاص باز می‌گردد. این نوع ریسک قابل کاهش و یا حتی حذف کلی است. البته برای این کار نیاز به تدبیراندیشی کلان وجود دارد.
برای مثال مشکلات موجود در مدیریت شرکت و یا حتی استفاده نادرست از منابع میتواند هزینه‌ها را افزایش و به تبع سود را کاهش دهد. بنابراین این مدل ریسک مربوط به مشکلات درونی شرکت است و نمی‌تواند تأثیر منفی روی شرکت‌های دیگر یا کل بازار بگذارد. ریسک غیر سیستماتیک را ریسک قابل اجتناب نیز می‌نامند؛ زیرا توانایی حذف آن وجود دارد.
با توجه به این که کنترل ریسک سیستماتیک از توان ما خارج است، زمانی که صحبت از مدیریت ریسک میشود، مقصود تغییر در ریسک غیر سیستماتیک است. ریسک عملیاتی شرکت، ریسک مربوط به تغییر قوانین مربوط به حوزه فعالیت شرکت، ریسک اعتباری، ریسک خرید مواد اولیه و … نمونه‌ای از انواع ریسک‌های غیر مفهوم ریسک و بازده در بازار سرمایه سیستماتیک محسوب میشوند.
چطور میتوانیم ریسک را مدیریت کنیم؟
در مدیریت ریسک ما ابتدا باید بتوانیم نوع ریسک را مشخص کنیم. برای مثال باید ریسک‌های موجود در شرکت و حتی ریسک‌های موجود در بازارهای گوناگون شناسایی شوند. پس از شناخت ریسک باید به دنبال حداقل سازی ریسک‌های هر دارایی موجود در سبد دارایی باشیم. حتی پس از شناسایی فرصت‌ها و تهدیدهای موجود، در صورتی که خطر جدی برای سهم شناسایی شد باید تصمیم به فروش آن سهم بگیریم.
برای فعالیت در بازار بورس باید بتوانیم اشتباه کردن را بپذیریم و قبل از اینکه مشکلات توانایی تصمیم‌گیری را از ما بگیرند، از معامله خارج شویم. در این بین داشتن استراتژی معاملاتی یکی از ضروری‌ترین بخش‌های مدیریت ریسک است. معامله‌گر موفق باید بداند در چه نقاطی برای خرید و فروش سهم اقدام کند و وارد سهم شود. گاهی به امید درست شدن شرایط و باقی ماندن در یک موقعیت معاملاتی شرایط روز به روز بدتر شده و دارایی از بین خواهد رفت. بنابراین مفاهیمی مانند حد ضرر به وجود آمده‌اند که آشنایی با آنها از الزامات معامله‌گری در بازار سرمایه است
تعادل در ریسک چگونه ایجاد میشود؟
برای رسیدن به تعادل در سرمایه‌گذاری ریسک غیر سیستماتیک باید به حداقل ممکن برسد. این کار را میتوان با ایجاد پرتفویی متشکل از سهم‌های گوناگون ممکن کرد. پس از بررسی سهم‌ها و شناسایی ریسک‌های موجود باید به بررسی بیشتر دارایی خود بپردازیم تا بتوانیم با ایجاد تغییرات بزرگ و کوچک ریسک را برای سرمایه‌گذاری خود کاهش دهیم. برای این کار میتوانیم از کنار هم قراردادن سهامی که دارای ریسک‌های مشابه هستند، در سبد سرمایه‌گذاری خود پرهیز کنیم. برای مثال اگر سهام شرکتی دارای ریسکی مشخص است، بهتر است شرکت دیگری با همین ریسک در سبد خود نداشته باشیم و برای پوشش ریسک، سهام شرکتی را خریداری کنیم که شکل دیگری از ریسک غیر سیستماتیک را با خود به دوش می‌کشد.
این حالت تعادلی‌ترین حالت ممکن در بازار سهام است که با تنوع بخشی و تشکیل سبد سرمایه‌گذاری به وجود می‌آید.
از طرفی برای کاهش ریسک بهتر است تا از صنایع نیز بهترین سهم‌ها را انتخاب و خریداری کنیم. اگر تمام سرمایه خود را روی یک شرکت سرمایه‌گذاری کنیم، تمام دارایی خود را در معرض ریسک آن سهم قرار داده‌ایم. در صورتی که تشکیل سبد سهامی که سهام مختلف را از صنایع مختلف با میزان ریسک مختلف در خود دارد، نقش مؤثری در متعادل ساختن ریسک و حداکثرسازی سود دارد.
البته برای متعادل ساختن ریسک نباید نقش تنوع بخشی سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف را فراموش کرد. به عبارتی هر بازار مالی با توجه به رکود و رونق موجود میتواند جذاب باشد. در این شرایط میتوان زمانی که بازار مالی خاصی با ریسک زیادی مواجه شده است، در بازار مالی دیگری سرمایه‌گذاری کرد و از این طریق نیز به تعادل رسید. یک سرمایه‌گذار موفق باید بتواند در خصوص بازارهای مالی متفاوت بررسی‌های لازم را انجام دهد و شرایط آنها را تحلیل کند. این را نیز مد نظر داشته باشید که در صورت تغییرات ناگهانی یک بازار نیاز به تغییر سریع آن نیست. گاهی پس از مدت کوتاهی شرایط به حالت اولیه باز می‌گردد.
نکاتی که در زمینه مدیریت سرمایه و ریسک باید رعایت کنید
پس از اینکه مفهوم مدیریت سرمایه و کنترل ریسک در بازار بورس را درک کردیم، باید بتوانیم از آن در معاملاتمان استفاده کنیم. اما مدیریت سرمایه در بازارهای مالی نیاز به رعایت یکسری قواعد مرسوم دارد. در ادامه قصد داریم تا توصیه‌های رایج در این زمینه را بررسی کنیم:
_ حتما پیش از ورود به موقعیت معاملاتی ریسک و بازدهی که از معامله انتظار دارید را تعیین کنید.
_ تعیین حد ضرر برای جلوگیری از ضرر و زیان بیشتر یکی از ارکان اصلی مدیریت ریسک در بازار سرمایه است. با رشد قیمت سهم باید حد ضرر را به صورت پله‌ای تغییر دهید تا با شرایط جدید هماهنگ باشد.
_ طبق اصول سرمایه‌گذاری حداکثر مقدار ریسک در هر موقعیت معاملاتی 3 درصد است.
_ در صورت وجود چندین موقعیت معاملاتی باید حداکثر ریسک قابل تحمل را بین این معاملات تقسیم کرد.
زمانی که به بازدهی زیاد معاملات می‌اندیشید، ریسک سنگین آن را نیز مد نظر داشته باشید. زیرا همانطور که می‌دانید سود بیشتر مساویست با ریسک بیشتر معاملات.
_ برای معاملات خود حد سود تعیین کنید. هیچ سهمی تا ابد رشد نخواهد کرد. بنابراین گاهی به طمع سود بیشتر ممکن است به ناگاه وارد یک شرایط نزولی شده و سود و سرمایه خود را از دست بدهید.
سخن پایانی
به عنوان یک سرمایه‌گذار موفق در بازار سرمایه باید دیدگاه کاملی راجع به ریسک داشته باشیم و بتوانیم ریسک سهام مختلف را شناسایی کنیم. از ریسک کردن نترسید و به جای آن مدیریت سرمایه و کنترل ریسک در بازار بورس را فرا بگیرید. ریسک عضوی جدانشدنی از بازارهای مالی است و باید از آن استفاده کرد تا با مدیریت درست شرایط بهترین موقعیت‌های معاملاتی را شکار کرد. این نکته را نیز فراموش نکنید که برای سرمایه‌گذاری موفق باید پیش از ورود به بازار دوره‌های آموزشی لازم را گذرانده باشید و بتوانید بازار را تحلیل کرده تا بهترین مدیریت سرمایه را برای دارایی خود انجام دهید.
مفهوم ریسک و بازده در بازار سرمایه
ریسک و بازده در سرمایه گذاری و تامین مالی همیشه باهم هستند و نمیتوان آنها را جدا از هم فرض کرد چراکه تصمیمات مربوط به سرمایه گذاری همیشه بر اساس رابطه میان ریسک و بازده صورت میگیرد. سرمایه گذار همیشه باید در تصمیمات ریسک سرمایه گذاری خود را در نظر داشته باشد.
تعریف ریسک : میزان اختلاف میان بازدهی واقعی سرمایه گذاری با بازده مورد انتظار را ریسک میگویند بیشتر سرمایه گذاران به این تصورند که بازده واقعی کنار بازده مورد انتظار است هر چه پراکندگی (انحراف معیار) بازده بیشتر باشد ریسک نیز بیشتر خواهد بود .
منابع ریسک سرمایه گذاری:
معمولا سرمایه گذاران به عوامل مختلفی مانند: ریسک سرمایه گذاری نوسان نرخ بهره ،ریسک سرمایه گذاری بازار، ریسک تورمی، ریسک تجاری، ریسک مالی، ریسک نقدینگی، ریسک نرخ ارز، ریسک کشور به عنوان منابع ریسک اشاره میکند که به شرح هریک میپردازیم .
ریسک سرمایه گذاری نوسان نرخ بهره:
ریسک سرمایه گذاری نوسان نرخ بهره ریسکی است که یک سرمایه گذار به هنگام خرید اوراق قرضه ی با بهره ثابت آن را میپذیرد و قیمت چنین اوراق قرضه ای که در صورت افزایش نرخ بهره در بازار کاهش میابد و دارنده ان در صورت فروش اوراق قرضه خود قبل از سررسید متحمل زیان میشود قیمت اوراق بهادار با نرخ بهره رابطه منعکس دارد به عبارتی دیگر با افزایش نرخ بهره قیمت اوراق بهادار کاهش می یابد و کاهش نرخ بهره با قیمت اوراق بهادار افزایش میابد. تاثیر ریسک سرمایه گذاری نوسان نرخ بهره بر روی اوراق قرضه خیلی بیشتر از سهام عادی است .
ریسک سرمایه گذاری بازار:
عبارتست از تغییر بازده که ناشی از نوسانات کلی بازار است همه اوراق بهادار در معرض ریسک بازار هستند اگر چه سهام عادی بیشتر تحت تاثیر این نوع ریسک است ریسک بازار میتواند ناشی از عوامل متعددی رکود، جنگ، تغییرات ساختاری در اقتصاد و تغییر در مطلوبیت مشتریان باشد.
ریسک تورمی:
این نوع ریسک که تمامی اوراق بهادار را تحت تاثیر قرار میدهد عبارتند از ریسک قدرت خرید یا کاهش قدرت خرید وجوه سرمایه گذاری شده. این نوع ریسک با ریسک نوسان نرخ بهره مرتبط است برای اینکه نرخ بهره معمولا در اثر افزایش تورم افزایش می یابد، علت این است که قرض دهندگان به منظور جبران ضرر ناشی از قیمت خرید سعی میکنند نرخ بهره را افزایش دهند .
ریسک سرمایه گذاری تجاری:
ریسک ناشی از انجام تجارت و کسب و کار در یک صنعت خاص یا یک محیط خاص را ریسک سرمایه گذاری تجاری میگویند مثلا سهام شرکت جنرال موتورز تحت تاثیر تغییرات قیمت نفت در سطح جهان میباشد.
ریسک مالی:
ریسک ناشی از بکارگیری بدهی در شرکت است شرکتی که میزان بدهی آن بیشتر باشد ریسک مالی آن افزایش می یابد.
ریسک نقدینگی:
ریسک مرتبط با بازار ثانویه است که اوراق بهادار در آن معامله میشوند ان دسته از سرمایه گذاری هایی که خرید و فروش ان به آسانی صورت گیرد و هزینه مبادله آن بالا نباشد از نقدینگی بالایی برخوردار است هر چه عرم اطمینان در خصوص عامل زمان و ابهام حقیقی بالا باشد میزان ریسک نقدینگی نیز افزایش می یابد ریسک تقدینگس اوراق خزانه خیلی مفهوم ریسک و بازده در بازار سرمایه کم . یا صفر است در حالی که ریسک تقدینگی سهام مربوط به بازارهای خارح از بورس بیشتر است .
ریسک سرمایه گذاری نرخ ارز:
در این نوع ریسک سرمایه گذاری تمامی سرمایه گذارانی که امروز بصورت جهانی و بین المللی سرمایه گذاری میکنند در تبدیل سود ناشی از تجارت جهانی و بین المللی به پول رایح کشور خود با ریسک نرخ ارز مواجه هستند میتوان ریسک نرخ ارز ریسک ناشی از تغییر در بازده اوراق بهادار در نتیجه نواسانات ارزهای خارجی است .
ریسک سرمایه گذاری کشوری:
ریسک سرمایه گذاری کشوری که به آن ریسک سیاسی گفته میشود . ریسک مهمی است که سرمایه گذاران امروزه با آن مواجه هستند سرمایه گذارانی که در کشورهای دیگر سرمایه گذاری میکنند باید به ثبات آن کشور از ابعاد سیاسی و اقتصادی آن توجه داشته باشند کشورهایی که از ثبات سیاسی و اقتصادی بالایی برخوردارنداین نوع ریسک در آنها پایین است.
انواع ریسک:
در ذیل به هفت مورد از انواع ریسک اشاره مینماییم.
ریسک سرمایه گذاری نرخ بهره:
یکی از معیارهایی که در تعیین و سنجش نرخ بازده مورد انتظار و ارزیابی و انتخاب اوراق بهادار بکار می رود نرخ بهره است نرخ بهره تحت تاثیر شرایط و چرخه های تجاری و اقتصادی و نیروهای عرضه و تقاضای موجود در بازار پول و سرمایه دائما نوسان میکند طبعا در صورت افزایش یا کاهش این نرخ ارزش دارایی های (سرمایه گذاری ها) به خاطر تغییر نرخ بازده مورد انتظار کاهش یا افزایش میابد، ریسک سرمایه گذاری نرخ بهره از انواع ریسکی است که در صورت تحقق تمام شرکت ها را تحت تاثیر قرار میدهد.
ریسک جو بازار:
این ریسک بیشتر بر اثر شرایط و جو بازار بر اوراق بهادار بوجود می آید، این نوع ریسک بیشتر اساسی روانی و شایعاتی دارد تا اقتصادی و در صورت تحقق ممکن است باعث تغییرات قیمت یا معاملات یک یا محموعه ای از اوراق مفهوم ریسک و بازده در بازار سرمایه بهادار را یکطرفه نماید.(صعودی یا نزولی)
ریسک سرمایه گذاری قدرت خرید:
ریسک سرمایه گذاری قدرت خرید بواسطه تورم و تاثیرات کاهنده آن بر ارزش پول بوجود می آید. تورم همانگونه که ذکر شد باعث تغییر نرخ بازده مورد انتظار و افزایش قیمت اوراق بهادار میشود لازم به ذکر است در شرایط تورمی ممکن است به خاطر تغییراتی که گفته شده قیمت اوراق بهادار ظاهرا بالا میرود ولی اگر محاسبات مربوط به متغییر قیمت را بر اساس قیمت های ثابت انجام دهیم احتمال دارد قیمت اوراق مدتها بیشتر نشده باشد بلکه کاهش نیز یافته باشد .
ریسک سیاسی
این نوع ریسک به خاطر تغییر و تحولات سیاسی یا انتظار به تحقق ان بوجود می آید این که گروهی متاثر از نزدیک شدن دوره انتخابات ریاست جموری یا مجلس و احتمال تغییر دیدگاههای سیاسی موجود اقدام به تغییر استراتژی های سرمایه گذاری خود میکنند به نوعی مبین افزایش یا کاهش ریسک سیاسی است اصولا لازمه هر سرمایه گذاری وجود یک جو سیاسی ارام است هر چه ناآرامی های سیاسی بیشتر شود انجام سرمایه گذاری تنها با مطالبه ریسک بالاتر انجام خواهند پذیرفت .
ریسک سرمایه گذاری فروش
ریسک سرمایه گذاری فروش به خاطر میزان توانایی بالقوه دارایی در معامله خرید وبا فروش بوجود می آید هر چه ورقه بهادار سریعتر و آسان تر به فروش برسد ریسک قابلیت فروش آن (نقدینگی کمتر است) برعکس هرچه فروش یک ورقه بهادار دشوارتر ،طولانی مدت تر و با دادن تخفبف قیمت بیشتر ممکن باشد ریسک قابلیت فروش آن بیشتر است در کشور ما بهای بسیاری از شرکت های سهامی عام و خاص که در بازار بورس وارد نشده و بازار فرعی دیگری نیز برای آنها وجود ندارد مشمول ریسک قابلیت فروش هستند .
ریسک ناتوانی در پرداخت
ریسک ناتوانی در پرداخت لز ناتوانی شرکت در پرداخت بدهی هایش بوجود می آید این نوع ریسک در بحث اوراق قرضه از اهمیت بیشتری برخوردار است زیرا بر اساس ان توانایی شرکت در بازپرداخت به موقع و کامل بهره اوراق قرضه تعیین میشود ریسک ناتوانی در پرداخت را میتوان با نسبتهای مالی متعدد شناسایی کرد که مهمترین نسیت پوشش هزینه بهره است که به صورت زیر محاسبه میشود .
هزینه بهره / سود قبل از هزینه و مالیات = نسبت پوشش هزینه بهره
هر چه این نسبت بالاتر باشد شرکت در مقایسه با هزینه بهره ای که میپردازد سود بیشتری داشته بنابراین این ریسک ناتوانی پرداخت ان کنتر است.
ریسک مدیریت
این ریسک به واسطه اعمال کسانی که مسئول یک سازمان هستند بوجود می آید ریسک مدیریت منتج از تصمیمات بد تجاری و مالی است افزایش خرید و یا فروش اوراق بهادار یک شرکت بخاطر تعویض و جایگزینی یک یا چند عضو از اعضای هیئت مدیره آن نشانه ای از توجه عموم به این ریسک است عوامل بسیار دیگری نیز هیستند که در ایجاد ریسک یک دارایی دخالت دارند عواملی مانند قالبیت بازخرید قابل تبدیل اوراق و… اما این عوامل با توجه به عمومیتشان از اهمیت بیشتری برخوردارند .
ریسک سیستماتیک و غیر سیستمایک
در صورتیکه عوامل بوجود آورنده ریسک را از نظر سطح تاثیر تفکیک کنیم دو دسته عوامل را میتوانیم تمیز دهیم:
دسته اول : عواملی که تاثیرشان بر کلیه اوراق بهادار است مثل ریسک سیاسی، ریسک نرخ بهره، ریسک تورم و تا حدودی نیز ریسک بازار جزء این دسته عوامل هستند به ریسکی که به واسطه این عوامل بوحود می آید ریسک سیستماتیک یا منظم یا اجتناب ناپذیر گویند زیرا در صورت وقوع تمام اوراق بهادار را بصورت منظم در بر میگیرد و تقریبا اجتناب از آن کمترامکان دارد .
دسته دوم : عواملی هستند که تنها بر یک یا چند ورقه بهادار خاص اثر میگذارند مثل ریسک مدیریت ریسک قابلیت فروش و ریسک ناتوانی در پرداخت جزء این دسته قرار میگیرند به ریسک ناشی از این عوانر ریسک غیر سیستمانیک یا غیر منظم یا قابل اجتناب میگویند این نوع ریسک در صورت وقوع تنها بر یک یا چند ورقه بهادار خاص اثر میگذارد . ریسک غیر سیستماتیک را مستوان با انتخاب صحیح اوراق بهادار خاص یا با استفاده از تکنیک های متنوع بخشی و انتخاب مجموعه ای از اوراق بهادار کاهش داد .
۱۳۹۸، سال شکست رکورد های بازارسرمایه
مدیرعامل (وبانک) در گفت و گو با سنا مطرح کرد: «سال گذشته را میتوان سال شکستن بسیاری از رکوردها در بازار سرمایه دانست به نحوی که شاخص کل، بازدهی بیش از ۲۰۰ درصدی را برای سرمایه‌گذاران خود به ارمغان آورد و این امر در حالی رقم خورد که بازارهای موازی چون طلا و ارز با جذابیت خاصی همراه نبودند.»
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، امیرتقی خان تجریشی مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری گروه توسعه ملی (وبانک) با بیان مطلب بالا گفت: سال ۹۸ ریسک‌های غیرسیستماتیک بسیاری بر بازار، سایه افکنده بود اما قدرت نقدینگی و اقبال روز افزون آحاد مردم باعث رشد بازار سرمایه شد تا آنجا که تعداد کدهای سهامداری به بیش از ۱۳ میلیون کد (عمدتا حقیقی) رسید.
جعبه ابزار بازار سرمایه تکمیل شد
امیر تقی خان تجریشی به ابزارهای مالی که سال گذشته وارد بازار شدند، اشاره کرد و گفت: در حالی که سال گذشته تمامی توجهات به افزایش شاخص کل معطوف بود، شاهد معرفی ابزار های مختلفی هم در بورس‌ها بودیم. ابزارهای اختیار معاملات و آتی سبد سهام ازجمله ابزارهایی بودند که از دو سال پیش به بازارسرمایه وارد شدند، اما شاید مهمترین ابزار معرفی شده در ماه پایانی سال گذشته که متأسفانه رونمایی از آن مقارن با شیوع ویروس کرونا شد، «فروش تعهدی» یا به اصطلاح معاملات دوطرفه بود که برروی برخی نمادها اجرایی شد و زمینه را برای جذاب‌تر کردن بازار و پوشش ریسک فراهم کرد.
عضو هیات مدیره شرکت بورس تهران ادامه داد: این ابزار به سرمایه‌گذاران امکان میدهد که در شرایط نزولی هم بر اساس پیش‌بینی و تحلیل بتوانند منتفع شوند. در بازار دوطرفه علاوه بر انتفاع با جلوگیری از ایجاد صف فروش و یا خرید به نقد شوندگی بازار نیز کمک خواهد شد و همچنین از حبابی شدن قیمت سهم در روند صعودی جلوگیری میکند.
وی با معرفی ابزار «گواهی ظرفیت» در رینگ برق بورس انرژی در سال گذشته اظهار کرد: اوراق گواهی ظرفیت، سندی است قابلِ مبادله که با اجازۀ وزارت نیرو مبتنی بر ایجاد ظرفیتِ نیروگاهیِ قابلِ اتکاءِ جدید و یا کاهشِ قدرتِ قراردادیِ مشترکین موجود صادر میشود، این اوراق موجب سرمایه‌گذاری بخش‌خصوصی در توسعه ظرفیت تولید برق کشور و به عنوان جایگزین هزینه عمومی برقراری انشعاب در وزارت نیرو محسوب میشود.
تجریشی افزود: اوراق «خرید دین کالایی»، ابزار دیگری در بورس کالا بود که به مدد مهندسی مالی اجرایی شد و شرایط را برای تأمین مالی شرکت ها فراهم آورد تا از این طریق شاهد افزایش نقدشوندگی دارایی‌های مالی راکد تولیدکنندگان باشیم؛ در این روش عملا تولیدکنندگان می‌توانند طلبی که دارند را به ورقه بهادار تبدیل کرده و آن را بفروشند.
بیم و امیدها در بازار ۹۹
این کارشناس بازارسرمایه در خصوص بازار سال ۹۹، ریسک‌ها و پیش بینی آن توضیح داد: شاید مهمترین ریسک بازار سرمایه با توجه یه شرایط جهانی و داخل ایران شیوع ویروس کرونا باشد که عملا در دنیا موجب تعطیلی کسب و کارها و کاهش ارزش ۸ هزار میلیاردی بازار ها شده و در صورت نبود راه حل، معضل جهانی مبهمی پیش روی بازارهای سهام و کالا خواهد بود.
وی افزود: ریسک‌های دیگر را نیز میتوان ناظر به مسائل سیاسی و اقتصادی دانست. از دیگر ریسک‌های بازار، میتوان خروج نقدینگی از بازار به بهانه‌های مختلف و رونق تقاضای سفته‌بازی در بازارهای موازی را در نظر داشت.
یک پیش‌بینی
تقی خان تجریشی پیش‌بینی کرد: در بدبینانه‌ترین حالت و در صورت عدم افزایش نرخ ارز و کنترل تقدینگی و تورم و نیز کاهش چشمگیر قیمت‌های جهانی به عنوان عوامل تأثیرگذار بر بازار، سطوح فعلی شاخص با کاهش چند درصدی را میتوان برای سال جاری متصور بود، اما در صورت افزایش تورم در محدوده بیش از ۴۰ درصد و افزایش نرخ دلار و نقدینگی بیشتر از سال جاری علیرغم کاهش نسبی نرخ های جهانی بازار با حداقل رشد ۳۰ درصدی همراه می شود که در صورت بهبود اوضاع قیمت‌های جهانی رشدهای بیشتر از ۵۰ درصد نیز در این بازار متصور است.
وی افزود: آنچه که مسلم است، محرک اصلی افزایش شاخص، افزایش نقدینگی، رکود سایر بازارها، تورم و افزایش نرخ ارز خواهد بود.
چند توصیه به سرمایه‌گذاران
وی در پایان گفتگو با سنا گفت: توجه به مفهوم ریسک و بازده در بازارهای مالی، فراگیری نسبی اصول معاملات در بازارسرمایه برای نو سهامداران، تصمیم‌گیری برای خرید و فروش سهام یا سایر سرمایه‌گذاری بر اساس متغییرهای بنیادی، استقاده از ابزارهایی چون صندوق‌های سرمایه‌گذاری، سبد سرمایه‌گذاری و یا صندوق های قابل معامله برای افراد تازه وارد به بورس یا افرادی که وقت و توان معامله مستقیم در بازار را ندارند، استفاده از تجربیات و تحلیل‌های مشاوران معتبر سرمایه‌گذاری و افراد خبره، رصد کردن تغییرات در متغییرهای کلان اقتصاد کشو و جهان، ایجاد تنوع در سبد سرمایه گذاری متناسب با ذائقه ریسک سرمایه‌گذار و واقعیت های اقتصاد به منظور کاهش ریسک، عدم تصمیگیری بر اساس جَو های مثبت و منفی ساختگی و عملکرد هیجانی و داشتن نگاه بلند مدت به سهامداری از مهمترین مواردی است که باید برای ورود به بازار سرمایه به آنها توجه کرد.
«کرونا ۱» و «کرونا ۲»
مدیرعامل گروه توسعه ملی با اشاره به ایجاد نمادهای کرونا ۱و۲ در فرابورس به منظور کمک به مبارزه با شیوع ویروس کرونا اشاره کرد و گفت: بازار سرمایه ایران از پویایی خوبی برخوردار است و متخصصان فعال در این حوزه ابزارها و راه حل‌های مناسب و به روزی را برای حل مشکلات و توسعه بازار به کار می بندند؛ یکی از این ابزارها تأمین مالی جمعی یا Crowd Funding است که طی روزهای اخیر با حمایت سازمان بورس و تلاش مدیران شرکت فرابورس تبدیل به محملی جهت انجام کار خیر و نیکوکاری برای مبارزه با ویروس کرونا و پیشگیری از آن شده است، به نحوی که سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی و خیران می‌توانند از طریق خرید اوراق ده هزار ریالی گواهی نیکوکاری به هر تعداد و به طور نامحدود با نماد کرونا، گام موثری در این امر برداشته و با کمک به هموطنان عزیز به خصوص هموطنان کم برخودار ضمن انجام مسولیت اجتماعی خود از اجر اخروی نیز برخوردار شوند.
وی افزود: این اوراق که به عاملیت شرکت فرابورس و درخواست وزارت بهداشت و درمان منتشر می شود به یقین پیام رسان همدلی و تعهد کلیه فعالان بازار سرمایه با همو طنان عزیزمان در این شرایط سخت خواهد بود و مطمئن هستیم که مورد استقبال سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی قرار خواهد گرفت.
«کارا» بهترین صندوق با درآمد ثابت یک سال اخیر
سرمایه‌گذاری در شرایطی که مفهوم ریسک و بازده در بازار سرمایه تورم سالانه شهریور ١۴٠١ توسط مرکز آمار ایران ۴۲.۱ درصد اعلام شده و نرخ تورم نقطه‌ای این ماه نیز به ۴۹.۷ درصد رسیده است یک امر پرریسک و البته حیاتی به نظر می‌رسد.
در شرایط فعلی سرمایه‌گذاری در هر سطح از اقتصاد کشور به واسطه محدودیت‌ها و موانع در سطح بین‌المللی و داخلی با ریسک بسیار همراه بوده و همین مساله رغبت و اعتماد را از سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی مختلف سلب کرده است؛ در این شرایط یکی از مسائلی که همواره ذهن سرمایه‌گذار را به خود جلب میکند راهکار فراری دادن سرمایه از دست عامل نابودگری به نام تورم است.
سرمایه‌گذاری در شرایطی که تورم سالانه شهریور ١۴٠١ توسط مرکز آمار ایران ۴۲.۱ درصد اعلام شده و نرخ تورم نقطه‌ای این ماه نیز به ۴۹.۷ درصد رسیده است یک امر پرریسک و البته حیاتی به نظر می‌رسد. طبق آمار بانک مرکزی با پیش‌بینی‌های صورت گرفته تا پایان سال جاری نرخ رشد هدف نقدینگی ۳۰ درصد و رشد ماهانه نقدینگی در تیر ماه امسال نیز به ۲٫۸ درصد رسیده است. در حال حاضر حجم نقدینگی ۵۴۰۰ هزار میلیارد تومان است که با توجه به نرخ رشد ماهانه نقدینگی حجم نقدینگی در اقتصاد کشور در پایان سال به عدد تقریبی ۶ هزار و ۵۴۸ هزار میلیارد تومان خواهد رسید.
صندوق‌های بادرآمد ثابت، سلاح جنگ با تورم!
طبق داده‌های بانک مرکزی در نخستین مقطع سی روزه سال ۱۴۰۱، پایه پولی در کشور برابر با ۱۴۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان نسبت به میزان سال گذشته خود رشد داشته است. پایه پولی همچنان یک روند صعودی را در پیش دارد و بیش از ۳۰ درصد افزایش را شاهد بوده که بالاتر از میانگین آن بوده است با وجود افزایش قابل توجه نرخ رشد نقدینگی و رشد پایه پولی که افزایش محسوس خود را در نرخ تورم نشان خواهد داد، قطعا سرمایه‌گذاری در ابزارهایی مفهوم ریسک و بازده در بازار سرمایه با ریسک کمتر اولویت اصلی سرمایه‌گذاران محسوب خواهد شد.
اگر بخواهیم یکی از ابزارهای کاربردی که با ریسک کمتر در شرایط تورمی فعلی و در حالی که متغیرهای تورم‌ساز، افزایش هر چه بیشتر تورم را تا پایان سال هشدار میدهد بنابراین لازم است ابزاری که بازدهی بیشتری را با ریسک کمتر نصیبمان کند شناسایی کنیم به همین دلیل باید به سراغ صندوق‌های سرمایه‌گذاری بادرآمد ثابت برویم که گزینه مناسبی برای شرایط تورمی فعلی محسوب میشود. با این وجود ممکن است برخی از ما هنوز با مفهوم صندوق سرمایه‌گذاری و روش سرمایه‌گذاری غیرمستقیم آشنا نباشیم به همین دلیل بهترین مشابه برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری را باید سپرده‌گذاری در بانک‌ها دانست که البته این صندوق‌ها تفاوت‌های اساسی با سرمایه‌گذاری در بانک‌ها دارند. یکی از مهمترین تفاوت‌های این صندوق‌ها را با سپرده‌های بانکی باید در نرخ بازدهی بالاتر این صندوق‌ها نسبت به سود بانکی دانست که به نوعی مزیت این نوع صندوق‌ها نسبت به سپرده‌های بانکی قلمداد میشود.
تفاوت صندوق بادرآمد ثابت و سپرده بانکی
برای شناخت عملکرد این نوع صندوق‌ها لازم است نگاهی گذرا به ساختار این صندوق‌ها داشته باشیم.صندوق‌های سرمایه‌گذاری بادرآمد ثابت با خرید اوراق بهادار بدون ریسک، بازدهی بالاتر از بانک را برای سرمایه‌گذارانشان رقم خواهند زد. این صندوق‌ها برخلاف سپرده‌های بانکی سود روزشمار و بدون نرخ شکست دارند. واحدهای این نوع صندوق‌ها را به راحتی می‌توانید از طریق پنل آنلاین کارگزاری خود خرید و فروش کنید. لازم به ذکر است که صندوق‌های سرمایه‌گذاری بادرآمد ثابت قابلیت نقدشوندگی بالا، ضامن نقدشوندگی، سود تضمینی، امکان سرمایه‌گذاری با حداقل سرمایه و ریسک پایین را برای سرمایه‌گذاران فراهم میکنند.
این صندوق‌ها به دو نوع با تقسیم سود و بدون تقسیم سود بدل میشوند.در صندوق‌های بادرآمد ثابتی که تقسیم سود دارند، صندوق در زمان‌هایی مشخصی از هر ماه مبلغی به حساب سهامداران به عنوان سود واریز میکند. در نوع صندوق بادرآمد ثابتی که تقسیم سود ندارد، سهامداران از تفاوت قیمت صدور و ابطال و به نوعی افزایش ارزش خالص دارایی‌ها (NAV) که منجر به سودآوری برای سهامداران خواهد شد بهره می‌برند.
با این وجود در میان صندوق‌های بادرآمد ثابت نیز میزان سوددهی صندوق‌ها با یکدیگر متفاوت است. برای ورود به صندوق‌های بادرآمد ثابت و خرید و فروش واحدهای این صندوق‌ها لازم است که بازده این صندوق‌ها را مورد ارزیابی مفهوم ریسک و بازده در بازار سرمایه قرار دهیم. بررسی بازدهی صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بازه‌های یک ساله، عامل مهم و موثری در جهت شناسایی بهترین صندوق سرمایه‌گذاری برای ورود و سرمایه‌گذاری کم‌ریسک و پربازده است برای مقایسه بازدهی صندوق‌ها بهتر است به سایت فیپیران که یک سایت معتبر و شناخته شده در حوزه بازارهای مالی است مراجعه کنید و در فهرست صندوق‌های سرمایه‌گذاری با انتخاب بازدهی‌های مختلف ماهانه، سه ماهه، شش ماهه و یک ساله به بررسی صندوق‌هایی با بالاترین بازدهی بپردازید.
“کارا” بهترین صندوق یک سال اخیر
بررسی و مراجعه ما به سایت و مقایسه صندوق‌های سرمایه‌گذاری نشان میدهد؛ در یک سال اخیر صندوق سرمایه‌گذاری “بادرآمد ثابت نوع دوم کارا از گروه مالی کاریزما” بهترین صندوق در یک سال اخیر با بالاترین بازدهی در میان تمامی صندوق‌های بادرآمد ثابت موجود بوده است. صندوق کارا از گروه مالی کاریزما با بازدهی یک ساله ۲۴٫۲۳ درصد و بیش از ۷ هزار میلیارد تومان ارزش خالص دارایی‌ها پیشتاز صندوق‌های سرمایه‌گذاری بادرآمد ثابت در بازار سرمایه ایران است.
بررسی بازده یک ساله صندوق‌های بادرآمد ثابت
پس از صندوق “کارا” از گروه مالی کاریزما با NAV با بازدهی ۲۴٫۲۳ درصدی، صندوق “ثبات” از سبدگردان ویستا با بازدهی ۲۳٫۴۸ درصد در جایگاه دومین صندوق بازار به لحاظ بازدهی یک ساله است. پس از آن نیز لقب پربازده‌ترین صندوق‌ها به ترتیب نصیب “کامیاب آشنا”، “افرا نماد پایدار” و “مشترک آسمان امید” با بیشترین بازدهی در یک سال اخیر شده است.
در جدول زیر مقایسه بازده صندوق‌های سرمایه‌گذاری بادرآمد ثابت را در یک سال اخیر مشاهده می‌کنید:
دیدگاه شما