عامل ریزش بازار سهام چه بود
آنچه طی یکسال اخیر و به ویژه ۶ ماهه گذشته باعث رشد شتابان بورس شد، فشار نقدینگی بود چرا که در بازارهای موازی مانند بازار مسکن، ارز، سکه و طلا به دلیل نزدیکتر شدن کشش قیمتی تقاضا به صفر - که ناشی از کاهش قدرت خرید اکثریت مردم و نقدشوندگی پایین این عامل ریزش بازار سهام چه بود بازارها به نسبت بازار سهام بود- نقدینگی به سمت بازار سهام هجوم آورد.
دولت در نیمه دوم مرداد ماه بعد از چند ماه تبلیغ و ترویج برای عرضه سهام خود در شرکتهای بزرگ دولتی در قالب صندوق‌های ETF به ناگاه به دلیل اختلاف میان دو وزیر یک شبه عرضه ETF دوم که مربوط به شرکتهای بزرگ پالایشی اصفهان، تهران، بندرعباس و تبریز بود، را لغو کرد و با تخریب شدید اعتماد میان سهامداران خرد و ایجاد نااطمینانی و ترس میان آنها، عملاً فشار فروش در بازار را به صورت غیر طبیعی تشدید کرد.
در اوج انتظارات منفی نسبت به آینده بازار سهام، مسئولین مربوطه در دولت به ناگاه تصمیم گرفتند که ضریب اعتباری کارگزاری‌ها را از ۶۰ به ۵ درصد کاهش دهند و از طرف دیگر نسبت سهام در پورتفوی صندوق‌های سرمایه گذاری با درآمد ثابت را از ۱۰ به ۵ درصد برسانند! این یعنی تضعیف شدید طرف تقاضا در بازار و تشویق دارندگان نقدینگی‌های کلان به عرضه بیشتر در بازار که خود یکی از مهمترین دلایل ریزش اخیر در بورس محسوب می‌شود. در حالی که این تصمیمات با هر توجیهی، در زمانیکه فعالان بازار نسبت به رشد بازار در آینده دچار تردید و هراس جدی و عمیقی شده بودند، شدیداً برای بازار مخرب بود.
متأسفانه از سازمان بورس اساساً هیچ گونه رگولاتوری مدون و اثربخشی در بازار نسبت به عرضه‌های کلان مشاهده نمی‌شود. مثلاً به سادگی چند کارگزاری در جریان روند نزولی بورس و در شرایطی که بنابر ادعای فعالان بازار، بورس توان بازگشت به روند متعادل و طبیعی خود را داشت، با فروش سهام عدالت مردم در کف‌های قیمتی آن هم در شاخص سازترین نمادهای بازار، این روند ریزشی مخرب را تشدید کردند و سازمان بورس بعدها عرضه سهام عدالت را به بازار دوم و صرفاً به صورت بلوکی مجاز اعلام عامل ریزش بازار سهام چه بود کرد در حالی که این سیاست را می‌بایست از همان ابتدا ابلاغ و اجرایی می‌کرد.
یکی دیگر از عوامل اعتماد زدا و مخرب چشم انداز مثبت عاملان اقتصادی فعال در بازار سهام، وعده‌ای بود که رئیس جمهور تحت عنوان «گشایش اقتصادی» مطرح کردند؛ طرحی که ظاهراً هیچ اقتصاددانی در کشور از آن مطلع نبود و همه را به وادی مسابقه حدس و گمان کشاند و در نهایت امر مشخص شد طرح مذکور مبتنی بر پیش فروش نفت با ابزار مالی اوراق سلف موازی استاندارد است که باتوجه به اینکه این روزها به دلیل رشدهای منفی چند ده درصدی در اقتصاد آمریکا و اروپا به دلیل ویروس کرونا، قیمت نفت در کف قیمتی خود قرار دارد، طبیعتاً باتوجه به سررسید دو ساله این اوراق، گزینه جذابی برای سرمایه گذاری محسوب می‌شد فلذا فشار عرضه را بر بازار سهام تشدید کرد.
باوجود درآمدهای هنگفت کارگزاری‌ها از محل خرید عامل ریزش بازار سهام چه بود و فروش سهام که در روزهای سال ۹۹ تا مرز روزانه یک میلیارد تومان به ازای هر کارگزاری (به طور میانگین) می‌رسید، اما عملاً اهالی بازار سرمایه هیچ‌گونه تلاشی از جانب کارگزاری‌ها برای ارتقای سامانه‌های آنلاین خود مشاهده نمی‌کنند فلذا به صورت روزانه با قطعی و بروز اختلال در سیستم‌های معاملاتی خود به ویژه در بزرگترین کارگزاری‌های کشور مواجه می‌شوند که خود عامل مهمی برای کاهش قدرت طرف تقاضا در بازار سهام محسوب می‌شود.
نقش آفرینی بسیار ضعیف و کاملاً غیر شفاف صندوق توسعه و تثبیت بازار که در ایام ریزش‌های غیر طبیعی بازار وظیفه تقویت طرف تقاضا در بازار را عهده دار است عامل مهم دیگری بود که به سقوط شاخص دامن زد و لازم است مسئولین سازمان بورس درباره عملکرد این صندوق و وظایف و مأموریت‌های آن و نیز موجودی آن گزارش دقیقی را به فعالان بازار سهام ارائه دهند.
سرکوب قیمت محصولات و خدمات ارائه شده توسط شرکت‌ها و بنگاه‌های تولیدی کشور توسط دولت یکی از عواملی است که باعث رشد غیر طبیعی p به e (قیمت هر سهم به درآمد شرکت مربوطه به ازای هر سهم) و p به s (قیمت هر سهم به فروش شرکت مربوطه به ازای هر سهم) شده است و اساساً چنین شاخص‌هایی را برای سهام شرکتهای بورسی بی معنا کرده است. در صورتی که دولت چوب تعزیراتی خود را برای سرکوب قیمت‌ها در صنایع مختلف از جمله خودرویی، قطعاتی، فلزی‌ها و … بردارد، خواهیم دید این نسبت‌ها و شاخص‌ها نیز به یک سوم تا حتی یک پنجم عدد فعلی خود می‌رسند. این در حالی است که همین رشد غیر طبیعی شاخص‌های مذکور که ناشی از سرکوب‌های قیمتی توسط دولت است، خود به عاملی مهم در اذهان فعالان اقتصادی برای هراس از بازار سهام مبدل شده است.
عدم نقش آفرینی مؤثر بازارگردان‌ها و عدم وجود رگولاتوری مدون و اثربخش توسط سازمان بورس در راستای تنظیم تعاملات بازارگردان‌ها با سهام و کلیت بازار را یکی دیگر از دلایل بروز نوسانات شدید در بازار سهام می شود که باید هرچه سریع‌تر نسبت به برطرف کردن این خلأ اقدام اساسی صورت گرفته و قوانین مشخصی تدوین و اجرایی شود./مهر
عامل ریزش بازار سهام چه بود
مدیرعملیات بازارگردانی شرکت تأمین سرمایه آرمان دلایل کاهش دو روز اخیر شاخص و جو روانی منفی را اعلام و آینده کوتاه بازار را پیش بینی کرد.
به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، عظیم ثابت در گفت و گو با ملت بازار با بیان این که در دو هفته گذشته وضعیت خوبی را در بازار شاهد بودیم به نحوی که شاخص کل بورس رشد حدود 4 درصدی را در این مدت به دست آورد، اظهار داشت: طی این مدت سهامداران حقوقی حمایت های خوبی از بازار داشتند و بیشتر در نقش خریدار ظاهر شدند. به این معنی که مبالغی را برای خرید سهام وارد بازار کردند و باعث شدند حجم و ارزش معاملات و به تبع آن شاخص کل بورس روند عامل ریزش بازار سهام چه بود رشدی داشته باشد.
وی با بیان اینکه رشد بورس در دو هفته گذشته به دلیل تداوم کاهش شاخص در هفته منتهی به 20 خردادماه بود،گفت: یکی از دلایل بازگشت بازار طی دو هفته گذشته به دلیل جبران ریزش در هفته ماقبل از این دوره بود. هفته ای که بورس با نوسان های منفی قابل توجهی روبه رو شد.
دلایل افت شاخص در دو روز ابتدایی هفته
ثابت در پاسخ به این سوال که چرا با وجود مثبت بودن بازار در دو هفته گذشته، در شروع هفته شاخص روز گذشته و امروز با افت حدود 550 واحدی روبه رو شد، گفت: خوشبختانه در اولین روز از هفته اخبار منفی داخلی و خارجی در ارتباط با بحث مذاکرات هسته ای وجود نداشت که بتوان دلیل منفی بودن بازار را به آن مرتبط کرد. به نظر می رسد تنها دلیلی که بازار سهام در روز گذشته منفی به پایان رسید عامل ریزش بازار سهام چه بود شناسایی سودهای کوتاه مدت توسط سهامدارانی بود که در هفته های گذشته نسبت به خریداری سهام اقدام کرده بودند.
وی ادامه داد: بیشترین علت ریزش بازار در روز جاری اما ناشی از حاکم شدن جو ترس از عدم حصول توافق و نیز کاهش قیمت سهام پالایشگاه ها در یکی دو روز گذشته بود.
ثابت با تاکید بر این که بازار از کمبود شدید نقدینگی رنج می برد که انعکاس آن در کاهش معنادار حجم معاملات قابل مشاهده است، افزود: هنوز اخبار منفی تاثیرگذاری از روند مذاکرات نرسیده ولی عامل ریزش بازار سهام چه بود شرط احتیاط و ترس از احتمال تمدید یا شکست مذاکرات افراد را وا می دارد که در نقش فروشنده ظاهر شوند تا پس روشن شدن ابعاد نشست ها تصمیمات دقیق تری بگیرند. کما اینکه همچنان بحث شناسایی سودهای کوتاه مدت هم مطرح بوده و شرایط بازار به گونه ای است که سرمایه گذاران ترجیح می دهند با کسب حداقل سود، از بورس خارج شوند.
آمادگی بازار برای جذب نقدینگی
وی با تاکید بر اینکه تا 90 درصد به پایان مذاکرات هسته ای خوش بینی وجود دارد، در مورد ارزیابی خود از وضعیت بورس در هفته جاری گفت: بازار سرمایه با توجه به افت شدید در یک سال و نیم اخیر از نظر روانی آمادگی بالایی برای رشد و جذب نقدینگی دارد. هر چه چشم انداز آینده روشن تر باشد، حرکت بازار سرمایه در مسیر رشد با شتاب بیشتری صورت می گیرد.
این فعال بازار سرمایه ادامه داد: پیش بینی این است که با توجه به نزدیک شدن به پایان ماراتن مذاکرات هسته ای در صورت رفع ابهامات موجود در روند مذاکرات هسته ای تعداد بیشتری از افراد که دارای ریسک پذیری بالاتری هستند به بازار سهام ورود کرده و اقدام به خرید سهام کنند. البته میزان رشد بازار سرمایه ارتباط مستقیمی با حجم نقدینگی وارد شده که این روزها یکی از معضلات بازار به حساب می آید، دارد.
ثابت افزود: به نظر می رسد برخی از سهامدارانی که طی چند ماهه اخیر از بورس دور بوده اند شرایط فعلی را برای ورود ترجیح می دهند تا در زمان باقی مانده به اعلام نتیجه مذاکرات بتوانند بازدهی مناسبی را کسب کنند.
اثرات واقعی رفع تحریم ها
وی با بیان اینکه برای مشاهده اثرات واقعی رفع تحریم ها بر بازار سرمایه به مدت زمان بین 9 تا 12 ماهه نیاز است، گفت: بازار سرمایه بدون شک بعد از توافق نهایی رشد قابل توجهی را تجربه خواهد کرد اما این رشد به طور قطع ادامه دار نخواهد بود و تاثیرگذاری واقعی رفع تحریم ها و خروج اقتصاد عامل ریزش بازار سهام چه بود از رکود غیرتورمی را باید در پایان سال جاری و یا سه ماهه ابتدایی سال 95 شاهد باشیم.
مدیر عملیات بازارگردانی شرکت تأمین سرمایه آرمان در ادامه به در دستور کار قرار گرفتن موضوع کاهش سپرده قانونی بانک‌ها اشاره کرد و گفت: چنانچه این موضوع منتج به نتیجه شده و کاهش نرخ سپرده قانونی بانک ها از 13 به عامل ریزش بازار سهام چه بود 10 درصد در شورای پول و اعتبار به تصویب برسد، خبر خوبی برای سیستم بانکی خواهد بود. به این معنی که قدرت تسهیلات دهی بانک ها افزایش یافته و از طرف دیگر مطالبات بانک مرکزی از بانک ها کاهش پیدا می کند.
علت ریزش پی‌درپی بازار بورس/ ناهماهنگی عجیب بانک مرکزی با ارکان بازار سرمایه
کارشناس ارشد بازار سرمایه در تشریح علت کاهش پیوسته ارزش بازار سهام گفت: ناهماهنگی عجیب بانک مرکزی با ارکان بازار سرمایه و اقتصاد و همچنین وجود ابهام در شرایط اقتصادی و سیاسی چون برجام از جمله عوامل موثر در کاهش پیوسته ارزش بازار سهام است.
هومن عمیدی، کارشناس ارشد بازار سرمایه، در گفت‌وگو با خبرنگار ایراسین درباره علت کاهش پی‌درپی ارزش بازار سرمایه اظهار کرد: ریشه کاهش ارزش سهام در مسیر اشتباهی است که سیستم اقتصادی ما در پیش گرفته است. در فضای کسب‌وکار تغییر نرخ بهره و سود بین بانکی جهت سرمایه‌گذاری را به کل تغییر می‌دهد. در چنین فضایی اکثر سهامداران ریسک گریز، سهامداران ریسک گریز و صندوق‌ها ترجیح می‌دهند نقد باقی بمانند یا به خرید اوراق مشارکت و سایر ابزارهای سرمایه‌گذاری درآمد ثابت رو آورند.
وی افزود: از سوی دیگر هر سهم ارزنده‌ای در شرایط فعلی می‌تواند به قیمت کمتری از قیمت فعلی معامله شود بنابراین خریداران دلیلی برای خرید نمی‌بینند. طبیعی است وقتی خریدار در بازار نباشد، به صورت خودکار تعداد فروشندگان افزایش می‌یابد و بازار با روند منفی بیشتری روبه‌رو می‌شود.
ناهماهنگی عجیب بانک مرکزی با ارکان بازار سرمایه
این کارشناس ارشد بازار سرمایه خاطرنشان کرد: مشخص نیست چرا ناهماهنگی عجیبی بین بانک مرکزی در تعیین نرخ بهره بین بانکی به عنوان مهمترین پارامتر اثرگذار در این بخش با ارکان بازار سرمایه و اقتصاد وجود دارد.
عمیدی خاطرنشان کرد: با اینکه شرکت‌ها با مشکلات مختلفی مواجه هستند و سیاست‌های دولت نیز نظم خاصی ندارد، بانک مرکزی با عدم دخالت به موقع در بازار به این جو منفی دامن می‌زند. به دلیل شرایط موجود، جریان آزاد اطلاعات و رقابت سالم وجود ندارد. کارشناسان نسبت عامل ریزش بازار سهام چه بود به اینکه بازار سرمایه ارزنده است اتفاق نظر دارند اما باید در بازار اعتماد وجود داشته باشد. وقتی سیاست‌های منضبط بازار سرمایه تغییر می‌کند بدیهی است شرایطی مثل وضعیت فعلی به وجود می‌آید.
وی ادامه داد: بازار سرمایه چیزی جز اعتماد سهامداران به سیستم اقتصادی کشور نیست. وقتی قیمت‌ها پیوسته کاهش یابد افراد می‌توانند سهام مورد نظر خود را به قیمت‌های پایین‌تری بخرند به همین دلیل انگیزه‌ای برای خرید سهام وجود ندارد در عوض انگیزه برای فروش سهام بالاتر است.
این کارشناس ارشد بازار سرمایه گفت: فارغ این مسئله موارد سیاسی مثل برجام نیز بر این روند بازار تأثیرگذار است. روند مذاکرات به کندی پیش می‌رود و رخدادهای موجود چشم‌انداز توافق را تا حدی تعدیل کرده است. این ابهام در شرایط آینده بر روند نزولی تأثیرگذار است.
عمیدی افزود: یکی دیگر مسائلی که اعصاب سهامداران را خرد کرده و مسئولان یک‌بار برای همیشه این مشکل را حل نمی‌کنند، مسئله شاخص کل بورس است. شاخص کل در شرایط فعلی، وضعیت واقعی بازار سرمایه را نشان نمی‌دهد و دماسنج بازار سرمایه نیست.
وی ادامه داد: بازارگردان‌ها به خوبی در بازار فعالیت نمی‌کنند، منابع آنها به اتمام رسیده است و شرکتهای بازار سرمایه نیز حاضر به شارژ بازار نیستند. از سوی دیگر قوانین موجود نیز برای بازگرداندن بازارسازها به بازار نمی‌بینیم.
در وضعیت فعلی بورس منافع میلیون‌ها سهامدار ضایع می‌شود
این کارشناس ارشد بازار سرمایه گفت: هیچ‌گاه سابقه نداشته است که بازار بورس در فصل مجامع به این اندازه ضعیف باشد. باید سازمان بورس از انفعال خارج شود و بانک مرکزی نیز همکاری لازم را با سازمان بورس داشته باشد. در حال حاضر منافع میلیون‌ها سهامدار که به طور مستقیم یا غیرمستقیم از بازار سرمایه تاثیر می‌پذیرند، ضایع می‌شود.
عمیدی خاطرنشان کرد: برخی مدعی هستند که بازار به گروگان گرفته شده است که می‌تواند تحلیل درستی باشد. از سوی دیگر برخی تحلیلها حکایت از این دارد که علت ریزش بازار، وجود ترس در سهامداران است که این تحلیل نیز درست است. فارغ از این تحلیلها بازار سرمایه ما در صورتی که مشکلات موجود حل‌وفصل شود، ارزنده است.
وی افزود: سیاست تقسیم سود شرکت‌ها باید تغییر کند. شرکت‌ها باید سود بیشتری تقسیم کنند تا سرمایه‌گذاری در آنها برای سرمایه‌گذاران جذاب‌تر شود.
نامه عشقی به مخبر/ معرفی ۸ عامل ریزش و رکود بازار سرمایه
به گزارش خبرگزاری تسنیم، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در نامه‌ای به معاون اول رئیس جمهور با بررسی شرایط کنونی بازار سهام، از 8 چالش عمده در بازار سرمایه رونمایی کرد.
مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در نامه‌ای رسمی خطاب به محمد مخبر، معاون اول رئیس جمهور به واکاوی شرایط کنونی بازار سرمایه در ایران پرداخته است.
در متن نامه ارسالی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار به معاون اول رئیس جمهور، چالش‌ها و عوامل نگرانی در بازار سهام در شرایط فعلی در 8 محور ارائه شده است.
در متن نامه ارسالی از مهمترین چالش‌ها و عوامل ایجادکننده نگرانی‌های بازار سهام در محورهای هشت‌گانه شامل «روند افزایشی نرخ سود بانکی و تاثیر آن بر خروج نقدینگی از بازار»، «کاهش حاشیه سود شرکتهای ناشی از افزایش نرخ خوراک و حامل‌های انرژی»، «قیمت‌گذاری دستوری محصولات صنایع از قبیل خودرو، شوینده، لاستیک و . »، «انجام معاملات شرکت پالایش و پخش در بورس انرژی»، «نوسان در نرخ عامل ریزش بازار سهام چه بود ارز و تاثیر آن در افزایش نااطمینانی‌های صنایع برای توسعه فعالیت»، «واگذاری سهام در شرکتهای خودروسازی»، «اتخاذ تصمیمات برای شرکتهای صادرات محور بدون درنظرگرفتن منافع کلان اقتصادی» و «قطعی برق در تابستان و گاز در زمستان و آثار منفی آن بر تولیدو بهای تمام شده» نام برده شده است.
در پایان این نامه 7 صفحه‌ای پیشنهادهایی برای مدیریت نااطمینانی‌ها در بازار سهام نیز در 6 محور با عنوان «تثبیت نرخ سود بین بانکی در کانال از پیش تعیین شده»، «حذف نرخ هاب اروپایی از فرمول قیمت‌گذاری نرخ خوراک و سوخت گاز»، «حذف قیمت‌گذاری دستوری»، «شفاف شدن روابط مالی فیما بین دولت و بنگاه‌های اقتصادی»، «تعیین تکلیف واگذاری سهام خودروها» و «واریز مابقی تعهدات صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازار» ارائه شده است.
دلایل ریزش بازار چیست؟ / با حمایت جزیی از ۱.۶ میلیون واحد عبور می‌کنیم
یک کارشناس بازار سرمایه گفت: معتقدم اعلام فروش اوراق در بازار و اجبار کارگزاری‌ها به تسویه اعتباری و اعلام عرضه اولیه‌های سنگین که مبالغ سنگینی که در بازار نیاز داشت و همچنین نبود نقدینگی در بازار می‌توانند از دلایل ریزش بازار نام برد و دانست.
شایان زهراکار در گفت‌وگو با ایلنا درباره دلایل ریزش بازار سرمایه اظهار داشت: هفته گذشته بازار سرمایه کار خود را با شاخص یک میلیون و 450 هزار 220 واحدی اغاز و در پایان هفته با ریزش 64 هزار واحدی به عدد یک میلیون و 386 و عامل ریزش بازار سهام چه بود 451 واحد رسید.
وی ادامه داد: در حالی که بازار سرمایه به سمت تعادل و تقاضا پیش می‌رفت اما در سه هفته گذشته بدون حمایت هیچ ارگانی با ریزش سنگین مواجه شد و زودتر از آنچه که فکر می‌کردیم شاخص چیزی حدود 200 هزار واحد کاهش پیدا کرد.
این کارشناس بازارسرمایه با بیان اینکه کمتر از سه هفته کاری، بازار ریزشی را تجربه کرد که بدون هیچ دلیلی قیمت اکثر سهام به قیمت سه ماه کاری قبل رسید، گفت: وقتی شاخص به عدد یک میلیون و 600 هزار واحد نزدیک می‌شد باید حمایتی انجام می‌شد تا شاخص از عدد یک میلیون و 600 هزار واحد که یکی از بزرگترین نقطه مقاومت‌ها بازار در یک سال گذشته محسوب می‌شود، عبور می‌کرد.
زهراکار گفت: متاسفانه تا به امروز که شاخص بی سر و صدا در حال ریزش است، هیچ یک از مسئولان دلیل قانع‌کننده‌ای برای این ریزش اعلام عامل ریزش بازار سهام چه بود و عنوان نکردند.
وی با اشاره دلایل ریزش شاخص در سه هفته گذشته اظهار داشت: معتقدم اعلام فروش اوراق در بازار و اجبار کارگزاری‌ها به تسویه اعتباری و اعلام عرضه اولیه‌های سنگین که مبالغ سنگینی که در بازار نیاز داشت و همچنین نبود نقدینگی در بازار می‌توانند از دلایل ریزش بازار نام برد و دانست.
این کارشناس بازار سرمایه افزود: معتقدم این ریزش‌ها با ورود به فصل پاییز تمام شده و از روز کاری جدید با حمایت جزیی می‌توان شاهد افزایش تقاضا و ورود نقدینگی‌های خارج شده در بازار بود و از یک ماه بعد می‌توانیم شاهد بازار سبز و مثبت باشیم و از نقطه یک میلیون و 600 هزار واحد که نقطه سرسخت شاخص است، عبور کنیم.
دیدگاه شما